Wikipedysta:RoughGuy/brudnopis
Brudnopis
[edytuj | edytuj kod]Śmiertelny wypadek trzykrotnego mistrza Formuły 1 Ayrtona Senny miał miejsce podczas wyścigu San Marino Grand Prix w 1994 roku na torze Imola.
Wydarzenia poprzedzające wypadek
[edytuj | edytuj kod]Pod koniec sezonu 1993 Senna opuścił zespół McLaren i dołączył do zespołu Williams-Renault. Po zakazaniu używania aktywnego zawieszenia, kontrola trakcji i ABS Williams starał się odrobić straty do zespołu Benetton. W dwóch pierwszych wyścigach (na torach Interlagos i Aida) w nowym zespole Senna zajął pole position, jednak nie ukończył żadnego z nich. Warto zauważyć, że Senna zdobył pierwszą pozycję startową w tych dwóch wyścigach jadąc słabo prowadzącym się Williamsem. DO ZASTANOWIENIA Inni kierowcy Formuły 1 zauważali, że bolid Williams źle się prowadzi. Senna sam wspominał o złej trakcji bolidu w trakcie wywiadów. Oczywistym był fakt, że FW16 nie prowadził się tak dobrze jak FW15C i FW14B, które wyposażone były w kontrolę trakcji i aktywne zawieszenie. 1 maja 1994 Senna wziął udział w trzecim wyścigu w barwach zespołu Williams na torze Imola. Znów wywalczył pierwszą pozycję startową. Tego wyścigu też miał nie ukończyć.
Weekend na torze Imola był dla Senny szczególnie niepokojący z powodu dwóch zdarzeń. W trakcie sesji kwalifikacyjnej podczas piątkowego wieczora protegowany Senny, debiutujący Rubens Barichello wypadł z toru i przy dużej prędkości uderzył w ogrodzenie dzielące tor od trybun. Barichello został odwieziony do szpitala. Senna odwiedził kolegę w szpitalu mimo zakazu lekarzy (przeskoczył mur żeby dostać się do szpitala). Doszedł do wniosku, że konieczne jest zweryfikowanie standardów bezpieczeństwa. W sobotę wydarzył się kolejny wypadek. Roland Ratzenberger w trakcie szybkiego okrążenia wypadł z toru uszkadzając przednie skrzydło. Kiedy chwilę później pokonywał zakrę Villeneuve jego bolid wyjechał poza tor nie mając siły dociskowej w przedniej części. Ratzenberger przy prędkości 300 km/h uderzył w betonową ścianę ginąc na miejscu. DO ZASTANOWIENIA: Po tym wypadku Senna zaczął zastanawiać się nad porzuceniem sportowej kariery. Postanowił ponownie powołać do życia Drivers' Safety Group, której działania miały prowadzić do wzrostu poziomu bezpieczeństwa w Formule 1. Jako najstarszemu zaoferowano mu rolę lidera.
Wypadek
[edytuj | edytuj kod]
W niedzielę wydarzył się kolejny wypadek. Pedro Lamy i J. J. Lehto zderzyli się podczas startu do wyścigu kiedy w bolidzie Lehto zgasł silnik. Lamy uderzył w jego bolid. Obaj kierowcy wyszli z wypadku bez większych obrażeń. Koło samochodu Lamy'ego wpadło na trybuny raniąc 9 osób. Na tor wyjechał samochód bezpieczeństwa na czas usuwania szczątków rozbitych samochodów. Bolidy podążały za nim przez 5 kolejnych okrążeń. Na szóstym okrążeniu samochód bezpieczeństwa zasygnalizował, że zaraz opuści tor i wyścig zostanie wznowiony. Tak się stało i dalej bolidy pomknęły pełną prędkością. Na 7 okrążeniu kamera znajdująca się na bolidzie jadącego za Senną Michaela Schumachera zarejestrowała nagłą zmianę kierunku jazdy bolidu Senny i uderzenie w betonową barierę znajdującą się na zewnętrznej stronie zakrętu Tamburello. DO ZREDAGOWANIA: Z zapisu telemetrii Williamsa Senny wynikało, że opuścił on tor z prędkością 310 km/h a w chili kiedy uderzył w barierę niespełna dwie sekundy później prędkość wynosiła 218 km/h.
