Przejdź do zawartości

Obszar zabudowany

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Znaki informacyjne:
  • po lewej – D-42: oznaczenie początku odcinka drogi przebiegającego przez obszar zabudowany
  • po prawej – D-43: oznaczenie końca odcinka drogi przebiegającego przez obszar zabudowany
Tablice miejscowości oznaczające początek i zakończenie obszaru zabudowanego, obowiązujące w Polsce w latach 1984–2005
Granice obszaru zabudowanego w innych krajach

Obszar zabudowany – obszar wzdłuż drogi, gdzie znajduje się zabudowa miejska, wiejska lub przemysłowa, w związku z czym panować może tu wzmożony ruch pieszych i pojazdów.

Polskie przepisy rozporządzenia ograniczają obszar zabudowany do występującej wzdłuż drogi zabudowy o charakterze mieszkalnym i występującym w związku z tym ruchem pieszych na drodze oraz do zabudowy o charakterze handlowo-usługowym (hurtownie, warsztaty, duże sklepy) na przedmieściach, ale tylko jeżeli występuje intensywny ruch pieszych w pobliżu drogi[1].

Ustalenie granic obszaru zabudowanego

[edytuj | edytuj kod]

Znak D-42 powinien być umieszczony w pobliżu miejsca, w którym następuje wyraźna zmiana charakteru zagospodarowania otoczenia drogi. Znak D-42 powinien być powiązany z takimi elementami zagospodarowania drogi, jak:

  • początek chodnika,
  • wyjazdy bramowe z posesji,
  • pas postojowy lub parking wyznaczony wzdłuż jezdni,
  • skrzyżowanie.

Jako obszar zabudowany nie powinny być oznakowane miejsca, w których:

  • zabudowa mieszkalna jest oddalona od drogi i nie jest z nią bezpośrednio związana,
  • strefy przedmieść, w których zabudowa ma charakter handlowo-usługowy (hurtownie, warsztaty, duże sklepy), jeżeli nie wiąże się z nią intensywny ruch pieszych w pobliżu drogi,
  • konieczność ograniczenia prędkości wynika jedynie z warunków geometrycznych i technicznych drogi,
  • występujący ruch pieszych wynika jedynie z lokalizacji przystanku autobusowego, skrzyżowania dróg lub ma charakter sezonowy[1].

W pojedynczych przypadkach obszar zabudowany wyznaczany bywa jednak wbrew powyższym zasadom[2][3].

Na drogach przebiegających przez obszar zabudowany obowiązują pewne ograniczenia ruchu pojazdów, na ogół podobne (choć nieznacznie odmienne) w różnych krajach. Np. w Polsce na obszarze zabudowanym zakazane jest przekraczanie prędkości 50 km/h[4], z wyjątkiem odcinków dróg na których podwyższono ograniczenie za pomocą znaku B-33[a].

Ograniczenie prędkości może być zmienione na całym obszarze terenu zabudowanego poprzez umieszczenie znaku ograniczenia prędkości B-33 bezpośrednio pod tablicą D-42.

W październiku 2021 roku Parlament Europejski przytłaczającą większością głosów przyjął rezolucję wzywającą kraje UE do ustanowienia 30 km/h jako standardowego ograniczenia prędkości w obszarach zabudowanych[b]. Europosłowie zwrócili uwagę na już istniejące ograniczenia prędkości do 30 km/h na większości sieci drogowej miast Europy zachodniej. Rezolucja mówi też o możliwości ustalania wyższego limitu prędkości na głównych drogach przelotowych[5][6].

Zgodnie z polską definicją kodeksową początek odcinka drogi przebiegającej przez obszar zabudowany oznaczony być musi znakiem informacyjnym D-42, a koniec takiego odcinka – znakiem D-43. W latach 1984[7]–2005[8] teren zabudowany zaczynał się w miejscu, gdzie ustawiona była tablica informacyjna z nazwą miejscowości, a kończył tam, gdzie ustawiony był znak końca miejscowości[c]. Jeszcze starsze zasady, obowiązujące do końca 1983 roku i uwiecznione w filmie Miś w scenach z milicjantem Szczupakiem, który zatrzymuje kierowców do kontroli w pobliżu makiet domów, definiowały obszar zabudowany jako teren o zabudowie ciągłej lub skupionej nadającej drodze charakter ulicy[d][9] oraz taki, na którym znajdowały się co najmniej trzy zabudowania w odległości nie większej, niż 15 metrów od drogi[10]. Do 2004 roku[11] maksymalna dopuszczalna prędkość na obszarze zabudowanym wynosiła 60 km/h[12][13] przez całą dobę, następnie w latach 2004–2021[4] stanowiła 50 km/h w godz. 5–23 oraz 60 km/h w godz. 23–5[11].

