Port lotniczy Wellington

Wellington International Airport
	; Zdjęcie satelitarne portu
Państwo	Nowa Zelandia
Miejscowość	Wellington
Typ	cywilne
Właściciel	Infratil, Wellington City Council
Kod IATA	WLG
Kod ICAO	NZWN
Wysokość	13 m n.p.m.
	Statystyki ruchu (2011)
Liczba pasażerów	5 135 000
Liczba operacji	100 696
Drogi startowe
Kierunek 16/34:	Asfalt, 1936 m
	Położenie na mapie Nowej Zelandii WLG
	41°19′38″S 174°48′19″E/-41,327222 174,805278
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Port lotniczy Wellington (ang.: Wellington International Airport) (IATA: WLG, ICAO: NZWN) – międzynarodowy port lotniczy położony 7 km na południowy wschód od centrum Wellingtonu, stolicy Nowej Zelandii. W 2006 obsłużył około 4,06 mln pasażerów (w ponad 110 000 lotów), co dało 0,89% wzrost w stosunku do 2005 r.^[2].

Wellington jest trzecim co do wielkości lotniskiem w Nowej Zelandii (po Auckland i Christchurch), w sumie 5.021.000 pasażerów i 111.000 operacji samolotów w 2008 roku. Lotnisko, oprócz połączenia do wielu miejsc Nowej Zelandii przez przewoźników krajowych i regionalnych, posiada także wiele połączeń do największych miast we wschodniej Australii i Fidżi. Jest także domem dla wielu mniejszych firm lotnictwa ogólnego, w tym Wellington Aero Club, który działa z ogólnego obszaru lotniczego w zachodniej części pasa startowego.

Lotnisko znajduje się na małej 110 ha^[3] stronie przesmyku Rongotai, na odcinku niziny między Wellington i Półwyspem Miramar. Działa jeden 1936 metrowy pas z ILS w obu kierunkach, zdolny do obsługi statków powietrznych takich jak Boeing 767-300 oraz Airbus A330-200 (choć największy samolot, który korzysta z pasa startowego Wellington regularnie od 2010 to Airbus A320 i Boeing 737-800). Lotnisko jest otoczone przez obszary mieszkalne i handlowe na wschód i zachód, Port morski Wellington, Cieśniną Cooka na północ i południe odpowiednio.

Wellington ma opinię o szorstkich i burzliwych lądowaniach, nawet w większych samolotów ze względu na ukierunkowanie na Cieśninę Cooka powstają znaczne boczne wiatry oddziałowujące na statek powietrzny podczas podchodzeni na pas 34 (czyli od strony południowej).^[4]^[5]

Historia

Rongotai Airport rozpoczął działalność z pasem trawiastym w listopadzie 1929 roku.^[6] Lotnisko otwarto w 1935 r.^[7], ale zostało zamknięte ze względów bezpieczeństwa w dniu 27 września 1947 r. (powierzchnia trawiasta, często stała się bezużyteczna w miesiącach zimowych).^[8] Po zamknięciu, lotnisko Paraparaumu, 35 km na północ od Wellington, był głównym lotniskiem Wellington, i stał się największym lotiskiem w kraju w 1949 roku.

Port lotniczy Wellington widzany z Mt Victoria

Wniosek o przeniesienie terminala od strony wschodniej do miejsca kursu Miramar Golf został podniesiony w 1956 roku^[9]. Domy zostały przeniesione by zrobić miejsce dla budowy nowego lotniska Wellington w 1958 roku^[10]. Lotnisko oficjalnie zostało wznowione w dniu 25 października 1959 roku, po lobbingu lokalnej Izby Handlowej w miejscu, które było znacznie bliżej do centrum miasta. Lotnisko Paraparaumu uznano za nieprzydatne dla dużych samolotów ze względu na niekorzystne ukształtowanie terenu. Pierwotna długość drogi startowej to 1630 m i została przedłużona do obecnej długości 1936 m na początku lat 70 XX wikeu, do obsługi DC-8.

Oryginalny krajowy terminal został wybudowany jako środek tymczasowy w pofałdowanym żelaznym hangarem, pierwotnie używane do montażu samolotów de Havilland. Modernizacja terminala krajowego, na co przeznaczono 10 mln dolarów, został ogłoszony w 1981 roku, ale do 1983 roku plany zostały odłożone na półkę po podwojeniu się kosztów. Terminal został gruntownie odnowiony w 1986 r. przez Air New Zealand, i Ansett New Zealand wybudowały nowy terminal jako rozszerzenie do międzynarodowego terminala, gdy rozpoczęto konkurencję krajowych usług lotniczych w 1986 roku.

