Przejdź do zawartości

Wikipedysta:Sławobóg/brudnopis4

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
A partial dog skeleton in a museum display. Portions of the skull, one leg, ribs, and vertebrae are visible. In the lower-right, a diagram of what remains of the dog and a German-language description are visible.
Wystawa szczątków psa z Bonn-Oberkassel w muzuem Rheinisches Landesmuseum Bonn

Pies z Bonn-Oberkassel (niem. Hund von Bonn–Oberkassel) – był psem z późnego paleolitu (ok. 14 000 lat BP / ok. 12 000 lat BP), którego szczątki szkieletowe znaleziono pochowane obok dwóch ludzi. Odkryte na początku 1914 r. przez pracowników kamieniołomu w dzielnicy Oberkassel(inne języki) miasta Bonn, w Niemczech, podwójne miejsce pochówku zostało przeanalizowane przez zespół archeologów z Uniwersytetu w Bonn. W chwili śmierci zwierzę miało około 7,5 miesiąca, 40-50 cm wysokości w barku i ważyło 13-18 kg, co sugeruje smukłą budowę podobną do wilków zachodnioazjatyckich (takich jak wilk perski) lub niektórych współczesnych chartów.

Dolna szczęka psa została początkowo uznana za pochodzącą od wilka i umieszczona w muzeum wraz z ludzkimi szczątkami, podczas gdy pozostałe kości psa zostały umieszczone w zbiorach geologicznych uniwersytetu. Kości psa z Bonn-Oberkassel zostały ponownie połączone pod koniec lat 70. i ponownie zidentyfikowane jako pies domowy i przypisane kulturze magdaleńskiej, datowane na początek późnego interstadiału glacjalnego, ok. 14 000 BP. Do psa przypisano łącznie 32 możliwe do zidentyfikowania fragmenty kości. Zostały one wykorzystane do oszacowania szeregu cech zwierzęcia.

Osteoartroza, wraz z hipoplazją szkliwa, hipodoncją i chorobą przyzębia, wskazują, że pies z Bonn-Oberkassel przeżył infekcję nosówki jako szczeniak. Ze względu na wysokie prawdopodobieństwo śmierci bez pomocy, przetrwanie szczeniaka było prawdopodobnie spowodowane opieką człowieka. Opieka taka obejmowała dostarczanie pożywienia i wody, a także częste czyszczenie. Rozległa opieka człowieka sugeruje znaczne współczucie dla psa, co może wskazywać, że pies był postrzegany jako zwierzę domowe. Nie wiadomo, w jaki sposób pies zdechł; mogło to być spowodowane skutkami choroby lub innymi przyczynami naturalnymi. Alternatywną możliwością jest to, że został zabity lub złożony w ofierze, aby zostać pochowanym wraz z ludźmi, co jest archeologicznie poświadczoną praktyką związaną z motywami duchowymi i religijnymi. Na miejscu znaleziono trzonowiec należący do drugiego, starszego psa, który prawdopodobnie został użyty jako ozdoba grobu.

Tło

Psy domowe prawdopodobnie pochodzą od populacji wilków szarych. Czas, miejsce i region, w którym psy zostały udomowione, a także liczba oddzielnych wydarzeń udomowienia, które miały miejsce, są przedmiotem intensywnych dyskusji wśród naukowców. Obecność psów w późniejszej części okresu magdaleńskiego w paleolitycznej Europie (ok. 15 000–12 000 BP / ok. 13,000 – 10,000 p.n.e. ) jest dobrze ugruntowana, ale znane są też dyskusyjne przykłady psów z kultury oryniackiej (ok. 43 000–26 000 BP).[1][2] Niektóre badania genetyczne wskazują, że psy wywodzą się z populacji wilków wschodnioazjatyckich, a ich wyodrębnienie datuje się je na ok. 39 000 lat BP.[3] Znane są liczne prehistoryczne pochówki psów, od rytualnych i symbolicznych pochówków po zwykłe usuwanie zwłok z powodów higienicznych. Czynniki takie jak obecność dóbr grobowych, umiejscowienie psa w grobie i pochówek obok ludzi mogą służyć jako oznaki opieki i symbolicznych intencji.[4][5][6]

