Walter Ulbricht

Walter Ulbricht
	; Walter Ulbricht
Data i miejsce urodzenia	30 czerwca 1893 ; Lipsk, Królestwo Saksonii, Cesarstwo Niemieckie
Data i miejsce śmierci	1 sierpnia 1973 ; Templin, Niemiecka Republika Demokratyczna
	Przewodniczący Rady Państwa NRD
Okres	od 12 września 1960; do 1 sierpnia 1973
Przynależność polityczna	SED
Poprzednik	Johannes Dieckmann (jako Prezydent Republiki p.o.)
Następca	Friedrich Ebert młodszy (p.o.)
	Sekretarz Generalny Socjalistycznej Partii Jedności Niemiec
Okres	od 25 lipca 1950; do 3 maja 1971
Przynależność polityczna	SED
Poprzednik	Otto Grotewohl i Wilhelm Pieck
Następca	Erich Honecker
	Przewodniczący Rady Obrony Narodowej
Okres	od 10 lutego 1960; do 3 maja 1971
Przynależność polityczna	SED
Następca	Erich Honecker
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Walter Ulbricht (ur. 30 czerwca 1893 w Lipsku, zm. 1 sierpnia 1973 w Templinie) – niemiecki polityk komunistyczny, przewodniczący rady państwa Niemieckiej Republiki Demokratycznej, I sekretarz Socjalistycznej Partii Jedności (SED) w latach 1950–1971.

Życiorys

Urodził się w Lipsku w Niemczech w rodzinie rzemieślniczej, jako syn krawca. Sam przez jakiś czas odbywał praktykę czeladniczą u stolarza. Dość wcześnie związał się z kółkami marksistowskimi i w wieku dziewiętnastu lat wstąpił do Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD). Związał się też z radykalnym Związkiem Spartakusa. Był także jednym z założycieli Komunistycznej Partii Niemiec (KPD) w 1918. W czasie I wojny światowej służył na froncie wschodnim, dwukrotnie dezerterując. Po wojnie znów włączył się w działalność partii komunistycznej i w 1923 został członkiem jej Komitetu Centralnego. Z ramienia tej partii uzyskał mandat deputowanego do Reichstagu. Był członkiem parlamentu do 1933, czyli do końca istnienia Republiki Weimarskiej. Kierował partyjnymi okręgami KPD Berlin, Brandenburgia (prowincja), Łużyce i Marchia Graniczna Poznańsko-Zachodniopruska.

Walter Ulbricht (pierwszy z prawej, 1971)

Po przejęciu władzy w Niemczech przez NSDAP w 1933 na komunistów spadły liczne represje. W tej sytuacji Ulbricht musiał opuścić kraj. Na emigracji kontynuował działalność polityczną, prowadząc z ramienia Międzynarodówki Komunistycznej działania wymierzone przeciwko ruchowi trockistowskiemu^[1]. Studiował w Międzynarodowej Szkole Leninowskiej w Moskwie, przebywał w Paryżu, później w Hiszpanii, gdzie wziął udział w wojnie domowej lat 1936–1939. Potem ponownie znalazł się w Moskwie. W czasie II wojny światowej służył w stopniu pułkownika w szeregach Armii Czerwonej. W 1945 z polecenia Józefa Stalina powrócił do Niemiec z zadaniem odbudowania w radzieckiej strefie okupacyjnej struktur Komunistycznej Partii Niemiec^[2]. Doprowadził wkrótce do jej połączenia z SPD i utworzenia nowej Niemieckiej Socjalistycznej Partii Jedności (SED).

Komuniści z Ulbrichtem na czele szybko przejęli kontrolę nad SED. Po utworzeniu na terenie radzieckiej strefy okupacyjnej Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD), Ulbricht objął stanowisko wicepremiera (11 października 1949). W 1950 r. został sekretarzem generalnym SED, czyli praktycznie przejął władzę w państwie^[3]. Po przejęciu władzy Ulbricht przystąpił do wprowadzania w życie stalinowskich wzorów ustrojowych. Rozpoczęto kolektywizację rolnictwa i rozbudowę przemysłu^[3]^[4]. Pod jego rządami na arenie międzynarodowej głoszono hasła zjednoczenia Niemiec pod rządami komunistów. W 1951 r. Ulbricht wezwał mieszkańców Zachodnich Niemiec do występowania przeciwko Stanom Zjednoczonym i podjęcia strajku generalnego.