Bolid zatrzymał się na skraju toru. Senna pozostawał bez ruchu, chociaż jego głowa poruszyła się jeden raz. Wypadek nie wyglądał tak jak większość wypadków w Formule 1 mimo, że wydarzył się przy dużej prędkości. Bolid w pewnym momencie zaczął jechać prosto zmierzając poza tor i uderzył nosem w barierę pod niewielkim kątem (22 stopnie) gubiąc przy tym przednie prawe koło. W chwilę później zatrzymał się na skraju toru. Mimo, że wypadek nie wyglądał na bardzo groźny było widać, że Senna odniósł poważne obrażenia. Kask Senny spoczywał bezwładnie na kokpicie przechylony w prawą stronę. Przez chwilę jego głowa poruszyła się dając fałszywą nadzieję, że nie stało się nic groźnego. DO ZASTANOWIENIA: Marshale przybyli na miejsce wypadku, ale nie mogli nic zrobić dopóki nie przybędzie wykwalifikowany personel medyczny. Świat obiegł obraz z umieszczonej na helikopterze kamery, pokazującej lekarzy próbujących ratować Sennę. Wokół bolidu dało się dojrzeć dużo krwi. DO PRZETŁUMACZENIA: During this time a miscommunication in the pits caused a Larrousse F1 car piloted by Erik Comas to leave the pit lane and attempt to rejoin the now red flagged Grand Prix. Frantic waving by the marshalls at Senna's crash site prevented the Larousse from risking a collision with the medical helicopter that had landed on the track.
Profesor Sidney Watkins, znany na całym świecie neurochirurg, główny lekarz i delegat medyczny Formuły 1, szef zespołu medycznego na torze, który przeprowadzał tracheotomię na miejscu wypadku, relacjonował:
Wyglądał pogodnie. Podniosłem jego powieki, spojrzałem na jego źrenice i stało się jasne, że doznał silnego urazu mózgu. Wydostaliśmy go z kokpitu i położyliśmy na ziemi. Wtedy on westchnął i - chociaż jestem niewierzący - poczułem, że to była chwila, w której jego dusza odeszła.
Autopsja
[edytuj | edytuj kod]Senna miał 34 lata kiedy zmarł. Obrażenia, których doznał spowodowało przednie prawe koło, które oderwało się od bolidu w chwili uderzenia w ścianę. Elementy zawieszenia wciąż przymocowane do koło uderzyły Sennę w głowę przebijając wizjerkę kasku i powodując uraz czaszki. Fotografie zniszczonego kasku Senny ukazują miejsce przebicia w górnej części wizjera nad prawym okiem. DO ZASTANOWIENIA: To dowodzi jednej z najbardziej prawdopodobnych teorii, według której jeden z elementów zawieszenia oderwał się i uderzył w głowę Senny. ORYGINAŁ: This led to the now most commonly accepted theory that one of the car's suspension bars had come loose and impacted with Senna's head.
