Płoć

Płoć
	Rutilus rutilus
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	karpiokształtne
Rodzina	karpiowate
Rodzaj	Rutilus
Gatunek	płoć
Synonimy
	Cyprinus jaculus Jurine, 1825; Cyprinus lacustris Pallas, 1814; Cyprinus rubellio Leske, 1774; Cyprinus rutilus Linnaeus, 1758; Cyprinus ruttilus Linnaeus, 1758; Gardonus pigulus Bonaparte, 1845; Gardonus ruboculus Walecki, 1863; Leuciscus jurinii Dybowski, 1862; Leuciscus lividus Heckel, 1843; Leuciscus pallens Blanchard, 1866; Leuciscus pausingeri Heckel, 1843; Leuciscus pigus dojranensis Karaman, 1928; Leuciscus prasinus Agassiz, 1835; Leuciscus rutiloides Selys-Longchamps, 1842; Leuciscus rutilus (Linnaeus, 1758); Leuciscus rutilus aurata Fatio, 1882; Leuciscus rutilus auratus Yakovlev, 1873; Leuciscus rutilus bolmensis Malm, 1877; Leuciscus rutilus communis Rossikov, 1895; Leuciscus rutilus communis Yakovlev, 1873; Leuciscus rutilus daugawensis Dybowski, 1862; Leuciscus rutilus fluviatilis Yakovlev, 1873; Leuciscus rutilus terekensis Rossikov, 1895; Leuciscus rutilus vobla Dikson, 1909; Leuciscus selysii Selys-Longchamps, 1842; Leucos cenisophius Bonaparte, 1845; Leucos pigulus Bonaparte, 1844; Rutilus rutilus aralensis Berg, 1916; Rutilus rutilus bucharensis Nikolsky, 1933; Rutilus rutilus carpathorossicus Vladykov, 1930; Rutilus rutilus fluviatilis (Berg, 1949); Rutilus rutilus frici Misik, 1957; Rutilus rutilus goplensis Stangenberg, 1938; Rutilus rutilus lacustris Pallas, 1814; Rutilus rutilus mariza Drensky, 1926; Rutilus rutilus rutilus (Linnaeus, 1758); Rutilus rutilus schelkovnikovi Derjavin, 1926; Rutilus rutilus sucharensis Stangenberg, 1938; Rutilus rutilus uzboicus Berg, 1932; Rutilus rutilus vegariticus Stephanidis, 1950; Rutilus vegariticus Stephanidis, 1950;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Płoć^[3], płotka^[4] (Rutilus rutilus) – gatunek ryby z rodziny karpiowatych (Cyprinidae).

Występowanie

Występuje w całej Europie z wyjątkiem Półwyspu Iberyjskiego, zlewiska Adriatyku, Grecji oraz północnej Skandynawii, na wschodzie sięga daleko w głąb Azji. Występuje we wszystkich wodach słodkich w Polsce (w rzekach, jeziorach i stawach, z wyjątkiem gór), także w wodach przybrzeżnych Bałtyku.

Inne, dawne nazwy płoci to: wandrówka, srebrzatka, ramiennica.^{[potrzebny przypis]}

Tryb życia

Żyją w stadach, żerują gromadnie. Ryby te są płochliwe i bardzo ostrożne. Osiągają: 30–40 (maksymalnie 50) cm długości, 0,5–2 kg masy ciała. Niektóre z płoci żerują w morzu, a trą się w wodach słodkich – jest to anadromiczna forma płoci występująca w Bałtyku. Stanowi pokarm dla szczupaków, sandaczy, sumów oraz boleni.

Cechy morfologiczne

Ciało krótkie, wysoko wygrzbiecone, bocznie ścieśnione, w wodach ubogich w pokarm bardziej wysmukłe. Głowa krótka, szczęka nieco wysunięta przed mały, końcowo położony otwór gębowy. Płetwy piersiowe najdłuższymi promieniami sięgają nasad płetw brzusznych. Grzbiet ciemnobrązowy lub szaroczarny z niebieskawym lub zielonkawym połyskiem, boki jasnosrebrzyste, brzuch biały. Płetwa grzbietowa i ogonowa są szare z czerwonawym odcieniem, inne płetwy czerwonawe. Tęczówka oka czerwona.