Kiedy w 1960 r. zmarł prezydent NRD Wilhelm Pieck, zniesiono urząd prezydenta i powołano w jego miejsce Radę Państwa, na której czele stanął Ulbricht. Został w ten sposób formalnie głową państwa. W 1961 r. nakazał wzniesienie muru, który przedzielił Berlin. Miał on uniemożliwić mieszkańcom NRD ucieczki na Zachód^[5]. Na VI Kongresie partii w 1963 r. przedstawił nowy plan reform gospodarczych, które miały zapewnić dynamikę rozwojowi gospodarczemu kraju. Nowa polityka złamała podwaliny starego systemu stalinowskiego, a nawet wprowadziła pewne elementy kapitalizmu^[6]. Był otwartym przeciwnikiem reform liberalizacyjnych kierownictwa Komunistycznej Partii Czechosłowacji z Aleksandrem Dubčekiem i rządu Czechosłowacji w okresie Praskiej Wiosny. W konsekwencji NRD uczestniczyła w interwencji wojsk Układu Warszawskiego w tym kraju^[7].

W 1971 r. zrezygnował z funkcji I sekretarza SED. Na stanowisku zastąpił go Erich Honecker^[8]. Do końca życia pozostawał na reprezentacyjnym stanowisku przewodniczącego Rady Państwa NRD. Z racji sprawowanych funkcji był „skoszarowany” w partyjno-rządowych osiedlach kierownictwa NRD – początkowo wokół Majakowskiring w Berlinie-Pankow, następnie na Osiedlu Leśnym w Bernau. Zmarł w Templinie w 1973 r. Pochowany na Cmentarzu Centralnym Friedrichsfelde w Berlinie.

Imieniem Waltera Ulbrichta nazwano w NRD statek – był to jeden z ostatnich kontenerowców, zbudowanych dla tamtejszego armatora, Deutsche Seereederei(inne języki) (DSR).

Życie prywatne

Willi Stoph z Lotte i Walterem Ulbrichtami (1967)

W 1920 roku Ulbricht poślubił Marthę Schmellinsky (1892-1974), krawcową z Lipska, z którą przyjaźnił się od 1915 roku. Para szybko oddaliła się od siebie, ale małżeństwo rozwiodło się dopiero w 1949 roku. Para miała córkę Dorę (1920-2010), która mieszkała w Niemczech Zachodnich^[9].

Jednocześnie Ulbricht pozostawał w związku z urodzoną w Warszawie działaczką Francuskiej Partii Komunistycznej (PCF) Rosą Michel (właśc. Marie Wacziarg,1901-1990). W 1931 roku ze związku urodziła się córka Rose (1931-1995)^[10].

Romans zakończył się w 1935 roku, kiedy to Lotte Kühn(inne języki) (1903-2002) została partnerką Ulbrichta^[11]. Para zawarła związek małżeński w 1953 roku^[12]. W 1946 roku Ulbrichtowie adoptowali córkę ukraińskiej robotnicy przymusowej, która zginęła podczas bombardowania Lipska – Marię Pestunovą (ur. 1944), której nadali imię Beate(inne języki). Beate Ulbricht została zamordowana w swoim mieszkaniu w berlińskim Lichtenbergu w grudniu 1991 roku^[13]. Lotte Ulbricht zmarła w Berlinie-Pankow w wieku 98 lat i spoczęła w anonimowym grobie na Friedhof Weißensee. Mowę pogrzebową wygłosił Egon Krenz^[14].

Przypisy

↑ Ursula Langkau-Alex: Deutsche Volksfront 1932-1939: Bd. Dokumente zur Geschichte des Ausschusses zur Vorbereitung einer deutschen Volksfront, Chronik und Verzeichnisse, Akademie Verlag 2005, s. 349, ISBN 3-05-004033-5.
↑ Peter Grieder: The East German Leadership, 1946-73: Conflict and Crisis, Manchester UP 2000, s. 14.
↑ ^a ^b Wolfgang Benz, Hermman Graml: Siglo XX. II. Europa después de la Segunda Guerra Mundial 1945-1982, 1986, s. 371–372.
↑ Martin Kitchen: A History Of Modern Germany 1800-2000, Blackwell 2006, s. 328.
↑ Frederick Kempe: Berlin 1961, Penguin Group (USA) 2011, s. 345, ISBN 0-399-15729-8.
↑ Wolfgang Benz, Hermman Graml: iglo XX. II. Europa después de la Segunda Guerra Mundial 1945-1982, 1986, s. 427.
↑ Wolfgang Benz, Hermman Graml: Siglo XX. II. Europa después de la Segunda Guerra Mundial 1945-1982, 1986, s. 427.
↑ Wolfgang Benz, Hermman Graml: Siglo XX. II. Europa después de la Segunda Guerra Mundial 1945-1982, 1986, s. 462–463.
↑ BerlinerB. Kurier BerlinerB., So haben Sie Walter Ulbricht noch nie gesehen [online], Berliner Kurier [dostęp 2023-06-30] (niem.).
↑ Marie Wacziarg, geni_family_tree, 4 stycznia 1901 [dostęp 2023-06-30] (pol.).
↑ Lotte Ulbricht [online], www.fembio.org [dostęp 2023-06-30] (niem.).
↑ Lotte Ulbricht, geni_family_tree, 19 kwietnia 1903 [dostęp 2023-06-30] (pol.).
↑ VolkmarV. Schneider VolkmarV., Brisante Fälle auf dem Seziertisch: Zeitzeuge Rechtsmedizin, Leipzig: Militzke, 2005, ISBN 978-3-86189-744-6 [dostęp 2023-06-30] .
↑ BARBARA BOLLWAHN DE PAEZB.B.D.P. CASANOVA BARBARA BOLLWAHN DE PAEZB.B.D.P., Kampfgruß an Queen Mum der DDR, „Die Tageszeitung: taz”, 19 kwietnia 2002, s. 6, ISSN 0931-9085 [dostęp 2023-06-30] (niem.).

