Teatr w Bełżycach

Teatr w Bełżycach – teatr w Bełżycach.

Działania teatralne przed II wojną światową

Pierwsze udokumentowane pokazy teatralne w Bełżycach miały miejsce w wybudowanej w 1913 r. remizie Ochotniczej Straży Pożarnej oraz w latach 20. XX wieku w domu parafialnym przez działające w parafii Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej i Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej. Prezentowano głównie sztuki o tematyce religijnej – „Jasełka”, „Herody”, przedstawienia „Męki Pańskiej” czy „Betlejem polskie” według dramatu Lucjana Rydla. W latach 30. bardzo aktywna grupa teatralna była prowadzona przez wikariusza parafii, ks. Longina Ziarka.

Teatr „Bełżyce”

Teatr był pierwszą formą odrodzonego życia kulturalnego w Bełżycach po wyzwoleniu w lipcu 1944 roku. Z inicjatywy przedstawicielki Rady Głównej Opiekuńczej – pani Trelewicz – oraz Stanisława Tarczyńskiego, wystawiono spektakl “Prządka pod krzyżem”, z którego dochód przeznaczono na zakup żywności dla uchodźców oraz sztukę pt. “Gwiazda północy”. Kolejne nowe spektakle “Dla, Chrystusa” i “Łobzowianie”, przygotował Stanisław Tarczyński, który zagrożony aresztowaniem przez Urząd Bezpieczeństwa musiał wyjechać z Bełżyc w związku z czym teatr zaprzestał działalności.

W 1954 roku bełżycka Ochotnicza Straż Pożarna rozpoczęła budowę nowej strażnicy i zwróciła się do Stanisława Tarczyńskiego (który po śmierci Stalina mógł już wrócić do Bełżyc) o zorganizowanie spektaklu teatralnego, z którego zysk wsparłby budowę strażackiego domu. Tak powstał przy OSP Teatr “Bełżyce” prowadzony przez Stanisława Tarczyńskiego i działający do 1962 roku (tj. do chwili otwarcia Powiatowego Domu Kultury). Pierwszym przedstawieniem Teatru „Bełżyce” był „Pan Jowialski”. W kolejnych spektaklach teatr prezentował bełżyckiej publiczności m.in. utwory Al. Fredry i M. Bałuckiego. Za pieniądze uzyskane ze sprzedaży biletów teatr zakupił strażakom metalowe belki potrzebne do budowy nowej strażnicy.

Teatr przy parafii

Działalność teatralna parafii zamarła na kilka lat okresu stalinowskiego. Po Październiku 1956 reaktywowany został zespół teatru amatorskiego, który w 1958 r. wystawił “Jasełka”, a w 1959 r. “Misterium Męki Pańskiej”. W latach 60. i 70. działania teatralne ponownie uległy wygaszeniu W latach 1978–1979 ks. Tadeusz Stolz wystawił w kościele „Mękę Pańską” (grupa aktorów dorosłych) oraz „Betlejem polskie” Lucjana Rydla (grupa młodzieżowa). Ożywienie działalności teatralnej nastąpiło wraz z objęciem parafii przez ks. Czesława Przecha. W 1980 r. wystawił sztukę „Panorama wieków” wg autorskiego scenariusza oraz „Gość oczekiwany” Zofii Kossak-Szczuckiej.

27.09.1998 r. wznowiona została działalność Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży w Bełżycach, a parafialne działania teatralne przyjęły formę zorganizowaną w postaci funkcjonującego przy KSM Teatru „Logos” (wcześniej Teatr „Też Nasz”), kierowanego przez ks. Czesława Przecha.

Teatr „Nasz”

W 1987 z inicjatywy nauczycielki miejscowego liceum Ireny Kawy i animatora kultury Józefa Kasprzaka utworzony został Amatorski Zespół Teatralny, który od 1990 działa pod nazwą Teatr „Nasz”. W lutym 1988 r. wystawił on na deskach Miejskiego Domu Kultury „Skąpca” Moliera oraz w maju 1988 r. „Moralność Pani Dulskiej” Gabrieli Zapolskiej.

