Plymouth Fury
Plymouth Fury – samochód osobowy klasy pełnowymiarowej produkowany pod amerykańską marką Plymouth w latach 1959–1978.
Początek nazwy
[edytuj | edytuj kod]
Pod koniec lat 50. XX wieku model Fury poszerzył ówczesną ofertę marki Plymouth jako topowy, najdroższy pojazd w ofercie. Podobnie do pokrewnych, niżej pozycjonowanych konstrukcji jak np. Belvedere, samochód wyróżniał się awangardową stylistyką z dwukolorowym malowaniem nadwozia[1].
Nazwa modelu Plymouth Fury pojawiła się po raz pierwszy w gamie tej marki na 1956 rok, wprowadzonej 21 października 1955 roku, lecz przez pierwszy trzy lata Fury był uważany za podserię modelu Plymouth Belvedere, o bardziej sportowym i ekskluzywnym charakterze[2]. Dostępny był tylko jako sześciomiejscowe dwudrzwiowe hardtop coupé, a napędzany był najmocniejszym silnikiem Plymoutha: V8 Fury o pojemności 303 cali sześciennych i mocy 240 KM[2]. Jego ekskluzywny charakter podkreślały ozdoby z aluminium anodowanego na złoto[2]. Cena bazowa wynosiła 2866 dolarów, a powstało ich w pierwszym roku 4485[3].
Na 1957 rok wprowadzono nową generację samochodów Plymouth, realizującą program stylistyczny Forward Look, w tym także nowy model Fury[4]. W zawieszeniu pojawiły się drążki skrętne, a w stylistyce cztery reflektory (w pierwszym roku wewnętrzne reflektory spełniały w istocie tylko rolę świateł parkingowych i kierunkowskazów)[4]. Fury miał standardowo silnik o pojemności 301 cali sześciennych i mocy 235 KM, lecz opcjonalnie był dostępny silnik V8 Dual Fury o pojemności 318 cali sześciennych i mocy 290 KM[4]. Styl nadwozia i ozdób pozostał podobny. Wyprodukowano ich 7438[5].
W kolejnym roku 1958 Fury został jedynie nieco przestylizowany. Silnik Dual Fury o pojemności 318 cali sześciennych stał się podstawowy, natomiast opcjonalnie wprowadzono silniki V8 Golden Commando o pojemności 350 cali sześciennych i mocy 305 lub 315 KM, dostępne tym razem także dla innych modeli marki[6]. Cena bazowa wynosiła 3067 dolarów, a wyprodukowano ich 5303[7].
Pierwsza generacja
[edytuj | edytuj kod] 1959 Plymouth Fury sedan | |
| Producent | |
|---|---|
| Zaprezentowany |
styczeń 1959 |
| Okres produkcji |
1959–1960 |
| Miejsce produkcji | |
| Poprzednik |
Plymouth Belvedere / Fury |
| Następca |
Plymouth Fury (II) |
| Dane techniczne | |
| Segment | |
| Typy nadwozia |
4-drzwiowy sedan |
| Napęd | |
| Rozstaw osi |
2997 mm |
| Liczba miejsc |
5 |
Po raz pierwszy Plymouth Fury został wyodrębniony jako osobny model w gamie Plymoutha na 1959 rok, zaprezentowanej w październiku poprzedniego roku, bazującej na przestylizowanych modelach z poprzedniego roku[8]. Zastąpił on model Belvedere w roli najdroższego modelu osobowego marki i był dostępny jako dwudrzwiowy Sport Coupe hardtop, czterodrzwiowy sedan i czterodrzwiowy Sport Sedan Hardtop[8]. Osobno wydzielono dawne modele o charakterze bardziej sportowym jako Sport Fury, dostępne jako dwudrzwiowy Sport Coupe hardtop i dwudrzwiowy kabriolet[8]. Ponadto, linii Fury odpowiadał nieco droższy model kombi Sport Suburban, formalnie zaliczony do linii kombi Plymouth Suburban[8].
Pas przedni zdobiła duża, chromowana atrapa chłodnicy biegnąca przez całą szerokość nadwozia, a także wysoko osadzone podwójne reflektory. Tylną część nadwozia wieńczyły z kolei ostro zarysowane, strzeliste nadkola[9].