FIA oraz włoskie władze wciąż utrzymują, że Senna DO ZASTANOWIENIA: nie zmarł na miejscu wypadku a w szpitalu, do którego przetransportowano go helikopterem zaraz po przeprowadzonej jeszcze na torze tracheotomii i DO PRZETŁUMACZENIA: IV administration. Do dziś trwa debata dlaczego nie potwierdzono śmierci Senny już na torze. Włoskie prawo stanowi, że po śmiertelnym wypadku mającym miejsce w trakcie wydarzeń sportowych musi zostać wszczęte w tej sprawie postępowanie a to z kolei powoduje przerwanie zawodów. Dyrektor szpitala Oporto (Portugalia) Legal Medicine Institue profesor José Eduardo Pinto da Costa powiedział:
Z technicznego punktu widzenia procedura ratunkowa Senny była niewłaściwa. Miała miejsce (dystanazja), co oznacza sztuczne podtrzymywanie życia pacjenta z nieodwracalnymi zmianami po śmierci biologicznej będącej wynikiem urazów mózgu tak rozległych, że pacjent nie mógłby przeżyć bez wsparcia urządzeń medycznych. Nie byłoby szans na normalne życie i normalne stosunki z otoczeniem. Bez względu na to, czy serce Ayrtona biło kiedy Ayrton znalazł się poza bolidem, czy nie i czy krążenie zostało zatrzymane, czy nie, nie można jednoznacznie określić chwili jego śmierci.
Autopsja wykazała wiele złamań w podstawie czaszki, zmiażdżenie czoła oraz tętnicy skroniowej i krwotoku w drogach oddechowych. Reanimacja zmarłego natychmiast po ustaniu akcji serca jest możliwa za pomocą urządzeń podtrzymujących przepływ krwi i oddech. Procedura ta znana jest jako DO PRZETŁUMACZENIA: putting the patient on the machine. Z medycznego i prawnego punktu widzenia w przypadku Ayrona jest pewien drobny szczegół: miała miejsce reanimacja.
Z etycznego punktu widzenia było to działanie niewłaściwe ponieważ działania te nie niosły ze sobvą żadnego medycznego skutku dla pacjenta - ich celem było ratowanie interesów organizatora wyścigu. Reanimacja faktycznie miała miejsce, zastosowano tracheotomię, chociaż krążenie i oddech przywrócono przy pomocy urządzeń medycznych. Taka postawa w tej sytuacji jest kontrowersyjna. Każdy lekarz wie, że nie ma możliwości DO ZASTANOWIENIA: przywrócenia życia w warunkach, w jakich był wówczas Senna. [1]
Profesor Jose Pratas Vital, dyrektor szpitala Egas Moniz hospital w Lisbonie, neurochirurg i szef zespołu medycznego w wyścigu Grand Prix of Portugal ma inną opinię:
Osoby przeprowadzające autopsję stwierdzili na podstawie obrażeń, że Senna nie żył. nie mogli tego powiedzieć. Jego obrażenia doprowadziły do śmierci, ale takiej chwili serce może jeszcze pracować. Personel medyczny zajmujący się rannym wyczuwając akcję serca mają tylko dwie możliwości: upewnić się, że drogi oddechowe pacjenta są drożne, czyli że może oddychać. Musieli wykonać natychmiastową tracheotomię. Kiedy pacjent może oddychać a jego serce bije pojawia się następny problem: utrata krwi. To są kroki podejmowane w każdym przypadku ciężkich urazów, bez względu na to czy wypadek miał miejsce na ulicy czy na torze wyścigowym. DO ZASTANOWIENIA: Ekipa ratunkowa nie może myśleć o niczym innym w takiej sytuacji poza pomocą pacjentowi, a zwłaszcza o udrożnieniu odcinka szyjnego. [1]
Rogério Morais Martins powiedział:
W ślad za pierwszym oświadczeniem odczytanym przez dr. Maria Teresa Fiandri o godzinie 16:30 Ayrton Senna doznał uszkodzenia mózgu z szokiem krwotocznym i pozostaje w głębokiej śpiączka. Jednak personel medyczny nie odnotował żadnej rany klatki piersiowej ani brzucha. Krwotok spowodowany był przerwaniem tętnicy skroniowej. Neurochirurg badający Ayrtona Sennę w szpitalu wspominał o tym, że okoliczności nie wskazywały na konieczność przeprowadzenia operacji, ponieważ rana znajdowała się w czaszce. O godzinie 18:05 dr. Fiandri odczytała drżącym głosem kolejny komunikat oznajmiający o śmierci Senny. Senna wciąż podłączony był do sprzętu podtrzymującego krążenie.
