Limp Bizkit
Limp Bizkit podczas koncertu w Rams Head Live! w Baltimore w 2013 roku | |
Rok założenia | |
---|---|
Pochodzenie | |
Gatunek |
nu metal[1][2], rap metal[3], funk metal[3], metal alternatywny[3], heavy metal[3], rapcore[4][5] |
Aktywność |
1994–2005, od 2009 |
Wydawnictwo |
Flip Records, Interscope Records, Geffen Records, Cash Money Records |
Powiązania | |
Skład | |
Fred Durst Sam Rivers John Otto Wes Borland DJ Lethal | |
Byli członkowie | |
Rob Waters Terry Balsamo Mike Smith | |
Strona internetowa |
Limp Bizkit – amerykański zespół muzyczny wykonujący muzykę głównie z gatunku nu metal i rap metal, założony w 1994 roku w Jacksonville na Florydzie. Zespół ma niemałe zasługi w rozwoju nu metalu/rap metalu, do którego przyczynił się przełomowymi albumami Significant Other (1999) i Chocolate Starfish and the Hot Dog Flavored Water (2000). Wylansował przy tym liczne przeboje, tj. np. „Counterfeit”, „Faith”, „Nookie”, „Break Stuff”, „Rollin’ (Air Raid Vehicle)” i „Behind Blue Eyes”[6]. Limp Bizkit sprzedał ponad 40 milionów egzemplarzy swoich albumów na całym świecie, był trzykrotnie nominowany do nagrody Grammy i zdobył wiele innych nagród[2][7].
Historia
[edytuj | edytuj kod]1994–1998: Formowanie zespołu, Three Dollar Bill, Y’All$
[edytuj | edytuj kod]Zespół Limp Bizkit został założony w 1994 roku w Jacksonville na Florydzie przez wokalistę Freda Dursta i jego przyjaciela, basistę Sama Riversa[7][6]. Niedługo później, w tym samym roku, do zespołu dołączył kuzyn Riversa, perkusista John Otto oraz gitarzysta Rob Waters (z Watersem w składzie zespół nagrał swoje pierwsze demo, Mental Aquaducts)[6][8]. W 1995 roku Roba Watersa zastąpił Wes Borland[6][7]. Przez krótki okres w 1995 roku w zespole znajdował się także gitarzysta Terry Balsamo, który ostatecznie zasilił szeregi innej formacji z Jacksonville, Cold[9]. W 1996 roku w grupie znalazł się DJ Lethal, zajmujący się turntablizmem[6][7]. Nazwa zespołu pochodzi od gry zwanej limp biscuit, która jest elementem inicjacji niektórych amerykańskich bractw uczelnianych (ang. fraternities). Z innych źródeł wynika, iż podczas rozmowy Freda Dursta z jego znajomym padło stwierdzenie „mój mózg jest jak zmiękły biszkopt” (ang. „limp biscuit”). Wokaliście przypadło to do gustu i taką nazwę przyjął zespół (zmieniono jedynie pisownię słowa „biscuit” na „bizkit”).
Przy okazji występów zespołu KoЯn w okolicach Jacksonville w 1995 roku, jego basista Reginald „Fieldy” Arvizu zrobił sobie kilka tatuaży u Dursta (wówczas pracującego jako tatuator) i obaj zostali przyjaciółmi[6]. Następnym razem, gdy KoЯn znów koncertował w okolicy, jego muzycy wzięli jedną z wydanych w latach 1995–1996 taśm demo Limp Bizkit, który przy tym zdążył zyskać popularność na undergroundowej scenie muzycznej w Jacksonville, i byli pod takim wrażeniem, że przekazali ją swojemu producentowi, Rossowi Robinsonowi[6][10][7]. Głównie dzięki wytworzonemu wokół Limp Bizkit rozgłosowi werbalnemu, zespół został wybrany do uczestnictwa w trasie koncertowej z grupami House of Pain i Deftones[6]. Podpisawszy kontrakt z Flip Records, podmiotem zależnym wytwórni Interscope Records, w 1997 roku zespół wydał debiutancki album studyjny, Three Dollar Bill, Y’All$, który w samych Stanach Zjednoczonych do czerwca 1999 roku sprzedał się w nakładzie 1,8 miliona egzemplarzy, dzięki czemu uzyskał status platynowej płyty[7][11]. Promowały go single „Counterfeit”, „Sour” i „Faith”, będący coverem piosenki George’a Michaela[12][13]. W połowie 1998 roku Limp Bizkit stali się jednym z najbardziej cieszących się zainteresowaniem zespołów na rozkwitającej scenie rap metalowej, co pomogło im także w udziale w większej liczbie tras koncertowych – tym razem z Faith No More, a później z Primus – a ponadto zapewniło występ w pokazie Spring Break '98 Fashion Show telewizji MTV. Jednak największe przełamanie w karierze zespołu stanowił udział w letniej trasie Family Values Tour 1998 , który znacznie podniósł rangę grupy[6].
