Théodore Dubois
Théodore Dubois, ok. 1890 | |
Imię i nazwisko |
François Clément Théodore Dubois |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Instrumenty | |
Zawód | |
Odznaczenia | |
François Clément Théodore Dubois[1][2] (ur. 24 sierpnia 1837 w Rosnay, zm. 11 czerwca 1924 w Paryżu[1][2]) – francuski pedagog, organista i kompozytor.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Podstawy edukacji muzycznej otrzymał u Louisa Fanarta, kapelmistrza katedry w Reims[1][2]. W 1854 roku rozpoczął studia w Konserwatorium Paryskim, gdzie jego nauczycielami byli Antoine François Marmontel (fortepian), François Benoist (organy), François Bazin (harmonia) i Ambroise Thomas (fuga)[1][2]. W czasie studiów pełnił funkcję organisty w paryskim kościele Les Invalides[1]. W 1861 roku zdobył Grand Prix de Rome za kantatę Atala[1][2]. Podczas pobytu we Włoszech poznał Ferenca Liszta[2]. Po powrocie do Francji pełnił posadę kapelmistrza w bazylice św. Klotyldy w Paryżu (1867–1869)[2]. W następnych latach był kapelmistrzem (1869–1877)[2] i organistą (1877–1896)[1] w kościele de la Madeleine. Od 1871 roku wykładał harmonię, a od 1891 roku kompozycję w Konserwatorium Paryskim[2]. W latach 1896–1905 pełnił funkcję dyrektora tej uczelni[1][2].
Odznaczony został Legią Honorową (1883)[1]. W 1894 roku został wybrany na członka Académie des Beaux-Arts[1][2]. Do grona jego uczniów należeli m.in. Pierre de Bréville, Georges Caussade, Paul Dukas, Maurice Emmanuel i Guy Ropartz[1].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Był najważniejszym obok Césara Francka i Camille’a Saint-Saënsa organistą francuskim 2. połowy XIX wieku[1]. Zasłynął przede wszystkim jako twórca muzyki religijnej[1][2]. Muzyka Dubois ma charakter akademicki, cechuje się eklektyzmem[1].
Prace
[edytuj | edytuj kod](na podstawie materiałów źródłowych[1][2])
- Accompagnement pratique du plainchant (1884)
- Notes et études d’harmonie pour servir de supplément au traité de Henri Reber (1889)
- 87 leçons d’harmonie (1891)
- Traité de contrepoint et de fugue (1901)
- Leçons de solfège (1905)
- Traité d’harmonie théoretique et pratique (1921)
Ważniejsze kompozycje
[edytuj | edytuj kod](na podstawie materiałów źródłowych[1][2])
Utwory orkiestrowe
- 3 uwertury (I 1865, II 1879, III 1881)
- 2 suity (I 1874, II 1877)
- Trois petites pièces (1874)
- Concerto-Capriccioso na fortepian i orkiestrę (1876)
- 2 suites d’orchestre sur la farandole (I 1884, II 1889)
- Fantaisie triomphale na organy i orkiestrę (1889)
- Mélodie religieuse na skrzypce i orkiestrę (1891)
- Hymne nuptial (1893)
- Deuxième concerto na fortepian i orkiestrę (1897)
- Koncert skrzypcowy (1898)
- poemat symfoniczny Adonis (1907)
- 3 symfonie (I 1908, II 1913, III 1924)
- Esquisses orchestrales (1911)
- Fantasie-Stück na wiolonczelę i orkiestrę (1912)
- Evocation (1915)
Utwory kameralne
- Sonata na skrzypce i fortepian (1900)
- 2 kwintety fortepianowe (I 1904, II 1905)
- Sonata na wiolonczelę i fortepian (1906)
- Suita na flet i fortepian (1906)
- 2 kwartety smyczkowe (I 1908, II 1924)
- Dixtuor na kwartet smyczkowy i kwintet dęty (1909)
- Nonetto na flet, obój, klarnet, fagot i kwartet smyczkowy (1926)
Utwory wokalno-instrumentalne
- kantata Atala (1861)
- oratorium Les sept paroles du Christ (1867)
- oratorium Le paradis perdu (1879)
- oratorium Notre-Dame de la mer (1897)
- Messe solennelle de Saint-Remi (1900)
- Messe de la Déliverance (1919)
Opery
- opera komiczna La prova di un’opera seria (1863)
- opera komiczna Le Guzla de l’Emir (wyst. Paryż 1873)
- opera komiczna Le pain bis, ou La Lilloise (wyst. Paryż 1879)
- opera Aben-Hamel (wyst. Paryż 1884)
- idylla dramatyczna Xavière (wyst. Paryż 1895)
Balet
- Farandole (1883)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 2. Część biograficzna cd. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1984, s. 453. ISBN 83-224-0223-6.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 2 Conf–Gysi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 943. ISBN 0-02-865527-3.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Théodore Dubois, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2011-07-31] (ang.).
- Théodore Dubois – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- Théodore Dubois w bazie AllMusic (ang.)
- Théodore Dubois – nuty w bibliotece Polona
- ISNI: 0000000121305477
- VIAF: 44484901
- LCCN: n84093561
- GND: 104270500
- NDL: 00438292
- BnF: 13893454k
- SUDOC: 050600273
- SBN: LO1V141740
- NLA: 65443287
- NKC: jx20110113003
- BNE: XX1651498
- NTA: 074909509
- BIBSYS: 6003633
- CiNii: DA00891002
- Open Library: OL4645009A
- PLWABN: 9810666095505606
- NUKAT: n93110011
- J9U: 987007278413305171
- PTBNP: 259640
- LNB: 000046624
- CONOR: 119490915
- BNC: 000715668
- KRNLK: KAC201920786
- LIH: LNB:Ncc;=Bk
- RISM: people/30016588