Swobnica
53°02′21″N 14°37′29″E/53,039167 14,624722| wieś | |
 Zamek w Swobnicy, korpus główny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2003) |
587 |
| Strefa numeracyjna |
91 |
| Kod pocztowy |
74-110[2] |
| Tablice rejestracyjne |
ZGR |
| SIMC |
0772783 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gryfińskiego  | |
Położenie na mapie gminy Banie  | |
| 53°02′21″N 14°37′29″E/53,039167 14,624722[1]
| |
Swobnica (do 1945 niem. Wildenbruch) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Banie.
W 2003 r. wieś miała 587 mieszkańców[3].
W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Swobnica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość położona na terenie Pojezierza Myśliborskiego, na południowym krańcu Jeziora Długiego.
W 1986 roku zawieszono przewozy pasażerskie na linii kolejowej z Chwarstnicy, w 2001 roku PKP wykreśliło linię ze swojej ewidencji, a w 2006 roku torowisko zostało rozebrane[4].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Stara osada pomorska, jej pozostałością jest zachowane wczesnośredniowieczne grodzisko. W 1234 książę Barnim nadał templariuszom Swobnicę z ziemią bańską. Od 1312 tereny te należały do joannitów. Miejscowość jest wzmiankowana dopiero w roku 1345, od 1377 Swobnica zyskuje na znaczeniu stając się siedzibą komandorii zakonu. W XVIII w. zamek i wieś należały do dostojników szwedzkich[a], później – do Prus[5].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[6]:
- zamek w Swobnicy – położony za wsią na półwyspie nad jeziorem Grodziskim. Zamek został wzniesiony po 1377 roku i pełnił funkcję siedziby komandorii Joannitów. Składał się z prostokątnego domu mieszkalnego oraz 31-metrowej wieży wbudowanej w mury obronne. Oddzielony od lądu podzamczem o powierzchni 50 × 100 m, jak również 20-metrową fosą, zamek o rzucie 50 × 50 m. Bezokienne mury obwodowe osłaniały majdan o powierzchni 2,2 tys. m2, na którym przy ścianie północnej wzniesiono budynek z dwuprzęsłową kaplicą 8,4 × 11,8 m (nr rej. 760 z 31 marca 1957 r.)[7];
- Kościół św. Kazimierza – świątynię wybudowano z granitowej kostki w XIII w., przebudowywano go w 1896 w stylu neogotyckim i na początku XX w, gdy dodano absydę i wieżę[8]. Do kościoła przylega cmentarz otoczony kamiennym murem z bramkami. W pobliżu kościoła stoi mała neogotycka kaplica (nr rej. 1025 z 1 sierpnia 1956 r.)[9];
- park dworski (nr rej. 760 z 4 grudnia 1980 r.).
Religia
[edytuj | edytuj kod]W Swobnicy znajduje się również nowicjat Towarzystwa Salezjańskiego Inspektorii Pilskiej[10].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ na skutek uzgodnień pokoju wersalskiego kończącego wojnę trzydziestoletnią
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 133926
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1241 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Program Ochrony Środowiska dla gminy Banie. Abrys Technika Sp. z o.o., 2004, s. 17. (Zał. Nr 1 do Uchwały Nr XX/182/04 Rady Gminy Banie z dn. 30 listopada 2004 r.)
- ↑ Portal Kolej.one.pl
- ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 260, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
- ↑ Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Szczecinie, 1 lipca 2023 [dostęp 2023-07-01].
- ↑ Hinterkeuser Guido, Swobnica / Wildenbruch w cyklu zamki i palace Nowej Marchii, Berlin 2007
- ↑ Piotr Skurzyński, „Pomorze”, Wyd. Sport i Turystyka – Muza S.A. Warszawa 2007 ISBN 978-83-7495-133-3 s. 27
- ↑ Gmina Banie, Turystyka. [dostęp 2007-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-27)].
- ↑ Domy formacyjne. [dostęp 2014-04-08]. (pol.). erygowany 18 lutego 1983 r. dekretem ks. generała Idziego Vigano.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Roman Czejarek: Swobnica / Wildenbruch. Szczecin: Wydawnictwo Stowarzyszenie "Czas Przestrzeń Tożsamość", 2006.