Lata 1999–2001: Significant Other i Chocolate Starfish and the Hot Dog Flavored Water
[edytuj | edytuj kod]Długo oczekiwany drugi album Limp Bizkit, Significant Other, został wydany w czerwcu 1999 roku i do spółki z towarzyszącym mu teledyskiem do jednego z promujących go singli, „Nookie” (w 2000 roku był nominowany do nagrody Grammy w kategorii Best Hard Rock Performance[14]; oprócz niego album promowały jeszcze single „Re-Arranged”, „N 2 Gether Now” i „Break Stuff” – teledysk do niego zdobył nagrodę w kategorii Best Rock Video na gali MTV Video Music Awards[15]), uczynił z zespołu supergwiazdy[6][16]. Significant Other zadebiutował na pierwszym miejscu amerykańskiej listy przebojów i do końca roku sprzedał się w ponad czterech milionach egzemplarzy w Stanach Zjednoczonych (do 2011 roku sprzedał się w co najmniej szesnastu milionach egzemplarzy na całym świecie[16]), prześcigając poprzedni album w liczbie otrzymanych platynowych certyfikatów[6]. Był ponadto nominowany do nagrody Grammy w kategorii Best Rock Album[17]. W międzyczasie, na początku lipca 1999 roku, Fred Durst został wybrany na stanowisko starszego wiceprezesa w Interscope Records. Jednak niemałym cieniem na wielkim sukcesie Limp Bizkit położyły się kontrowersje wynikłe z jego występu na festiwalu Woodstock 1999. W trakcie festiwalu miały miejsce liczne zamieszki i napaści na tle seksualnym, a Fred Durst został ostro skrytykowany za podżeganie zgromadzonego pod sceną tłumu do takich zachowań. Podczas występu jego zespołu, w trakcie tzw. moshu zgłoszono co najmniej jeden gwałt (oprócz wielu innego rodzaju obrażeń), a gdy sytuacja zaczęła wymykać się spod kontroli, organizatorzy festiwalu podjęli decyzję o przerwaniu występu Limp Bizkit w połowie. I chociaż niesławne zamieszki pod koniec festiwalu miały miejsce dzień po występie zespołu, grupa i tak została obwiniona przez media o wywołanie iskry rozpalającej niestabilną atmosferę. Mimo to Limp Bizkit był główną gwiazdą trasy Family Values Tour 1999 , a sam Durst trafiał na pierwsze strony gazet w związku z okresowymi starciami z członkami innych zespołów uczestniczących w trasie[6].
