Wybory parlamentarne w Wielkiej Brytanii w 2019 roku
Wybory parlamentarne w Wielkiej Brytanii w 2019 roku – przedterminowe wybory do Izby Gmin Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, które zostały przeprowadzone 12 grudnia; w ich wyniku rządząca Partia Konserwatywna odzyskała w Izbie Gmin większość bezwzględną (365 na 650 mandatów), którą utraciła w 2017 roku.
Podłoże
[edytuj | edytuj kod]Decyzję w sprawie skrócenia 57. kadencji parlamentu podjęła Izba Gmin 29 października 2019 r. Wniosek w tej sprawie złożony przez premiera Borisa Johnsona został poparty przez 438 parlamentarzystów (zarówno z rządzącej Partii Konserwatywnej, jak i deputowanych opozycyjnych z Partii Pracy, Demokratycznej Partii Unionistycznej i niezrzeszonych), przeciw opowiedziało się 20 deputowanych. W głosowaniu nie uczestniczyli przedstawiciele Liberalnych Demokratów, szkockich narodowców oraz zielonych[1][2][3].
Kalendarz wyborczy
[edytuj | edytuj kod]Najważniejsze daty[4]:
- 29 października – Uchwalenie ustawy o przedterminowych wyborach parlamentarnych w 2019 r. przez Izbę Gmin
- 30 października – Przyjęcie ustawy o przedterminowych wyborach parlamentarnych w 2019 r. przez Izbę Lordów
- 31 października – Ustawa otrzymała zgodę królewską i wchodzi w życie ze skutkiem natychmiastowym. Akt prawny określa datę wyborów parlamentarnych na dzień 12 grudnia
- 6 listopada – Rozwiązanie parlamentu 57. kadencji i oficjalne rozpoczęcie kampanii. Początek okresu przedwyborczego. Ogłoszono proklamację królewską ws. zwołania nowego parlamentu i wyznaczającą datę pierwszego posiedzenia
- 8 listopada – Zawiadomienie o wyborach parlamentarnych ogłoszone w okręgach wyborczych
- 14 listopada – Zamknięcie nominacji kandydatów (zakończenie tworzenia list kandydatów)
- 16 listopada – Publikacja list kandydatów w okręgach wyborczych
- 21 listopada – O godz. 17:00 upływa termin rejestracji wyborców w głosowaniu korespondencyjnym (Irlandia Północna)[5]
- 26 listopada – O godz. 17:00 upływa termin rejestracji wyborców w głosowaniu korespondencyjnym (Wielka Brytania). Termin rejestracji wyborców uprawnionych do głosowania w lokalach wyborczych upływa o godz. 23:59
- 4 grudnia – Ostatni dzień rejestracji wyborców głosujących przez pełnomocnika (do godz. 17:00). (Wyjątki dotyczą sytuacji awaryjnych).
- 12 grudnia – Dzień wyborów – lokale wyborcze są otwarte od 7:00 do 22:00
- 13 grudnia – Ogłoszenie wyników wyborów. Zakończenie okresu przedwyborczego.
- 17 grudnia – Pierwsze posiedzenie nowego (58. kadencji) parlamentu Zjednoczonego Królestwa, w celu formalnego wyboru Spikera Izby Gmin i zaprzysiężenia członków przed uroczystością otwarcia pierwszej sesji nowego parlamentu[6][7][8].
Kampania wyborcza
[edytuj | edytuj kod]Partia Konserwatywna zaproponowała zwiększenie wydatków na publiczną służbę zdrowia (National Health Service – NHS), choć nie tak duże, jak wzrost zawarty w propozycjach Partii Pracy i Liberalnych Demokratów[9]. Torysi zaproponowali inwestowanie w lokalną infrastrukturę, w tym budowę nowej linii kolejowej między Leeds a Manchesterem[10].
