Stefan Kaczorowski

Stefan Kaczorowski
Pełne imię i nazwisko	Stefan Bronisław Kaczorowski
Data i miejsce urodzenia	18 listopada 1899 ; Ośno
Data i miejsce śmierci	1 stycznia 1988 ; Łódź
Zawód, zajęcie	polityk
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stefan Bronisław Kaczorowski (ur. 18 listopada 1899 w Ośnie, zm. 1 stycznia 1988 w Łodzi) – polski polityk, sekretarz generalny Polskiego Stronnictwa Chrześcijańskiej Demokracji w latach 1931–1934, członek Zarządu Głównego Stronnictwa Pracy w 1937 roku^[1], nestor przedwojennej chadecji, działacz opozycji demokratycznej w PRL, członek KOR, członek ROPCiO.

Życiorys

Przed II wojną światową

Był synem urzędnika kolejowego Stanisława i nauczycielki muzyki Stefani z domu Sulimirskiej. Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego w Warszawie. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku.

W latach 20. XX wieku działał w chadeckich organizacjach młodzieżowych: Stowarzyszeniu Katolickiej Młodzieży Akademickiej w latach 1919–1926, następnie, do wybuchu II wojny światowej w Chrześcijańskim Związku Młodzieży Pracującej „Odrodzenie”. W okresie od 8 października 1934 roku do co najmniej 1936 roku był skarbnikiem „Odrodzenia”^[2]. Blisko współpracował z Wojciechem Korfantym^[3]. Był redaktorem „Pracownika Polskiego” (1928–1933), „Pro Christo – Wiara i Czyn” (1930–1933)^[4]. Publikował w wydawanym przez środowiska chrześcijańskie czasopiśmie „Prąd”^[5]. Wielokrotnie na łamach prasy prezentował antysemickie stanowisko^[6].

W 1931 roku został sekretarzem generalnym Chrześcijańskiej Demokracji (do 1934 roku). W 1937 roku został wybrany na członka Zarządu Głównego Stronnictwa Pracy. Był też członkiem rady miejskiej Łodzi^[5].

II wojna światowa

Walczył w kampanii wrześniowej 1939 roku. W 1941 roku był przypadkowo aresztowany w ulicznej łapance i osadzony na Pawiaku, ale po pół roku wyszedł na wolność. Niemcy nie zorientowali się, kogo mieli w swoich rękach^[3]. W czasie wojny był m.in. prezesem konspiracyjnego Zarządu Stołecznego Stronnictwa Pracy, później należał do konspiracyjnej Rady Jedności Narodowej. Był uczestnikiem Powstania Warszawskiego, wstąpił do Armii Krajowej i walczył jako żołnierz, walczył w oddziale „Krybar” na Powiślu. Po wybuchu powstania został skierowany na stanowisko zastępcy delegata okręgowego Okręgowej Delegatury Rządu Łódź^[7]. Jednocześnie był prezesem Zarządu Wojewódzkiego Stronnictwa Pracy w Łodzi.

Po II wojnie światowej

Po wojnie wraz z Karolem Popielem próbował reaktywować chadeckie Stronnictwo Pracy. Wkrótce musiał jednak wyjechać z Polski w świetle zagrożenia aresztowaniem. Po krótkich pobytach w Belgii, Francji, Wielkiej Brytanii wyjechał do USA. W Stanach Zjednoczonych był prezesem tamtejszego Stronnictwa Pracy (w latach 1947–1948), później w 1956 został wiceprezesem RJN w USA. W 1957 roku wrócił do Polski. Po powrocie bronił oskarżonych w procesach politycznych^[5]. Był też wielokrotnie zatrzymywany za przeciwdziałanie rozbiórce krzyży i kapliczek przydrożnych (1963–1966)^[8]. Zaangażował się w obronę prawa rolników powiatów łódzkiego i łęczyńskiego do utrzymania i remontowania krzyży i kapliczek na ich gruntach^[3]. Był wtedy również zawieszony w prawach wykonywania zawodu adwokata^[9].

15 stycznia 1977 roku przystąpił do Komitetu Obrony Robotników, zarekomendowany przez Władysława Siłę-Nowickiego^[10]. Głosowanie nad przyjęciem Stefana Kaczorowskiego odbyło się 3 stycznia 1977 roku, a jego kandydaturę zgłosił Jacek Kuroń. Kaczorowski natomiast natychmiast po przyjęciu w skład członków KOR-u przedstawił (7 lutego) wniosek o wykluczenie Jacka Kuronia z szeregów KOR jako „kryptokomunisty i targowiczanina”^[5]^[10], w związku z jego postulatem „finlandyzacji” Polski. Wniosek ten nie został potraktowany poważnie przez pozostałych członków. Wystąpił z KOR-u kilka miesięcy później, 29 września tego roku^[11] w proteście przeciw warunkom przekształcenia KOR w KSS „KOR”^[10].