Opublikowane przez włoskie władze wyniki autopsji ujawniły, że Senna zmarł w wypadku na torze, co pogłębiło kontrowersje. Pojawiły się pytania o reakcje dyrektora wyścigu i personelu medycznego. Świadkowie twierdzą, że Senna oddychał kiedy został przywieziony do szpiatala w Bolinii, autopsja Rolanda Ratzenbergera wykazała natychmiastową jego śmierć. Według włoskiego prawa śmiertelny wypadek na terenie toru wymaga przerwania wyścigu.
To z kolei zapobiegłoby śmierci Ayrtona Senny.
Odpowiednie uregulowania prawne we Włoszech wymagają natychmiastowego przerwania wydarzenia sportowego, w trakcie którego miał miejsce śmiertelny wypadek, w celu przeprowadzenia śledztwa. Wypadek Ratzenbergera oznaczał anulowanie sobotnich sesji kwalifikacyjnych oraz wyścigu San Marino Grand Prix w niedzielę.
Eksperci w dziedzinie medycyny nie są w stanie określić czy Senna zmarł w chwili wypadku, czy później. Mimo to mieli pełną świadomość niewielkich szans Senny na przeżycie. DO ZREDAGOWANIA: Jeśli przeżyłby wypadek pozostałby ciężko upośledzony. Wypadki takie jak ten niemal zawsze kończą się tragicznie, a ci, którzy przeżywają doznają nieodwracalnych zmian w mózgu. Jest to wynik nagłego opóźnienia powodującego zniszczenia struktury tkanek. W przybliżeniu siły powstałe w wypadku Ayrtona są porównywalne z upadkiem na głowę z wysokości 30 metrów. Autopsja wykazała, że uderzenie przy prędkości 208 km/h spowodowało liczne urazy w podstawie czaszki, które doprowadziły do zakłucenia akcji oddechowej.
Zniszczenia w mózgu (uderzenie w ścianę czaszki spowodowało jego obrzęk) i krwotok, wzrost ciśnienia śródczaszkowego a w efekcie śmierć mózgu, wraz z perforacją tętnicy skroniowej i krwotokiem w drogach oddechowych doprowadziły DO ZASTANOWIENIA: do zawału serca LUB zatrzymania akcji serca.
Istnieją dwie sprzeczne teorie w kwestii czy kierowcy [Ratzenberger i Senna - przyp. tł.] żyli kiedy byli umieszczani w śmigłowcach transportujących ich do szpitala. Zakładając, że i Ratzenberger i Senna nie żyli już na torze istnieje prawdopodobieństwo, że organizator wyścigu opóźnił upublicznienie ogłoszenia ich śmierci żeby uniknąć konieczności anulowania wyścigu chroniąc swoje interesy.
Jeśli wyścig zostałby odwołany Sagis - organizacja administrująca torem Imola - mogłaby ponieść straty w wysokości 6,5 miliona dolarów. [1]
FIA zaprzecza takiemu scenariuszowi twierdząc, że to bezpodstawna teoria konspiracyjna.
FIA bezzwłocznie rozpoczęło badania toru Autodromo Enzo e Dino Ferrari w Imola, zakręt Tamburello został przebudowany w szykanę.
W roku 2000 Senna został pośmiertnie zaliczony w International Motorsports Hall of Fame.