Partia Pracy zaproponowała znaczne zwiększenie wydatków państwa do 45% produkcji krajowej[11] co umożliwiłoby wzrost budżetu NHS, powstrzymanie podwyższenia wieku emerytalnego, wprowadzenie „National Care Service” zapewniającej bezpłatną opiekę osobistą, przejście do gospodarki zerowej emisji dwutlenku węgla do 2030 roku, nacjonalizację kluczowych branż, bezpłatną komunikację miejską dla osób poniżej 25. roku życia i budowę 100 000 domów komunalnych rocznie[12]. W ramach nacjonalizacji Partia Pracy proponowała przejęcie przez państwowo transportu kolejowego, sieci dostaw energii, Royal Mail, przedsiębiorstw wodnych i kanalizacyjnych w Anglii. Laburzyści zaproponowali również częściowe znacjonalizowanie części BT Group i zapewnienie wszystkim bezpłatnego dostępu do internetu szerokopasmowego[13]. Partia Pracy planowała również zredukować średni tygodniowy wymiar godzin pracy w pełnym wymiarze godzin do 32 bez uszczerbku na wynagrodzeniu[14].
Za główny priorytet Liberalni Demokraci postawili sobie przeciwstawienie się Brexitowi. Inne kwestie dotyczyły: zwiększenia wydatków na NHS, bezpłatnej opieki nad dziećmi w wieku od dwóch do czterech lat, rekrutacji 20 000 dodatkowych nauczycieli, wytwarzaniu 80% energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych do 2030 roku, zamrożenia podwyżek na bilety kolejowe i legalizacji marihuany[15].
Partia Brexitu skoncentrowała się na Brexicie, sprzeciwie wobec prywatyzacji NHS, ograniczeniu imigracji, obniżeniu podatku VAT na paliwo krajowe, darmowym internecie szerokopasmowym w regionach ubogich. Ponadto partia opowiedziała się za zniesieniem podatku od spadków, likwidacją odsetek od pożyczek studenckich, przeciwko budowie kolei dużej prędkości HS2 i reformą Sądu Najwyższego na kształt Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych[16].
Szkocka Partia Narodowa skoncentrowała się m.in. na drugim referendum w sprawie niepodległości Szkocji w 2020 roku, kwestii Brexitu, usunięciu brytyjskich okrętów podwodnych uzbrojonych w broń jądrową z wód szkockich i decentralizacji w kwestiach takich jak prawo pracy, polityka narkotykowa i migracja[17]
Liberalni Demokraci, Zieloni, Szkocka Partia Narodowa, Plaid Cymru i Partia Pracy popierały całkowity zakaz szczelinowania hydraulicznego w celu pozyskiwania ropy i gazu, podczas gdy konserwatyści aprobowali szczelinowanie na zasadzie jednostkowych przypadków[18].
Kandydaci
[edytuj | edytuj kod]W terminie, który upłynął o godz. 16:00 w dniu 14 listopada 2019 Komisja Wyborcza zarejestrowała łącznie 3222 kandydatów[19], w tym rekordową liczbę 1120 kobiet (co stanowi 34%). Zarówno całkowita liczba, jak i odsetek kandydatek wzrosły od 2017 roku, kiedy to z 3354 kandydatów 973 (29%) stanowiły kobiety. Najwięcej kobiet na listach bo aż 53% wystawili laburzyści, najmniej 30% torysi[20]. O mandat deputowanego ubiega się największa w historii liczba osób transpłciowych i niebinarnych, ogółem dziesięć[21].
Partia Konserwatywna zgłosiła najwięcej kandydatów, 635 na 650 miejsc możliwych do zdobycia w niższej izbie parlamentu. Partia Pracy 631, Liberalni Demokraci 611, Zieloni (Partia Zielonych Anglii i Walii, Szkocka Partia Zielonych i Partia Zielonych w Irlandii Północnej) – łącznie 472, a Partia Brexit – 275[21].