W 2000 roku Fred Durst dał się poznać jako jeden z najbardziej zagorzałych zwolenników handlu muzyką online i wraz z Limp Bizkit wyruszył na bezpłatną trasę koncertową sponsorowaną przez Napster, oprogramowanie pozwalające na wyszukiwanie, zakup oraz pobieranie plików mp3[6]. 17 października tego roku wydany został trzeci album zespołu, Chocolate Starfish and the Hot Dog Flavored Water, który tak jak poprzednik odniósł mainstreamowy sukces[18][6][7]. Zadebiutował na pierwszym miejscu amerykańskiej listy przebojów, sprzedając się w Stanach Zjednoczonych w ponad milionie egzemplarzy w pierwszym tygodniu – do dnia dzisiejszego (stan na 2022 rok) jest to największy debiut albumu rockowego w pierwszym tygodniu od rozpoczęcia ery Nielsen SoundScan w 1991 roku[18][19]. Album był promowany przez pięć singli: „Take a Look Around”, „My Generation”, „Rollin’ (Air Raid Vehicle)”, „My Way” i „Boiler”. Utwór „Take a Look Around” znalazł się na ścieżce dźwiękowej mającego premierę w maju 2000 roku filmu Mission: Impossible II i był również wsparciem promocyjnym tego filmu, przy okazji torując drogę do sukcesu nadchodzącego albumu. Piosenka stała się wielkim przebojem w dorobku zespołu, osiągając czołowe miejsca na różnych rockowych listach przebojów i otrzymując nominację do nagrody Grammy w kategorii Best Hard Rock Performance[18]. W 2000 roku zespół był nominowany do nagrody w kategorii Najlepszy wykonawca rock na gali MTV Europe Music Awards[20]. Z kolei w 2001 roku zdobył nagrodę w kategorii Best Rock Video na gali MTV Video Music Awards za teledysk do „Rollin’ (Air Raid Vehicle)”[21]. Niedługo po wydaniu albumu, w 2001 roku, z Limp Bizkit odszedł Wes Borland, a zespół długo szukał nowego gitarzysty o porównywalnej wartości – wreszcie, w 2002 roku, przyjął w swoje szeregi Mike’a Smitha[6][7]. Wcześniej, w styczniu 2001 roku, Limp Bizkit zagrał na festiwalu Big Day Out w Sydney w Australii, na którym w trakcie jego występu 16-letnia Jessica Michalik została zgnieciona podczas zabawy pod sceną, wskutek czego doznała asfiksji i zmarła w szpitalu. Zespół kilkakrotnie przerywał występ a Fred Durst prosił zgromadzony tłum o uspokojenie się. Kiedy doszło do zdarzenia z Michalik, grupa przestała grać na 20 minut i chciała nawet całkowicie przestać grać, ale funkcjonariusze policji na miejscu zdarzenia obawiali się możliwych zamieszek wśród 20-tysięcznego tłumu. Później zespół wycofał się z objazdowego festiwalu, twierdząc, że nie ma zaufania do jego organizatorów[22]. W listopadzie 2001 roku zespół został nagrodzony w kategoriach Najlepszy album, Najlepszy zespół i Najlepsza strona internetowa na gali MTV Europe Music Awards[23]. 4 grudnia tego roku Limp Bizkit wydał album New Old Songs, zawierający remiksy przebojów z trzech pierwszych albumów studyjnych[24].
Lata 2003–2011: Results May Vary i Gold Cobra, przerwa w działalności
[edytuj | edytuj kod]Latem 2003 roku Limp Bizkit wraz z zespołami Linkin Park, Deftones i Mudvayne brał udział w trasie koncertowej zespołu Metallica, Summer Sanitarium Tour[25]. 23 września 2003 roku ukazał się czwarty album Limp Bizkit, Results May Vary, który zajął trzecie miejsce na liście Billboard 200 w Stanach Zjednoczonych i ostatecznie pokrył się platyną[7][6]. Wydawnictwo stanowiło znaczącą zmianę w brzmieniu i stylu Limp Bizkit. Promowały je single „Eat You Alive” i „Behind Blue Eyes”, będący coverem utworu z repertuaru zespołu The Who. „Behind Blue Eyes” w wykonaniu Limp Bizkit stał się wielkim hitem komercyjnym, dochodząc do piątego miejsca na liście Billboard Modern Rock Tracks[26]. Trafił ponadto na ścieżkę dźwiękową filmu Gothika[27]. W 2004 roku Wes Borland powrócił do Limp Bizkit i rok później zespół wydał minialbum The Unquestionable Truth (Part 1), na którym na perkusji oprócz Johna Otto zagrał także Sammy Siegler[7][6][28]. Zespół postanowił w ogóle nie promować wydawnictwa – nie powstały żadne teledyski ani single, nie licząc wypuszczonego do internetu nagrania pokazującego grupę w trakcie wykonywania pochodzącej z albumu piosenki „The Truth” w studiu.
