Lidija Liepiņa
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
4 kwietnia 1891 |
Data i miejsce śmierci |
4 września 1985 |
Specjalność: chemia fizyczna | |
Nauczyciel akademicki | |
Instytut | |
Uczelnia | |
Instytut | |
Odznaczenia | |
Lidija Karłowna Liepiņa (ros. Лидия Карловна Лепинь (Лие́пиня), ur. 23 marca?/4 kwietnia 1891 w Petersburgu, zm. 4 września 1985 w Rydze) – łotewska i radziecka fizykochemiczka, akademiczka Akademii Nauk Łotewskiej SRR, Bohaterka Pracy Socjalistycznej (1965).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Liepiņa była córką łotewskiego inżyniera leśnictwa Kārlisa Iwanowicza Liepiņša i Rosjanki Jekatieriny Aleksiejewnej Szełkowskiej. W 1908 roku ukończyła ze złotym medalem żeńskie gimnazjum w Moskwie, później pobierała prywatne lekcje z rosyjskiego języka i literatury, matematyki i języka francuskiego. Do 1917 roku uczyła się chemii na Wydziale Fizyczno-Matematycznym Moskiewskich Wyższych Kursów Żeńskich.
Podczas I wojny światowej wraz ze swoim nauczycielem N. Szyłowem testowała wojskowy sprzęt ochrony przeciwgazowej, pracując nad stworzeniem pierwszej w Rosji maski przeciwgazowej. Po wojnie pracowała w Moskiewskim Instytucie Gospodarki Narodowej im. Marksa jako pierwsza kobieta wykładowca i do 1930 roku kierowała tam laboratorium analizy ilościowej, jednocześnie pracując w Moskiewskiej Wyższej Szkole Technicznej, gdzie w 1926 roku zorganizowała pierwsze w ZSRR laboratorium syntezy nieorganicznej. Od 1920 do 1930 roku pracowała w Rosyjskim Naukowo-Badawczym Instytucie Chemicznym jako pracowniczka naukowa. W 1922 roku na cztery miesiące wyjechała do Niemiec, odwiedzając laboratoria fizyczne.
Kiedy w 1932 roku w Moskwie powstała Wojskowo-Chemiczna Akademia Armii Czerwonej, Liepiņa została w niej kierownikiem działu fizyki koloidowej (do 1942 r.). W 1937 roku otrzymała od Prezydium Akademii Nauk ZSRR stopień doktora nauk chemicznych bez obrony pracy dyplomowej[1]. Od 1941 do 1943 roku kierowała działem chemii ogólnej Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego. Od 1946 roku pracowała w Rydze jako profesorka chemii fizycznej miejscowego uniwersytetu, jednocześnie będąc profesorką Instytutu Chemii Akademii Nauk Łotewskiej SRR. W latach 1958–1959 byłą dyrektorką tego instytutu. W 1951 roku, jako pierwsza kobieta, została członkiem rzeczywistym Akademii Nauk Łotewskiej SRR. W latach 1958–1972 kierowała działem chemii fizycznej Ryskiego Instytutu Politechnicznego.
Liepiņa napisała ponad 210 publikacji naukowych. Wielokrotnie brała udział w międzynarodowych konferencjach i zjazdach chemików, m.in. w Niemczech, Wielkiej Brytanii i Włoszech. Została pochowana na Cmentarzu Leśnym w Rydze.
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- 1960: Order Czerwonego Sztandaru Pracy[1]
- 1965: Medal Sierp i Młot Bohatera Pracy Socjalistycznej[1]
- 1965: Order Lenina[1]
- 1981: Order Przyjaźni Narodów[1]
- Medal „Za ofiarną pracę w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”[1]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Jewgienij Małaszenkow: Герой Социалистического Труда Лепинь Лидия Карловна :: Герои страны. warheroes.ru. [dostęp 2020-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-01)]. (ros.).
- Bohaterowie Pracy Socjalistycznej
- Ludzie urodzeni w Petersburgu
- Ludzie związani z Rygą
- Łotewscy chemicy
- Odznaczeni Medalem za Ofiarną Pracę w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945
- Odznaczeni Orderem Czerwonego Sztandaru Pracy
- Odznaczeni Orderem Lenina
- Odznaczeni Orderem Przyjaźni Narodów
- Pochowani na Cmentarzu Leśnym w Rydze
- Urodzeni w 1891
- Zmarli w 1985