Przejdź do zawartości

Stefan Kletkiewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stefan Kletkiewicz
Data i miejsce urodzenia

7 lipca 1921
Włocławek

Data i miejsce śmierci

25 lutego 1986
Włocławek

Zawód, zajęcie

nauczyciel, polityk

Partia

Polska Partia Robotnicza
PZPR

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Medal 40-lecia Polski Ludowej

Stefan Kletkiewicz (ur. 7 lipca 1921 we Włocławku, zm. 25 lutego[a] 1986 tamże[1][2][3]) – polski nauczyciel, polityk, działacz partyjny i samorządowiec, działacz społeczny oraz kierownik i dyrektor fabryk we Włocławku.

Członek Polskiej Partii Robotniczej (1947-48) i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (od 1948). Przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej we Włocławku (1953-54), I sekretarz Komitetu Miejskiego we Włocławku (1958-60), członek Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Bydgoszczy (1959-75), zastępca członka Komitetu Centralnego PZPR (1959), wiceprzewodniczący Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy (1960-63), członek KW PZPR we Włocławku (1975-79).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Rodzina i edukacja, 1921-39

[edytuj | edytuj kod]

Był synem Wincentego Kletkiewicza (1892-1963) i Marianny z Szafrańskich (1898-1976)[4]. Ojciec zarabiał na życie jako krawiec chałupnik, matka była gospodynią domową. W latach 1928–1934 uczęszczał do szkoły powszechnej nr 8 we Włocławku. Od 1934 do 1939 roku kształcił się w Gimnazjum Ziemi Kujawskiej we Włocławku. 16 czerwca 1939 r. uzyskał tzw. małą maturę. Jako uczeń, pisał artykuły do gazetki Sport Szkolny. W kwietniu 1939 r. otrzymał nagrodę Ministra Spraw Wojskowych za zajęcie I miejsca w ogólnopolskim konkursie literackim organizowanym przez Polski Biały Krzyż. W 1939 r. został przyjęty bez egzaminu wstępnego do liceum o profilu humanistycznym przy Gimnazjum Ziemi Kujawskiej[2][3].

Robotnik przymusowy w trakcie II wojny światowej, 1939-45

[edytuj | edytuj kod]

W pierwszych miesiącach II wojny światowej pracował dorywczo w lesie oraz jako krawiec u niemieckiego pracodawcy we Włocławku. W tym czasie uczęszczał na tajne komplety, gdzie opanował materiał z zakresu I i II klasy liceum. 5 sierpnia 1940 roku decyzją włocławskiego Urzędu Pracy został wywieziony na roboty przymusowe do Poznania, gdzie pracował jako pomocnik szlifierza, tokarza i ślusarza. 17 grudnia 1941 roku[b] wywieziono go do obozu pracy w Berlinie-Oranienburgu, gdzie pracował jako niter w zakładach samolotowych Heinkel Flugzeugwerke. 4 marca 1942 roku uciekł z obozu wraz z grupą francuskich jeńców wojennych. Zamierzał dostać się przez Marsylię do Afryki, by tam wstąpić do wojsk walczących z Niemcami. Został schwytany w San Dieu we francuskiej Alzacji i osadzony na sześć miesięcy w obozie karnym, najpierw w Berlinie, a następnie w Großbeeren. W listopadzie 1942 r. powrócił do obozu pracy przy zakładach Heinkel Flugzeugwerke, tym razem jako tragarz i tokarz. W lipcu 1944 r. został przygnieciony gruzami budynku zniszczonego w alianckich nalotach. Do pracy powrócił po dwóch miesiącach. 21 kwietnia 1945 r. został wyzwolony przez Armię Czerwoną w wyniku zajęcia Berlina[2][3].

Dalsza edukacja, studia i praca zawodowa, 1945-52

[edytuj | edytuj kod]

13 sierpnia[c] 1945 roku powrócił do Włocławka i podjął na nowo naukę w Liceum im. Marii Konopnickiej w klasie o profilu humanistycznym. 2 czerwca 1946 r. zdał egzamin dojrzałości. W tym czasie utrzymywał się z korepetycji. Niektórym kolegom udzielał pomocy bezpłatnie[2][3].