Niedługo po wydaniu The Unquestionable Truth (Part 1), w 2005 roku, grupa wydała jeszcze Greatest Hitz, kompilację zawierającą największe przeboje z czasów świetności[6] oraz album wideo Greatest Videoz[29], po czym zawiesiła działalność[7] i przez 3 lata nie grała żadnych koncertów. Wes Borland znów opuścił szeregi Limp Bizkit na rzecz swojego projektu Black Light Burns, a na stronie zespołu od czasu do czasu pojawiały się informacje o pracy w studiu. 31 marca 2008 roku do sprzedaży trafił album koncertowy Rock im Park 2001, zaś 12 maja tego roku ukazała się druga kompilacja zespołu, Collected[30][31]. 12 lutego 2009 roku zespół oficjalnie ogłosił swój powrót w oryginalnym składzie, m.in. dlatego, gdyż, jak napisali członkowie we wspólnym oświadczeniu dla mediów, „doszli do wniosku, że są bardziej zniesmaczeni i znudzeni stanem ciężkiej muzyki popularnej niż sobą nawzajem”. Zespół ogłosił również rozpoczęcie na wiosnę trasy koncertowej po krajach Europy, obejmującej występy na festiwalach i dużych wydarzeniach, m.in. Rock am Ring i Rock im Park w Niemczech[32].
24 czerwca 2009 roku zespół wystąpił na Szczecin Rock Festiwal. Był to pierwszy koncert Limp Bizkit w Polsce[33]. W sierpniu 2009 roku zespół uzyskał nagrodę Kerrang! Hall of Fame Award na gali Kerrang! Awards[34]. 9 października 2010 roku grupa wystąpiła w klubie Stodoła w Warszawie. Szósty album grupy został wydany 28 czerwca 2011 roku pod tytułem Gold Cobra. Nagrania z albumu zadebiutowały na 44. miejscu listy OLiS w Polsce. Album promowały single „Gold Cobra” i „Shotgun”[35]. 19 lipca 2011 roku zespół wydał trzecią kompilację, zatytułowaną Icon[36].
Od 2011: Zakończenie współpracy z Interscope Records, Still Sucks
[edytuj | edytuj kod]Ze względu na niską sprzedaż płyty Gold Cobra w Stanach Zjednoczonych (zgodnie z danymi Nielsen SoundScan, do grudnia 2011 roku sprzedało się tylko 63 000 egzemplarzy[37]), zespół w 2011 roku zakończył współpracę z wytwórnią Interscope Records. Po podpisaniu w 2012 roku umowy z Cash Money Records[38] rozpoczęły się prace nad nowym albumem zatytułowanym Stampede of the Disco Elephants[39]. Na początku 2012 roku w wyniku nieporozumień z zespołu odszedł DJ Lethal. 11 października 2012 roku muzyk powrócił do Limp Bizkit po nadaniu przeprosin do zespołu w serwisie Twitter[40]. Jednakże wkrótce został ponownie zwolniony z zespołu. W 2015 roku z powodu problemów z kręgosłupem basista Sam Rivers został tymczasowo zastąpiony na koncertach przez 23-letniego Niemca Samuela Gerharda Mpungu[41]. Rivers przez cały czas pozostawał oficjalnym członkiem Limp Bizkit[42] i po rozwiązaniu swoich problemów zdrowotnych wrócił na stałe do koncertowania z zespołem, który w marcu 2019 roku zagrał koncert w swoim pierwotnym składzie[43] Mimo wielu trudności i różnicy zdań o kierunku jaki ma obrać projekt Stampede of the Disco Elephants, nowy album został wydany 31 października 2021 roku pod nazwą Still Sucks[44].
Muzycy
[edytuj | edytuj kod]
|
| ||
- Oś czasu
Koncerty w Polsce
[edytuj | edytuj kod]Pierwszy koncert w Polsce miał się odbyć 23 marca 2004 roku, w hali Spodek w Katowicach. Został jednak odwołany po fałszywej informacji, że w miejscu koncertu został podłożony ładunek wybuchowy.
Dopiero 24 czerwca 2009 roku Limp Bizkit zagrał pierwszy koncert w Polsce, w Szczecinie na Szczecin Rock Festiwal, w ramach europejskiej trasy koncertowej[33].