Rezygnacja ze startu w wyborach
[edytuj | edytuj kod]74 deputowanych zasiadających w Izbie Gmin 57 kadencji podjęło decyzję o rezygnacji z ponownego ubiegania się o mandat w grudniowych wyborach parlamentarnych [22]. Decyzję taką podjęło 32 torysów, 20 laburzystów (m.in. Owen Smith[23]), 16 niezależnych w tym były kanclerz Philip Hammond zasiadający w parlamencie od 22 lat[24], 3 liberalnych demokratów (m.in. Vince Cable minister w rządzie premiera Davida Camerona[25], 2 przedstawicielki Niezależnej grupy ds. Zmian (Change UK) i 1 reprezentant DUP.
Przed rozwiązaniem parlamentu decyzję o rezygnacji z kandydowania podjęli były deputowany Partii Pracy John Mann (Bassetlaw) i spiker Izby Gmin John Bercow (Buckingham), którzy złożyli mandat odpowiednio w dniach 28 października i 4 listopada 2019 roku[26][27].
Wycofani lub odrzuceni kandydaci
[edytuj | edytuj kod]Po zakończeniu procesu rejestracyjnego z wyborów wycofało się 10 kandydatów, dlatego pozostaną na kartach do głosowania w swoich okręgach wyborczych.
Kandydat | Partia | Okręg wyborczy | Powód wycofania | Data |
---|---|---|---|---|
Victor Farrell | Brexit Party | Glenrothes | Homofobiczne komentarze w 2017 roku[28] | 18 listopada |
Ryan Houghton | Partia Konserwatywna | Aberdeen North | Antysemickie, islamofobiczne i homofobiczne tweety w 2012 roku[29] | 19 listopada |
Sophie Cook | Niezależna | East Worthing and Shoreham | Zgłoszone przypadki nadużyć i prześladowania[30] | 19 listopada |
Amjad Bashir | Partia Konserwatywna | Leeds North East | Antysemickie komentarze w 2014 roku[31][32] | 20 listopada |
Waheed Rafiq | Liberalni Demokraci | Birmingham Hodge Hill | Antysemickie komentarze w 2014 roku[33] | 20 listopada |
Ben Mathis | Liberalni Demokraci | Hackney North and Stoke Newington | Obraźliwe tweety do 2018 roku[34] | 24 listopada |
Flora Scarabello | Partia Konserwatywna | Glasgow Central | Komentarze antymuzułmańskie[35] | 27 listopada |
Safia Ali | Partia Pracy | Falkirk | Antysemickie posty na starym koncie facebooku[36] | 28 listopada |
Neale Hanvey | Szkocka Partia Narodowa | Kirkcaldy and Cowdenbeath | Zarzuty dotyczące antysemityzmu w poście na Facebooku w 2016 roku[37] | 28 listopada |
Ivan Lewis | Niezależny | Bury South | Wezwał wyborców do głosowania na konserwatystów[38] | 4 grudnia |
Sondaże
[edytuj | edytuj kod]Prognozy na tydzień przed głosowaniem
[edytuj | edytuj kod]Prognozy oparte na ankietach:
Partia | Electoral Calculus[39] (4-11 grudnia 2019) |
Election Maps UK[40] (6 grudnia 2019) |
Elections Etc[41] (5 grudnia 2019) |
UK-Elect[42] (8 grudnia 2019) | |
---|---|---|---|---|---|
Partia Konserwatywna | 348 | 345 | 346 | 354 | |
Partia Pracy | 225 | 224 | 218 | 212 | |
SNP | 41 | 43 | 45 | 43 | |
Liberalni Demokraci | 13 | 14 | 19 | 17 | |
Plaid Cymru | 4 | 4 | 4 | 4 | |
Zieloni | 1 | 1 | 1 | 1 | |
Brexit Party | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Inni | 19 | 19 | 19 | 19 | |
Ostateczny rezultat | Konserwatyści z większością 46 mandatów |
Konserwatyści z większością 40 mandatów |
Konserwatyści z większością 42 mandatów |
Konserwatyści z większością 58 mandatów |
Uwaga: Wyniki nie sumują się do 650 mandatów z powodu zaokrąglenia. Spiker Izby Gmin został ujęty w Inne.
