Lubin (powiat kamieński)

Lubin
	wieś
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	kamieński
Gmina	Międzyzdroje
Liczba ludności (2022)	416
Strefa numeracyjna	91
Kod pocztowy	72-500
Tablice rejestracyjne	ZKA
SIMC	0779437
	Położenie na mapie Polski Lubin
	Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Lubin
	Położenie na mapie powiatu kamieńskiego Lubin
	Położenie na mapie gminy Międzyzdroje Lubin
	53°52′04″N 14°25′54″E/53,867778 14,431667
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lubin (niem. Lebbin^[4]) – wieś w Polsce położona nad Zalewem Szczecińskim w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kamieńskim, w gminie Międzyzdroje, na wyspie Wolin.

Etymologia

Nazwa Lubin pochodzi z dużym prawdopodobieństwem od nazwy osobowej Luba bądź Łuba^[5].

Historia

Czasy przedchrześcijańskie

Na terenie współczesnego Lubina w VIII w. p.n.e. funkcjonowała osada kultury łużyckiej^[6].

Wieki średnie

Pierwsze wzmianki o miejscowości pojawiają się w żywotach biskupa Ottona z Bambergu z połowy XII w., co czyni Lubin jedną z najstarszych opisanych w średniowiecznych podaniach osad na Pomorzu Zachodnim^[5]. W 2009 w wyniku prac prowadzonych przez naukowców z Polskiej Akademii Nauk i studentów archeologii Uniwersytetu Szczecińskiego odkryto kamienne fundamenty jednej z najstarszych budowli chrześcijańskich na Pomorzu zbudowanej podczas pierwszej misji chrystianizacyjnej św. Ottona w 1124. Olbrzymie grodzisko, kontrolujące szlak handlowy przy ujściu Świny do morza i będące kasztelanią^[7], zostało zniszczone w 1173 przez wojska króla duńskiego Waldemara I. Kościół przetrwał to wydarzenie i był wzmiankowany w XIV wieku^[8].

Współczesność

Po II wojnie światowej, w latach 1946–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego. Początkowo Lubin utworzył gromadę w gminie Dargobądz^[9]. Wraz z reformą administracyjną znoszącą gminy (jesienią 1954), Lubin włączono do nowo utworzonej gromady Dargobądz^[10]. 1 stycznia 1973 Lubin znalazł się w granicach miasta Świnoujście^[11]. 15 marca 1984 wieś wyłączono ze Świnoujścia, po czym weszła ona w skład nowo utworzonej gminy Międzyzdroje^[12].

We wsi znajduje się placówka opiekuńczo-wychowawcza^[13]. Swoją siedzibą ma tu również ochotnicza straż pożarna^[14].

Atrakcje

We wsi znajduje się neogotycki, ceglany kościół parafialny z 1861^[15], przy którym rośnie pomnik przyrody, lipa „Babki Proszalne” o obwodzie pnia 750 cm^[16]. Nad klifem znajduje się punkt widokowy zlokalizowany na terenach średniowiecznego grodziska, które w przeszłości pełniło funkcję latarni morskiej dla statków żeglujących po Świnie i Zalewie Szczecińskim, tzw. „Grodzisko Lubin”.

Mapa wyspy Wolin z zaznaczonym Lubinem
Lubin oraz Pagórki Lubińsko-Wapnickie widziane z wyspy Karsibór
Biurowce cementowni Lebbin w obecnym porcie rybackim
Wiadukt transportowy skały kredowej z kopalni w Wapnicy do cementowni

Cementownia

W XIX w. w Lubinie Johannes Quistorp założył wytwórnię cementu portlandzkieggo Lebbin. Cementownia znajdowała się w Lubinie nad brzegiem północnej zatoki Zalewu Szczecińskiego – jeziora Wicko Małe, a kopalnia kredy w sąsiedniej Wapnicy na południowym zboczu Piaskowej Góry. Lokalne złoża i wykorzystanie surowca dostarczaniego z Rugii pozwoliło na produkcję cementu o najwyższej jakości, używanego głównie w przemyśle zbrojeniowym^[17]. Cement ten był wykorzystywany między innymi do budowy żelbetowych tankowców w stoczni koło Ognicy (dawna stocznia PPDIUR "Odra") w ostatnich latach wojny. Dodatkowo eksportowano go do państw skandynawskich i wysyłano do Gdyni^[17].

Quistorp, jako pierwszy z pruskich kapitalistów, na początku ery industrializacji zadbał o potrzeby socjalne swoich pracowników. Stworzył w Lubinie „robotniczy instytut edukacyjny” oraz założył stowarzyszenie nabywców (niem. Einkaufsverein), dwuklasową wiejską szkołę i sierociniec^[18]. Zapewnił również 150 mieszkań firmowych, dom wdowi, bibliotekę i salę klubową.

W marcu 1945 produkcja w zakładzie została zakończona z powodu braku surowców^[17]. Od lat 50. XX w. dawne wyrobisko mieści Jezioro Turkusowe powstałe wskutek podjęcia decyzji o zaniechaniu wydbobycia skały z przyczyn ekonomicznych, wyłączenia pomp osuszających i stopniowego napełnienia się wodami podskórnymi.

Ludzie związani z Lubinem

Jerzy Porębski – oceanograf, pieśniarz, wykonawca szant i autor piosenek o tematyce morskiej, publicysta, rybak i żeglarz, animator ruchu szantowego w Polsce.

