Lidia Zonn
Data i miejsce urodzenia |
17 maja 1934 |
---|---|
Zawód | |
Współmałżonek | |
Odznaczenia | |
Lidia Zonn-Karabasz (ur. 17 maja 1934 w Wilnie) – polska montażystka filmów dokumentalnych.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jej rodzicami byli astronom Włodzimierz Zonn[1] oraz pochodząca z wileńskiej żydowskiej rodziny kupieckiej Rachela, z domu Zarecka[2] (1903–1948)[3]. Przez kilka pierwszych lat mieszkała w Wilnie[3]. Na początku 1939 wraz z rodzicami zamieszkała w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego, a na przełomie 1942 i 1943 przeniosła się wraz z matką do Instytutu Fizyki Doświadczalnej UW (w tym czasie pomagał im prof. Stefan Pieńkowski; ul. Hożej 69[2]), a później do willi Jerzego Sołtana (przyjaciel Włodzimierza Zonna z obozu jenieckiego; ul. Malczewskiego 19/21), gdzie przeżyły powstanie warszawskie[3][4]. Na początku powstania Lidia była świadkiem, jak do ich mieszkania przyszli zagubieni powstańcy, którym jej matka wydała cywilne ubrania swojego męża. W czasie wojny nie uczęszczała do szkoły, a zimą rzadko opuszczała mieszkanie ze względu na brak ciepłych ubrań[3]. Podczas powstania Lidia Zonn wraz z matką zostały przez Niemców wypędzone do obozu przejściowego na Okęciu, a następnie przeniesione do następnego obozu przejściowego w Pruszkowie. Z obozu w Pruszkowie trafiły do Wolbromia pod opieką Rady Głównej Opiekuńczej (RGO). Zostały wysłane do wsi Zagórowa, gdzie doczekały końca wojny[2][5]. Po wojnie dotarły do Krakowa, gdzie w 1945 odnalazł je Włodzimierz Zonn wracający z oflagu Murnau. W 1946 cała rodzina wróciła do Warszawy[3][4].
Po II wojnie światowej ukończyła XI Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Reja w Warszawie[4]. Studiowała w latach 1953–1959 na Wydziale Reżyserii PWSF w Łodzi[1][3]. Zadebiutowała w 1956 czarno-białą etiudą Wesołe miasteczko, do której napisała scenariusz i którą wyreżyserowała (zdjęcia: Edward Etler, asystent: Andrzej Kondratiuk)[6][7]. Pracowała z wybitnymi polskimi dokumentalistami, m.in. z Krzysztofem Kieślowskim, Władysławem Ślesickim, Ireną Kamieńską, Marcelem Łozińskim i Kazimierzem Karabaszem. Zajmowała się także pisaniem scenariuszy i reżyserią[6]. Wykładała w PWSFTviT w Łodzi na Wydziale Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej[8][9] oraz Akademii Filmu i Telewizji[10]. Była związana z Wytwórnią Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie[8]. Czystki związane z kampanią antysemicką Marca 1968 nie wpłynęły na nią bezpośrednio[3].
Członkini Stowarzyszenia Filmowców Polskich od 1968[11][6]. 12 grudnia 2001 otrzymała tytuł profesora sztuki filmowej[8].
Nie ma dzieci[3]. Jej mężem był reżyser Kazimierz Karabasz[11].
