Wikipedia:Artykuły na medal/Sierpień 2011

zajawka

Okręt podwodny – wojskowa jednostka pływająca, konstrukcyjnie przystosowana do prowadzenia działań i operacji zarówno na powierzchni, jak i pod wodą; współcześnie jedna z głównych klas okrętów. Okręty podwodne zdolne są do samodzielnego zanurzenia i wynurzenia oraz kontrolowanego pływania pod wodą, a także do prowadzenia w tym środowisku walki oraz wykonywania zadań transportowych i rozpoznawczych. Okręty podwodne poruszają się na powierzchni dzięki wykorzystaniu zasad rządzących pływalnością, zanurzają się zaś i utrzymują głębokość zanurzenia przez kontrolowane wywołanie pływalności ujemnej, a następnie zerowej, wynurzają z kolei za pomocą sterów głębokości, a w fazie końcowej wynurzania – przez wywołanie pływalności dodatniej. Napęd jednostek tej klasy zapewniany jest najczęściej przez silnik Diesla (na powierzchni) i silniki elektryczne (w zanurzeniu), które za pośrednictwem przekładni i wału napędowego wywołują obrót śruby okrętowej.

zajawka

Tichon, imię świeckie Wasilij Iwanowicz Biełławin (ur. 19 stycznia 1865 w Klinie, zm. 7 kwietnia 1925 w Moskwie) – jedenasty patriarcha moskiewski i całej Rusi, sprawujący urząd w latach 1917–1925. Pochodził z rodziny kapłana prawosławnego z guberni pskowskiej. Od 1907 do 1914 był arcybiskupem jarosławskim i rostowskim, następnie przez trzy lata – wileńskim i litewskim. W 1917 objął urząd metropolity moskiewskiego i kołomieńskiego. Po restauracji Patriarchatu Moskiewskiego przez Sobór Lokalny Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego został wybrany na pierwszego patriarchę po dwóch stuleciach zarządzania Kościołem przez Świątobliwy Synod Rządzący. W 1989 kanonizowany przez Rosyjski Kościół Prawosławny z tytułem świętego wyznawcy.

zajawka

Agapit Pieczerski (ros. Агапит Печерский), ur. ok. 1035, zm. 1 (14) czerwca 1095 roku – mnich Monasteru Kijowsko-Pieczerskiego, uzdrowiciel, zielarz, święty Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, wspominany w dniach 1 (14) czerwca oraz 28 września (11 października). Informacje o życiu Agapita Pieczerskiego pochodzą głównie z Pateryku Kijowsko-Pieczerskiego. Pod koniec XX wieku zostały przeprowadzone badania szczątków Agapita, co dało możliwość określenia przybliżonego wieku świętego w chwili śmierci oraz stworzenie jego portretu. Agapit czczony jest przede wszystkim na Ukrainie, jego imię wymieniane jest wśród ponad 180 starców Soboru Ojców Świętych Ławry Pieczerskiej, pochowanych w ławrze w Pieczarach Dalszych i Bliższych, oraz wśród świętych uzdrowicieli, patronów lekarzy.

zajawka

Manuel Pinto da Costa (ur. 5 sierpnia 1937 w Água Grande) – polityk Wysp Świętego Tomasza i Książęcej, pierwszy prezydent tego kraju od 12 lipca 1975 do 4 marca 1991. Działacz niepodległościowy i założyciel Ruchu Wyzwolenia Wysp Świętego Tomasza i Książęcej (MLSTP), lider partii w latach 1972–1990 oraz 1998–2005. Kandydat w wyborach prezydenckich w 1996, 2001 i w 2011. Prezydent elekt, urząd obejmie 3 września 2011. Z wykształcenia doktor ekonomii, uczestniczył w negocjacjach z władzami kolonialnymi, a po ogłoszeniu niepodległości przez Wyspy Świętego Tomasza i Książęcą został wybrany przez parlament ich pierwszym prezydentem. Jego rządy charakteryzowały się brakiem swobód obywatelskich, zwalczaniem opozycji politycznej na zewnątrz i wewnątrz partii oraz budową aparatu bezpieczeństwa. W 1991, po przegranej MLSTP-PSD w wyborach parlamentarnych, Pinto da Costa zrezygnował z planowanego startu w wyborach prezydenckich. Bezskutecznie starał się o urząd w dwóch kolejnych wyborach, w 1996 oraz w 2001. Udało się mu to za trzecim razem, w wyborach prezydenckich w 2011, w których wystartował jako kandydat niezależny.

zajawka

Śliwa tarnina, tarnina, tarka (Prunus spinosa L.) – gatunek krzewu z rodziny różowatych (Rosaceae). Występuje niemal w całej Europie, w zachodniej Azji i północnej Afryce. W Polsce jest to gatunek pospolity na niżu i niższych położeniach górskich. Jest bardzo zmienny i tworzy mieszańce z innymi śliwami. Przypuszcza się, że krzyżówka tego gatunku z ałyczą (P. cerasifera) wydała uprawianą śliwę domową (P. domestica). Tarnina jest rośliną wykorzystywaną w ziołolecznictwie, dostarcza jadalnych owoców, odgrywa istotną rolę środowiskową, wykorzystywaną także w nasadzeniach biotechnicznych. Jest rośliną miododajną i dostarcza twardego drewna, zwłaszcza dawniej o wielorakich zastosowaniach. Tworzy gęste, cierniste zarośla zwane czyżniami będące ostoją dla wielu gatunków zwierząt.