Anliza wypadku
[edytuj | edytuj kod]
W 2004 roku w telewizji ukazał się program dokumentalny wyprodukowany przez National Geographic zatytułowany Seismic Seconds: The Death of Ayrton Senna. Autorzy programu przeanalizowali dane odzyskane z bolidu Senny w celu zrekonstruowania serii wydarzeń prowadzących do fatalnego wypadku. Konkluzją była teza, według której kluczową rolę odegrał samochód bezpieczeństwa, który znalazł się na torze po zderzeniu dwóch bolidów podczas startu do wyścigu. Silnik bolidu J. J. Lehto zgasł a pozostali kierowcy wystartowali. W stojący bolid uderzył jadący już z prędkością około 200 km/h Lotus Pedro Lamy'ego. Samochód bezpieczeństwa przebywał na torze przez następne 5 okrążeń. Niespotykanie długo przebywający na torze samochód bezpieczeństwa miał doprowadzić do obniżenia ciśnienia w oponach bolidu Senny wskutek obniżenia prędkości a więc i temperatury opon. To miało poskutkować obniżeniem bolidu a to z kolei doprowadzić do braku siły docisku w zakręcie Tamburello. Nagranie z bolidu jadącego za Senną Michaela Schumachera w istocie ukazuje snopy iskier wydobywające się spod bolidu Senny. W tych właśnie momentach bolid miał tracić siłę docisku do nawierzchni toru. W reakcji na niewłaściwe zachowanie pojazdu Senna miał skontrować skręcając kierownicę w prawo a bolid w tym momencie miał zacząć podróżować poza tor na zewnętrzną stronę zakrętu Tamburello. Konkluzją autorów było stwierdzenie, że gdyby Senna reagował wolniej mógłby przeżyć wypadek.
Zdaniem wielu osób związanych z Formułą 1, włączając kierowców startujących w czasach Senny i ścigających się na torze w Imoli, teza postawiona przez autorów programu jest wysoce niejasna. Z zapisu telemetrycznego z bolidu Senny wynika, że Senna przejechał zakręt Tamburello w trakcie 6 okrążenia (na piątym okrążeniu samochód bezpieczeństwa zasygnalizował, że opuści tor i wyścig rozpocznie się na nowo; 6 okrążenie było pierwszym szybkim okrążenim) z prędkością 306 km/h na zimnych oponach. Z informacji ujawnionych w trakcie śledztwa wynika, że zbiornik paliwa w bolidzie Senny zawierał 86 litrów paliwa w trakcie startu do wyścigu, a Senna planował 2 pit-stopy w trakcie tego wyścigu - o jeden mniej niż Schumacher, który wystartował lżejszym bolidem planując trzy postoje. Teoria niskiego ciśnienia w oponach bolidu Senny jako przyczyny wypadku została obalona w trakcie rozprawy sądowej. Stefano Stefanini, szef Bolońskiej jednostki do spraw wypadków drogowych zeznał wówczas, że Senna jadąc cięższym niż Michael Schumacher i Damon Hill bolidem przejechał 6 okrążenie w czasie 1 minuty i 24,887 sekundy. Szybciej przejechali okrążenie tylko dwaj kierowcy jadąc pod koniec wyścigu lżejszymi bolidami. Michele Alboreto wraz z innymi kierowcami tamtych czasów zeznali, że opony musiały mieć właściwą temperaturę pracy żeby osiągnąć taki czas a temperatura opon nie odegrała roli w wypadku.