Odżywianie

Zjada pokarm roślinny i zwierzęcy. Rodzaje pokarmu i żerowiska zmienia kilkakrotnie. Narybek żywi się planktonem skorupiakowym na płyciznach; roczniaki przechodzą na pokarm denny – skorupiaki, mniejsze larwy owadów oraz glony i inne rośliny. Przy długości około 20 cm płoć zaczyna odżywiać się mięczakami, głównie racicznicami.

Podgatunki

Wyróżniono liczne podgatunki płoci, m.in.:

płoć aralska^[3] (Rutilus rutilus aralensis) – Jezioro Aralskie
płoć karpacka^[4] (Rutilus rutilus carpathorossicus) – dorzecze Dunaju
płoć rzeczna^[4], sieruszka^[5] (Rutilus rutilus fluviatilis) – dorzecze Peczory, Uralu i Wołgi
płoć syberyjska^[3], czebak^[5] (Rutilus rutilus lacustris) – jeziora i rzeki Syberii
płoć uzbojska^[4] (Rutilus rutilus uzboicus) – jeziora w Dolinie Uzboj
płoć zakaukaska^[3] (Rutilus rutilus schelkovnikovi) dorzecze rzeki Kury

Rozród

Samice osiągają dojrzałość płciową w 3–4 roku życia, przy długości około 10 cm, samce o rok wcześniej. Tarło odbywa się zazwyczaj na przełomie kwietnia i maja przy temperaturze 15–16 °C. Ikra ginie przy temperaturze poniżej 8 °C. Składana jest na różnym podłożu, zazwyczaj są to rośliny podwodne, stare liście i łodygi trzcin; z ich braku mogą to być kamienie. Ikra trzyma się podłoża dzięki specjalnym kosmkom. Samica o długości 10 cm składa około 2500 ziaren ikry. Wylęg następuje po upływie około 12 dni. Po około 20 dniach wylęg napełnia pęcherz pławny i rozpoczyna aktywne życie. Ciało pokrywa się łuską przy długości około 5 cm. Płoć rośnie wolno, w wieku 10 lat osiąga długość 22 cm. Żyje 15–18 lat.

Znaczenie gospodarcze

W niektórych regionach ma dość duże znaczenie gospodarcze. Chętnie poławiana przez wędkarzy na spławik i grunt.

Płocie na wystawie Subaqueous Vltava w Pradze

Ochrona

Wymiar ochronny	brak lub 15 cm w zależności od okręgu PZW^[6]
Okres ochronny	brak

Wędkarski Rekord Polski wagowy: 2,20 kg i 53 cm (1963)^[7].

Zobacz też

ryby Polski

Przypisy

↑ Rutilus rutilus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Rutilus rutilus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
↑ ^a ^b ^c ^d Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
↑ ^a ^b Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
↑ Okręg PZW Sieradz [online], www.pzw.org.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
↑ Wiadomości Wędkarskie

Bibliografia

Josef Reichholf, Gunter Steinbach, Claus Militz: Wielka encyklopedia ryb : słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiśniewolski Wiesław (tłum.). Warszawa: Muza, 1994. ISBN 83-7079-317-7.
Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk, Eligiusz Nowakowski i Jacek Wagner. Warszawa: Świat Książki, 1997. ISBN 83-7129-441-7.
Rutilus rutilus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 20 czerwca 2009]

Zobacz też

[itis-1] Rutilus rutilus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Rutilus rutilus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Nikolski-3] G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.

[KRR-4] Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973

[Grabda-5] Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.

[6] Okręg PZW Sieradz [online], www.pzw.org.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).

[7] Wiadomości Wędkarskie

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]