Sardes
Sardes (gr. Σάρδεις) – starożytne miasto w Azji Mniejszej, stolica Lidii, położone na zboczach góry Tmolos, nad rzeką Paktol (w pobliżu jej ujścia do rzeki Hermus).
Historia
[edytuj | edytuj kod]Według tradycji Sardes zostało założone przez Greków w epoce homeryckiej. Najstarsze poświadczenie nazwy Sardes pochodzi z ajschylowego dramatu Persowie. Wcześniej, w Iliadzie, stolicy Lidów przypisano nazwę Hyde. Największy rozkwit przeżywała podczas panowania dynastii Mermnadów założonej przez Gygesa, żyjącego w VII w. p.n.e. Po klęsce ostatniego króla Lidii Krezusa Sardes stało się siedzibą satrapii perskiej. Pod koniec III w. p.n.e. zostało zdobyte przez Antiocha Wielkiego. Po rzymskich podbojach było siedzibą władz prowincji. Wielokrotnie ulegało pożarom i podbojom; za czasów Tyberiusza zniszczone przez trzęsienie ziemi; odbudowane; kolejna dewastacja przez Sasanidów w 618; zniszczone ostateczne przez Timura w 1402. Obecnie ruiny, położone na wschód od Smyrny (Izmiru).
Wykopaliska archeologiczne
[edytuj | edytuj kod]W latach 1910–1914 badania pozostałości Sardes prowadziła amerykańska ekspedycja archeologiczna Uniwersytetu w Princeton. Wówczas to odkryto tam świątynię Artemidy oraz ponad 1000 grobów. Kolejne badania prowadzono w latach 1958–1975. Prowadzone były przez M.A. Hanfmanna z American School of Oriental Research.
W Apokalipsie
[edytuj | edytuj kod]Gmina chrześcijańska w Sardes jest adresatem fragmentu Apokalipsy św. Jana (Ap 3, 1–6) jako jeden z Siedmiu Kościołów Azji.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Oxford. Wielka Historia Świata, tom II, str. 21–22, Polskie Media Amer. Com S.A., 2005, ISBN 83-7425-025-9