W 1991 roku lotnisko wydało plan poszerzenie drogi kołowania do CAA Code D & E specyfikacji i zdobyć dodatkowe miejsce^[11], które zostały porzucone po protestach mieszkańców. Plan obejmował usunięcie pobliskikgo Miramar Golf Course i wiele nieruchomości mieszkalnych i komercyjnych. Lotnisko zakupiło grunty z pola golfowego Miramar w 1994 roku za miejsce parkingowe.

Nie dalej jak w 1992 roku, kilka alternatywnych miejsc dla lotniska Wellington zostały uznane - Te Horo, Paraparaumu, Mana Island, Ohariu Valley, Horokiwi, Wairarapa i Pencarrow, ale zapadła decyzja o modernizacji istniejącego obiektu w Rongotai. Główny nowy terminal został ukończony w 1999 roku oraz zintegrowany z międzynarodowym terminalem, który został zbudowany jako nieudany pierwszy etap całego nowego terminalu w 1977 roku, oraz 90 m strefę bezpieczeństwa na południowym końcu pasa startowego została zbudowana w celu do przestrzegania przepisów bezpieczeństwa ICAO. Podobna strefy została wprowadzona na pasie startowym na północnym krańcu^[12].

Od 1998 roku lotnisko zostało w dwóch trzecich prywatną własnością Infratil, z pozostałej jednej trzeciej posiadanych przez Wellington City Council.

Pod koniec 2003 roku na lotnisku zainstalowano duża figurę Golluma na terminalu w celu promowania światowej premiery filmu Władca Pierścieni: Powrót króla.

Terminal i pirsy

Wellington Airport obsługuje jeden terminal na wschód od lotniska, z trzema pirsami: południowym, południowo-zachodnim i północno-zachodnim. Terminal i pirsy mają łączną powierzchnię 32.300 m².

W głównym budynku terminala znajduje się wspólna strefa check-in na pierwszym piętrze i wspólny obszar odbioru bagażu na parterze. Oba łączą się z dużą powierzchnią handlową na parterze, z widokiem na pas startowy. Główny terminal ma trzy bramy, 18-20, które obsługują małe tłokowe i turbośmigłowe samoloty^[13].

Pirs Południowy zawiera sześć bramek (4-9), które obsługują samoloty regionalne i samoloty turbośmigłowe Air New Zealand Link. Pirs południowo-zachodni zawiera osiem bramek (10-17) i jest używany przez Air New Zealand w połączeniach krajowych; bramy 10, 11, 16 i 17 to bramki z rękawami używanymi przez samoloty Boeing 737-300. Pirs północno-zachodni zawiera 13 bramek (21-28, w tym 26a - 26f). Bramki 21 do 24 są używane przez JetStar i Pacific Blue na trasach krajowych. Bramki 25 do 28 służą wszystkim lotom międzynarodowym.

Linie lotnicze i połączenia

Międzynarodowe

Air New Zealand (Brisbane [do 31 października], Melbourne, Nadi [sezonowo], Sydney)
- Freedom Air (Gold Coast [od 30 marca 2008])
Qantas
- Qantas obsługiwane przez JetConnect (Melbourne, Sydney)
Virgin Blue
- Pacific Blue Airlines (Brisbane, Sydney [do 31 października])

Krajowe

air2there (Blenheim, Paraparaumu)
Air Chathams (Chatham Islands - Tuuta)
Air New Zealand (Auckland, Christchurch, Dunedin)
- Air New Zealand obsługiwane przez Air Nelson (Blenheim, Hamilton, Invercargill, Napier, Nelson, New Plymouth, Rotorua, Tauranga)
- Air New Zealand obsługiwane przez Eagle Airways (Blenheim, Gisborne, Nelson, Palmerston North, Taupo, Timaru, Wanganui, Westport, Whakatane, Whangarei)
- Air New Zealand obsługiwane przez Mount Cook Airline (Christchurch, Dunedin, Hamilton, Queenstown)
Golden Bay Air (Takaka) [sezonowo]
Jetstar Airways (Auckland, Christchurch, Queenstown [od 22 grudnia])
Sounds Air (Blenheim, Kaikoura, Nelson, Picton)
Vincent Aviation (Greymouth, Wanaka, Blenheim, Kaikoura, Nelson, Picton, Napier, Taupo, Keri Keri, Auckland)

Przypisy

↑ http://www.infratil.com/media/PDF/wial_ar2011.pdf
↑ A-Z World Airports: Wellington International Airport (WLG/NZWN). [dostęp 2008-12-08]. (ang.).
↑ „Wellington Airport: Frequently Asked Questions”. [dostęp 2007-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-28)].
↑ Landing at Wellington – Aviation – Te Ara Encyclopedia of New Zealand [online], www.teara.govt.nz [dostęp 2017-11-26] (ang.).
↑ Wellington Airport, New Zealand - World's scariest airport landing strips - Pictures - Travel - Virgin Media
↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2011-10-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-10-08)].
↑ https://sites.google.com/a/ppa.org.nz/www/Some_Pinehaven_history.pdf?attredirects=0
↑ Flight Magazine, 11 September 1947
↑ Flight Magazine, 5 October 1956
↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2011-10-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-14)].
↑ Wellington International Airport Ltd Draft Master Plan (Technical Solutions), Airplan NZ, 1991.
↑ „Runway safety plans bring Wellington Airport in line with new international standards”
↑ Wild at Heart - Wellington International Airport. [dostęp 2011-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-02)].