Ostatnie prognozy
[edytuj | edytuj kod]Partia | YouGov[43] 10 grudnia 2019 |
Electoral Calculus 12 grudnia 2019 |
Election Maps UK[44] 12 grudnia 2019 |
Elections Etc[45] 12 grudnia 2019 |
UK-Elect[46] 11 grudnia 2019 | |
---|---|---|---|---|---|---|
Partia Konserwatywna | 339 | 351 | 344 | 341 | 348 | |
Partia Pracy | 231 | 224 | 223 | 224 | 217 | |
SNP | 41 | 41 | 45 | 43 | 44 | |
Liberalni Demokraci | 15 | 13 | 14 | 19 | 17 | |
Plaid Cymru | 4 | 2 | 4 | 4 | 4 | |
Zieloni | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | |
Brexit Party | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | |
Inni | 19 | 18 | 18 | 19 | 19 | |
Ostateczny rezultat | Konserwatyści z większością 28 mandatów |
Konserwatyści z większością 52 mandatów |
Konserwatyści z większością 38 mandatów |
Konserwatyści z większością 32 mandatów |
Konserwatyści z większością 46 mandatów |
Exit Poll
[edytuj | edytuj kod]Według exit poll przeprowadzonego przez Ipsos MORI dla BBC, ITV i Sky News opublikowanego po zamknięciu lokali wyborczych o godz. 22:00, przedterminowe wybory parlamentarne do Izby Gmin wygrała Partia Konserwatywna. Torysi zdeklasowali rywali zdobywając 368 z 650 mandatów. Opozycyjna Partia Pracy może liczyć na 191 mandatów. Trzecie miejsce zajęła Szkocka Partia Narodowa z 55 mandatami[47][48]
Partia | % | Mandaty | |
---|---|---|---|
Partia Konserwatywna | 44 | 368 | |
Partia Pracy | 33 | 191 | |
SNP | – | 55 | |
Liberalni Demokraci | 12 | 13 | |
Plaid Cymru | – | 3 | |
Zieloni | 3 | 1 | |
Brexit Party | 2 | 0 | |
Inni | 6 | 19 | |
Razem | 100 | 650 | |
Źródło: Ipsos MORI[49] |
Wyniki
[edytuj | edytuj kod]W wyborach zwyciężyła Partia Konserwatywna uzyskując 43,6% poparcia (365 mandatów), przed Partią Pracy 32,1% poparcia (202 mandaty) i Szkocką Partią Narodową. Torysi uzyskali największą liczbę głosów od 1979 roku i zdobyli największą liczbę mandatów od czasów wyborów z 1987. Łączna liczba ponad 13,9 mln głosów jest największą liczbą głosów zdobytą przez jakąkolwiek partię od 1992. Laburzyści otrzymali prawie 10,3 mln głosów, tracąc około 2,6 miliona wyborców w porównaniu do wyborów z 2017 roku. Frekwencja wyborcza wyniosła 67,30%[50][51].
W Szkocji, Szkocka Partia Narodowa poprawiła swój wynik z 2017 roku zdobywając 48 mandatów (o 13 więcej) przy 45% głosów poparcia[52].
