Nikołaj Dolleżal

Nikołaj Dolleżal
Николай Антонович Доллежаль
Data i miejsce urodzenia	27 października 1899 ; Omielnik, gubernia jekaterynosławska
Data i miejsce śmierci	20 listopada 2000 ; Moskwa
Zawód, zajęcie	energetyk, konstruktor reaktorów atomowych
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nikołaj Antonowicz Dolleżal (ros. Николай Антонович Доллежаль, ur. 15 października^?/27 października 1899 we wsi Omielnik w guberni jekaterynosławskiej, zm. 20 listopada 2000 w Moskwie) – radziecki energetyk, konstruktor reaktorów atomowych, dwukrotny Bohater Pracy Socjalistycznej (1949 i 1984).

Życiorys

W 1917 skończył szkołę realną w Podolsku, a w 1932 Moskiewski Państwowy Uniwersytet Techniczny im. Baumana, w latach 1925–1930 był zastępcą szefa wydziału projektowego spółki akcyjnej „Tiepło i siła", w 1929 odbywał staż w Europie. Wkrótce po powrocie, w październiku 1930 został aresztowany przez OGPU na półtora roku i poddany śledztwu jako oskarżony o działalność w „Prompartii”, w styczniu 1932 zwolniony. Został zastępcą głównego inżyniera OKB-8 Wydziału Technicznego OGPU ZSRR, 1933–1934 był dyrektorem technicznym Instytutu Inżynierii Azotowej w Leningradzie, 1935-1938 głównym inżynierem fabryki „Bolszewik” w Kijowie, później pracował w Leningradzie i Swierdłowsku. Od 1946 wraz z Instytutem Naukowo-Badawczym Inżynierii Chemicznej pracował nad radzieckim projektem atomowym, projektując pierwsze przemysłowe reaktory atomowe dla produkcji broni z plutonu (agregaty „A” i „AI”), a po próbie pierwszej radzieckiej bomby atomowej przystąpił do opracowania reaktorów energetycznych dla instalacji okrętowych, w 1954 pod jego kierunkiem został opracowany pierwszy projekt instalacji reaktora dla łodzi podwodnej. W latach 1952–1986 kierował Instytutem Naukowo-Badawczym-8, założonym specjalnie dla konstruowania reaktorów wszystkich typów – energetycznych, przemysłowych i badawczych, w 1961 założył katedrę „atomową” – „Maszyny i Instalacje Energetyczne” w Moskiewskiej Wyższej Szkole Technicznej i został jej kierownikiem do 1986. 23 października 1953 został członkiem korespondentem, a 29 czerwca 1952 członkiem rzeczywistym Akademii Nauk ZSRR, miał stopień doktora nauk technicznych i tytuł profesora.

Odznaczenia i nagrody

Medal Sierp i Młot Bohatera Pracy Socjalistycznej (dwukrotnie – 29 października 1949 i 26 października 1984)
Order Lenina (sześciokrotnie – 29 października 1949, 11 października 1956, 23 lipca 1959, 31 października 1969, 26 października 1979 i 26 października 1984)
Order „Za zasługi dla Ojczyzny” II klasy (25 września 1999)
Order Rewolucji Październikowej (17 września 1975)
Order Czerwonego Sztandaru Pracy (31 marca 1945)
Order Czerwonej Gwiazdy (16 września 1945)
Nagroda Leninowska (1957)
Nagroda Stalinowska (trzykrotnie – 1949, 1951 i 1953)
Nagroda Państwowa ZSRR (dwukrotnie – 1970 i 1976)
Złoty Medal im. Kurczatowa Rosyjskiej Akademii Nauk (2000)

I medale.

Bibliografia

http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=11102 (ros.)