W 1959 roku podstawowy silnik V8 Fury V-800 o pojemności 318 cali sześciennych rozwijał moc 230 KM lub 260 KM, natomiast opcjonalnie był dostępny silnik V8 Golden Commando 395 o pojemności zwiększonej do 361 cali sześciennych i mocy 305 KM[8]. Ceny bazowe wynosiły od 2691 dolarów za sedan do 3125 dolarów za kabriolet Super Fury[8]. Powstało w pierwszym roku 82 030 samochodów Fury i 6052 Super Fury[8].
Silniki
[edytuj | edytuj kod]- V8 5.0l A-Block
- V8 5.2l A-Block
- V8 5.7l B-Clock
- V8 5.9l B-Clock
Druga generacja
[edytuj | edytuj kod] Plymouth Fury (II) z 1960 | |
| Producent | |
|---|---|
| Zaprezentowany |
kwiecień 1960 |
| Okres produkcji |
1960–1962 |
| Miejsce produkcji | |
| Poprzednik |
Plymouth Fury (I) |
| Następca |
Plymouth Fury (III) |
| Dane techniczne | |
| Segment | |
| Typy nadwozia | |
| Skrzynia biegów |
3-biegowa manualna |
| Napęd | |
| Długość |
5321 mm |
| Szerokość |
2032 mm |
| Wysokość |
1372 mm |
| Rozstaw osi |
2997 mm |
| Liczba miejsc |
5 |
Plymouth Fury drugiej generacji został zaprezentowany po raz pierwszy w 1960 roku.
Po niespełna roku produkcji, Plymouth zdecydował się ponownie zmodernizować model Fury prezentując jego drugą generację. Samochód przeszedł obszerne zmiany w bryle nadwozia[10].
Z przodu producent zamontował znacznie niżej, niż w przypadku poprzednika, osadzone podwójne reflektory. Atrapa chłodnicy stała się mniejsza, z kolei tylne nadkola zyskały tym razem wyżej zadarte krawędzie z umieszczonymi na nich krawędziami[11].
Silniki
[edytuj | edytuj kod]- L6 3.7l Slant-6
- V8 5.2l A
- V8 5.9l A
- V8 6.2l B
- V8 6.7l RB
Trzecia generacja
[edytuj | edytuj kod] Plymouth Fury z 1962 przed liftingiem | |
| Producent | |
|---|---|
| Okres produkcji |
1962–1965 |
| Miejsce produkcji | |
| Poprzednik |
Plymouth Fury (II) |
| Następca |
Plymouth Fury (IV) |
| Dane techniczne | |
| Segment | |
| Typy nadwozia |
4-drzwiowy sedan |
| Skrzynia biegów |
3-biegowa manualna |
| Napęd | |
| Długość |
5131 mm (1962)[12] |
| Szerokość |
1920 mm (1962)[12] |
| Wysokość |
1364 mm (1962)[12] |
| Rozstaw osi |
2946 mm[13] |
| Liczba miejsc |
5 |
| Dane dodatkowe | |
| Pokrewne | |
Plymouth Fury trzeciej generacji, na 1962 rok modelowy, został zaprezentowany po raz pierwszy we wrześniu 1961 roku[14]. W związku z krótkotrwałym trendem na rynku amerykańskim w kierunku zmniejszania rozmiarów samochodów, był on nieco krótszy od poprzedników, zbudowany na podwoziu o rozstawie osi 116 cali (295 cm), później uznanym za średniowymiarowe (mid-size)[14]. Bliźniaczymi modelami, lecz o gorszym poziomie wykończenia i wyposażenia, były samochody Plymouth Savoy i Plymouth Belvedere[14].
Trzecia generacja topowego modelu Fury przyniosła kolejne, obszerne modyfikacje wizualne[15]. Wzorem pokrewnego modelu Dodge'a, nadwozie zyskało charakterystyczne podłużne poprzeczki biegnące zarówno wzdłuż przednich, jak i tylnych nadkoli. Z przodu pojawiły się charakterystyczne, podwójne reflektory[16].
Produkowany był w wersjach nadwoziowych: czterodrzwiowy sedan, czterodrzwiowe kombi (w wersji z dwoma lub trzema rzędami siedzeń), dwu- lub czterodrzwiowy hardtop i dwudrzwiowy kabriolet, a nadto w ekskluzywnej odmianie Sport Fury jako dwudrzwiowy hardtop i kabriolet[12]. W 1962 roku modelowym powstało ich 47 482 sztuki, ceny bazowe sięgały od 2563 dolarów za sedan do 3082 dolarów (Sport Fury kabriolet)[12].