Różne znaleziska psów magdaleńskich datowane są na ok. 15 000-14 500 lat BP, co odpowiada początkowi późnego interstadiału glacjalnego i gwałtownym zmianom klimatu, kiedy to plejstoceński step mamuci ustąpił miejsca lasom. Ludzie mogli poszukiwać psów myśliwskich w coraz bardziej „zamkniętych” warunkach ze względu na ich lepsze zdolności węchu i słuchu.[7]

Historia odkrycia i badań

Czarno-białe zdjęcie kamieniołomu na wzgórzu pośród wiejskiego krajobrazu, przedstawiające miejsce w środku kamieniołomu oznaczone małą białą strzałką.
Widok kamieniołomu bazaltu Oberkassel z lokalizacją miejsca pochówku wskazaną strzałką.
Czarno-białe zdjęcie robotników stojących w dużym kamieniołomie.
Pracownicy kamieniołomu wskazujący miejsce odkrycia pochówku (oznaczone białym krzyżem).

18 lutego 1914 r. robotnicy budujący tor dla wózków w kamieniołomie bazaltu Petera Uhrmachera w dzielnicy Oberkassel(inne języki) miasta Bonn, w Niemczech, odkryli dwa ludzkie szkielety, starszego mężczyzny i młodej kobiety(inne języki), zakopane w warstwie piaszczystej gliny między zwietrzałym bazaltem. Miejsce wykopalisk znajdowało się na górze Kuckstein(inne języki), na południowym skraju Siedmiogórza.[8][9][10] Niewłaściwe metody wydobycia częściowo zniszczyły grób, co prawdopodobnie przyczyniło się do utraty wielu kości.[11] Uhrmacher poinformował lokalnego nauczyciela o odkrytych szczątkach, który, zdając sobie sprawę z ich znaczenia, poinformował archeologów z Uniwersytetu w Bonn. Zespół archeologów zebrał się trzy dni później i datował je na „okres reniferów” (paleolit górny), a dodatkowo zauważył różne kości zwierząt, w tym „prawą dolną szczękę wilka”.[10][12][13]

Później zidentyfikowano tam kilka innych kości zwierzęcych, w tym kość penisa niedźwiedzia, siekacz jelenia szlachetnego i rzeźbę z poroża łosia, prawdopodobnie przedstawiającą głowę łosia.[14] Zespół składający się z fizjologa Maxa Verworna, anatoma Roberta Bonneta i geologa Gustava Steinmanna zbadał szkielety i wstępnie datował stanowisko na okres magdaleński ze względu na podobieństwa w wyposażeniu grobów.[10]

W monografii z 1919 r. opisano szkielet psa, grupując inne fragmenty kości z okazem. Podczas gdy dwa ludzkie szkielety były przechowywane w Rheinisches Landesmuseum Bonn, szczątki zwierzęce z tego miejsca zostały podzielone na dwie grupy. Dolna szczęka psa została umieszczona w magazynie wraz z ludzkimi szczątkami, ale różne inne fragmenty zwierzęcia były przechowywane w zbiorach geologicznych Uniwersytetu w Bonn bez zapisów o ich pochodzeniu.[8][12]

Pod koniec lat 70. Erwin Cziesla, student prehistorii badający stanowisko Oberkassel, ponownie odkrył oddzielony materiał w zbiorach uniwersyteckich. Szczątki zostały ponownie połączone w Landesmuseum i poddane dalszym badaniom, a dolna szczęka i towarzyszące jej kości zidentyfikowano jako należące do psa domowego.[12] Gerhard Bosinski, doradca Cziesli, w swoim badaniu z 1982 r. datował stanowisko Oberkassel na środkowy okres magdaleński ze względu na zaobserwowane podobieństwa między rzeźbioną kością odkrytą obok szczątków a figurkami kostnymi contours découpés(inne języki) z okresu środkowego okresu magdaleńskiego we Francji.[12][15] Dzięki temu pies z Bonn–Oberkassel stał się najwcześniejszym znanym przykładem udomowionego zwierzęcia, a obecnie status ten podzielają także inne znaleziska psów z epoki magdaleńskiej.[12][16][17]

