Michel Debré
Data i miejsce urodzenia |
15 stycznia 1912 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
2 sierpnia 1996 |
Premier Francji | |
Okres |
od 8 stycznia 1959 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Minister spraw zagranicznych Francji | |
Okres |
od maja 1968 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Minister obrony Francji | |
Okres |
od czerwca 1969 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Michel Debré (ur. 15 stycznia 1912 w Paryżu, zm. 2 sierpnia 1996 w Montlouis-sur-Loire[1]) – francuski polityk, prawnik i samorządowiec, działacz ruchu oporu, członek ugrupowań gaullistowskich, parlamentarzysta i minister, premier Francji w latach 1959–1962.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Kształcił się w Lycée Montaigne i w Lycée Louis-le-Grand, ukończył École libre des sciences politiques oraz prawo na Uniwersytecie Paryskim. Od 1934 pracował jako audytor w Radzie Stanu, a także w gabinecie ministra Paula Reynauda. W 1939 zmobilizowany, w czerwcu 1940 dostał się do niewoli niemieckiej, skąd uciekł we wrześniu tegoż roku. Przez pewien czas przebywał w Maroku, gdzie współpracował z Emmanuelem Monickiem. Po powrocie do Francji działał w ruchu oporu, związany z Wolną Francją, był członkiem kierownictwa ruchu Ceux de la Résistance[1][2].
W 1944 mianowany regionalnym komisarzem z siedzibą w Angers. Następnie zajął się opracowaniem statutów instytutów nauk politycznych oraz École nationale d’administration. W 1946 bezskutecznie ubiegał się o mandat deputowanego. Pracował następnie nad statutem Protektoratu Saary, po czym w 1947 został sekretarzem generalnym do spraw niemieckich i austriackich. W 1948 został członkiem Rady Republiki jako przedstawiciel departamentu Indre i Loara. W wyższej izbie francuskiego parlamentu zasiadał jako senator do 1958[3]. Wieloletni członek kolejnych formacji tworzonych przez środowisko skupione wokół Charles’a de Gaulle’a lub odwołujące się do gaullizmu. Działał w Rassemblement du peuple français, Républicains sociaux, Union pour la nouvelle République, Unii Demokratów na rzecz Republiki i Zgromadzeniu na rzecz Republiki[1][3]. Między 1951 a 1992 był radnym departamentu[1].
W czerwcu 1958, gdy Charles de Gaulle stanął na czele rządu, Michel Debré objął urząd ministra sprawiedliwości[1]. Odpowiadał za przygotowanie nowej konstytucji, której przyjęcie ustanowiło V Republikę, a także za reformy wymiaru sprawiedliwości[2]. W styczniu 1959 przeszedł na stanowisko premiera, które zajmował do kwietnia 1962[1]. W okresie tym doszło m.in. do zakończenia wojny algierskiej i utworzenia Centre National d’Études Spatiales[2].
W 1962 bezskutecznie ubiegał się o wybór na posła w jednym z okręgów swojego departamentu[1]. Mandat deputowanego do Zgromadzenia Narodowego po raz pierwszy uzyskał w następnym roku w wyborach uzupełniających, kandydując w departamencie Reunion. Z powodzeniem ubiegał się tam o reelekcję na kolejne kadencje w 1967, 1968, 1973, 1978, 1981 i 1986[1]. W latach 1966–1989 był merem Amboise[4].
W styczniu 1966 powrócił w skład rządu jako minister gospodarki i finansów. W maju 1968 przeszedł na urząd ministra spraw zagranicznych. Następnie od czerwca 1969 do marca 1973 był ministrem stanu oraz ministrem obrony[1]. W latach 1979–1980 wykonywał mandat deputowanego do Parlamentu Europejskiego I kadencji[5]. W 1981 kandydował w wyborach prezydenckich bez rekomendacji głównych sił gaullistowskich, które wspierały Jacques’ Chiraca[1]. W pierwszej turze głosowania otrzymał 1,7% głosów[6]. W 1988 odszedł z francuskiego parlamentu[1]. W tym samym roku wybrany na członka Akademii Francuskiej[2].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Odznaczony m.in. Legią Honorową III klasy, Krzyżem Wojennym oraz Medalem Ruchu Oporu z Rozetką[1][2].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Wnuk malarza Édouarda Debat-Ponsana. Syn pediatry Roberta Debré i Jeanne Debat-Ponsan[2]. Był żonaty z Anne-Marie Lemaresquier. Miał czterech synów: Vincenta, François (pisarza) oraz bliźniaków Jeana-Louisa i Bernarda, którzy również zajęli się działalnością polityczną[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l Michel Debré [online], assemblee-nationale.fr [dostęp 2020-10-13] (fr.).
- ↑ a b c d e f Michel Debré [online], academie-francaise.fr [dostęp 2020-10-13] (fr.).
- ↑ a b Michel Debré, senat.fr [zarchiwizowane 2020-01-08] (fr.).
- ↑ Michel Debré [online], gouvernement.fr [dostęp 2020-10-13] (fr.).
- ↑ Michel Debré [online], europarl.europa.eu [dostęp 2020-10-13] .
- ↑ Élection présidentielle 1981 [online], france-politique.fr [dostęp 2020-10-13] (fr.).
- ↑ Myriam Guyard , Mort de l'écrivain François Debré seulement quelque [online], voici.fr, 14 września 2020 [dostęp 2020-10-13] (fr.).
- Premierzy Francji
- Członkowie Akademii Francuskiej
- Francuscy ministrowie finansów
- Francuscy ministrowie spraw zagranicznych
- Francuscy ministrowie (IV Republika)
- Francuscy ministrowie (V Republika)
- Francuscy parlamentarzyści (IV Republika)
- Francuscy parlamentarzyści (V Republika)
- Francuscy posłowie do Parlamentu Europejskiego
- Francuscy prawnicy
- Francuscy samorządowcy
- Kandydaci na urząd prezydenta Francji
- Politycy Unii Demokratów na rzecz Republiki
- Politycy Zgromadzenia na rzecz Republiki
- Komandorzy Legii Honorowej
- Odznaczeni Krzyżem Wojennym (Francja)
- Odznaczeni Medalem Ruchu Oporu
- Ludzie urodzeni w Paryżu
- Urodzeni w 1912
- Zmarli w 1996