Restylizacje
[edytuj | edytuj kod]Podczas trwającej trzy lata produkcji trzeciej generacji Plymoutha Fury, samochód przeszedł dwie obszerne modernizacje. W ramach pierwszej, przeprowadzonej na 1963 rok modelowy restylizacji, zmieniono całkowicie nadwozie, które stało się bardziej tradycyjne, pozbawione bocznych płetw i silnie podkreślonych nadkoli, z całkiem innym pasem przednim[17][18]. Nowa stylistyka została lepiej przyjęta i wyprodukowano 84 812 samochodów 1963 rocznika[17]. Ponownie zmodyfikowano go rok później[19]. Wyprodukowano jeszcze więcej, bo 115 771 samochodów 1964 rocznika[20].
Silniki
[edytuj | edytuj kod]- L6 3.7l Slant-6
- V8 5.2l A
- V8 5.9l A
- V8 6.2l B
- V8 6.7l RB
- V8 6.7l RB
- V8 6.9l Hemi
Czwarta generacja
[edytuj | edytuj kod] Plymouth Fury z 1965 przed liftingiem | |
| Inne nazwy | |
|---|---|
| Producent | |
| Okres produkcji |
1965–1969 |
| Miejsce produkcji | |
| Poprzednik |
Plymouth Fury (III) |
| Następca |
Plymouth Fury (V) |
| Dane techniczne | |
| Segment | |
| Typy nadwozia |
4-drzwiowy sedan |
| Skrzynia biegów |
3 i 4-biegowa manualna |
| Napęd | |
| Rozstaw osi |
3023 mm |
| Liczba miejsc |
5 |
Plymouth Fury czwartej generacji został zaprezentowany 25 września 1964 roku, na 1965 rok modelowy[21]. W odróżnieniu od poprzednika, stał się ponownie dużym samochodem pełnowymiarowym (full-size car), wypełniając istniejącą lukę w ofercie marki Plymouth i pozwalając na podniesienie się jej z zapaści rynkowej[21]. Rozstaw osi wzrósł do 119 cali (302 cm)[22].
Czwarta generacja linii modelowej Fury powstała według nowej koncepcji stylistycznej Plymoutha, stosowanej również przez konkurencyjnego Forda[23].
W efekcie pas, przedni zdobiły pionowo umieszczone, podwójne reflektory, które rozdzielała szeroka, dwuczęściowa atrapa chłodnicy[24]. Tylna część nadkola wyróżniała się podłużnym bagażnikiem, a także zabudowanymi do połowy nadkolami[25].
Produkowano go w wersjach wyposażenia oznaczonych Fury I, Fury II i Fury III oraz Sport Fury[22]. Odmiany nadwoziowe w prostszych wersjach Fury I i II obejmowały dwu- i czterodrzwiowy sedan oraz czterodrzwiowe kombi (w wersji z dwoma lub trzema rzędami siedzeń)[22]. Wersja Fury III była odpowiednikiem poprzedniej generacji Fury jako topowego modelu marki i dodatkowo oferowała dwu- lub czterodrzwiowy hardtop i dwudrzwiowy kabriolet[22]. Jedynymi nadwoziami dostępnymi w odmianie Sport Fury były nadal dwudrzwiowy hardtop i kabriolet[22]. W pierwszym roku modelowym powstało ich 329 950 sztuk, ceny bazowe sięgały od 2376 do 3209 dolarów (Sport Fury kabriolet)[22].
Podstawowy napęd stanowiły w pierwszym roku w zależności od wersji silniki R6 o pojemności 3,7 l (225 ci) i mocy brutto 145 KM lub V8 o pojemności 5,2 l (318 ci) i mocy 230 KM, natomiast opcjonalnie były dostępne jednostki: V8 Commando 5,9 l (361 ci) 265 KM, V8 Commando 6,3 l (383 ci) 305 KM lub 330 KM, V8 Commando 7 l (426 ci) 365-425 KM[22].
W 1966 roku doszła bardziej luksusowo wyposażona odmiana Plymouth VIP, dostępna jako dwu- lub czterodrzwiowy hardtop, mająca konkurować z podobnymi samochodami Ford LTD i Chevrolet Caprice[26]. W gamie silników pojawił się opcjonalny V8 7,2 l (440 ci) o mocy 375 KM[26].
