Suitowie
 Jezioro i katolicki kościół w Alsundze | |
| Populacja |
ok. 2500 |
|---|---|
| Miejsce zamieszkania |
Łotwa – głównie gmina Alsunga |
| Język | |
| Religia | |
Suitowie lub Suiti – niewielka grupa etnograficzna zamieszkująca głównie gminę Alsunga w zachodniej Kurlandii na Łotwie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Powstanie etnograficznej grupy Suitów wiąże się z luterańskim rodem Szwerynów, którzy byli właścicielami Alsungi. Jan Ulryk Szweryn (syn marszałka Jakuba Szweryna) przeszedł na katolicyzm, aby poślubić polską szlachciankę Barbarę z Konarskich (do ślubu doszło w 1619 roku). Wraz ze Szwerynem na katolicyzm przeszła znaczna część jego poddanych, mieszkańców Alsungi i okolic. Kościół w Alsundze został odebrany luteranom i przyznany katolikom z inicjatywy Szwerynów. Dochodziło do konfliktów między luteranami a katolikami; jeden z nich rozstrzygał król Polski Władysław IV Waza, który potwierdził przyznanie kościołów w Alsundze i Jurkalne katolikom[1]. Z czasem doszło do izolacji katolickich Suitów od luterańskiej większości w Kurlandii, która odnosiła się w większości wrogo do nawróconych na katolicyzm; Suitowie stworzyli własne tradycje i własną kulturę[2].
Współczesność i zwyczaje
[edytuj | edytuj kod]W 2001 roku powstało Centrum Kultury Etnicznej Suiti zrzeszające gminy Alsunga, Windawa oraz Kuldyga (gminy z największą populacją Suitów); centrum zajmuje się zachowaniem i promocją kultury Suitów[3]. Przestrzeń kulturowa Suiti została wpisana w 2009 roku na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego wymagającego pilnej ochrony. Przestrzeń kulturowa Suitów charakteryzuje się specyficznymi zwyczajami takimi jak kobiecy śpiew z burdonem, gra na dudach, lokalne obrzędy weselne i barwne stroje ludowe. Zwyczaje są przekazywane w wielopokoleniowych rodzinach. Kultura Suitów stanowi połączenie tradycji przedchrześcijańskiej i obrzędowości katolickiej[4][5].
Obecność w kulturze
[edytuj | edytuj kod]Historię miłości między Janem Ulrykiem Szwerynem a Barbarą z Konarskich oraz początków wykształcania się grupy Suitów opowiada opera Saga Suitów (Suitu sāga) autorstwa Riharda Dubry, do której libretto napisał ks. Gatis Mārtiņš Bezdelīga[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Suiti history ‣ Suitu county [online], 30 sierpnia 2022 [dostęp 2023-04-09] (ang.).
- ↑ Kasparas Asmonaitis, Suiti: Latvia’s Island of Singers [online], Culture Trip, 10 września 2017 [dostęp 2023-04-09] (ang.).
- ↑ Par biedrību EKC “Suiti” [online], Suitu kultūrtelpa [dostęp 2023-04-09] (łot.).
- ↑ Polski Komitet ds Unesco: Łotwa [online], Unesco [dostęp 2023-04-09] (ang.).
- ↑ Suiti Cultural Space [online], Latvijas Kultūras kanons [dostęp 2023-04-09] (ang.).
- ↑ Łotwa: historia, która stała się legendą – Vatican News [online], Vatican News, 11 listopada 2019 [dostęp 2023-04-09] (pol.).