Pozorty (powiat iławski)

Pozorty
	wieś
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	iławski
Gmina	Zalewo
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	14-230
Tablice rejestracyjne	NIL
SIMC	0490837
	Położenie na mapie Polski Pozorty
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Pozorty
	Położenie na mapie powiatu iławskiego Pozorty
	Położenie na mapie gminy Zalewo Pozorty
	53°52′16″N 19°41′44″E/53,871111 19,695556

Pozorty (niem. Posorten) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Zalewo. Przed wojną w obrębie Kreis Mohrungen (dawny powiat Morąg).

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wieś wzmiankowana w dokumentach z roku 1353, jako wieś pruska na 16 włókach. Pierwotna nazwa wsi – Pasortin. W roku 1782 we wsi odnotowano 8 domów (dymów), natomiast w 1858 w pięciu gospodarstwach domowych było 65 mieszkańców. W latach 1937–39 było 97 mieszkańców. W roku 1973 wieś należała do powiatu morąskiego, gmina i poczta Zalewo.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty^[3]:

zespół pałacowy, XIX:
- pałac o charakterze willowym, położony nad jeziorem Pozorty. W Pozortach był niewielki majątek ziemski należący do tzw. klucza w Małdytach (do połowy XIX w.). W 1845 r. majątek z pałacem zakupiony został przez Carla Schäfera, przybyłego z Saksonii, pozostawał we własności rodziny do 1945 r. Pierwszy pałac został zniszczony w pożarze w 1913 r., nowy wybudowano w 1924 r. Z dawnego założenia zachował się pałac, duży park graniczący z jeziorem (z częściowo wyciętym starodrzewem) oraz pozostałości zabudowań gospodarczych. Przy drodze do majątku znajduje się dawny cmentarz rodziny Schäfer oraz pracowników majątku. Budynek usytuowany jest na wysokim wzgórzu z widokiem na jezioro, dwukondygnacyjny, założony na planie kwadratu, z dachem czterospadowym. Wejście ze schodami z betonowymi kulami u podnóża. Z drugiej strony (od jeziora) usytuowana jest murowana weranda i taras. W elewacji bocznej wieloboczny wykusz. Zachował się oryginalny układ wnętrz z boazeriami, elementami stałego wyposażenia oraz resztkami pierwotnych dekoracji malarskich.
- park

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 109588
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1048 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 31.12.2017 woj. warmińsko-mazurskie

Bibliografia

Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, 2001. Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich. Dobra utracone czy ocalone? (wydanie III poszerzone i uzupełnione). Wyd. Studio Arta, Olsztyn.
"Morąg – z dziejów miasta i powiatu", Pojezierze, Olsztyn 1973.

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 109588

[2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1048 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[3] Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 31.12.2017 woj. warmińsko-mazurskie

[2]

[1]

[3]