Aktywne zawieszenie było główną przyczyną przewagi bolidów zespołu Williams nad pozostałymi bolidami w sezonach 1991, 1992 i 1993. Zakaz jego stosowania dotknął więc zespół Williams bardziej niż inne zespoły. W sezonie 1994 kierowcy stajni Williams mówili o wielu problemach z prowadzeniem bolidów oraz o DO PRZETŁUMACZENIA: twitchy rear-end. Nowe skrzydło rear-end bolidu FW16 zostało zaprezentowane w Imoli. Ironią było stwierdzenie Senny na początku sezonu 1994, że będzie zdziwiony jeśli w tym sezonie nie będzie wielu poważnych wypadków. Odniósł się do wycofania w sezonie 1993 szerokich, 26 calowych slicków "white label" Goodyear (zastąpionych wersją "yellow label") oraz do wycofania wszystkich technologicznych i naukowych osiągnięć zastosowanych w bolidach (aktywne zawieszenie, kontrola trakcji i ABS) w sezonie 1994. Przypuszczał, że kierowcy będą mieć problemy z utrzymaniem bolidów na torze, co dało się zaobserwować na początku sezonu 1994. Przed wypadkami Ratzenbergera i Senny J. J. Lehto złamał jeden z kręgów vertebrae na Silverstone w styczniu a Jean Alesi złamał kark w trakcie testów przed sezonem. W trakcie kwalifikacji do następnego wyścigu na Monako Karl Wendlinger uczestniczył w wypadku, w efekcie którego zapadł w śpiączkę na wiele miesięcy. Kierowca zastępujący Ratzenbergera Andrea Montermini załamał kości stopy jadąc Simtekiem w Barcelonie na torze Catalunya a Pedro Lamy załamał obie knee-caps w trakcie testów w Silverstone w maju. DO ZREDAGOWANIA: Za przyczynę żadnego z tych wypadków nie uznano błędów kierowców, chociaż nie ma dowodów potwierdzających wpływ wycofania zakazanych technologii na te wypadki.
Są inne czynniki [wpływające na komfort prowadzenia bolidów] - Senna nie lubił pozycji kierownicy w stosunku do pozycji kierowcy i wielokrotnie prosił o modyfikacje kolumny kierownicy. W Imoli Senna wraz z inżynierami Williamsa starali się pokonać z problemami związanymi z brakiem aktywnego zawieszenia. Patrick Head i Adrian Newey zgodzili się na żądania Senny o skrócenie kolumny kierownicy w jego Williamsie FW16, ale nie było czasu na wyprodukowanie krótszej kolumny. Skrócono więc kolumnę zainstalowaną w bolidzie Senny wycinając jej część i łącząc dwie powstałe części rurką o mniejszej średnicy. DO POPRAWIENIA: Wielu przypuszcza na podstawie porównań wielu godzin nagrań z kamer zainstalowanych w bolidzie Senny w trakcie wyścigu w Brazylii oraz wyścigu w Imoli, że ruchy, które wykonuje kierownica w trakcie wyścigu w Imoli nie są DO POPRAWIENIA: normalne. Materiały wideo ukazują brak reakcji przednich kół podczas ostatniego okrążenia kiedy Senna obraca kierownicę w skrajne lewe położenie. Inni budowali podejrzenia na podstawie nagrania z Imoli kiedy Senna, na sekundy przed uderzeniem w betonową ścianę, spogląda na koło kierownicy.
Jak na ironię nagranie z kamery zainstalowanej w bolidzie Senny nie wyjaśnia przyczyn wypadku bo brakuje w nim ostatnich sekund. Kończy się ono kiedy bolid zaczyna jechać prosto na zewnątrz zakrętu. Około 1,5 sekundy nagrania prawdopodobnie dostarczyłoby odpowiedzi na pytanie o przyczyny wypadku. Jego brak to efekt zdumiewającego zbiegu okoliczności kiedy reżyser zdecydował zmienić przekazywany sygnał wizji z bolidu Senny na obraz z bolidu Gerharda Bergera akurat na chwilę przed wypadkiem. Decyzja reżysera jest jeszcze bardziej zastanawiająca w świetle faktu, że obraz z kamery w bolidzie Senny był do chwili zmiany rejestrowany nieprzerwanie przez 9 minut.
Nie jest zaskakującym fakt, że pojawiło się wiele pogłosek, że brakująca cześć nagrania istnieje i ukazuje Sennę z oderwaną kierownicą w rękach kiedy jego pojazd opuszcza tor. W dodatku nagranie przedstawione w sądzie 14 maja 1997 kończy się na 0,9 sekundy przed uderzeniem, a więc około 0,6 sekundy później niż nagranie opublikowane wcześniej [2]. Różnica ta zrodziła jeszcze więcej kontrowersji. Chociaż istnieją zarzuty wobec osób wysoko postawionych w świecie sportów motorowych, że widzieli całe nagranie, nie ma dowodów na to, że takie nagranie istnieje.