Partia | Lider | Kandydaci | Mandaty | Zmiana[a] | Liczba głosów | % głosów | Zmiana (%)[a] | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Partia Konserwatywna | Boris Johnson | 635 | 365 | 48 | 13 966 451 | 43,6 | +1,2 | |
Partia Pracy | Jeremy Corbyn | 631 | 202 | 60 | 10 269 076 | 32,1 | -7,8 | |
Szkocka Partia Narodowa | Nicola Sturgeon | 59 | 48 | 13 | 1 242 380 | 3,9 | +0,8 | |
Liberalni Demokraci | Jo Swinson | 611 | 11 | 1 | 3 696 423 | 11,5 | +4,2 | |
Demokratyczna Partia Unionistyczna | Arlene Foster | 17 | 8 | 2 | 244 127 | 0,8 | -0,1 | |
Sinn Féin | Mary Lou McDonald | 15 | 7 | 181 853 | 0,6 | -0,2 | ||
Plaid Cymru | Adam Price | 36 | 4 | 153 265 | 0,5 | 0,0 | ||
Socjaldemokratyczna Partia Pracy | Colum Eastwood | 14 | 2 | 2 | 118 737 | 0,4 | +0,1 | |
Partia Zielonych Anglii i Walii | Siân Berry i Jonathan Bartley | 472 | 1 | 865 697 | 2,7 | +1,1 | ||
Partia Sojuszu Irlandii Północnej | Naomi Long | 18 | 1 | 1 | 134 115 | 0,4 | +0,2 | |
Spiker Izby Gmin | Lindsay Hoyle | 1 | 1 | 26 831 | 0,1 | 0,0 | ||
Brexit Party | Nigel Farage | 275 | 0 | 642 323 | 2,0 | +2,0 | ||
Ulsterska Partia Unionistyczna | Steve Aiken | 16 | 0 | 93 123 | 0,3 | 0,0 | ||
Yorkshire Party | Christopher Whitwood | 28 | 0 | 29 201 | 0,1 | 0,0 | ||
Partia Niepodległości Zjednoczonego Królestwa | Patricia Mountain | 44 | 0 | 22 817 | 0,1 | -1,8 | ||
Partia Liberalna | Steve Radford | 19 | 0 | 10 876 | 0,0 | 0,0 | ||
Change UK | Anna Soubry | 3 | 0 | 10 006 | 0,0 | 0,0 | ||
Aontú | Peadar Tóibín | 7 | 0 | 9814 | 0,0 | 0,0 | ||
Official Monster Raving Loony Party | Howling Laud Hope | 24 | 0 | 9739 | 0,0 | 0,0 | ||
Christian Peoples Alliance | Sidney Cordle | 27 | 0 | 6486 | 0,0 | 0,0 | ||
Partia Socjaldemokratyczna | William Clouston | 20 | 0 | 3295 | 0,0 | 0,0 | ||
Partia Dobrostanu Zwierząt | Vanessa Hudson | 6 | 0 | 3086 | 0,0 | 0,0 | ||
Angielscy Demokraci | Robin Tilbrook | 4 | 0 | 1987 | 0,0 | 0,0 | ||
Partia Libertariańska | Adam Brown | 5 | 0 | 1780 | 0,0 | 0,0 | ||
Robotnicza Partia Rewolucyjna | Joshua Ogunleye | 4 | 0 | 524 | 0,0 | 0,0 | ||
Advance Together | Annabel Mullin | 5 | 0 | 351 | 0,0 | 0,0 | ||
Pozostali kandydaci | 433 | 0 | 1 | 267 757 | 0,8 | +0,7 | ||
Razem | 3429 | 650 | 100,0 |
Decyzje i wnioski po wyborach
[edytuj | edytuj kod]Szacuje się, że porażka Partii Pracy była związana z proponowaniem bardzo wysokich podatków. Tego typu podatki są zazwyczaj proponowane przez skrajnie lewicowe partie, które nie uzyskują w Wielkiej Brytanii większego poparcia. Propozycje tych podatków, które trafiłyby w gusta co najwyżej tradycyjnych wyborców robotniczych z tzw. "Czerwonego Muru" Partii nie zyskały aprobaty, ze względu na to, że Ci wyborcy oczekiwali pełnego poparcia Brexitu. Z kolei zaś nowi wyborcy partii - lewicująca klasa średnia, była przerażona wysokością podatków. Jedyne co powstrzymało znacznie większą przegraną było to co ją częściowo wywołało - klasa średnia zazwyczaj popierała zastopowanie Brexitu, skrócenie czasu pracy na pełnym etacie i m.in. darmową edukację. [53] [54][55][56] Ostatecznie zdecydowano się na odsunięcie Jeremyego Corbyna(który oficjalnie przyjął na siebie porażkę)[57].
