Spółgłoska zwarta ejektywna podniebienna
| Numer IPA | 107, 141 | |||
|---|---|---|---|---|
| cʼ | ||||
| Jednostka znakowa |
cʼ | |||
| Unikod |
U+0063 U+02bc | |||
| UTF-8 (hex) |
63 ca bc | |||
| Inne systemy | ||||
| X-SAMPA | c_> | |||
| Kirshenbaum | c` | |||
| Przykład | ||||
| informacje • pomoc | ||||
| ||||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | ||||
Spółgłoska zwarta ejektywna podniebienna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczanej symbolem: [cʼ]
Artykulacja
[edytuj | edytuj kod]Opis
[edytuj | edytuj kod]W czasie artykulacji podstawowego wariantu [cʼ]:
- modulowany jest prąd powietrza powstały wyniku ruchu krtani do góry przy zwartych wiązadłach głosowych, czyli artykulacja tej spółgłoski wymaga inicjacji krtaniowej i egresji,
- tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, prąd powietrza uchodzi przez jamę ustną
- prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem lub przynajmniej powietrze uchodzi wzdłuż środkowej linii języka
- środkowa część grzbietu języka wygina się ku środkowej części podniebienia twardego, tworząc zwarcie. Dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową. Ruch krtani do góry powoduje wzrost ciśnienia i w efekcie do przerwania utworzonej blokady i wybuchu (plozji)
- pozycja języka i ust może zależeć od kontekstu, w jakim występuje głoska.
- wiązadła głosowe są zwarte i nie drgają periodycznie, spółgłoska ta jest bezdźwięczna
Warianty
[edytuj | edytuj kod]Spółgłoska ejektywna podniebienna występuje rzadko, związane jest to z tendencją do zmiany sposobu artykulacji ze zwartego na zwarto-szczelinowy, typowy dla głosek prepalatalnych. Częściej występuje więc zwarto-szczelinowa spółgłoska środkowojęzykowo-zadziąsłowa (przedniopodniebienna): [tʃʼ]
Przykłady
[edytuj | edytuj kod]- w języku keczua: ch'aka ['tʃʼaka] "koń"
- w dialekcie saanicz: ,ÁJET ['ʔetʃʼət] "wytrzyj to"
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- spółgłoska zwarta podniebienna bezdźwięczna [c]
- spółgłoska średniojęzykowa-zadziąsłowa bezdźwięczna [tʃ]
- spółgłoska ejektywna
- spółgłoska iniektywna
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Spółgłoski środkowojęzykowo-podniebienne (ang. palato-alveolar) w języku keczua. hctv.humnet.ucla.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-11)].