Damon Hill, kierowca zespołu Williams w czasie kiedy Senna również jeździł w barwach tego zespołu w wywiadzie 10 lat po wypadku powiedział:
Po rozgrzewce stawiliśmy się na odprawie kierowców. Ayrton był zdeterminowany po osiągnięciu dobrego wyniku, ale miał obawy o nowe regulacje w zakresie bezpieczeństwa samochodów. Te obawy były prorocze. DO PRZETŁUMACZENIA: To był obraz panującego wówczas w Formule 1 klimatu: Ayrton Senna czuł potrzebę zadania pytania o samochód bezpieczeństwa więc zebrał kierowców żeby nie być sam. It was a measure of the political climate of Formula One that Ayrton Senna felt it necessary to get other drivers to ask questions about the safety car so that he did not appear to be alone. Oznaczało to, że szefowie ustalają reguły; jeśli miałeś z tym problem upewniali cię o tym kto rządzi. Więc tak rozpoczęliśmy temat samochodu bezpieczeństwa (co ważne to co innego niż "pace car" używany w wyścigach w USA).
Ayrton stał się bardzo krzykliwy, twierdząc, że to zły i niebezpieczny pomysł z jednego powodu: temperatura opon bolidu jest krytycznie ważna z wielu powodów. Po pierwsze to to, że mają bardzo dużą przyczepność kiedy są rozgrzane; po drugie w zależności od temperatury mocno zmienia się ciśnienie a w konsekwencji stabilność opony.
Podsumowując: jeżeli bolid Formuły 1 musi podążać za przeciętnym drogowym autem, nie będzie poruszać się na tyle szybko, żeby utrzymać temperaturę i ciśnienie opon na optymalnym poziomie, na który zostały zaprojektowane. Jestem przekonany, że to był główny czynnik w wypadku Ayrtona - samochód bezpieczeństwa wyjechał na tor od razu po rozpoczęciu wyścigu; stało się dokładnie to czego obawiał się Senna.
I tak to było, opuściliśmy odprawę kierowców w niedzielę zgadzając się żeby oddać cześć Rolandowi na linii start-meta. DO PRZETŁUMACZENIA: We went to the normal sponsor functions and then back to the motorhome. Faktycznie nigdy nie rozmawiałem z Ayrtonem i nie spędziłem z nim ani chwili czasu przed wyścigiem. Wszystko było niezwykle poważne, a drastyczności dodawała śmierć Rolanda.[2]
Zespół Williams został oskarżony przez włoskiego oskarżyciela o zabójstwo, sprawa we włoskim sądzie trwała kilka lat. Sąd oczyścił oskarżonych z zarzutów. W 2004 roku sprawa został ponownie otwarta i znów zamknięta w 2005 roku z powodu braku nowych dowodów.
Williams FW16 Senny został zwrócony zespołowi Williams kiedy rozprawa się zakończyła. Williams ogłosił, że pojazd Senny został zniszczony.
Śmierć Senny została uznana przez brazylijskich fanów narodową tragedią, brazylijski rząd ogłosił trzydniową żałobę narodową. Ponad milion osób podążało w kondukcie pogrzebowym w São Paulo. Senna został pochowany na cmentarzu Cemitério do Morumbi w swoim rodzinnym mieście, São Paulo.
Legacy -- Spuścizna
[edytuj | edytuj kod]
Bez wątpienia Senna był jednym z największych kierowców wszech czasów, ale dla milionów fanów był kimś więcej: DO PRZETŁUMACZENIA: his character was larger than life; he demonstrated almost superhuman skill and determination that would have stood out in whatever field he had chosen to be part of -- jego osobowość znaczyła więcej niż dokonania na torze; cechowały go niemalże nadludzkie umiejętności i determinacja umożliwiające rywalizację na dowolnym polu.