Następnie w 2010 i 2012 roku grupa wystąpiła w klubie Stodoła w Warszawie.
15 czerwca 2014 roku wystąpili na warszawskim Orange Warsaw Festival, rok później, 7 czerwca, w Krakowie, w Hali Wisły, a 27 sierpnia 2016 roku zagrali we Wrocławiu, na festiwalu Capital of Rock[33][45].
Dyskografia
[edytuj | edytuj kod]- Albumy studyjne
- 1997: Three Dollar Bill, Y’All$
- 1999: Significant Other
- 2000: Chocolate Starfish and the Hot Dog Flavored Water
- 2003: Results May Vary
- 2011: Gold Cobra
- 2021: Still Sucks
Nagrody i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]Rok | Kategoria | Tytułem | Nagroda | Nota | Źródło |
---|---|---|---|---|---|
2000 | Best Rock Album | Significant Other | Nagroda Grammy | Nominacja | [17] |
Best Hard Rock Performance | „Nookie” | Nominacja | [14] | ||
2001 | „Take a Look Around” | Nominacja | [18] | ||
2000 | Teledysk rockowy | „Break Stuff” | MTV Video Music Awards | Laur | [15] |
2001 | „Rollin’ (Air Raid Vehicle)” | Laur | [21] | ||
2000 | Najlepszy wykonawca rock | Limp Bizkit | MTV Europe Music Awards | Nominacja | [20] |
2001 | Najlepszy album | Chocolate Starfish and the Hot Dog Flavored Water | Laur | [23] | |
Najlepszy zespół | Limp Bizkit | Laur | |||
Najlepsza strona internetowa | www.limpbizkit.com | Laur | |||
2009 | Kerrang! Hall of Fame Award | Limp Bizkit | Kerrang! Awards | Laur | [34] |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nu Metal Artists. [w:] Artists [on-line]. last.fm. [dostęp 2023-07-13]. (ang.).
- ↑ a b Dakotah Blanton: 25 Best Nu Metal Bands Of All Time. [w:] Entertainment [on-line]. musicgrotto.com, 2023-05-15. [dostęp 2023-07-13]. (ang.).
- ↑ a b c d Limp Bizkit. allmusic.com. [dostęp 2011-03-11]. (ang.).
- ↑ Rapcore Artists. [w:] Artists [on-line]. last.fm. [dostęp 2023-07-16]. (ang.).
- ↑ The Best Rapcore Bands. ranker.com, 2021-11-09. [dostęp 2023-07-16]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r John Bush: Limp Bizkit Biography. [w:] Biography [on-line]. allmusic.com. [dostęp 2023-07-14]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Limp Bizkit. [w:] Biography [on-line]. last.fm. [dostęp 2023-07-14]. (ang.).
- ↑ Rob Waters. music.metason.net. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- ↑ Terry Balsamo. spirit-of-metal.com. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- ↑ Discography Limp Bizkit. spirit-of-metal.com. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- ↑ Alona Wartofsky: Rock’s Hostile Takeover. washingtonpost.com, 1999-10-03. [dostęp 2023-08-06]. (ang.).
- ↑ Three Dollar Bill, Y’all $. [w:] Wiki [on-line]. last.fm. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- ↑ Sour. rateyourmusic.com. [dostęp 2023-08-06]. (ang.).
- ↑ a b Limp Bizkit Nookie. bestsongsever.com. [dostęp 2023-08-05]. (ang.).
- ↑ a b Break Stuff by Limp Bizkit. songfacts.com. [dostęp 2023-08-05]. (ang.).
- ↑ a b LIMP BIZKIT – SIGNIFICANT OTHER. safeandsoundhq.com. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- ↑ a b Limp Bizkit. [w:] Significant Other [on-line]. books.google.pl. [dostęp 2023-08-05]. (ang.).
- ↑ a b c d Chad Childers: 22 Years Ago: Limp Bizkit Explode With ‘Chocolate Starfish and the Hot Dog Flavored Water’. loudwire.com, 2022-10-17. [dostęp 2023-06-15]. (ang.).