Obszar zabudowany nie powinien być mylony ze strefą zamieszkania (oznaczaną znakami D-40 i D-41), na której zgodnie z Kodeksem drogowym obowiązują jeszcze większe obostrzenia w ruchu pojazdów, ani ze strefą ograniczonej prędkości (oznaczaną znakami B-43 i B-44).

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Nie dotyczy to jednak pojazdów o masie całkowitej powyżej 3,5 tony.
  2. ↑ Powinno być: obszar zabudowy mieszkaniowej (w angielskiej wersji – residential areas). Jest to nieścisłość w tłumaczeniu rezolucji na polską wersję dokumentu.
  3. ↑ Takie rozwiązanie bywa dziś stosowane w niektórych innych krajach, np. Austrii, Niemczech i Holandii.
  4. ↑ Przepis ten, bardzo mało precyzyjny (nie ustalono w nim, w jakiej odległości od siebie te trzy budynki powinny występować, by można je było traktować wspólnie), w okresie jego obowiązywania bywał czasem nadużywany przez ówczesną milicję drogową, często bywał podważany i powodował spory interpretacyjne.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz.U. z 2019 r. poz. 2311), Załącznik nr 1, 5.2.48.
  2. ↑ Na przykładzie próby uchylenia mandatu karnego otrzymanego na „nielegalnym” obszarze zabudowanym (prawonadrodze.org.pl) [dostęp 2018-12-17].
  3. ↑ Obszar zabudowany, który obowiązywał przez wiele lat na drodze dwujezdniowej, bez skrzyżowań kolizyjnych, przejść dla pieszych i zabudowań mieszkalnych (trojmiasto.pl) [dostęp 2018-12-17].
  4. ↑ a b Ustawa z dnia 25 lutego 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2021 r. poz. 463).
  5. ↑ SPRAWOZDANIE w sprawie ram polityki bezpieczeństwa ruchu drogowego UE na lata 2021–2030 – zalecenia dotyczące kolejnych kroków w kierunku realizacji „wizji zero”. Parlament Europejski. [dostęp 2021-11-21].
  6. ↑ Więcej stref tempo 30 km/h w Unii? Parlament Europejski przyjął rezolucję. transport-publiczny.pl, 2021-10-06. [dostęp 2021-11-21]. (pol.).
  7. ↑ Rozporządzenia Ministrów Komunikacji i Spraw Wewnętrznych z dnia 9 sierpnia 1983 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz.U. z 1983 r. nr 50, poz. 224).
  8. ↑

    § 114. 1. Do dnia 31 grudnia 2005 r.:
    1)  tablica z białym tłem oraz czarnym obrzeżem i napisem określającym nazwę miejscowości ma takie samo znaczenie, jak znak D-42; przepis § 15 ust. 3 stosuje się odpowiednio;
    2)  tablica, o której mowa w pkt 1, przekreślona ukośnie czerwoną linią, ma takie samo znaczenie, jak znak D-43

    Obwieszczenie Ministra Infrastruktury oraz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 października 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2310)

  9. ↑ Marek Sigmund: Ilustrowane przepisy ruchu. Wyd. trzecie uaktualnione. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1975, s. 72.
  10. ↑ § 1 pkt 13 Rozporządzenia Ministrów Komunikacji i Spraw Wewnętrznych z dnia 1 października 1962 r. w sprawie ruchu na drogach publicznych (Dz.U. z 1962 r. nr 61, poz. 295, ze zm.).
  11. ↑ a b

    Art. 1. W ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2003 r. Nr 58, poz. 515, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: […]
    2) w art. 20:

    a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
    „1. Prędkość dopuszczalna pojazdu lub zespołu pojazdów na obszarze zabudowanym w godzinach 5.00-23.00 wynosi 50 km/h, z zastrzeżeniem ust. 2.”,
    b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:
    „1a. Prędkość dopuszczalna pojazdu lub zespołu pojazdów na obszarze zabudowanym w godzinach 23.00-5.00 wynosi 60 km/h, z zastrzeżeniem ust. 2.” […]

    Art. 6.
    Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 maja 2004 r. […]

    Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2004 r. nr 92, poz. 884)

  12. ↑

    Art. 17. 1. Ustala się następującą dopuszczalną prędkość pojazdów na drogach:
    1) na obszarze zabudowanym — 60 km/h […]

    Ustawa z dnia 1 lutego 1983 r. Prawo o ruchu drogowym. (Dz.U. z 1983 r. nr 6, poz. 35)

  13. ↑

    Art. 20. 1. Prędkość dopuszczalna pojazdu lub zespołu pojazdów na obszarze zabudowanym wynosi 60 km/h, z zastrzeżeniem ust. 2.

    Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym. (Dz.U. z 1997 r. nr 98, poz. 602)

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Obszar_zabudowany&oldid=74759358”