DO PRZEREDAGOWANIA: Senna był człowiekiem głęboko wierzącym i compassionate. Niedługo przed śmiercią stworzył fundację Ayrton Senna Foundation, organizację mającą na celu niesienie pomocy ubogiej młodzieży w Brazylii i na świecie. Dzisiaj Senna wciąż ma wpływ na losy wielu ludzi, stał się światłem w tunelu nadziei milionów rodaków i przykładem profesjonalizmu i człowieczeństwa.
W 2004 roku (brazylijskie media przypomniały życie Senny w 10 rocznicę jego śmierci) wydano w Brazylii książkę "Ayrton Senna: The Hero Revealed" (oryginalny tytuł: "Ayrton Senna: O Herói Revelado", [3]). Książka jest przypomnieniem wielu ścieżek (several passages) kariery Senny, zawiera również niepublikowane wcześniej szczegóły jego prywatnego życia.
21 kwietnia 2004 roku na stadionie w pobliżu Imoli rozegrano mecz piłki nożnej dla uczczenia 10 rocznicy odejścia Senny. Mecz zorganizowali oddani włoscy i kanadyjscy fani Ayrtona. Jedną z drużyn była narodowa reprezentacja Brazylii, zwycięzca Mistrostw Świata w piłce nożnej z 1994 roku. Druga drużyna złożona była z najlepszych kierowców wyścigowych. Michael Schumacher, Jarno Trulli, Rubens Barrichello, Fernando Alonso i wielu innych stanęło twarzą w twarz z Dunga, Careca, Taffarel i innymi zawodnikami zwycięskiej drużyny w World Cup w Stanach Zjednoczonych 10 lat później.
W ten sam weekend Bernie Ecclestone powiedział, że Ayrton Senna był i pozostał najlepszym kierowcą Formuły 1 jakiego kiedykolwiek widział. (That same weekend, Bernie Ecclestone revealed that he still believed Ayrton Senna was and remained the best F1 driver he'd ever seen.)
W 2005 roku włoski piosenkarz Cesare Cremonini wydał singel zatytułowany "Marmellata #25", którego refren w tłumaczeniu to: "O! Odkąd Senna przestał się ścigać... to już nie jest niedziela!" (oryginał: "Ahh! Da quando Senna non corre più... non è più domenica!").
DO ZREDAGOWANIA: Być może niespotykana dwoistość charakteru Senny była najbardziej wyraźna w chwili jego śmierci. W trakcie badań nad wrakiem jego bolidu odkryto zwiniętą, zakrwawioną flagę austriacką. Flagę tę miał Senna wznieść po przejechaniu mety na pierwszej pozycji ku czci Rolanda Ratzenbergera, który zginął w wypadku dzień przed wyścigiem w Imoli.
Większość osobistości Formuły 1 uczestniczyła w państwowym (=> state) pogrzebie Senny, ale przewodniczący (=> president) FIA Max Mosley był nieobecny. Uczestniczył on w pogrzebie Ratzenbergera 7 maja 1994 w Salzburgu w Austrii. 10 lat później podczas konferencji prasowej Mosley powiedział:
Pojechałem na jego pogrzeb bo wszyscy byli na pogrzebie Senny. Doszedłem do wniosku, że ważne było to, że ktoś pojawił się i na jego pogrzebie.[4]
Notes and references
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Ayrton Senna : The Senna Files: Ayrton Senna trial news etc : NewSfile #2
- ↑ 404 De pagina is niet gevonden
- ↑ written by Ernesto Rodrigues, Editora Objetiva, ISBN 85-7302-602-2 [1]
- ↑ Max went to Roland's funeral. www.f1racing.net, 2004-04-23. [dostęp 2006-10-28].
Zobacz również
[edytuj | edytuj kod][[Kategoria:rok 1994 w Formule 1]] [[Kategoria:Śmiertelne wypadki według nazwisk|Senna, Ayrton]] [[Kategoria:Zfilmowane śmiertelne wypadki]]