[1] ttp://www.infratil.com/media/PDF/wial_ar2011.pdf

[2] A-Z World Airports: Wellington International Airport (WLG/NZWN). [dostęp 2008-12-08]. (ang.).

[3] „Wellington Airport: Frequently Asked Questions”. [dostęp 2007-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-28)].

[4] Landing at Wellington – Aviation – Te Ara Encyclopedia of New Zealand [online], www.teara.govt.nz [dostęp 2017-11-26] (ang.).

[5] Wellington Airport, New Zealand - World's scariest airport landing strips - Pictures - Travel - Virgin Media

[6] Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2011-10-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-10-08)].

[7] ttps://sites.google.com/a/ppa.org.nz/www/Some_Pinehaven_history.pdf?attredirects=0

[8] Flight Magazine, 11 September 1947

[9] Flight Magazine, 5 October 1956

[10] Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2011-10-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-14)].

[11] Wellington International Airport Ltd Draft Master Plan (Technical Solutions), Airplan NZ, 1991.

[12] „Runway safety plans bring Wellington Airport in line with new international standards”

[13] Wild at Heart - Wellington International Airport. [dostęp 2011-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-02)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Historia	New Zealand Company
Architektura	St. James Theatre Embassy Theatre Wellington Harbour Board Wharf Office Building Opera House Museum of Wellington City & Sea Katedra św. Pawła Wellington Town Hall Katedra Najświętszego Serca Jezusowego The Colonial Cottage Museum Wellington City Libraries City Gallery Wellington Muzeum Narodowe Nowej Zelandii Te Papa Tongarewa Dom rodzinny Katherine Mansfield Ogród Botaniczny Wellington Szkoła Prawa w Wellingtonie Uniwersytet Wiktorii w Wellingtonie Galeria Narodowa Nowej Zelandii The Beehive Biblioteka Narodowa Nowej Zelandii Civic Square
Transport i Gospodarka	transport publiczny w Wellingtonie port lotniczy Wellington port morski Wellington New Zealand Exchange
Muzyka	The Warratahs The Phoenix Foundation Shihad Fly My Pretties Fat Freddy’s Drop The Black Seeds Fur Patrol Flight Of The Conchords Connan and the Mockasins
Sport	Sport w Wellington Basin Reserve Westpac Stadium TSB Bank Arena Hurricanes Wellington Lions Wellington Phoenix FC Team Wellington Central Pulse Wellington Firebirds Wellington Saints
Inne	burmistrz Wellington Wellington (region) Kapiti Matiu/Somes Makaro/Ward Mokopuna miasta partnerskie Wellington

porty lotnicze obsługujące regularny ruch międzynarodowy i krajowy	Auckland Christchurch Dunedin Queenstown Rotorua Wellington
porty lotnicze obsługujące regularny ruch krajowy	Blenheim Gisborne Great Barrier Hamilton Hokitika Invercargill Kaitaia Kapiti Coast Kerikeri Napier Nelson New Plymouth North Shore Palmerston North Picton Takaka Taupo Tauranga Thames Timaru Wairoa Wanganui Westport Whakatane Whangarei Whitianga Wyspa Stewart Wyspa Waiheke Wyspy Chatham
porty lotnicze nieobsługujące regularnych lotów	Alexandra Ardmore Ashburton Balclutha Coromandel Dannevirke Dargaville Feilding Forest Field Fox Glacier Foxton Franz Josef Galatea Glenorchy Glentanner Gore Góra Cooka Greymouth Haast Hanmer Springs Hastings Jacks Point Kaikohe Kaikoura Karamea Lumsden Manaopouri/Te Anau Mandeville Martinborough Masterton Matamata Motueka Oamaru Okiwi Omaka Omarama Opotiki Parakai Pauanui Rangiora Roxburgh Taieri(Mosquel) Tauramanui Te Awamutu Te Kowhai Te Kuiti Tekapo Tokoroa Tongariro Turangi Twizel/Pukaki Waihi Beach Waimate West Melton Zatoka Milford
Lotniska wojskowe	Ohakea Waiouru Whenuapai Woodbourne
Nieistniejące lotniska cywilne i wojskowe	Bell Block Dawson Farm Evans Bay Wigram