W 1946 roku rozpoczął studia na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Według biogramu zawartego we Włocławskim Słowniku Biograficznym przerwał je po trzech latach, zaliczając sześć semestrów. Z kolei wg Zasłużonych dla Włocławka uzyskał absolutorium w 1950 roku. W trakcie studiów pracował w Toruniu jako konwojent w Państwowej Centrali Handlowej (od 1 stycznia do 31 grudnia 1946 r.) oraz jako nauczyciel historii na Uniwersyteckich Kursach Przygotowawczych (do 30 czerwca 1947 r.). Równolegle pracował we Włocławku jako referent, a później kierownik ds. personalnych w Państwowym Zarządzie Drzewnym. Od 1 października 1948 r. do 30 czerwca 1949 r. pracował jako kierownik działu zatrudnienia i płac w Centralnym Zarządzie Zjednoczenia Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego we Włocławku. Od 1 października 1949 do 30 sierpnia 1951 roku był nauczycielem prawa, ekonomiki i administracji w wieczorowej Państwowej Szkole Pracy Społecznej we Włocławku, pełnił też funkcję wicedyrektora. Następnie powrócił na półtora miesiąca do Zjednoczenia Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego, gdzie pracował jako referent planowania. Częste zmiany pracy były spowodowane złym stanem zdrowia oraz czynnikami zewnętrznymi[2][3].

Członek AZWM i PPR, 1946-53

[edytuj | edytuj kod]

Jako student, w 1946 r. wstąpił do Akademickiego Związku Walki Młodych „Życie”. Z ramienia tej organizacji przewodniczył od 1 stycznia do 30 czerwca 1948 r. Komisji Mieszkaniowej „Bratnia Pomoc”, działającej przy Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Na przełomie 1946 i 1947 roku wraz z członkami AZWM i Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej oraz podchorążymi Oficerskiej Szkoły Artylerii agitował na rzecz Bloku Demokratycznego we wsiach powiatu chojnickiego w trakcie kampanii przed wyborami parlamentarnymi w 1947 roku. W 1947 r. AZWM „Życie” delegowało go do Polskiej Partii Robotniczej w Toruniu. Był prelegentem podczas zebrań podstawowych organizacji partyjnych. Od lutego do grudnia 1948 r. był członkiem egzekutywy macierzystego koła PPR na UMK w Toruniu, a następnie kierownikiem Wydziału Organizacyjnego Komitetu Miejskiego PPR we Włocławku. Należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej od chwili jej powstania 15 grudnia 1948 r[2][3].

Po zlikwidowaniu Państwowej Szkoły Pracy Społecznej w 1951 roku, 1 stycznia kolejnego roku został desygnowany przez Komitet Miejski PZPR na stanowisko kierownika działu administracyjno-prawnego, a następnie zastępcy prezesa ds. administracyjnych Powszechnej Spółdzielni Spożywców „Społem” we Włocławku. Sprawował je do 31 grudnia 1952 r. W grudniu 1952 r. KM PZPR powierzyło mu misję utworzenia przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą „Miejski Handel Mięsem” we Włocławku. 1 stycznia 1953 r. został dyrektorem naczelnym nowo utworzonej organizacji. Pełnił tę funkcję do 18 czerwca tego samego roku[2][3].

Przewodniczący MRN we Włocławku, 1953-54

[edytuj | edytuj kod]

18 czerwca 1953 r. Komitet Miejski PZPR zarekomendował go jednogłośnie jako kandydata na przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej we Włocławku. Zastąpił na tym stanowisku Wacława Rąbalskiego i piastował je przez kolejnych siedemnaście miesięcy. Jako przewodniczący, zainicjował m.in. działalność spółdzielni mieszkaniowej; budowę trzech pierwszych bloków wzniesionych z Funduszu Gospodarki Komunalnej; remont istniejących zasobów komunalnych; budowę dwóch nowych szkół; czyny społeczne na rzecz miasta, a także odbudowę i budowę nowych mostów nad Zgłowiączką. Opracował szeroki memoriał o odbudowie i rozbudowie miasta[2][5].