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Rok | Film | Reżyser | Uwagi |
---|---|---|---|
1960 | Muzykanci | Kazimierz Karabasz | film dokumentalny |
1960 | Ludzie w drodze | Kazimierz Karabasz | film dokumentalny |
1962 | Płyną tratwy | Władysław Ślesicki | film dokumentalny |
1962 | Album Fleischera | Janusz Majewski | film dokumentalny |
1963 | Przy torze kolejowym | Andrzej Brzozowski | film fabularny, krótkometrażowy |
1966 | Dzień dobry, dzieci | Irena Kamieńska | film dokumentalny |
1967 | Rok Franka W. | Kazimierz Karabasz | film dokumentalny |
1969 | Z miasta Łodzi | Krzysztof Kieślowski | film dokumentalny |
1970 | Lokis | Janusz Majewski | film fabularny |
1972 | Robotnicy 1971. Nic o nas bez nas | Krzysztof Kieślowski | film dokumentalny |
1974 | Pierwsza miłość | Krzysztof Kieślowski | film dokumentalny |
1977 | Z punktu widzenia nocnego portiera | Krzysztof Kieślowski | film dokumentalny |
1978 | Siedem kobiet w różnym wieku | Krzysztof Kieślowski | film dokumentalny |
1984 | Cień już niedaleko | Kazimierz Karabasz | film fabularny |
1998 | Żeby nie bolało | Marcel Łoziński | film dokumentalny |
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]W 2012 otrzymała Nagrodę Stowarzyszenia Filmowców Polskich za całokształt osiągnięć artystycznych[1][11]. 24 września 2013 otrzymała Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis” w dziedzinie szkolnictwa artystycznego[12]. W 2022 odsłonięto jej gwiazdę w łódzkiej Alei Gwiazd[1].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Lidia Zonn: O montażu w filmie dokumentalnym. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury, 1986, s. 207. ISBN 83-7010-019-8.
- Lidia Zonn: Wokół montażu. Łódź: Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. L. Schillera, 2001, s. 244. ISBN 978-83-87870-08-9.
- Lidia Zonn: W montażowni – wczoraj. Łódź: Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. L. Schillera, 2008, s. 258. ISBN 978-83-87870-22-5.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Lidia Zonn w bazie filmpolski.pl
- ↑ a b c Rachela Zonn, [w:] Centrum Badań nad Zagładą Żydów [online], new.getto.pl [dostęp 2023-06-12] .
- ↑ a b c d e f g h Wywiad z Lidią Zonn, Wywiad z kolekcji historii mówionej Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN (przeprowadzony przez Józefa Markiewicza 18 stycznia 2019, sygnatura: 586), Muzeum Historii Żydów Polskich Polin .
- ↑ a b c Lidia Zonn [online], sztetl.org.pl, 18 stycznia 2019 [dostęp 2023-06-09] .
- ↑ Wywiad USC 37705 – Lidia Zonn, [w:] Centrum Badań nad Zagładą Żydów [online], new.getto.pl [dostęp 2023-06-12] .
- ↑ a b c GWIAZDA dla prof. Lidii Zonn-Karabasz – Newsy | Szkoła Filmowa w Łodzi [online], filmschool.lodz.pl [dostęp 2023-06-09] .
- ↑ Wesołe miasteczko w bazie filmpolski.pl
- ↑ a b c Prof. przew. kwal. II Lidia Zonn-Karabasz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2023-06-09] .
- ↑ Paweł Makowski , O MONTAŻU PRZY KAWIE – ROZMOWA Z LIDIĄ ZONN [online], Polska Szkoła Montażu [dostęp 2023-06-10] (pol.).
- ↑ Program [online], afit.edu.pl [dostęp 2023-06-10] .
- ↑ a b c Lidia Zonn-Karabasz [online], sfp.org.pl [dostęp 2023-06-09] .
- ↑ MKiDN – Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis [online] [dostęp 2023-06-09] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Lidia Zonn w bazie filmpolski.pl
- Lidia Zonn w bazie Filmweb
- Lidia Zonn w bazie IMDb (ang.)
- Lidia Zonn w katalogu Biblioteki Narodowej
- Wspomnienie o Kieślowskim: Lidia Zonn w serwisie YouTube
- Film Wesołe Miasteczko
- Wywiad na stronie Polskiego Stowarzyszenia Montażystów
- Absolwenci XI Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Reja w Warszawie
- Absolwenci Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi
- Członkowie Stowarzyszenia Filmowców Polskich
- Ludzie urodzeni w Wilnie
- Odznaczeni Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Polscy montażyści filmowi
- Urodzeni w 1934
- Polacy pochodzenia żydowskiego
- Ocalali z Zagłady Żydów
- Więźniowie Dulagu 121 Pruszków
- Wykładowcy Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi