Przejdź do zawartości

Powiat słupecki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Powiat słupecki
powiat
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

TERC

3023

Siedziba

Słupca

Starosta

Marek Dąbrowski

Powierzchnia

837,91 km²

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności


59 077[1]

• gęstość

70,5 os./km²

Urbanizacja

28,65%

Tablice rejestracyjne

PSL

Adres urzędu:
ul. Poznańska 20
62-400 Słupca
Szczegółowy podział administracyjny
Plan powiatu słupeckiego
Liczba gmin miejskich

1

Liczba gmin miejsko-wiejskich

1

Liczba gmin wiejskich

6

Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie województwa
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
Mapa powiatu
Budynek starostwa

Powiat słupecki – powiat w Polsce, we wschodniej części województwa wielkopolskiego, z siedzibą w Słupcy; przywrócony w wyniku reformy administracyjnej przeprowadzonej w 1999.

Powiat słupecki powstał w 1867 w wyniku wydzielenia z zachodniej części powiatu konińskiego w guberni kaliskiej Królestwa Polskiego[2].

Przez powiat słupecki przebiega autostrada A2 i droga krajowa nr 92 oraz linia kolejowa nr 3.

Według danych z 31 grudnia 2019 roku[3] powiat zamieszkiwało 59 077 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 59 029 osób[4].

Podział administracyjny

[edytuj | edytuj kod]

W skład powiatu wchodzą:

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Powiat słupecki znajduje się w środkowo-wschodniej części województwa wielkopolskiego; cechuje go wydłużony południkowy kształt. Sąsiaduje z 4 powiatami województwa wielkopolskiego: od północnego zachodu z powiatem gnieźnieńskim, od zachodniej strony z powiatem wrzesińskim, od południa z pleszewskim, od wschodu z konińskim. Od północy z powiatem mogileńskim, należącym do województwa kujawsko-pomorskiego. Gminy powiatu słupeckiego przed reformą administracyjną należały do województwa konińskiego. W granicach powiatu leży jezioro Powidzkie – największe jezioro w województwie wielkopolskim.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Dzisiejszy powiat słupecki jest czwartym w historii powiatem z siedzibą w Słupcy.

1867–1918
Pierwszy powiat słupecki istniał w latach 1867–1918 w ramach guberni kaliskiej, utworzonej przez władze carskie w Królestwie Polskim na mocy ukazu z 31 grudnia 1866 roku. Gubernia kaliska (utworzona 23 lutego 1837 na miejscu województwa kaliskiego) i dzieliła się na 8 powiatów (ujazdów): kaliski, kolski, koniński, łęczycki, sieradzki, słupecki, turecki, wieluński; oraz na 142 gminy.

1919–1932
Drugi powiat słupecki istniał w latach 1919–1932. Na podstawie tymczasowej ustawy o organizacji władz administracyjnych II Rzeczypospolitej utworzono m.in. województwo łódzkie, w skład którego wszedł powiat słupecki. W 1930 roku województwo łódzkie było podzielone na 13 powiatów ziemskich oraz 1 miejski. W skład województwa wchodziło 46 miast (1930) i 232 gminy. Z dniem 1 kwietnia 1932 powiat został zniesiony a jego terytorium przyłączono do powiatu konińskiego w województwie łódzkim[5].

1956–1972

Mapa powiatu, druk – 10 lipca 1956 (zbiory Archiwum Państwowego w Poznaniu)

Powiat słupecki został powołany po raz trzeci dnia 1 stycznia 1956 roku w województwie poznańskim, czyli 15 miesięcy po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat słupecki złożyły się 2 miasta i 18 gromad, które wyłączono z dwóch ościennych powiatów w tymże województwie[6]:

1 stycznia 1957 roku do powiatu słupeckiego przyłączono gromady Ostrowite i Siernicze Wielkie z powiatu konińskiego[7].