Lifting
[edytuj | edytuj kod]W 1968 roku Plymouth Fury czwartej generacji przeszedł modernizację nadwozia, która objęła głównie wygląd pasa przedniego. Pojawiły się inaczej ukształtowane obudowy reflektorów, a także przestylizowana atrapa chłodnicy.
Wersje wyposażeniowe
[edytuj | edytuj kod]- I
- II
- III
Silniki
[edytuj | edytuj kod]- L6 3.7l RG
- V8 5.2l LA
- V8 6.3l B
- V8 7.0l Wedge
- V8 7.2l RB
Piąta generacja
[edytuj | edytuj kod] Plymouth Fury V przed liftingiem | |
| Inne nazwy | |
|---|---|
| Producent | |
| Zaprezentowany |
listopad 1969 |
| Okres produkcji |
1969–1973 |
| Miejsce produkcji | |
| Poprzednik |
Plymouth Fury (IV) |
| Następca |
Plymouth Fury (VI) |
| Dane techniczne | |
| Segment | |
| Typy nadwozia |
4-drzwiowy sedan |
| Skrzynia biegów |
3 i 4-biegowa manualna |
| Napęd | |
| Rozstaw osi |
3048 mm |
| Liczba miejsc |
5 |
Plymouth Fury piątej generacji został zaprezentowany po raz pierwszy w 1969 roku.
Piąta generacja linii modelowej Fury powstała na zmodernizowanej platformie C-body koncernu Chrysler. Pod kątem stylistycznym samochód zyskał obszerne smiany w stylistyce i proporcjach[27].
Z przodu pojawiły się wyraźnie zaznaczone błotniki, a także nisko poprowadzony pas atrapy chłodnicy połączony z podwójnymi reflektorami. Tylna część nadwozia zachowała znane z poprzednika podłużne kształty, a także wąskie, prostokątne lampy[25].
Lifting
[edytuj | edytuj kod]W 1971 roku piąta generacja Plymoutha Fury przeszła modernizację nadwozia, która objęła wygląd pasa przedniego. Zmienił się wygląd reflektorów, a także kształt zderzaka i atrapy chłodnicy[28].
Wersje wyposażeniowe
[edytuj | edytuj kod]- I
- II
- III
Silniki
[edytuj | edytuj kod]- L6 3.7l RG
- V8 5.2l LA
- V8 5.9l LA
- V8 6.3l B
- V8 6.6l B
- V8 7.2l RB
Szósta generacja
[edytuj | edytuj kod] Plymouth Fury z 1974 | |
| Producent | |
|---|---|
| Zaprezentowany |
styczeń 1973 |
| Okres produkcji |
1973–1974 |
| Miejsce produkcji | |
| Poprzednik |
Plymouth Fury (V) |
| Następca | |
| Dane techniczne | |
| Segment | |
| Typy nadwozia | |
| Napęd | |
| Rozstaw osi |
3086 mm |
| Liczba miejsc |
5 |
Plymouth Fury szóstej generacji został zaprezentowany po raz pierwszy w 1973 roku.
Szósta generacja linii modelowej Fury przeszła obszerne zmiany w stylistyce i proporcjach nadwozia, ponownie powstając na platformie koncernu Chrysler o nazwie C-body. Nadwozie zyskało obłe nadkola, wypukłą maskę, a także podłużną bryłą bagażnika[29].
Charakterystyczną cechą wyglądu było podwójne malowanie nadwozia, a także podłużne, wąskie lampy tylne z chromowanymi obwódkami. Pas przedni zdobiły z kolei podwójne reflektory i szeroka, prostokątna atrapa chłodnicy.
Wersje wyposażeniowe
[edytuj | edytuj kod]- I
- II
- III
Silniki
[edytuj | edytuj kod]- V8 5.2l LA
- V8 5.9l LA
- V8 6.6l B
- V8 7.2l RB
Siódma generacja
[edytuj | edytuj kod] Plymouth Fury z 1978 | |
| Producent | |
|---|---|
| Zaprezentowany |
październik 1974 |
| Okres produkcji |
1974–1978 |
| Miejsce produkcji | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane techniczne | |
| Segment | |
| Typy nadwozia | |
| Napęd | |
| Rozstaw osi |
2921-2984 mm |
| Liczba miejsc |
5 |
| Dane dodatkowe | |
| Modele bliźniacze |
|
Plymouth Fury siódmej generacji został zaprezentowany po raz pierwszy w 1974 roku.