Datowanie radiowęglowe szczątków przez Oxford Radiocarbon Accelerator Unit w 1993 r. określiło wiek jako nieco późniejszy niż pierwotnie sądzono, na koniec okresu magdaleńskiego i najwcześniejszą część późnego interstadiału glacjalnego, ok. 14 000 BP. Daty te zostały później poparte datowaniem radiowęglowym za pomocą akceleratorowej spektrometrii mas wykonanej przez Uniwersytet w Kilonii w 1997 r.; wyniki potwierdziły także współczesne datowania szczątków psa i człowieka.[2][16][18] A 1994 reexamination created a catalog of the remains and grouped several other bones, previously interpreted as other animals, as portions of the dog. Yet more fragments were discovered during and after the dating examinations, all without any duplicates in the skeleton.[2][16][19] The Bonn–Oberkassel dog is now part of a small group of unambiguous early dog specimens found across Germany, Spain, and France, dating to Szablon:Circa. Finds of domestic dogs before this are tentative and disputed.[2][17]

Physical description

Szablon:Multiple image

Thirty-twoSzablon:Efn identifiable bone fragments have been identified from the Bonn–Oberkassel dog. This comprises nine cranial piecesSzablon:Efn and twenty-three fragments from across the rest of the body, including ribs, vertebrae (including cervical, thoracic, and lumbar), two partial scapulas, a damaged left humerus alongside the end of another, fragments of the left radius, and portions of both ulnas. An additional twenty-five very small bone fragments could not be firmly identified, but many were likely portions of the ribs, skull, and vertebrae.[20][21]

Modern scholarship dates the dog to Szablon:Circa ± 200 years.[22][23] The dog likely had a height of 40–50 cm (16–20 in) at the shoulder,Szablon:Efn with an estimated weight of 13–18 kg (29–40 lb). Such figures suggest a relatively slim build for the animal, comparable to the Indian wolf and some breeds of sighthound.[24]

Estimations place the dog's age at death as around 7.5 months. The cranial growth plate of the lumbar vertebra is closed;Szablon:Efn it usually closes at 7 months in modern dogs. However, the same vertebra's caudal plate is open, which in modern dogs closes at around 8 months.[25]

Health

See caption
Canine distemper virus (Morbillivirus canis) inclusions seen under a microscope

The Bonn–Oberkassel dog likely suffered from canine distemper as a puppy. Canine distemper is a serious viral disease with an estimated fatality rate of 75% in modern domestic puppies, often due to starvation, dehydration, and secondary infections over the course of three waves.[26] Signs of enamel loss, missing teeth, and severe gum disease are consistent with a diagnosis of canine distemper.[27] This infection was likely contracted at 19 or 21 weeks old, and lasted around three weeks.[3][28] The dog's remaining canine tooth showed heavy abrasion and enamel loss, probably caused by compulsive stone chewing. Pica (consumption of inedible objects) is a common indicator of the disease's impact on the brain during its last wave.[29]

Bone spurs are visible on both ulnas and elbows, suggesting osteoarthritis. Osteoarthritis is extremely rare in dog remains before the end of the Iron Age; one of the only other known cases is a buried dog from the Anderson site in Tennessee, Szablon:Circa. The condition likely began around a month before death, at approximately 28 weeks of age.[30] Most typical causes of elbow osteoarthritis in modern young dogs are unlikely to have created the bone spurs seen in the Bonn–Oberkassel dog.[31] Epileptic seizures linked to canine distemper may have caused the osteoarthritis, through physical trauma from falling without control.[32]

Treatment by humans

A close-up of the skull of the Bonn–Oberkassel dog pinned to its display case. The lower jaw, several teeth, and several other skull fragments are visible. Several have numbers written on them with a marker.
The skull remains of the Bonn–Oberkassel dog

Unassisted survival of canine distemper is "almost non-existent"; in a 2014 study of the skulls of 544 adult wild dogs and wolves in museum collections, not one had the horizontal enamel damage typical of the disease in puppies.[26][33] The young Bonn–Oberkassel dog likely required an intensive level of care during its three-week infection. The humans caring for the puppy likely would have needed to clean it from the vomit and diarrhea caused by the disease, as well as providing water and possibly food. If the infection occurred during the winter, they would have additionally needed to warm the puppy. Such actions likely indicate that humans felt a close bond, significant compassion, and empathy for the puppy.[28][34]