- ↑ Rekord i kłopoty Limp Bizkit. [w:] Alternatywa [on-line]. muzyka.interia.pl, 2000-10-26. [dostęp 2023-08-08]. (pol.).
- ↑ a b Aneta Tadeusiak: MTV Europe Music Awards 2000. web.archive.org, 2000. [dostęp 2023-08-05]. (ang.).
- ↑ a b Home: MTV Video Music Awards: MTV VMAs 2001. awardsandshows.com. [dostęp 2023-08-05]. (ang.).
- ↑ Limp Bizkit ‘devastated’ by fan death. [w:] Entertainment [on-line]. news.bbc.co.uk, 2001-02-01. [dostęp 2023-07-14]. (ang.).
- ↑ a b MTV Europe Music Awards 2001: Limp Bizkit razy trzy. [w:] Wiadomości [on-line]. muzyka.interia.pl, 2001-11-09. [dostęp 2023-08-04]. (pol.).
- ↑ New Old Songs Limp Bizkit. allmusic.com. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- ↑ Hollie Geraghty: Mike Shinoda on Linkin Park being the first band to prank Metallica. [w:] Music news [on-line]. nme.com, 2023-02-16. [dostęp 2023-08-05]. (ang.).
- ↑ Limp Bizkit: “Take It Home” from Results May Vary. [w:] Songs [on-line]. hiddensongs.com. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- ↑ Gothika Soundtracks. imdb.com. [dostęp 2023-07-14]. (ang.).
- ↑ The Unquestionable Truth (Part 1). rateyourmusic.com. [dostęp 2023-08-08]. (ang.).
- ↑ Limp Bizkit: Greatest Videoz (video kompilace). csfd.cz. [dostęp 2023-07-16]. (cz.).
- ↑ Rock in the Park 2001 Limp Bizkit. allmusic.com. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- ↑ The Collected Limp Bizkit. allmusic.com. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- ↑ Alex Fletcher: Limp Bizkit reform with original lineup; Limp Bizkit confirm that they are reforming to tour and produce new material.. digitalspy.com, 2009-02-12. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- ↑ a b c Bootlegs. bizkitfeed.com. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- ↑ a b Kerrang! Awards 2009: The Winners. digitalspy.co.uk. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
- ↑ LIMP BIZKIT’s WES BORLAND Interviewed – June 9, 2010. roadrunnerrecords.com. [dostęp 2010-06-09]. (ang.).
- ↑ Icon Limp Bizkit. allmusic.com. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).
- ↑ Marc Hogan: Limp Bizkit: Now 100 Percent Interscope-Free. [w:] News [on-line]. spin.com, 2011-12-02. [dostęp 2023-08-21]. (ang.).
- ↑ LIMP BIZKIT Signs With CASH MONEY RECORDS – Feb. 24, 2012. roadrunnerrecords.com. [dostęp 2012-02-26]. (ang.).
- ↑ Paul ‘Browny’ Brown , New Limp Bizkit Songs AND Album Incoming VERY SOON… [online], 25 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-26] .
- ↑ DJ Lethal wrócił do Limp Bizkit [dostęp 2012-10-16].
- ↑ Tina Molin , Wie ein Berliner Bassist zu Limp Bizkit kommt [online], morgenpost.de, 14 czerwca 2016 [dostęp 2019-09-08] (niem.).
- ↑ Limp Bizkit Bassist Sam Rivers Sidelined By Back Problems, Plans To Return Following Surgery [online], Theprp.com, 30 listopada 2015 [dostęp 2019-09-08] (ang.).
- ↑ Watch Limp Bizkit Reunite Their Original Lineup and Cover Nirvana with Marilyn Manson [online], exclaim.ca [dostęp 2019-09-08] (ang.).
- ↑ Limp Bizkit to release new album ‘Limp Bizkit Still Sucks’ on Halloween [online], NextMosh.com [dostęp 2021-10-29] .
- ↑ Capital Of Rock (Rammstein, Limp Bizkit...) – 27.08.2016 – Wrocław. [w:] Relacje [on-line]. magazyngitarzysta.pl, 2016-08-29. [dostęp 2023-07-15]. (ang.).