Lemszczyzna
51°15′27″N 22°33′56″E/51,257583 22,565444| Dzielnica Lublina | |
 Collegium Anatomicum UM przy ul. Jaczewskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| Data założenia |
przed XVII wiekiem |
| W granicach Lublina | |
| SIMC |
0955058[1] |
| Tablice rejestracyjne |
LU |
Położenie na mapie Lublina  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
| 51°15′27″N 22°33′56″E/51,257583 22,565444
| |
Lemszczyzna – lubelska dzielnica mieszkaniowa położona w centrum miasta, administracyjnie od 2006 roku należąca do dzielnicy Śródmieście (północna część także do dzielnicy Czechów-Południe). Jak wynika z planu stanowisk archeologicznych Lublina[2] jej granice wyznaczają: od północy al. Smorawińskiego, od wschodu al. Spółdzielczości Pracy i ul. Lubartowska, od południa ul. Biernackiego i ul. Północna, od zachodu ul. Szeligowskiego. Teren dzielnicy opada od strony al. Smorawińskiego w kierunku ul. Biernackiego i doliny rzeki Czechówki.
Najstarsze ślady osadnictwa pochodzą z epoki żelaza i zostały wytworzone na cyplu blisko Wzgórza Czwartek przez kulturę pomorską[3]. Sporą część dzielnicy obejmuje stanowisko archeologiczne[2]. Lemszczyzna była prawdopodobnie miejscem potyczki wojsk szwedzkich z polskimi w 1656 roku, co upamiętnia tzw. pomnik szwedzki, trójkątny obelisk ku czci dragonów szwedzkich (obecnie napisy upamiętniają żołnierzy polskich Pawła Jana Sapiehy poległych w tejże bitwie). Początkowo, w XVII wieku, na terenie Lemszczyzny istniał folwark, będący jurydyką rodziny Łemków. W XIX wieku powstała wieś o tej nazwie na terenie obecnej gminy Konopnica. W 1884 powstaje sporych rozmiarów fabryka wag Wilhelma Hessa przy ul. Lubartowskiej, strawiona pożarem z 1912, która po II wojnie światowej została upaństwowiona i przemianowana na Lubelską Fabrykę Wag FaWag S.A. (obecnie przy ul. Łęczyńskiej)[4]. W sąsiednim budynku przy Lubartowskiej 81/83 w latach 1884–86 powstał szpital żydowski, w którym pracowali znani lekarze, m.in. Marek Arnsztajn. W 1905 roku folwark miał 10 domów i 138 mieszkańców. Jedenaście lat później część dzielnicy jako Lemszczyzna-Granicznik została włączona w granice administracyjne Lublina. Reszta jako Lemszczyzna-Choinki stała się częścią Lublina dopiero w 1959 roku. Wiadomo, że w folwarku Lemszczyzna (który dzierżawili wówczas Bukowscy) przez 10 dni w czerwcu 1917 roku przebywał Józef Piłsudski, odpoczywając i obserwując życie na wsi[5]. W okresie wojny 26 lipca 1940 wysłano do Lemszczyny kontyngent 3 robotników żydowskich[6]. W okresie międzywojennym próbowano na terenie Lemszczyzny-Szczekarkowa powołać do życia szkółkę ogrodniczą[7].
W dzielnicy znajdują się: Collegium Anatomicum UM w Lublinie. W granicach dzielnicy znajduje się też Komenda Policji przy ul. Północnej, Kościół rektoralny św. Eliasza Proroka oraz Szpitale: im. Jana Bożego, Kliniczny nr 4 i Dziecięcy. Nazwę „Lemszczyzna” noszą też ogródki działkowe na północ od al. M. Smorawińskiego. W obrębie dzielnicy znajduje się też kilka aptek.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Lemszczyzna w Słowniku IH PAN
- Lublin. Przewodnik pod redakcją Bernarda Nowaka; Lublin 2000, wydawnictwo Test (str. 134-135 i 139); ISBN 83-7038-169-3
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wyszukiwanie. eteryt.stat.gov.pl. [dostęp 2022-06-30]. (pol.).
- ↑ a b Lublin.eu > Gminna ewidencja zabytków > 12. Lemszczyzna. [dostęp 2014-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-22)].
- ↑ Jerzy Libera, Andrzej Rozwałka: Zanim powstał Lublin. s. 4, 25.
- ↑ TeatrNN.pl > Leksykon > Kategorie > Kultura > Architektura i urbanistyka > Fabryka wag Wilhelma Hessa w Lublinie. Teatr NN. [dostęp 2014-12-22].
- ↑ Piłsudski67.republika.pl > Lublin. [dostęp 2014-12-22].
- ↑ Teatr NN.pl > Leksykon > Kalendarium > Wydarzenie > Wysłanie robotników żydowskich do majątku Lemszczyzna. Teatr NN. [dostęp 2014-12-22].
- ↑ TNN.PL > Pamięć Miejsca > Historia mówiona > Winiarski Janusz Andrzej. Teatr NN. [dostęp 2014-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-22)].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Lemszczyzna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 138.
