Termez

Termez
Termiz
Państwo	Uzbekistan
Powierzchnia	36 km²
Populacja (2016); • liczba ludności	; 140 165 (2016)
Kod pocztowy	732000
	Położenie na mapie Uzbekistanu Termez
	37°13′N 67°17′E/37,216667 67,283333
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Drogowo-kolejowy Most Przyjaźni nad rzeką Amu-darią - jedyne przejście graniczne pomiędzy Uzbekistanem a Afganistanem^[1].

Termez (uzb. Termiz) – miasto w południowo-wschodniej części Uzbekistanu, port na prawym brzegu Amu-darii, ośrodek administracyjny wilajetu surchandaryjskiego. W 2016 roku liczyło ok. 135,7 tys. mieszkańców^[2].

Ośrodek przemysłu spożywczego, materiałów budowlanych, oczyszczalnie bawełny; najwyższe w Uzbekistanie temperatury letnie (maksymalnie do 50 °C); muzeum; ruiny zamku Kyrk Kyz (IX wiek), mauzolea: Hakim at-Tirmizi (IX-XV wiek) i Sułtan Saadat (XI-XVII wiek).

Historia

Jedno z najstarszych miast Baktrii, jeszcze przed podbojem arabskim było wielkim miastem z 10 klasztorami buddyjskimi; w późniejszym okresie, zwłaszcza za Samanidów słynęło z ogrodów, meczetów, bazarów i ulic wykładanych cegłą; prawie 5 hektarów zajmowała tylko dzielnica metalurgów; zburzony 1220 przez Mongołów, odrodził się w XV wieku i istniał do XVIII wieku; w połowie XIX wieku 7 kilometrów od Termezu powstała osada, które wkrótce przekształciła się w miasto, nazwane 1928 Termezem.

Geografia

Termez to najbardziej wysunięte na południe miasto Uzbekistanu. Znajduje się na prawym brzegu rzeki Amu-darii, wzdłuż której przebiega granica pomiędzy Uzbekistanem a Afganistanem.

Zabytki

Zdjęcie	Nazwa	Opis
	Państwowe Muzeum Archeologiczne w Termezie	Jedno z największych muzeów archeologicznych w Uzbekistanie. Posiada bogatą kolekcję eksponatów, które dotyczą starożytnej historii Transoksanii, Sogdiany, Baktrii, Partii, starożytnego Iranu, zaratusztrianizmu, nestorianizmu i buddyzmu, a także islamu^[3].
	Mauzoleum Al-Hakima al-Tirmizi	Jest tu pochowany słynny suficki teolog Al-Hakim at-Termezi, który jest uważany za jednego z najsłynniejszych przedstawicieli sufizmu. Zmarł w 910 roku. Mauzoleum zostało zbudowane w IX-XV wieku^[4].
	Zaspół architektoniczny Sułtan Sadat	W skład zespołu wchodzi około 20 mauzoleów. Jest tu pochowanych kilka sajjidów - czyli potomków proroka Mahometa, który szerzył islam w Azji Środkowej. Zespół zaczął powstawać od VII wieku. Większość budynków zespołu została zbudowana w XV-XVII wieku^[5].
	Ruiny twierdzy Kyrk-Kyz	Twierdza została zbudowana w IX wieku przez zaratusztrian, zniszczona kilkadziesiąt lat później przez najazd arabski^[6].

Przypisy

↑ Wirtualna Polska MediaW.P.M. S.A Wirtualna Polska MediaW.P.M., Otwarto Most Przyjaźni na granicy uzbecko-afgańskiej [online], wiadomosci.wp.pl, 9 grudnia 2001 [dostęp 2021-09-04] (pol.).
↑ A.S. Soliyev, S.K. Tashtayeva, M.M. Egamberdiyeva: Shaharlar geografiyasi. Toshkent: VNESHINVESTPROM, 2019, s. 145. ISBN 978-9943-5519-4-7.
↑ Termez Archaeological Museum [online], www.advantour.com [dostęp 2021-09-04] .
↑ Mausoleum of al-Khakim at-Termizi | Uzbekistan Travel [online], uzbekistan.travel [dostęp 2021-09-04] (ang.).
↑ The Sultan Sadat complex | Surkhon Hotel [online], 9 sierpnia 2018 [dostęp 2021-09-04] (ros.).
↑ Kyrk Kyz Fortress [online], Caravanistan [dostęp 2021-09-04] (ang.).

[1] Wirtualna Polska MediaW.P.M. S.A Wirtualna Polska MediaW.P.M., Otwarto Most Przyjaźni na granicy uzbecko-afgańskiej [online], wiadomosci.wp.pl, 9 grudnia 2001 [dostęp 2021-09-04] (pol.).

[2] A.S. Soliyev, S.K. Tashtayeva, M.M. Egamberdiyeva: Shaharlar geografiyasi. Toshkent: VNESHINVESTPROM, 2019, s. 145. ISBN 978-9943-5519-4-7.

[3] Termez Archaeological Museum [online], www.advantour.com [dostęp 2021-09-04] .

[4] Mausoleum of al-Khakim at-Termizi | Uzbekistan Travel [online], uzbekistan.travel [dostęp 2021-09-04] (ang.).

[5] The Sultan Sadat complex | Surkhon Hotel [online], 9 sierpnia 2018 [dostęp 2021-09-04] (ros.).

[6] Kyrk Kyz Fortress [online], Caravanistan [dostęp 2021-09-04] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]