Tupamaros (Urugwaj)
Ruch Wyzwolenia Narodowego-Tupamaros (hiszp. Movimiento de Liberación Nacional-Tupamaros, MLN–T) – ruch partyzantki miejskiej i partia polityczna w Urugwaju.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Ruch utworzony został w 1962 roku przez socjalistę i związkowca Raúla Sendica[1][2]. Członkowie grupy określali się jako „Tupamaros” na cześć indiańskiego wodza Tupaca Amaru II[1][2]. W 1968 roku grupa rozpoczęła działalność bojową[2]. Tupamaros mieli na koncie napady na banki, porwania polityków, podpalenia, ataki na arsenały, czy zabójstwa funkcjonariuszy państwowych[2]. Częstym celem bojowników były też obiekty obcych państw, szczególnie Stanów Zjednoczonych i Brazylii[2]. Oprócz działalności bojowej Tupamaros prowadzili programy dystrybucji pożywienia i pieniędzy dla najbiedniejszych Urugwajczyków[2]. W 1971 roku bojownicy porwali ambasadora Wielkiej Brytanii[2]. Ruch został rozbity przez rząd wojskowy w 1973 roku[3]. Wojskowi zabili 300 Tupamaros, a blisko 3000, w tym Raúla Sendica, uwięzili. Po przywróceniu demokracji w 1985 roku większość Tupamaros objęła amnestia. W 1989 roku ruch został zalegalizowany i wznowił działalność jako partia polityczna. W 1994 roku organizacja przystąpiła do lewicowej koalicji Szeroki Front[1][2][3]. W 2009 roku wybory prezydenckie w Urugwaju wygrał José Mujica, były aktywista Tupamaros[4].
Do dziś w Urugwaju istnieją organizacje partyzanckie określające się mianem Tupamaros[3].
Kontakty zagraniczne
[edytuj | edytuj kod]Organizacja należała do sojuszu znanego jako Junta Koordynacji Rewolucyjnej (JCR). Do koalicji należały też boliwijska Armia Wyzwolenia Narodowego (ELN), chilijski Ruch Lewicy Rewolucyjnej (MIR) i argentyńska Rewolucyjna Armia Ludu (ERP)[5].
Ideologia
[edytuj | edytuj kod]Tupamaros był ruchem radykalnej lewicy[1].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Tupamaros, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-09-10].
- ↑ a b c d e f g h Tupamaro, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-09-10] (ang.).
- ↑ a b c Tupamaros. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2017-09-10]. (pol.).
- ↑ Tupamaros. encyclopedia.com. [dostęp 2017-09-10]. (ang.).
- ↑ Tomasz Skowronek: Terroryzm chilijski. pgeopolityka.org. [dostęp 2017-09-10]. (pol.).