Władze Komitetu Miejskiego, a także Komitetu Centralnego PZPR traktowały Kletkiewicza z nieufnością. 4 listopada 1954 r. został odwołany ze stanowiska przewodniczącego MRN we Włocławku. Powodem była krytyka sytuacji mieszkaniowej we Włocławku, a także szeroki opis problemów społecznych i gospodarczych miasta przedstawiona w ww. memoriale. Nowym przewodniczącym został Tadeusz Handel[2][5].

Dyrektor Linodrutu, 1954–58

[edytuj | edytuj kod]

Po ustąpieniu ze stanowiska Przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej, 18 listopada 1954 r. został mianowany dyrektorem naczelnym Pomorskiej Fabryki Lin, Drutu i Wyrobów z Drutu „Linodrut” we Włocławku. W ciągu półtora roku Kletkiewicz wydobył przedsiębiorstwo z zapaści. W 1956 r. fabryka zdobyła sztandar przechodni Prezesa Rady Ministrów, który dzierżyła przez kolejnych kilka lat. Dyrektorem „Linodrutu” był do 1 września 1958 roku[2][3].

Członek KM PZPR we Włocławku, 1957-60

[edytuj | edytuj kod]

W okresie odwilży gomułkowskiej przestrzegał przed nadmierną liberalizacją życia politycznego oraz krytyką wcześniejszych osiągnięć partii. W wyborach parlamentarnych w 1957 roku bezskutecznie kandydował do sejmu z ramienia PZPR z Okręgu Wyborczego nr 17 we Włocławku, uzyskując 16,18% głosów[6]. Brał też udział w kampanii wyborczej na rzecz PZPR. W styczniu 1957 r. został mianowany członkiem Plenum i Egzekutywy KM PZPR we Włocławku. Od lutego 1957 r. do 1958 r. był przewodniczącym społecznym Miejskiego Komitetu Kontroli Partyjnej. Od 22 października 1958 do 15 października 1960 był I sekretarzem KM PZPR we Włocławku[2][3][7].

Członek KW PZPR w Bydgoszczy, 1959-75

[edytuj | edytuj kod]

7 marca[d] 1959 r. został członkiem Plenum Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Bydgoszczy. Jako delegat województwa bydgoskiego brał udział w III zjeździe PZPR, gdzie 19 marca został obrany zastępcą członka Komitetu Centralnego PZPR. Później brał też udział w IV, V i VI zjeździe PZPR. W 1960 r. został kierownikiem Wydziału Ekonomicznego KW PZPR w Bydgoszczy. Następnie został desygnowany na wiceprzewodniczącego Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy. W 1963 r. ustąpił ze stanowiska z uwagi na zły stan zdrowia. Przeniesiono go wtedy do Wydziału ds. I sekretarza KW PZPR w Bydgoszczy. W tym czasie lobbował m.in. na rzecz uzyskania zgody na budowę nowoczesnego szpitala przy ul. Wienieckiej we Włocławku, oddanego do użytku w 1964 r., oraz budowy zapory wodnej wraz z elektrownią wodną we Włocławku w latach 1962–1970. W 1973 r. został kierownikiem wydziału. Między 1962 a 1975 r. był delegatem na wszystkie kolejne Wojewódzkie Konferencje Sprawozdawczo-Wyborcze PZPR w Bydgoszczy. W latach 1965–1975 był zastępcą przewodniczącego Komisji Rewizyjnej PZPR[2][3][7].

Członek KW PZPR we Włocławku i emerytura, 1975-86

[edytuj | edytuj kod]
Grób rodziny Kletkiewiczów i Palińskich

W 1975 roku jako przewodniczący Komisji Kontroli Partyjnej wszedł w skład Plenum Komitetu Wojewódzkiego PZPR we Włocławku, w siedzibie nowo utworzonego województwa włocławskiego. Był też członkiem Sekretariatu i Egzekutywy Komitetu Wojewódzkiego. 22 marca 1979 roku przeszedł na emeryturę[2][3].

Zmarł nagle 26 lutego 1986 roku we Włocławku[2]. Pochowano go wraz z żoną, córką i teściami w kwaterze 24/11/289 Cmentarza Komunalnego we Włocławku. Pierwotnie na nagrobku widniała inskrypcja Służył całym sercem swemu miastu i temu ludowi, obecnie nieistniejąca[1][3].