Okres powyborczy
[edytuj | edytuj kod]13 grudnia:
- Liderka SNP Nicola Sturgeon komentując wynik wyborczy stwierdziła, że otrzymała wyraźny mandat do przeprowadzenia nowego referendum w sprawie niepodległości Szkocji[59].
- Królowa Elżbieta II oficjalnie powierzyła premierowi Borisowi Johnsonowi misję sformowania nowego rządu[60].
17 grudnia:
- Na inauguracyjnym posiedzeniu zebrała się Izba Gmin. Posiedzenie rozpoczęło się od formalnego wyboru spikera izby, którym przez aklamację ponownie został Lindsay Hoyle z Partii Pracy, który pod koniec poprzedniej kadencji zastąpił Johna Bercowa. Następnie krótkie przemówienia wygłosili liderzy frakcji parlamentarnych. Po przemówieniach ślubowania indywidualnie złożyło 650 deputowanych[61].
19 grudnia:
- Królowa Elżbieta II przedstawiła propozycje rządu dotyczące nowej sesji parlamentarnej w przemówieniu królowej. W mowie tronowej określono pierwszy priorytet rządu, jakim jest ogłoszenie Brexitu w dniu 31 stycznia 2020 roku. Przedstawiła również propozycje dotyczące inwestowania w usługi publiczne, reformy systemu opieki socjalnej, a także bezpieczeństwa publicznego[62].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Względem wyników wyborów w 2017 roku.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Early Parliamentary General Election Bill: Third Reading. parliament.uk. [dostęp 2019-10-29]. (ang.).
- ↑ UK set for 12 December general election after MPs' vote. bbc.com. [dostęp 2019-10-29]. (ang.).
- ↑ Brexit: Parliament breaks deadlock with vote for 12 December election. The Guardian. [dostęp 2019-10-30]. (ang.).
- ↑ General Election 2019 timetable: the key dates and deadlines for the next five weeks of campaigning. inews.co.uk. [dostęp 2019-11-04]. (ang.).
- ↑ Register to vote. gov.uk. [dostęp 2019-11-11]. (ang.).
- ↑ New Parliament to start on Tuesday December 17. countypress.co.uk. [dostęp 2019-11-07]. (ang.).
- ↑ „ORDERS APPROVED AND BUSINESS TRANSACTED AT THE PRIVY COUNCIL HELD BY THE QUEEN AT BUCKINGHAM PALACE ON 6TH NOVEMBER 2019. privycouncil.independent.gov.uk. [dostęp 2019-11-06]. (ang.).
- ↑ Start of a new Parliament. parliament.uk. [dostęp 2019-11-30]. (ang.).
- ↑ Election 2019, Your Questions Answered: Are there record numbers of NHS staff?. bbc.com. [dostęp 2019-11-24]. (ang.).
- ↑ General election 2019: Boris Johnson vows to 'forge a new Britain'. bbc.com. [dostęp 2019-11-24]. (ang.).
- ↑ Labour's spending plans aren't especially unusual – just look at Sweden. theguardian.com/business. [dostęp 2019-11-24]. (ang.).
- ↑ Labour Party manifesto 2019: 12 key policies explained. bbc.com. [dostęp 2019-11-21]. (ang.).
- ↑ Labour's free broadband plan fires up the election battle. theguardian.com. [dostęp 2019-11-15]. (ang.).
- ↑ Praca w Wielkiej Brytanii tylko przez 4 dni w tygodniu. Dla wszystkich!. brexitstandard.com. [dostęp 2019-11-13]. (pol.).
- ↑ Liberal Democrat manifesto 2019: 12 key policies explained. bbc.com. [dostęp 2019-11-20]. (ang.).
- ↑ Brexit Party: 12 key policies explained. bbc.com. [dostęp 2019-11-22]. (ang.).
- ↑ SNP manifesto 2019: 12 key policies explained. bbc.com. [dostęp 2019-11-28]. (ang.).
- ↑ Fracking: Have the Conservatives left open the back door?. bbc.com. [dostęp 2019-11-12]. (ang.).