Siódma i zarazem ostatnia generacja modelu Fury powstała na nowej platformie koncernu Chrysler B-body, którą wykorzystano także do opracowania bliźniaczego modelu Dodge Polara[30].
Zgodnie z nurtem stylistycznym obowiązującym wówczas wśród modeli marki Plymouth, samochód wyróżniał się łukowatym, wyraźnie zarysowanym tylnem nadkolem, a także podłużną maską. Zdobiły ją pionowo umieszczone, podwójne prostokątne reflektory[31].
Koniec produkcji i następca
[edytuj | edytuj kod]Po 19 latach rynkowej obecności, produkcja Plymoutha Fury została zakończona w 1978 roku bez prezentacji następcy. Funkcję jedynego pełnowymiarowego modelu w gamie przyjął dotychczas produkowany równolegle, większy model Gran Fury drugiej generacji.
Silniki
[edytuj | edytuj kod]- L6 3.7l Slant-6
- V8 5.2l LA
- V8 5.9l LA
- V8 6.6l B
- V8 7.2l Magnum
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ 1959 Plymouth Sport Fury. [dostęp 2020-05-05]. (ang.).
- ↑ a b c Flory 2008 ↓, s. 762-764.
- ↑ Flory 2008 ↓, s. 767.
- ↑ a b c Flory 2008 ↓, s. 839-841.
- ↑ Flory 2008 ↓, s. 844.
- ↑ Flory 2008 ↓, s. 918-919.
- ↑ Flory 2008 ↓, s. 922.
- ↑ a b c d e f g Flory 2008 ↓, s. 993-997.
- ↑ Sport Fury Sensation - 1959 Plymouth Sport Fury. [dostęp 2020-05-05]. (ang.).
- ↑ 1960 Plymouth Fury. [dostęp 2020-05-05]. (ang.).
- ↑ Photo Feature: 1960 Plymouth Fury Hardtop Coupe. [dostęp 2020-05-05]. (ang.).
- ↑ a b c d e Flory 2004 ↓, s. 184-186.
- ↑ Flory 2004 ↓, s. 188-189.
- ↑ a b c Flory 2004 ↓, s. 184-189.
- ↑ 1962 Plymouth Fury. [dostęp 2020-05-05]. (ang.).
- ↑ 1962, 1963, 1964 Plymouth Sport Fury. [dostęp 2020-05-05]. (ang.).
- ↑ a b Flory 2004 ↓, s. 250-254.
- ↑ 1963 Plymouth Sport Fury. [dostęp 2020-05-05]. (ang.).
- ↑ 1964 Plymouth Fury. [dostęp 2020-05-05]. (ang.).
- ↑ Flory 2004 ↓, s. 319-324.
- ↑ a b Flory 2004 ↓, s. 390-392.
- ↑ a b c d e f g Flory 2004 ↓, s. 394-395.
- ↑ 1966 Ford Galaxie 500 7-Litre. [dostęp 2020-05-05]. (ang.).
- ↑ Musclecars You Should Know: 1965 Plymouth Fury. [dostęp 2020-05-05]. (ang.).
- ↑ a b Plymouth Fury, 1956-1974. [dostęp 2020-05-05]. (ang.).
- ↑ a b Flory 2004 ↓, s. 469-473.
- ↑ 1969 Plymouth Fury. [dostęp 2020-05-05]. (ang.).
- ↑ 1971 Plymouth Fury. [dostęp 2020-05-05]. (ang.).
- ↑ 1974 Plymouth Fury. [dostęp 2020-05-05]. (ang.).
- ↑ The 1975-1989 Plymouth Fury and Plymouth Gran Fury. [dostęp 2020-05-05]. (ang.).
- ↑ 1976 Plymouth Fury Sport. [dostęp 2020-05-05]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- The Standard Catalog of American Cars 1946-1975, John Gunnell, Editor. Krause Publications, 1987. ISBN 0-87341-096-3
- J. "Kelly" Flory: American Cars, 1946–1959: Every Model, Year by Year. McFarland & Company, 2008. ISBN 978-0-7864-3229-5. (ang.).
- J. "Kelly" Flory: American Cars, 1960–1972: Every Model, Year by Year. McFarland & Company, 2004. ISBN 978-0-7864-1273-0. (ang.).