Działalność społeczna

[edytuj | edytuj kod]

W 1946 r. wstąpił do Akademickiego Związku Sportowego w Toruniu oraz toruńskiego oddziału Polskiego Czerwonego Krzyża. W latach 40. był członkiem Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu Spożywczego. W latach 50. działał w Lidze Przyjaciół Żołnierza oraz Naczelnej Organizacji Technicznej we Włocławku. Jako dyrektor „Linodrutu” należał do Klubu Sportowego „Stal”[3].

W 1960 roku został członkiem Komitetu Honorowego budowy Domu Rzemiosła – pomnika Tysiąclecia Państwa Polskiego przy Placu Wolności 17 we Włocławku[8].

Kletkiewicz był zapalonym filatelistą. Oprócz znaczków pocztowych zbierał też pocztówki, medale okolicznościowe i odznaki honorowe. 1 lutego 1964 r. wstąpił do Koła Polskiego Związku Filatelistów przy Włocławskiej Fabryce Manometrów[3].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Odznaczono go Krzyżem Oficerskim (1969) i Krzyżem Komandorskim (1974) Orderu Odrodzenia Polski, Srebrnym (1956) i Złotym (1959) Krzyżem Zasługi, Medalem 40-lecia Polski Ludowej (1984), brązową (1976) i srebrną (1978) Odznaką „Za zasługi w ochronie porządku publicznego”, brązowym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju” (1974), Złotą Odznaką im. Janka Krasickiego (1970), Odznaką „Za szczególne zasługi dla rozwoju województwa bydgoskiego w latach 1945–1960”, odznaką „Zasłużony dla Włocławka”, dwukrotnie odznaką „Za zasługi dla rozwoju miasta Włocławka” (1968 i 1983), złotą odznaką „Za zasługi dla rozwoju województwa włocławskiego” (1977) oraz innymi odznaczeniami honorowymi i resortowymi[2][3].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

21 listopada 1952 r. w Wieńcu poślubił Jadwigę Palińską (1929-2002), z zawodu księgową. Para miała jedną córkę, Ewę Stefanię (1953-1955)[1][2][3].

  1. Według biogramu w opracowaniu pt. Zasłużeni dla Włocławka: 26 lutego.
  2. Według biogramu w opracowaniu pt. Zasłużeni dla Włocławka: 1940 roku.
  3. Według Włocławskiego Słownika Biograficznego: w lipcu.
  4. Według Biuletynu Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej: 21 lutego.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Grób Stefana Kletkiewicza w: Włocławek. Cmentarze Komunalne. BAZA Spółka z o.o. [dostęp 2021-07-05]. (pol.).
  2. a b c d e f g h i j k l m n o p Olga Nikonowicz: Stefan Kletkiewicz. W: Zasłużeni dla Włocławka. Włocławek: Włocławskie Towarzystwo Naukowe, 1991, s. 83–85.
  3. a b c d e f g h i j k l m n o p Władysław Kubiak: Kletkiewicz Stefan. W: Włocławski Słownik Biograficzny. T. IV. Włocławek: Włocławskie Towarzystwo Naukowe, 2006, s. 57–59. ISBN 83-60150-27-3.
  4. Grób Wincentego i Marii Kletkiewiczów w: Włocławek. Cmentarze Komunalne. BAZA Spółka z o.o. [dostęp 2021-07-05]. (pol.).
  5. a b Zdzisław Karczewski, Wojciech Kubiak: Dzieje Włocławka: kronika ważniejszych wydarzeń. Bydgoszcz: Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne, 1971, s. 52. [dostęp 2021-07-06].
  6. Państwowa Komisja Wyborcza. Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 22 stycznia 1957 r. o wynikach wyborów do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przeprowadzonych dnia 20 stycznia 1957 r.. „Monitor Polski”. nr 5, poz. 30, s. 42–60, 1957-01-22. Warszawa: Prezes Rady Ministrów. [dostęp 2021-07-06]. 
  7. a b Stefan Kletkiewicz w: Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL. Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej, 2019. [dostęp 2021-07-06]. (pol.).
  8. Ryszard Sobczak: Zarys Dziejów Domu Rzemiosła. Historia Rzemiosła Włocławek. [dostęp 2021-07-06]. (pol.).