1 stycznia 1960 roku zniesiono gromadę Graboszewo (włączono do gromady Strzałkowo), a w 1961 roku gromadę Kąty (włączono do gromady Słupca). W 1971 roku zlikwidowano gromady Brudzewo i Ostrowo Kościelne a ich terytorium włączono do gromady Strzałkowo[8].

1973–1975
1 stycznia 1973 roku zniesiono gromady i osiedla, a w ich miejsce reaktywowano gminy. Powiat słupecki podzielono na 1 miasto i 5 gmin[9]:

Powiat nie obejmował wówczas gminy Powidz, która należała do powiatu gnieźnieńskiego (woj. poznańskie) ani gminy Orchowo, którą powołano w powiecie mogileńskim w województwie bydgoskim[9].

1975–1998
Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku terytorium zniesionego powiatu słupeckiego włączono do nowo utworzonego województwa konińskiego[10].

15 stycznia 1976 roku w województwie konińskim zniesiono gminę Powidz i włączono ją do gminy Witkowo[11]. 1 kwietnia 1983 roku z gminy Słupca wyłączono sołectwo Lubiecz i przyłączono je do gminy Golina[12]. 1 lutego 1991 roku miasto i gminę Zagórów połączono we wspólną gminę miejsko-wiejską Zagórów[13]. 30 grudnia 1994 roku przywrócono gminę Powidz[14]. 27 listopada 1996 roku miasto Słupca określono jako gmina miejska[15].

1999 do dziś
Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku przywrócono w województwie wielkopolskim powiat słupecki (po raz czwarty)[16]. W porównaniu z obszarem z 1975 roku powiat został zwiększony o gminy Powidz i Orchowo.

Powiat słupecki zajmuje powierzchnię 837,9 km², co stanowi 2,8% województwa wielkopolskiego i jest 14. pod względem powierzchni powiatem w województwie.

Poczet starostów

[edytuj | edytuj kod]

Edukacja

[edytuj | edytuj kod]

Starosta jest organem prowadzącym następujących szkół:

  • Liceum Ogólnokształcące im. Marszałka J. Piłsudskiego w Słupcy,
  • Zespół Szkół Ekonomicznych im. Maksymiliana Jackowskiego w Słupcy,
  • Zespół Szkół Zawodowych im. gen. Władysława Sikorskiego w Słupcy,
  • Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im. Braci Kostaneckich w Zagórowie,
  • Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Strzałkowie,
  • Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. M. Grzegorzewskiej w Słupcy.

Dodatkowo funkcjonuje w strukturach powiatu Międzyszkolny Ośrodek Sportowy i Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna.

Komunikacja

[edytuj | edytuj kod]

1. W powiecie słupeckim można wyróżnić trzy obszary o różnym stopniu rozwoju sieci drogowej.

  • Centralna część powiatu (obejmująca gminy: Słupca, Lądek, Strzałkowo), w której sieć drogowa jest najlepiej rozwinięta, charakteryzuje się dogodnymi połączeniami drogowymi leżących tu miejscowości z miastem Słupca. Przez Gminę Lądek przebiega ponadto autostrada A2, co dodatkowo ułatwia szybkie przemieszczanie się na linii wschód – zachód.

Ważniejsze drogi: krajowa nr 92, wojewódzkie nr 260, nr 262, nr 263, nr 466 i nr 467, autostrada A2.

  • Druga, południowa część sieci drogowej powiatu (obejmująca Gminę Zagórów), jest izolowana przez rzekę Wartę. Miejscowości tam położone mają dobre połączenie z Zagórowem. Z pozostałą częścią powiatu jest tylko jedno połączenie przez most nad Wartą w Lądzie. Brak jest w tej części dróg wojewódzkich.
  • Trzecia, północna część sieci drogowej (obejmująca gminy Orchowo, Powidz i Ostrowite) charakteryzuje się chaotycznym przebiegiem dróg, uwarunkowanym występowaniem jezior.

Ważniejsza droga: droga wojewódzka nr 262.

2. Przez powiat słupecki przebiega także równoleżnikowo linia kolejowa Berlin – Moskwa. Na terenie powiatu usytuowanych jest pięć stacji kolejowych: w Wólce, Strzałkowie, Słupcy, Cienienie Zabornym i Cieninie Kościelnym.

Ze stacji znajdujących się w powiecie obsługiwanych przez pociągi PKP są bezpośrednie połączenia do: Poznania, Warszawy, Konina, Wrześni i innych mniejszych miast.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2012):

  Ogółem Kobiety Mężczyźni
osób % osób % osób %
Ogółem 59 754 100 30 055 50,30 29 699 49,70
Miasto 17 117 28,65 8862 14,83 8255 13,81
Wieś 42 637 71,35 21 193 35,47 21 444 35,89

Pod względem liczby ludności powiat słupecki plasuje się na 22 miejscu pośród powiatów Wielkopolski. Współczynnik urbanizacji dla powiatu słupeckiego wynosi zaledwie 28,7% (17 117 mieszkańców miast), co oznacza, że zdecydowana większość ludności powiatu zamieszkuje wsie – ponad 71%. Fakt ten wynika z istnienia w powiecie słupeckim tylko dwóch niewielkich ośrodków miejskich – Słupcy i Zagórowa oraz z braku praw miejskich Strzałkowa, które jest drugą pod względem liczny mieszkańców miejscowością powiatu.

  • Piramida wieku mieszkańców powiatu słupeckiego w 2014 roku[17]:

Gospodarka

[edytuj | edytuj kod]

W końcu września 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie słupeckim obejmowała ok. 1,5 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 6,6% do aktywnych zawodowo[18].

Miejsca i obiekty godne obejrzenia

[edytuj | edytuj kod]

Miasto Słupca

Gmina Lądek

Gmina Orchowo

Gmina Ostrowite

Gmina Powidz

Gmina Słupca

Gmina Strzałkowo

Gmina Zagórów

Ośrodki kultury

[edytuj | edytuj kod]
  • Miejski Dom Kultury w Słupcy[19]
  • Gminny Ośrodek Kultury w Lądku[20]
  • Miejsko - Gminny Ośrodek Kultury w Zagórowie[21]
  • Gminny Ośrodek Kultury w Strzałkowie[22]
  • Dom Kultury Powidz[23]

Biblioteki

[edytuj | edytuj kod]
  • Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Słupcy[24]
  • Gminna Biblioteka Publiczna w Lądku[25]
  • Biblioteka Publiczna Gminy Orchowo[26]
  • Gminna Biblioteka Publiczna w Ostrowitem[27]
  • Biblioteka Publiczna Gminy Powidz[28]
  • Biblioteka Publiczna Gminy Strzałkowo[29]
  • Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Zagórów[30]

Policja

[edytuj | edytuj kod]
  • Komenda Powiatowa Policji w Słupcy,
  • Posterunek Policji w Zagórowie,
  • Posterunek Policji w Orchowie,
  • Posterunek Policji w Strzałkowie[31].
  • Posterunek Policji w Powidzu.

Jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej w KSRG

[edytuj | edytuj kod]
  • OSP  Bielsko
  • OSP Kamień
  • OSP Lądek
  • OSP Orchowo
  • OSP Ostrowite
  • OSP Powidz
  • OSP Słupca
  • OSP Strzałkowo
  • OSP Trąbczyn
  • OSP Zagórów
  • OSP Krępkowo[32]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
  2. ↑ Leonard de Verdmon-Jacques, Stanisław Graeve: Przewodnik po Guberni Kaliskiej z kolorowaną szczegółową mapą miast, osad, wsi. Cz. 1: Dział informacyjno-statystyczny. Warszawa: Stanisław Graeve, 1912, s. 7.
  3. ↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019.
  4. ↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020.
  5. ↑ Dz.U. z 1932 r. nr 6 poz. 34
  6. ↑ Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 284.
  7. ↑ Dz.U. z 1957 r. nr 8, poz. 32.
  8. ↑ Wstęp zbiorowy do inwentarzy zespołów: Prezydia Gromadzkich Rad Narodowych powiatu wrzesińskiego. baza.archiwa.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-02)]..
  9. ↑ a b Polska – Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974.
  10. ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92.
  11. ↑ Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 12.
  12. ↑ Dz.U. z 1983 r. nr 15, poz. 74.
  13. ↑ Dz.U. z 1991 r. nr 3, poz. 12.
  14. ↑ Dz.U. z 1994 r. nr 132, poz. 671.
  15. ↑ Dz.U. z 1996 r. nr 130, poz. 612.
  16. ↑ Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652.
  17. ↑ Powiat słupecki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  18. ↑ GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-12-16] (pol.).
  19. ↑ [Strona główna serwisu] [online], www.mdkslupca.pl [dostęp 2023-09-12].
  20. ↑ GOK Ladek – Gminny Ośrodek Kultury w Lądku [online], 8 września 2023 [dostęp 2023-09-12] (pol.).
  21. ↑ Strona Miejsko Gminnego Ośrodka Kultury w Zagórowie - Strona Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Zagórowie [online], www.mgokzagorow.pl [dostęp 2023-09-12].
  22. ↑ Strona główna - Gminny Ośrodek Kultury w Strzałkowie [online], strzalkowo.naszgok.pl [dostęp 2023-09-12].
  23. ↑ Strona główna - Dom Kultury Powidz [online], powidz.naszdomkultury.pl [dostęp 2023-09-12].
  24. ↑ MiPBP w Słupcy | Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Słupcy [online] [dostęp 2023-09-12] (pol.).
  25. ↑ Gminna Biblioteka Publiczna w Lądku – Kiedy wszystko inne zawiedzie, dajcie za wygraną i idźcie do biblioteki [online] [dostęp 2023-09-12] (pol.).
  26. ↑ Strona główna - Biblioteka Publiczna Gminy Orchowo [online], orchowo.naszabiblioteka.com [dostęp 2023-09-12].
  27. ↑ Strona główna - Gminna Biblioteka Publiczna w Ostrowitem [online], www.ostrowite.naszabiblioteka.com [dostęp 2023-09-12].
  28. ↑ Strona główna - Biblioteka Publiczna Gminy Powidz [online], www.powidz.naszabiblioteka.com [dostęp 2023-09-12].
  29. ↑ Strona główna - Biblioteka Publiczna Gminy Strzałkowo [online], strzalkowo.naszabiblioteka.com [dostęp 2023-09-12].
  30. ↑ Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Zagórów [online] [dostęp 2023-09-12] (pol.).
  31. ↑ https://slupca.naszemiasto.pl/zobacz-komendy-policji-w-slupcy-dowiedz-sie-gdzie-sa-niedaleko-ciebie/ar/c3p1-24202735
  32. ↑ KRAJOWY SYSTEM RATOWNICZO GAŚNICZY - Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Słupcy - Portal Gov.pl [online], Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Słupcy [dostęp 2023-09-06] (pol.).

Fotogaleria

[edytuj | edytuj kod]
Województwo wielkopolskie
Miasta na prawach powiatu
Powiaty
Inne zagadnienia

Powiat słupecki
Miasta
Gminy miejskie
Gminy miejsko-wiejskie
Gminy wiejskie

Powiat słupecki (1867–1932 i 1956–75)
Przynależność wojewódzka
Miasta
(1867–1932 → i ← 1956–75)
Gminy wiejskie
(1867–1932 → i ← 1973–75)
Gromady (1954–72)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Powiat_słupecki&oldid=73927926”