Przedstawienia przygotowane przez Teatr „Nasz”:

• Królowa śniegu wg H. Ch. Andersena – premiera – styczeń 1988 r.
• Skąpiec Moliera – premiera – luty 1988 r.
• Moralność pani Dulskiej G. Zapolskiej – premiera – maj 1988 r.
• Żołnierz i królewna Z. Niemczykowskiego – premiera – czerwiec 1988 r.
• Egzamin na królewnę B. Eysmonth – premiera – styczeń 1989 r.
• Jak Wojtek Muzykant odwiedził piekło M. Siedmiograj – premiera – kwiecień 1989 r.
• Szata wg L. Douglasa – premiera – luty 1990 r.
• Dary czterech wróżek – premiera – marzec 1990 r.
• Skrzydełka J. Jokiel – premiera – czerwiec 1990 r.
• Mandat wg N. Erdmana – premiera – grudzień 1990 r.
• Pokutnik z Osjaku wg R. Brandstaettera – premiera – luty 1991 r.
• Vita nostra J. Kasprzaka – premiera – czerwiec 1991 r.
• Ostatnia noc Sokratesa S. Canewa – premiera – grudzień 1991 r.
• Dziewiąty sprawiedliwy J. Jurandota – premiera – marzec 1992 r.
• Śmierć na gruszy W. Wandurskiego – premiera – listopad 1992 r.
• Na pełnym morzu S. Mrożka – premiera – luty 1993 r.
• Wyspa A. Fugarda, J. Kaniego, W. Nthsony – premiera – luty 1993 r.
• Styks wg Z. Nienackiego – premiera – styczeń 1994 r.
• Czapa J. Krasińskiego – premiera – maj 1994 r.
• Ostatnia bezludna wyspa M. Wrońskiego – premiera – styczeń 1995 r.
• Izaak J. Kasprzaka – premiera – kwiecień 1995 r.
• Tacy sami J. Kasprzaka – premiera – listopad 1995 r.
• Trucizna teatru R. Sirery – premiera – luty 1996 r.
• Dzieci Gniewu wg R. Brandstaettera – premiera – marzec 1996 r.
• Polowanie na lisa S. Mrożka – premiera – kwiecień 1996 r.
• Poobiednie igraszki R. Mahieu – premiera – kwiecień 1997 r.
• Pchła szachrajka wg J. Brzechwy – premiera – czerwiec 1997 r.
• Stajnia Augiasza wg F. Dürrenmatta – premiera – luty 1998 r.
• Ręce na Golgocie J. Kasprzaka – premiera – marzec 1998 r.
• Dziwne dziecko – premiera – czerwiec 1998 r.
• Dziady część II A. Mickiewicza – premiera – listopad 1999 r.
• Kynolog w rozterce S. Mrożka – premiera – marzec 2000 r.
• Obłędny kop D. Szauer – premiera – grudzień 2000 r.
• Serenada S. Mrożka – premiera – marzec 2001 r.
• Igraszki z diabłem J. Drdy – premiera – luty 2002 r.
• Uszkodzone posągi wg R. Mahieu, I. Krasickiego, J. Kasprzaka – premiera – luty 2003 r.
• Ten trzeci J. Wasylkowskiego – premiera – marzec 2003 r.
• Krzesło wg K. Bizia – premiera – czerwiec 2004 r.
• Dobro i zło J. Kasprzaka – premiera – marzec 2005 r.
• Kościelny M. Sorescu – premiera – październik 2005 r.
• Dzień gniewu R. Brandstaettera – premiera – luty 2006 r.

Wydarzenia teatralne

Scena Dramatyczna

Od 1992 r. z inicjatywy Teatru „Nasz” odbywają się w Bełżycach ogólnopolskie spotkanie teatralne Scena Dramatyczna. Współorganizatorami są: Miejski Ośrodek Kultury i Towarzystwo Przyjaciół Teatru w Bełżycach oraz Wojewódzki Ośrodek Kultury w Lublinie. Festiwal nie zamyka się na żadną z form teatralnych – można tam zobaczyć grupy obrzędowe, teatr wiejski, tradycyjną grupę amatorską grającą na wzór teatru zawodowego, teatr tańca, pantomimę czy plastyczne widowisko plenerowe. W ramach festiwalu odbywają się warsztaty prowadzone przez znanych i doświadczonych aktorów czy instruktorów teatralnych.

Wybrani artyści występujący na „Scenie Dramatycznej”:

• Teatr Konsekwentny
• „Panopticum” Mieczysława Wojtasa
• Teatr Desiderium z Łodzi
• Teatr K-3 z Białegostoku
• Teatr Krzyk z Maszewa
• Teatr Terminus a Quo z Nowej Soli
• Lubelski Teatr Tańca
• przemyski teatr „Fredreum”
• Teatr im. Stefana Jaracza z Otwocka
• polskie teatry amatorskie ze Lwowa i Wilna
• Anna Chodakowska
• Emilia Krakowska

Rzeczpospolita B.

W 2020 r. Stowarzyszenie Artystów Bliski Wschód we współpracy z Gminą Bełżyce zorganizowało pierwszą edycję festiwalu Rzeczpospolita B. Partnerami projektu są Miejski Dom Kultury w Bełżycach i Fundacja Zamek Bełżyce.