Szkocka whisky
Szkocka whisky (ang. Scotch whisky lub po prostu Scotch) – whisky wyprodukowana w Szkocji w sposób określony przez Scotch Whisky Regulations 2009.
Regulacje prawne
[edytuj | edytuj kod]Zgodnie z prawem szkocka whisky:
- jest wyprodukowana z wody i słodowanego jęczmienia (z ewentualnym dodatkiem innych zbóż), z których robi się zacier. Tworzące się cukry dzięki działalności enzymów ze słodu ulegają fermentacji z udziałem drożdży;
- jest destylowana w destylarni znajdującej się na terenie Szkocji;
- jest leżakowana na terenie Szkocji w dębowych beczkach o objętości nieprzekraczającej 700 litrów przez co najmniej trzy lata;
- nie zawiera dodatków z wyjątkiem wody i karmelu prostego jako barwnika;
- zawiera co najmniej 40% alkoholu (objętościowo)[1].
Dodatek egzogennych enzymów nie jest dozwolony[2]. Praktycznie wszystkie Single Malt Scotch Whisky są destylowane dwukrotnie[3].
W Szkocji powszechna jest sprzedaż beczek whisky rozlewniom nazywanym „independent bottlers”, które sprzedają whisky pod własną etykietą[4], zwykle zamieszczając informację, gdzie były destylowane[5]. Nie mogą to być jednak rozlewnie zagraniczne, ponieważ szkocka Single Malt Whisky może opuścić teren Szkocji tylko w butelkach z etykietą przeznaczoną do sprzedaży detalicznej[1].
Regiony produkcji whisky
[edytuj | edytuj kod]
Każda destylarnia produkuje whisky o indywidualnym, swoistym charakterze wynikającym m.in. z jej usytuowania i aparatów destylacyjnych[6].
Szkocja podzielona jest na następujące rejony produkcji whisky:
Lowlands
[edytuj | edytuj kod]Lowlands znajduje się na południu Szkocji. Dzięki łagodnym warunkom klimatycznym, destylaty dojrzewają tu szybciej. Są na ogół łagodne, o jasnej barwie i kwiatowo-owocowym aromacie[7]. Znajdują się tu destylarnie takie jak Auchentoshan (gdzie produkuje się potrójnie destylowaną Single Malt Scotch Whisky[8]), Glenkinchie i Bladnoch.
Highlands
[edytuj | edytuj kod]Highlands to największy geograficznie region. W południowej części, które graniczą z nizinami, produkuje się na ogół lekkie whisky z niewielkimi akcentami torfowego dymu (Loch Lomond, Deanston, Glengoyne). Whisky z zachodniej części regionu zawierają mniej kwiatowej lekkości (Oban, Talisker, Ben Nevis). Północna część jest bardziej różnorodna (np. Old Pulteney, Highland Park)[7].
Speyside
[edytuj | edytuj kod]Speyside jest dorzeczem rzeki Spey. Region określany jest jako serce produkcji whisky[7]. Ponad połowa gorzelni w Szkocji znajduje się w tym regionie[9]. Wytwarza się tu m.in. The Macallan, Mortlach, Glenfarclas. Z tego regionu pochodzą dwie najlepiej sprzedające się Single Malt Whisky na świecie – The Glenlivet i Glenfiddich[10].
Islay
[edytuj | edytuj kod]Islay jest wyspą, której prawie 25% powierzchni stanową torfowiska. Whisky z tego regionu charakteryzuje silna torfowość (wynikająca z suszenia słodu w torfowym dymie) oraz morskie nuty zapachowe. Znajdują się tu destylarnie Ardbeg, Bruichladdich, Bunnahabhain, Bowmore, Caol Ila, Lagavulin, Laphroaig, Kilchoman[7].
Campbeltown
[edytuj | edytuj kod]Campbeltown leży na półwyspie Kintyre. Destylaty z tego rejonu charakteryzują się lekko solankowym posmakiem[7].
Typy szkockiej whisky
[edytuj | edytuj kod]
- Single Malt Scotch Whisky – szkocka whisky pochodząca z jednej destylarni, destylowana w alembikach (kubełkowych aparatach destylacyjnych, ang. pot still), wyprodukowana z wody i słodowanego jęczmienia bez dodatku innych zbóż[1].
- Single Grain Scotch Whisky – szkocka whisky pochodząca z jednej destylarni, wyłączając Single Malt Scotch Whisky i Blended Scotch Whisky[1]. Może być produkowana, poza słodowanym jęczmieniem, z innych słodowanych lub niesłodowanych zbóż[11]. Destylowane są w kolumnach destylacyjnych[3].
- Blended Malt Scotch Whisky – mieszanka dwóch lub więcej Single Malt Scotch Whisky, których nie destylowano w tylko jednej destylarni[11]. Za pioniera mieszanek uznaje się szkockiego kupca wina Adrew Ushera, który działał w XIX w. Mieszał on whisky słodową z różnych destylarni w celu uzyskania stałej jakości[6].
- Blended Grain Scotch Whisky – mieszanka dwóch lub więcej Single Grain Scotch Whisky, których destylowano w więcej niż jednej destylarni.
- Blended Scotch Whisky – mieszanka jednej lub więcej Single Malt Scotch Whisky z jedną lub więcej Single Grain Scotch Whisky[1]. Stanowią około 90% produkowanej objętości whisky ze Szkocji[12]. Należą tu takie marki jak Johnnie Walker, Ballantine’s, Bells, Dewar’s, Whyte and Mackay, Cutty Sark, Justerini & Brooks, The Famous Grouse, Chivas Regal i Teacher’s.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e The Scotch Whisky Regulations 2009. legislation.gov.uk. [dostęp 2016-10-14]. (ang.).
- ↑ R. J. Piggott, J. M. Conner: Whiskies. W: R. J. Piggott, J. M. Conner: Fermented Beverage Production. Springer, 2003, s. 239–262. ISBN 978-0-306-47275-6.
- ↑ a b Bill Owens, Alan Dikty: The Art of Distilling Whiskey and Other Spirits: An Enthusiast's Guide to the Artisan Distilling of Potent Potables. Quarry Books, 2009, s. 61. ISBN 978-1-59253-569-9.
- ↑ What are independent bottlers?. The Whisky Exchange. [dostęp 2016-10-14]. (ang.).
- ↑ Whiskey Wednesday: American Independent Bottlers. Sku's Recent Eats: Whiskey, Brandy and Other Good Stuff, 2009. [dostęp 2016-10-14]. (ang.).
- ↑ a b André Dominé: Alkohole Świata. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2008, s. 310, 325. ISBN 978-83-7626-572-8.
- ↑ a b c d e Vademecum Whisky: Przewodnik po szlachetnych trunkach. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk. ISBN 978-83-274-3996-3.
- ↑ What is triple distillation?. Auchentoshan Distillery. [dostęp 2016-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-18)]. (ang.).
- ↑ Krótki przewodnik po whisky. [dostęp 2016-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-19)]. (ang.).
- ↑ Glenfiddich vs. Glenlivet. The Whiskey Reviewer, 2015. [dostęp 2016-10-14]. (ang.).
- ↑ a b The Scotch Whisky Regulations 2009. Scotch Whisky Association, 2009. [dostęp 2016-10-14]. (ang.).
- ↑ Blending. Whisky Invest Direct. [dostęp 2016-10-15]. (ang.).