Stanisław Tęgoborski
Szreniawa | |
Rodzina | |
---|---|
Data urodzenia |
ok. poł. XVII w. |
Data śmierci |
po 1715 |
Żona |
Agata Wodzicka herbu Leliwa |
Dzieci |
Marianna (Aria)[1], Jan, Stefan, Jakub |
Stanisław Tęgoborski herbu Szreniawa – rotmistrz husarii, pułkownik wojsk królewskich, uczestnik bitwy pod Chocimiem i odsieczy wiedeńskiej, starosta małogoski, członek Komisji Monetarnej.
Rodzina
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z rodziny Tęgoborskich herbu Szreniawa z Krzyżem z krakowskiego. W okolicach Jędrzejowa Tęgoborscy posiadali Ludynię[2], Imielno, Lipno i Jakubów.
Kariera
[edytuj | edytuj kod]- 11 listopada 1673 – brał udział w bitwie pod Chocimiem
- 12 września 1683 – był uczestnikiem odsieczy wiedeńskiej
- Poseł na sejm 1685 roku z województwa sandomierskiego[3].
- 1685 – na mocy ustawy sejmowej uzyskał starostwo małogoskie, został wyznaczony na komisarza do spraw monetarnych, we wrześniu tego roku poślubił Agatę, córkę Jana Wawrzyńca z Granowa Wodzickiego[4] herbu Leliwa, skarbnika nurskiego i sekretarza królewskiego.
- 1691 – odkupił od Jana Tęgoborskiego dobra Imielno.
- Poseł na sejm 1693 roku z województwa sandomierskiego[5].
- 1697 – Podczas sejmu elekcyjnego Stanisław Tęgoborski był przeciwny kandydaturze księcia Contiego na króla Polski. Razem z kasztelanem małogoskim Mikołajem Krasińskim i wieloma innymi posłami podpisał OZNAYMIENIE KROLA NOWO OBRANEGO, NA SEYMIE WALNYM ELEKCYI MIĘDZY WARSZAWĄ A WOLĄ DIE 27 JUNIJ ANNO 1697. Nowym królem Polski został Fryderyk August I Wettyn, który rządził Polską jako August II Mocny.
W 1704 roku jako deputat województwa krakowskiego podpisał pacta conventa Stanisława Leszczyńskiego[6].
Starostą małogoskim był w latach 1685–1715. Folwark starosty małogoskiego znajdował się w Cieślach[7]. Podczas wojny północnej, w czerwcu roku 1702 wojska szwedzkie Karola XII[8] stacjonujące w Małogoszczu zdewastowały zarówno folwark, jak i zabudowania chłopskie. Regres gospodarczy starostwa pogłębił się w roku 1709, gdyż królewszczyznę małogoską nawiedziła nie spotykana w jej historii zaraza morowa[9]. W roku 1715 starostwo małogoskie nabył Remigian Kucharski.
Kasper Niesiecki tak o nim napisał w Chocimskiej i Wiedeńskiej expedycyi znaczne męstwo swoje pokazał[10].
W Encyklopedii Orgelbranda napisano był jednym z najdzielniejszych swego czasu rycerzy, na wyprawach pod Chocimiem i Wiedniem świetnie się odznaczył[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Została wydana za Stanisława Dąmbskiego herbu Godziemba, dziedzica Oksy. Ślub odbył się w dniu 12 lutego 1714 w romańskim kościele św. Mikołaja w Imielnie. Synem ich był Roch Dąmbski, pułkownik polskich wojsk koronnych (1757)
- ↑ Ludynia była w rękach Tęgoborskich od 1601 do 1683. Piotr Tęgoborski założył w Ludyni park i postawił okazały i oryginalny dwór. W 1644 r. rozbudował kościół w Kozłowie
- ↑ Robert Kołodziej, "Ostatni wolności naszej klejnot". Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014, s. 538.
- ↑ Jan Wawrzyniec został w 1676 r. nobilitowany i przyjęty do herbu Leliwa i przydomku "z Granowa" przez Prokopa Jana z Granowa Granowskiego, od tego czasu pisał się "z Granowa Wodzicki"
- ↑ Robert Kołodziej, "Ostatni wolności naszej klejnot". Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana III Sobieskiego, Poznań 2014, s. 547.
- ↑ Articuli pactorum conventorum Stanów tej Rzeczypospolitej i W. X. L. i państw do nich nalężących z Posłami JKM [...], s. 18.
- ↑ nowy dwór starosty w Cieślach wzniósł w roku 1638 Samuel Lanckoroński
- ↑ Karol XII nocował w Małogoszczu w dniu 29 czerwca 1702
- ↑ W obawie przed zarazą ludność uciekła do lasów kozłowskich i przebywała w nich około miesiąca. W rezultacie tej plagi zmarło 518 osób
- ↑ Por. Herbarz polski Kaspra Niesieckiego, t. 9, s. 69 -70
- ↑ Por. Encyklopedia Orgelbranda, t. 25, s. 254
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Kasper Niesiecki, Herbarz Polski, tom 9, Lipsk, 1842, s. 69-70
- Hipolit Stupnicki, Herbarz polski i imionospis zasłużonych w Polsce ludzi wszystkich stanów i czasów: ułożony porządkiem alfabetycznym na podstawie herbarza Niesieckiego i manuskryptów, tom 3, Lwów, 1862, s. 140
- E. Kosik, Starostwo niegrodowe małogoskie od XV do końca XVIII, "Studia Historyczne", R. 19, 1976, z. 4 (75), s. 514 i 523.
- Cz. Hadamik, D. Kalina, E. Traczyński, Miasto i Gmina Małogoszcz, Kielce 2006, s.227
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Szlachta w Polsce
- Bitwa pod Chocimiem
- Wojsko I Rzeczypospolitej pod Wiedniem (1683)
- Kasztelani i starostowie małogoscy
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oznaymienie Krola Nowo Obranego, Na Seymie Walnym Elekcyi Między Warszawą A Wolą DIE 27 JUNIJ ANNO 1697. plewako.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)].
- Spis Rycerstwa Polskiego z wyprawy Wiedeńskiej 1683
- Członkowie stanu rycerskiego I Rzeczypospolitej
- Deputaci do paktów konwentów Stanisława Leszczyńskiego (1704)
- Posłowie na sejm zwyczajny 1685
- Posłowie na sejm nadzwyczajny 1693
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej (województwo sandomierskie)
- Pułkownicy I Rzeczypospolitej
- Rotmistrzowie husarii
- Starostowie małogoscy
- Tęgoborscy herbu Szreniawa
- Uczestnicy wojny polsko-tureckiej 1672–1676 (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-tureckiej 1683–1699 (strona polska)