Siercza

Siercza
	wieś
	; Dawny dwór
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	wielicki
Gmina	Wieliczka
Liczba ludności (2021)	1570
Strefa numeracyjna	12
Kod pocztowy	32-020
Tablice rejestracyjne	KWI
SIMC	0341416
	Położenie na mapie Polski Siercza
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Siercza
	Położenie na mapie powiatu wielickiego Siercza
	Położenie na mapie gminy Wieliczka Siercza
	49°58′19″N 20°02′34″E/49,971944 20,042778
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Siercza – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie wielickim, w gminie Wieliczka^[3].

W roku 2021 miejscowość liczyła 1570 mieszkańców, z czego 52% mieszkańców stanowiły kobiety, a 48% mężczyźni^[3].

Integralne części wsi Siercza^[4]^[5]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0341422	Brzeziny	część wsi
0341439	Chalakówka	część wsi
0341445	Głęboczki	część wsi
0341451	Na Potoku	część wsi
0341468	Przetakówka	część wsi
0341474	Wolica	część wsi

Historia

„Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich”, powołując się m.in. na dyplom Leszka Czarnego z 1288 roku, podaje, że wieś od najdawniejszych czasów należała do włości opactwa tynieckiego.

W 1595 roku wieś położona w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego była własnością kasztelana małogoskiego Sebastiana Lubomirskiego^[6]. Z powodu zakazu osiedlania się Żydów w Wieliczce, w Sierczy na Klaśnie powstało tzw. miasto żydowskie, które dynamicznie rozwinęło się po I rozbiorze Polskie, a do Wieliczki włączono je w 1934 roku.

Według Słownika (wydany w latach 1880–1902) wieś liczyła 715 mieszkańców i miała łącznie 103 domy położone w czterech grupach. Oprócz samej wsi w przysiółkach Babiny – 12 domów, Brzeziny – 15 domów i Wolica – 23 domy.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Zabytki

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[7].

Zespół dworski: dwór, oficyna, dwa budynki gospodarcze, piwnica, park.

Przyroda

W dolinie w części Brzeziny-Chalakówka znajduje się wyeksploatowany kamieniołom. W maju 2010 roku wskutek powodzi osuwająca się ziemia uszkodziła infrastrukturę wsi.

W parku, przy dworze, rosną cztery drzewa pomnikowe: grusza, buk, klon oraz dąb. Grusza, to prawdopodobnie dwupniowe drzewo posiadało w 2013 roku obwód 407 cm^[8].

Osoby związane z miejscowością

Antoni Bystrzonowski – polski ksiądz katolicki, teolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ludwik Lepiarz – podpułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego.
Ludwik Młynek – polski etnograf, folklorysta, pisarz, poeta, nauczyciel, pedagog, założyciel oddziałów Towarzystwa Ludoznawczego w Buczaczu i Tarnowie^[9].

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 122445
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1150 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b Wieś Siercza w liczbach [online], Polska w liczbach, 2021 [dostęp 2023-08-27] (pol.).
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 108.
↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01] .
↑ Krzysztof Borkowski, Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński. Drzewa Polski. 2016. s. 310
↑ Ludwik Młynek w i-PSB.

Bibliografia

Józef Piotrowicz, Bogusław Krasnowolski: Siercza. Dach Wieliczki – monografia wsi. Siercza: Wiesław Żyznowski, 2005. ISBN 83-922716-0-2.

Linki zewnętrzne

Archiwalne publikacje o miejscowości w bibliotece Polona

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 122445

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1150 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[:0-3] Wieś Siercza w liczbach [online], Polska w liczbach, 2021 [dostęp 2023-08-27] (pol.).

[Dz.U._29/2013-4] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].

[teryt-5] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].

[6] Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 108.

[:rejestr-7] Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01] .

[drzewapolski-8] Krzysztof Borkowski, Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński. Drzewa Polski. 2016. s. 310

[9] Ludwik Młynek w i-PSB.

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Miasta	Wieliczka
Wsie	Brzegi Byszyce Chorągwica Czarnochowice Dobranowice Golkowice Gorzków Grabie Grabówki Grajów Jankówka Janowice Kokotów Koźmice Małe Koźmice Wielkie Lednica Górna Mała Wieś Mietniów Pawlikowice Podstolice Raciborsko Rożnowa Siercza Strumiany Sułków Sygneczów Śledziejowice Węgrzce Wielkie Zabawa
Integralne części wsi	Babiny Bania Biskupie Brody Brzeziny Budziaki Budzyń Bugaj Chalakówka Czarnociny Dąbrowy Dębówka Dolna Jankówka Dulany Duża Grobla Dwór Folwark Gąsiory Głęboczki Górna Jankówka Gościniec (Czarnochowice) Gościniec (Węgrzce Wielkie) Grabówki Dolne Gracówka Granica Grzybówki Janaszki Kamieniec Kamionki Kaźmierz (Sygneczów) Kaźmierz (Zabawa) Klin Kocowa Kolonia Kopalina (Chorągwica) Kopalina (Pawlikowice) Kopalina (Sułków) Kopaliny Kopce (Byszyce) Kopce (Koźmice Wielkie) Kresy Krupy Krzewiny Krzyż Lasowice Lasowisko Lipowa Lizawki Lorańce Łysa Góra (Lednica Górna) Łysa Góra (Sygneczów) Mała Grobla Mogiłki Mole Mostki Na Brzegu Na Dziadku Na Gaiskach Na Krzyżowej Na Lepiance Na Mostkach Na Potoku Nadlesie Nawsie Nowe Domy Nowe Pole Olszynki Osice Pagóry Panciawa Paniekąt Parcele Pasternik (Golkowice) Pasternik (Mietniów) Pastwiska Pod Laskowcem Pod Pawlikowicami Pod Wałem Poddębowiec Pode Dworem (Pawlikowice) Pode Dworem (Raciborsko) Podgorzków Podjanowice Podlesie Podlipowa Pogwizdów Polanki Poręby Postolówka Przedewsie Przedgrojowie Przetakówka Przy Lesie Przy Młynie Przymiarki Rola Równica Ryje Sieprawówka Snoza Soboniówki Sosnowiec Spławy Sroczyce Stawisko (Strumiany) Stawisko (Śledziejowice) Szczurów Szwaby Szydłowiec Świdówka Taszyce Ulica Ulica Gołębia Ulica Kocia W Górze W Łąkach Wielkie Pola Witkowice Wola Dobranowska Wolica Wolniki Wygon Wysypka Wzory Za Górą Za Koleją Zabałwanie Zabrze Zagrody (Jankówka) Zagrody (Raciborsko) Zalesie (Golkowice) Zalesie (Grajów) Zalesie (Kokotów) Zalesie (Koźmice Wielkie) Zamarzanka Zamłynie Zarzecze Zastawiszcze Zawildze Zawinnie Zbój Zwólka Żakowa
Inne	Zymbrzeg