Bibliografia

Bernd Jordan, Aleksander Lenz: Księga 100 polityków stulecia, tłum. A. Sąpoliński, wyd. Interart, Warszawa 1997, ISBN 83-7060-508-7.

[1] Ursula Langkau-Alex: Deutsche Volksfront 1932-1939: Bd. Dokumente zur Geschichte des Ausschusses zur Vorbereitung einer deutschen Volksfront, Chronik und Verzeichnisse, Akademie Verlag 2005, s. 349, ISBN 3-05-004033-5.

[2] Peter Grieder: The East German Leadership, 1946-73: Conflict and Crisis, Manchester UP 2000, s. 14.

[WB1-3] Wolfgang Benz, Hermman Graml: Siglo XX. II. Europa después de la Segunda Guerra Mundial 1945-1982, 1986, s. 371–372.

[4] Martin Kitchen: A History Of Modern Germany 1800-2000, Blackwell 2006, s. 328.

[5] Frederick Kempe: Berlin 1961, Penguin Group (USA) 2011, s. 345, ISBN 0-399-15729-8.

[6] Wolfgang Benz, Hermman Graml: iglo XX. II. Europa después de la Segunda Guerra Mundial 1945-1982, 1986, s. 427.

[7] Wolfgang Benz, Hermman Graml: Siglo XX. II. Europa después de la Segunda Guerra Mundial 1945-1982, 1986, s. 427.

[8] Wolfgang Benz, Hermman Graml: Siglo XX. II. Europa después de la Segunda Guerra Mundial 1945-1982, 1986, s. 462–463.

[9] BerlinerB. Kurier BerlinerB., So haben Sie Walter Ulbricht noch nie gesehen [online], Berliner Kurier [dostęp 2023-06-30] (niem.).

[10] Marie Wacziarg, geni_family_tree, 4 stycznia 1901 [dostęp 2023-06-30] (pol.).

[11] Lotte Ulbricht [online], www.fembio.org [dostęp 2023-06-30] (niem.).

[12] Lotte Ulbricht, geni_family_tree, 19 kwietnia 1903 [dostęp 2023-06-30] (pol.).

[13] VolkmarV. Schneider VolkmarV., Brisante Fälle auf dem Seziertisch: Zeitzeuge Rechtsmedizin, Leipzig: Militzke, 2005, ISBN 978-3-86189-744-6 [dostęp 2023-06-30] .

[14] BARBARA BOLLWAHN DE PAEZB.B.D.P. CASANOVA BARBARA BOLLWAHN DE PAEZB.B.D.P., Kampfgruß an Queen Mum der DDR, „Die Tageszeitung: taz”, 19 kwietnia 2002, s. 6, ISSN 0931-9085 [dostęp 2023-06-30] (niem.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Prezydenci Republiki	Johannes Dieckmann (p.o., 1949) Wilhelm Pieck (1949–1960) Johannes Dieckmann (p.o., 1960)
Przewodniczący Rady Państwa	Walter Ulbricht (1960–1973) Friedrich Ebert (p.o., 1973) Willi Stoph (1973–1976) Erich Honecker (1976–1989) Egon Krenz (1989) Manfred Gerlach (p.o., 1989–1990)
Przewodnicząca Izby Ludowej	Sabine Bergmann-Pohl (1990)

Przewodniczący SPJN	Wilhelm Pieck i Otto Grotewohl (1946–1950)
Sekretarze generalni KC	Walter Ulbricht (1950–1971) Erich Honecker (1971–1989) Egon Krenz (1989)
Przewodniczący KC	Walter Ulbricht (1971–1973)