As the prolonged disease required significant effort and likely prevented training for use as a hunting dog, the care given to the dog may have been of little practical benefit.[28][34] Possible motivations may have been due to spiritual motives or simply compassion towards the puppy.[8][35] The dog may have been regarded as a pet, possibly belonging to the two people buried alongside it.[8][35][36]

Death

It is unknown whether the dog died from its past illness or other natural causes, or if it was killed to bury it alongside the two humans. Killing or sacrifice of dogs alongside human burials is often linked to spiritual, religious, and ritualistic motives, including belief in an afterlife.[37]

Second dog

A right upper molar found in the burial, initially believed to be part of the Bonn–Oberkassel dog, was determined to belong to another dog. The molar was found to be significantly smaller than the size predicted for the main specimen, differed in color from the other teeth, and showed signs of significantly more wear, indicating a smaller and older individual. The tooth was likely used as a grave good.[38]

See also

Notes


References

Citations

  1. ↑ Janssens i in. 2018 ↓, s. 1–2.
  2. ↑ a b c d Street, Napierala i Janssens 2015 ↓, s. 4–5.
  3. ↑ a b Janssens i in. 2018 ↓, s. 8.
  4. ↑ Morey i Jeger 2022 ↓, s. 1.
  5. ↑ Perri 2017 ↓, s. 2.
  6. ↑ Morrey 2006 ↓, s. 164.
  7. ↑ Janssens i in. 2018 ↓, s. 7–8.
  8. ↑ a b c d Janssens i in. 2018 ↓, s. 2.
  9. ↑ Verworn 1914 ↓, s. 645.
  10. ↑ a b c Henke, Schmitz i Street 2006 ↓, s. 243–244.
  11. ↑ Morrey 2006 ↓, s. 168.
  12. ↑ a b c d e Street, Napierala i Janssens 2015 ↓, s. 1–2.
  13. ↑ Verworn 1914 ↓, s. 650.
  14. ↑ Janssens i in. 2018 ↓, s. 6–7.
  15. ↑ Bosinski 1982 ↓.
  16. ↑ a b c Street 2002 ↓, s. 269–270.
  17. ↑ a b Thalmann i Perri 2018 ↓, s. 273–275.
  18. ↑ Janssens i in. 2016 ↓, s. 570.
  19. ↑ Janssens i in. 2018 ↓, s. 2–3.
  20. ↑ Janssens i in. 2018 ↓, s. 4–5.
  21. ↑ Janssens i in. 2016 ↓, s. 569–570.
  22. ↑ Morey i Jeger 2022 ↓, s. 2.
  23. ↑ Janssens i in. 2018 ↓, s. 4.
  24. ↑ Janssens, Napierala i Street 2015 ↓, s. 3–5.
  25. ↑ Janssens i in. 2016 ↓, s. 569.
  26. ↑ a b Janssens i in. 2018 ↓, s. 9.
  27. ↑ Janssens, Napierala i Street 2015 ↓, s. 8–12.
  28. ↑ a b c Janssens, Napierala i Street 2015 ↓, s. 10–12.
  29. ↑ Janssens, Napierala i Street 2015 ↓, s. 9.
  30. ↑ Janssens i in. 2016 ↓, s. 570–572.
  31. ↑ Janssens i in. 2016 ↓, s. 572–573.
  32. ↑ Janssens, Napierala i Street 2015 ↓, s. 5.
  33. ↑ Losey i in. 2014 ↓, s. 2, 10.
  34. ↑ a b Janssens i in. 2018 ↓, s. 9–10.
  35. ↑ a b Morey i Jeger 2022 ↓, s. 3.
  36. ↑ Janssens, Napierala i Street 2015 ↓, s. 12.
  37. ↑ Janssens i in. 2018 ↓, s. 7.
  38. ↑ Janssens i in. 2018 ↓, s. 5–7.

Bibliography

Szablon:Div col Szablon:Refbegin

Szablon:Refend Szablon:Div col end

Category:Individual dogs Category:Magdalenian Category:Individual animals in Germany Category:History of Bonn Category:Rheinisches Landesmuseum Bonn Category:1914 archaeological discoveries Category:Prehistoric canines Category:Upper Paleolithic sites in Europe Category:Canids and humans

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedysta:Sławobóg/brudnopis4&oldid=75237321”