Był jednym z 18 sygnatariuszy Apelu do społeczeństwa polskiego – pierwszego oficjalnego dokumentu Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, stając się jednocześnie współzałożycielem tej organizacji 25 marca 1977 roku. W 1978 roku był członkiem Rady Konsultacyjnej przy redakcji niezależnego pisma „Opinia”, od 1978 r. – Rady Finansowej ROPCiO. Był publicystą w niezależnych pismach: „Opinia”, „Wolne Słowo”, „Wolny Polak” i miesięczniku „Rzeczpospolita”.

Poszukiwał wpływów masonerii na życie polityczne w Polsce.

W latach 1980–1981 był inicjatorem prób reaktywowania formacji chrześcijańsko-demokratycznej w środowisku łódzkim^[9].

W 2006 roku został pośmiertnie odznaczony przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski^[12].

Stefan Kaczorowski jako pisarz

Publikował od roku 1931 pod pseudonimem Wojciech Laryssa. Do jego prac należy „Chrześcijański Uniwersytet Robotniczy (Ch.U.R.) i Chrześcijański Związek Młodzieży Pracujacej” 1931, „Na tle współczesnego kryzysu gospodarczego” 1932, „Wspomnienia i uwagi uczestnika powstania warszawskiego” 1947, „W 10-lecie Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela: stanowisko w sprawie wyjścia z kryzysu, zobowiązań międzynarodowych PRL i narodowego pojednania” 1987, i inne^[13].

Przypisy

↑ Norbert Wójtowicz, Zaaresztowane „Pamiętniki” Stefana Kaczorowskiego, w: Biuletyn IPN, nr 12 (83) grudzień 2007, s. 99.
↑ Barbara Orłowska: Stowarzyszenie Katolickiej Młodzieży Akademickiej ODRODZENIE we Lwowie. [dostęp 2010-11-22].
↑ ^a ^b ^c Tomasz Brzustowski: Ucieczka z trudnym powrotem. [dostęp 2010-11-22].
↑ Biografie zmarłych na stronie Komitetu Obrony Robotników. [dostęp 2012-06-20].
↑ ^a ^b ^c ^d Adam Leszczyński: Stefan Kaczorowski. 2006-09-18. [dostęp 2010-11-22].
↑ Ronald Modras „Kościół katolicki i antysemityzm w Polsce w latach 1933–1939” Homini Kraków 2014 str. 80 – 81.
↑ Waldemar Grabowski, Polska Tajna Administracja Cywilna 1940–1945, Warszawa 2003, s. 293.
↑ Norbert Wójtowicz, Zaaresztowane „Pamiętniki” Stefana Kaczorowskiego, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej”, nr 12 (2007) s. 99–104.
↑ ^a ^b Włodzimierz Domagalski: Artykuł o Stefanie Kaczorowskim. [dostęp 2010-11-22].
↑ ^a ^b ^c Andrzej Friszke, Andrzej Paczkowski: Niepokorni, rozmowy o Komitecie Obrony Robotników. Kraków: Wydawnictwo ZNAK, 2008, s. 676. ISBN 978-83-240-0996-1.
↑ Strona KOR – rok 1977. [dostęp 2010-11-22].
↑ Lista osób odznaczonych przez Prezydenta Lecha Kaczyńskiego [dostęp 2010-11-22].
↑ World Cat Identities, Kaczorowski Stefan (1899-1988).

Bibliografia

Słownik biograficzny katolicyzmu społecznego w Polsce, t. II, Lublin, 1994.

[1] Norbert Wójtowicz, Zaaresztowane „Pamiętniki” Stefana Kaczorowskiego, w: Biuletyn IPN, nr 12 (83) grudzień 2007, s. 99.

[2] Barbara Orłowska: Stowarzyszenie Katolickiej Młodzieży Akademickiej ODRODZENIE we Lwowie. [dostęp 2010-11-22].

[W-3] Tomasz Brzustowski: Ucieczka z trudnym powrotem. [dostęp 2010-11-22].

[4] Biografie zmarłych na stronie Komitetu Obrony Robotników. [dostęp 2012-06-20].

[G-5] Adam Leszczyński: Stefan Kaczorowski. 2006-09-18. [dostęp 2010-11-22].

[6] Ronald Modras „Kościół katolicki i antysemityzm w Polsce w latach 1933–1939” Homini Kraków 2014 str. 80 – 81.

[7] Waldemar Grabowski, Polska Tajna Administracja Cywilna 1940–1945, Warszawa 2003, s. 293.

[8] Norbert Wójtowicz, Zaaresztowane „Pamiętniki” Stefana Kaczorowskiego, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej”, nr 12 (2007) s. 99–104.

[ES-9] Włodzimierz Domagalski: Artykuł o Stefanie Kaczorowskim. [dostęp 2010-11-22].

[N-10] Andrzej Friszke, Andrzej Paczkowski: Niepokorni, rozmowy o Komitecie Obrony Robotników. Kraków: Wydawnictwo ZNAK, 2008, s. 676. ISBN 978-83-240-0996-1.

[11] Strona KOR – rok 1977. [dostęp 2010-11-22].

[12] Lista osób odznaczonych przez Prezydenta Lecha Kaczyńskiego [dostęp 2010-11-22].

[13] World Cat Identities, Kaczorowski Stefan (1899-1988).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]