Nevzat Haznedari
 generał major
| |
| Data i miejsce urodzenia |
25 grudnia 1915 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1943–1979 |
| Formacja | |
| Główne wojny i bitwy | |
Nevzat Ahmet Haznedari (ur. 25 grudnia 1915 w Korczy, zm. 1984 w Tiranie[1]) – funkcjonariusz Sigurimi, prokurator i oficer śledczy w stopniu generała, zbrodniarz komunistyczny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem urzędnika państwowego Ahmeta Haznedariego i Mynire[1]. W latach 1927–1931 uczył się we francuskojęzycznym liceum w Korczy, a następnie w latach 1935–1938 w szkole pedagogicznej w Elbasanie[2]. W latach 1938–1943 pracował jako nauczyciel we wsi Dostenan k. Leskoviku[3][4]. Prawdopodobnie był członkiem Albańskiej Partii Faszystowskiej[3]. W marcu 1943 porzucił pracę w szkole i związał się z komunistycznym ruchem oporu. Był ranny w bitwie z Niemcami w okolicach Leskovika[1]. Pod koniec wojny uzyskał awans na kapitana. Od 1945 związany z wojskowym wymiarem sprawiedliwości. W roku 1945 objął stanowisko prokuratora wojskowego, od 1946 członek Najwyższego Sądu Wojskowego. Brał czynny udział w śledztwach przeciwko politykom antykomunistycznym, uczestniczył także osobiście w ich torturowaniu i w egzekucjach[5][4].
W latach 1951–1952 odbył szkolenie w ZSRR[2]. Po powrocie do kraju w 1952 objął kierownictwo wydziału śledczego Dyrekcji Bezpieczeństwa Państwa (Sigurimi), a następnie przez dwa lata pełnił funkcję wicedyrektora Sigurimi[2]. W lipcu 1961 uzyskał awans na stopień generała majora. W 1967 objął stanowisko przewodniczącego wydziału spraw wewnętrznych w Elbasanie. W 1974 powrócił do pracy w wydziale śledczym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych[3]. W latach 1977–1979 kierował Wydziałem Specjalnym w ministerstwie, który zajmował się zwalczaniem elementów antypartyjnych[2].
Był jednym z najbardziej aktywnych śledczych okresu komunizmu, biorąc osobisty udział w zatrzymaniach osób, którym zarzucano działalność antypaństwową. Uczestniczył w 270 procesach, w tym w najważniejszych procesach politycznych w Albanii, występując w nich jako prokurator wojskowy i śledczy[2]. W 1979 przeszedł w stan spoczynku[1]. Zmarł w 1984 w Tiranie.
Był żonaty (żona Hiqmete z d. Kacidhja), miał troje dzieci (dwie córki i syna)[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Autobiografia e “Gjeneralit xhelat” të diktaturës: Kam ekzekutuar kushëririn tim të dytë, edhe dajën e gruas e kam dënuar 10 vjet si armik dhe…. panorama.com.al. [dostęp 2020-06-23]. (alb.).
- ↑ a b c d e Nevzat Haznedari, profili i një xhelati të diktaturës. kujto.al. [dostęp 2020-05-25]. (alb.).
- ↑ a b c Kastriot Dervishi: Nevzat Haznedari dhe dashuria e tij për fashistin Jakomoni. 55news.al. [dostęp 2023-06-20]. (alb.).
- ↑ a b Agim Musta: Gjenerali i zi, Nevzat Haznedari. kujto.al. [dostęp 2024-06-03]. (alb.).
- ↑ Uran Butka: The Bomb and the Soviet Embassy in Tirana. Tirana: I.B. Tauris, 2014.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Nevzat Haznedari, profili i një xhelati të diktaturës. kujto.al. [dostęp 2020-05-25]. (alb.).
- Agim Musta. Gjenerali i zi, Nevzat Haznedari. „Fjala : e përdyjavshme kulture, arti e letërsie”, s. 99–103, 2007.