Roman Dyboski
Data i miejsce urodzenia |
19 listopada 1883 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1 czerwca 1945 |
Zawód, zajęcie |
filolog, historyk literatury angielskiej |
Odznaczenia | |
Roman Dyboski (ur. 19 listopada 1883 w Cieszynie[1], zm. 1 czerwca 1945 w Krakowie) – polski filolog angielski, historyk literatury angielskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Antoniego i Marii z Łopuszańskich[1][2]. Od 1911 był profesorem na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie[1] (wcześniej docent i kierownik Katedry Filologii Angielskiej). W 1914 wcielony został do armii austro-węgierskiej gdzie dowodził kompanią 16 pułku piechoty Obrony Krajowej[3]. W grudniu 1914 został schwytany przez wojska rosyjskie i wysłany na Syberię[3]. Na zesłaniu spędził siedem lat[4].
W 1923 został wybrany na członka korespondenta, a w 1931 na członka czynnego Polskiej Akademii Umiejętności. W akademickim 1930/1931 pełnił funkcję dziekana Wydziału Filozoficznego UJ. Wykładał i badał literaturę Wielkiej Brytanii. Do grona jego uczniów należeli m.in. Stanisław Helsztyński, Julian Krzyżanowski, Wacław Borowy, Tadeusz Grzebieniowski, Przemysław Mroczkowski.
W 1935 był członkiem krakowskiej loży wolnomularskiej Przesąd Zwyciężony[5].
Tłumaczył też na polski literaturę angielską.
Zmarł nagle na atak serca 1 czerwca 1945 w Krakowie.
Wybrane publikacje
[edytuj | edytuj kod]- William Shakespeare. Krakowska Spółka Wydawnicza, 1927.
- O Anglji i Anglikach. Wyd. F. Hoesick, Warszawa, 1929.
- Knighthode and Bataile: A XVth Century Verse Paraphrase of Flavius Vegetius Renatus Treatise 'De Re Militari, Oxford (EETS), 1935.
- Między literaturą a życiem. 1936.
- Wielcy pisarze amerykańscy. Wyd. PAX, 1958.
- Siedem lat w Rosji i na Syberii. Gebethner i Wolff, 1922 (wspomnienia R. Dyboskiego) (inne wydania: ISBN 83-86156-28-7)[6].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (8 listopada 1930)[7]
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 11 listopada 1936[8], 10 listopada 1938[9])
- Złoty Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1935)[10]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 156 .
- ↑ Michael Morys-Twarowski: Rodzina Dyboskich na tle elit Śląska Cieszyńskiego. In: Roman Dyboski 1883–1945. Władysław Tarnawski 1885–1951. Red. Aleksandra Suszyńska. Kraków 2018, s. 25
- ↑ a b Dominik Sołowiej: Do poczytania: „Siedem lat w Rosji i na Syberii”, Roman Dyboski. ww.kafeteria.pl. [dostęp 2009-08-21].
- ↑ Siedm lat na Syberyi. „Nowości Illustrowane”. Nr 13, s. 2-3, 1 kwietnia 1922.
- ↑ Anna Kargol, Środowisko wolnomularskie w międzywojennym Krakowie, [w:] Ars Regia, 9/15-16, 2006, s. 151.
- ↑ Siedem lat w Rosji i na Syberji : (1915-1921) : przygody i wrażenia. pbc.rzeszow.pl. [dostęp 2022-12-28].
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 351 „za zasługi na polu pracy propagandowej zagranicą”. W Monitorze podano nazwisko: „Dybowski”.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 464 „za wybitne zasługi na polu nauki i wychowywania młodzieży w duchu patriotycznym położone w latach 1905–1918”.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 611. „za zasługi na polu pracy społecznej”
- ↑ M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 305 „za wybitną twórczość krytyczno-literacką, naukową i publicystyczną w dziedzinie literatury pięknej”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Karolina Lanckorońska: Wspomnienia wojenne. Wyd. Znak, 2002, ISBN 83-240-0077-1.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Tomasz Pudłocki, Idea uniwersytetu według Romana Dyboskiego, Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych. Tom LXIX 2016.
- Publikacje Romana Dyboskiego w bibliotece Polona
- ISNI: 0000000080904990
- VIAF: 10765446
- LCCN: n88655965
- GND: 12388165X
- SUDOC: 058935908
- NLA: 35052359
- NKC: js20020805888
- NTA: 075012529
- BIBSYS: 90189012
- CiNii: DA07880842
- Open Library: OL161057A
- PLWABN: 9810648431305606, 9810592980605606
- NUKAT: n97019158
- J9U: 987007278867305171
- PTBNP: 89075
- CONOR: 155440227
- LIH: LNB:V*372724;=BL
- Członkowie Polskiej Akademii Umiejętności
- Ludzie urodzeni w Cieszynie
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Wawrzynem Akademickim
- Polscy historycy literatury angielskiej
- Polscy teoretycy kultury
- Polscy wolnomularze (II Rzeczpospolita)
- Tłumacze z języka angielskiego na polski
- Urodzeni w 1883
- Wykładowcy Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Zmarli w 1945
- Odznaczeni dwukrotnie Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)