Zobacz też

Gmina Międzyzdroje, powiat kamieński, Świnoujście, Wapnica, Wicko, Wolin (wyspa), Zalesie, Grodzisko w Lubinie.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 70251
↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 672 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
↑ ^a ^b MarianM. Rębkowski MarianM., Od grodu książęcego do rezydencji prepozyta kapituły. Lubin w XI–XVI wieku, „Archaeologia Historica Polona”, 24, 2017, s. 60, DOI: 10.12775/ahp.2016.004, ISSN 1425-3534 [dostęp 2021-05-05] .
↑ EdytaE. Tomczyk EdytaE., PiotrP. Ostrowski PiotrP., TomaszT. Wieczorek TomaszT., Pomorze Zachodnie i Bornholm na weekend, Bielsko-Biała: Pascal, 2005, ISBN 83-7304-425-6, OCLC 750015496 .
↑ CzesławC. Piskorski CzesławC., Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 284, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482 .
↑ Sensacja archeologiczna na Pomorzu, już druga. [dostęp 2009-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-16)].
↑ Szczeciński Dziennik Wojewódzki. R.4, nr 13 (5 sierpnia 1948)
↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 15, Poz. 67
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 326
↑ Dz.U. z 1984 r. nr 14, poz. 63
↑ Placówka Opiekuńczo Wychowawcza w Lubinie. - BIP Starostwo Powiatowe w Kamieniu Pomorskim [online], bip.powiatkamienski.pl [dostęp 2016-01-08] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-26] .
↑ Grodzisko w Lubinie [online], grodziskolubin.pl [dostęp 2017-11-25] (pol.).
↑ Kościoły | Lubin Kościół parafialny pw MB Jasnogórskiej | Kościół Szczecińsko-kamieński [online], kuria.pl [dostęp 2021-05-15] .
↑ Jerzy M. Kosacki. Zbiór drzew pomnikowych i pomników przyrody z własnymi nazwami rosnących na terenie województwa zachodniopomorskiego. „Wędrowiec Zachodniopomorski”. 22/2007, s. 57, 2007. Regionalna Pracownia Krajoznawcza PTTK w Szczecinie. ISSN 1642-8455. (pol.).
↑ ^a ^b ^c Marian Antas: Wyzwolenie ziemi wolińskiej. W: Praca zbiorowa pod redakcją Tadeusza Białeckiego: Z dziejów ziemi wolińskiej. Recenzenci: Bogdan Dopierała, Emil Jadzik, Józef Wątorski. Szczecin: Instytut Zachodniopomorski w Szczecinie, 1979, s. 184, seria: Monografie regionalne.
↑ FriedrichF. Bartels FriedrichF., An Gottes Segen ist alles gelegen. Lebbin - eine Topographie des Segens [online], grieppommer.de .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 70251

[2] NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 672 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[MP-4] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)

[:0-5] MarianM. Rębkowski MarianM., Od grodu książęcego do rezydencji prepozyta kapituły. Lubin w XI–XVI wieku, „Archaeologia Historica Polona”, 24, 2017, s. 60, DOI: 10.12775/ahp.2016.004, ISSN 1425-3534 [dostęp 2021-05-05] .

[6] EdytaE. Tomczyk EdytaE., PiotrP. Ostrowski PiotrP., TomaszT. Wieczorek TomaszT., Pomorze Zachodnie i Bornholm na weekend, Bielsko-Biała: Pascal, 2005, ISBN 83-7304-425-6, OCLC 750015496 .

[pomorze1-7] CzesławC. Piskorski CzesławC., Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 284, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482 .

[8] Sensacja archeologiczna na Pomorzu, już druga. [dostęp 2009-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-16)].

[9] Szczeciński Dziennik Wojewódzki. R.4, nr 13 (5 sierpnia 1948)

[10] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 15, Poz. 67

[11] Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 326

[12] Dz.U. z 1984 r. nr 14, poz. 63

[13] Placówka Opiekuńczo Wychowawcza w Lubinie. - BIP Starostwo Powiatowe w Kamieniu Pomorskim [online], bip.powiatkamienski.pl [dostęp 2016-01-08] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-26] .

[14] Grodzisko w Lubinie [online], grodziskolubin.pl [dostęp 2017-11-25] (pol.).

[15] Kościoły | Lubin Kościół parafialny pw MB Jasnogórskiej | Kościół Szczecińsko-kamieński [online], kuria.pl [dostęp 2021-05-15] .

[16] Jerzy M. Kosacki. Zbiór drzew pomnikowych i pomników przyrody z własnymi nazwami rosnących na terenie województwa zachodniopomorskiego. „Wędrowiec Zachodniopomorski”. 22/2007, s. 57, 2007. Regionalna Pracownia Krajoznawcza PTTK w Szczecinie. ISSN 1642-8455. (pol.).

[:1-17] Marian Antas: Wyzwolenie ziemi wolińskiej. W: Praca zbiorowa pod redakcją Tadeusza Białeckiego: Z dziejów ziemi wolińskiej. Recenzenci: Bogdan Dopierała, Emil Jadzik, Józef Wątorski. Szczecin: Instytut Zachodniopomorski w Szczecinie, 1979, s. 184, seria: Monografie regionalne.

[18] FriedrichF. Bartels FriedrichF., An Gottes Segen ist alles gelegen. Lebbin - eine Topographie des Segens [online], grieppommer.de .

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

Części miasta	Bożyce Chorzelin Czajczyn Dalimierz Grębice Karsibór Klicz Kwarantanna Lubiewo (leśniczówka) Łunowo Ognica Osiecze Paprotno Płachcin Przytór Śpikorz Smogorze Ulno Warszów
Jednostki planistyczne	Śródmieście Dzielnica Nadmorska Osiedle Matejki Osiedle Posejdon Osiedle Zachodnie
Dawniej w granicach miasta	Gosań (1972–84) Jaromin (Grodno) (1972–84) Kępieńce (1972–84) Lubiewo (1972–84) Lubin (1972–84) Międzyzdroje (1972–84) Rozkolnik (1972–84) Wapnica (1972–84) Wicko (1972–84)