Ostropest

Ostropest
	; Ostropest plamisty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Carduoideae
Rodzaj	ostropest
	Nazwa systematyczna
	Silybum Adans.; Fam. 2: 116, 605. Jul-Aug 1763
	Typ nomenklatoryczny
	Silybum marianum (L.) Gaertn
Synonimy
	Mariacantha Bubani; Mariana J. Hill;
	Mariacantha Bubani; Mariana J. Hill;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ostropest (Silybum Adans) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje dwa gatunki. Występują one naturalnie w strefie śródziemnomorskiej, w znacznej części Europy i zachodniej Azji^[4]. W Polsce spotykany jest w uprawie ostropest plamisty Silybum marianum^[5]. Roślina ta została szeroko rozprzestrzeniona na świecie i jako introdukowana rośnie w północno-zachodniej Europie, w środkowej i wschodniej Azji, w Australii, południowej Afryce i na obu kontynentach amerykańskich^[4]. Stosowana jest jako ozdobna i lecznicza^[6].

Morfologia

Pokrój: Rośliny roczne i dwuletnie osiągające do 1,5 m wysokości. Łodygi pojedyncze, prosto wzniesione^[6].
Liście: Zarówno odziomkowe jak i łodygowe, pierzasto kapowane lub zatokowo wcinane, na brzegach kolczaste, z charakterystycznymi białawymi plamami wzdłuż wiązek przewodzących^[6].
Kwiaty: Zebrane w pojedyncze koszyczki na szczytach pędów. Listki okrywy liczne, zewnętrzne i środkowe zakończone długim, ostrym kolcem. Korony kwiatów rurkowate, purpurowe^[6].
Owoce: Lekko spłaszczone, wydłużone i czarne niełupki z pękiem białych włosków puchu kielichowego^[6].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny astrowatych Asteraceae, w jej obrębie klasyfikowany do podrodziny Carduoideae, plemienia Cardueae i podplemienia Carduinae^[7].

Wykaz gatunków^[4]

Silybum marianum (L.) Gaertn. – ostropest plamisty
Silybum eburneum Coss. & Durieu

Zastosowanie

Roślina lecznicza: Ostropest plamisty jest rośliną stosowaną w zaburzeniach funkcji wątroby^[8]. Pierwsze wzmianki o medycznych zastosowaniach tej rośliny pochodzą od Pliniusza Starszego^[9].

Owoce ostropestu plamistego bywają stosowane do produkcji herbat ziołowych^[8].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
↑ ^a ^b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-09].
↑ ^a ^b ^c Silybum Adans., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-02-21] .
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 168, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 345. ISBN 0-333-74890-5.
↑ Genus Silybum Adans.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-02-21].
↑ ^a ^b Mirosław Jarosz: Suplementy diety a zdrowie. Warszawa: PZWL, 2015, s. 85. ISBN 978-83-200-3701-2.
↑ Oskar Berezowski: Podróż w czasie z ostropestem. solgar.pl. [dostęp 2015-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-25)].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).

[A-3] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-09].

[powo-4] Silybum Adans., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-02-21] .

[checklist-5] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 168, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[philips-6] Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 345. ISBN 0-333-74890-5.

[grin-7] Genus Silybum Adans.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-02-21].

[:0-8] Mirosław Jarosz: Suplementy diety a zdrowie. Warszawa: PZWL, 2015, s. 85. ISBN 978-83-200-3701-2.

[9] Oskar Berezowski: Podróż w czasie z ostropestem. solgar.pl. [dostęp 2015-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-25)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]