Lakrymatory
| |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 |
T59.3 |
|---|---|
Lakrymatory (łac. lacrima – łza[1]; łzawiące bojowe środki trujące, potocznie gazy łzawiące) – podgrupa drażniących bojowych środków trujących przeznaczonych do skażania powietrza. Stosowane w postaci par i aerozoli przez policję i inne służby w czasie starć z demonstracjami, do celów ćwiczebno-treningowych oraz do nękania przeciwnika w czasie operacji militarnych.
W następstwie wchłaniania lakrymatorów przez błony śluzowe rogówki i spojówki oka, występuje natychmiastowe podrażnienie miejscowych zakończeń nerwów czuciowych rogówki i spojówki oraz błon śluzowych oczu. Powoduje to silne łzawienie oraz spazmatyczne zwieranie powiek uniemożliwiające wykonywanie normalnych czynności i utratę zdolności bojowej żołnierzy. Czasami występują także nudności i wymioty. Objawy ustępują w ciągu kilku minut do kilku godzin po opuszczeniu miejsca skażenia i na ogół nie pozostawiają nieodwracalnych skutków dla zdrowia. W ciężkich przypadkach, w których dochodzi do skażenia stężonymi lakrymatorami, może dojść do zapaleń rogówki i spojówki, prowadzących do trwałej ślepoty, uszkodzeń górnych i dolnych dróg oddechowych, a także obrzęku płuc. Ponadto występują objawy ze strony górnych dróg oddechowych, takie jak drapanie i palenie w gardle i nosie, śluzotok i chrypka, które zanikają jednak zazwyczaj w przeciągu kilku dni. Zatrucie lakrymatorami może powodować pogorszenie niektórych chorób dróg oddechowych[2][3].
Leczenie skutków zatrucia lakrymatorami ogranicza się do mechanicznego usunięcia tych substancji z ciała oraz podawania środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych[2].
Mechanizm działania biochemicznego nie jest dokładnie poznany. Przyjmuje się, że lakrymatory są swoistymi substancjami bodźcowymi śluzówki oka lub też w rejonach zakończeń nerwowych dochodzi do procesów inaktywacji enzymów[3].
Współczesne maski przeciwgazowe skutecznie chronią przed lakrymatorami[2].
Do lakrymatorów zaliczane są m.in.
- gaz pieprzowy
- bromoaceton
- bromek ksylilu
- chloroacetofenon (CN)
- chloropikryna
- dibenzoksazepina (CR)
- CS
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jan Tokarski (red.): Słownik wyrazów obcych. Warszawa: PWN, 1980, s. 416. ISBN 83-01-00521-1.
- ↑ a b c Michał Krauze, Ireneusz Nowak: Broń chemiczna. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1984, s. 90–94. ISBN 83-11-07119-5.
- ↑ a b Zygfryd Witkiewicz (red.): 1000 słów o chemii i broni chemicznej. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987, s. 144, 151. ISBN 83-11-07396-1.