- ↑ Record Number Of Women To Stand In 2019 General Election. huffingtonpost.co.uk. [dostęp 2019-11-16]. (ang.).
- ↑ General election: Record number of women set to stand as candidates. independent.co.uk. [dostęp 2019-11-16]. (ang.).
- ↑ a b There’s a record number of trans and non-binary people running for parliament in the UK general election. pinknews.co.uk. [dostęp 2019-11-29]. (ang.).
- ↑ Which MPs are standing down at the 2019 general election?. The Guardian. [dostęp 2019-11-15]. (ang.).
- ↑ For political and personal reasons, I have written tonight to @jeremycorbyn informing him of my decision not to stand at the coming General Election. It has been a great honour and a privilege to serve the people of the Pontypridd Constituency.. twitter.com. [dostęp 2019-10-29]. (ang.).
- ↑ It is with great sadness that I am today announcing my decision to stand down as Member of Parliament for Runnymede & Weybridge at the forthcoming General Election. My letter to the constituents I have served for 22 years. twitter.com. [dostęp 2019-11-05]. (ang.).
- ↑ Following the election of @joswinson, @vincecable is stepping down as leader of @LibDems and has announced that he will not seek re-election in 2022. Sir Vince began his Parliamentary career with this speech on 11 June 1997, watch the archive footage. twitter.com. [dostęp 2019-07-22]. (ang.).
- ↑ Three Hundreds of Chiltern: John Mann. gov.uk. [dostęp 2019-11-06]. (ang.).
- ↑ „Rt Hon John Bercow – Parliamentary career – MPs and Lords – UK Parliament”. parliament.uk. [dostęp 2019-11-04]. (ang.).
- ↑ Brexit Party withdraws support from Glenrothes candidate over ‘rampant homophobia’. scotsman.com. [dostęp 2019-11-18]. (ang.).
- ↑ Tory Aberdeen candidate suspended for 'unacceptable' comments. bbc.com. [dostęp 2019-11-19]. (ang.).
- ↑ GE2019 – Finding the right path. sophiecook.me.uk. [dostęp 2019-11-18]. (ang.).
- ↑ Tory election candidate for Leeds North East claims British Jews return from Israel as 'brainwashed extremists'. thejc.com. [dostęp 2019-11-189]. (ang.).
- ↑ Condemnation for Conservative candidate who described British Jews returning from Israel as ‘brainwashed extremists’. bod.org.uk. [dostęp 2019-11-189]. (ang.).
- ↑ Waheed Rafiq: Lib Dem candidate suspended from party over 'clearly anti-Semitic' remarks. standard.co.uk. [dostęp 2019-11-20]. (ang.).
- ↑ Hackney North Lib Dem candidate dropped over ‘clearly offensive’ tweets. hackneycitizen.co.uk. [dostęp 2019-11-24]. (ang.).
- ↑ Tories suspend Glasgow candidate amid 'anti-Muslim' comments probe. bbc.com. [dostęp 2019-11-27]. (ang.).
- ↑ Scottish Labour drops Falkirk candidate over alleged antisemitic posts. theguardian.com. [dostęp 2019-11-28]. (ang.).
- ↑ General election 2019: SNP drop candidate over claims of anti-Semitism. bbc.com. [dostęp 2019-11-28]. (ang.).
- ↑ Former Labour minister Ivan Lewis urges voters to back Tories to stop Jeremy Corbyn becoming prime minister. standard.co.uk. [dostęp 2019-12-04]. (ang.).
- ↑ General Election Prediction. electoralcalculus.co.uk. [dostęp 2019-12-11]. (ang.).
- ↑ #GE2019 Nowcast. twitter.com/ElectionMapsUK. [dostęp 2019-12-06]. (ang.).
- ↑ FIFTH COMBINED FORECAST FOR THE 2019 GENERAL ELECTION. electionsetc.com. [dostęp 2019-12-04]. (ang.).
- ↑ FIFTH COMBINED FORECAST FOR THE 2019 GENERAL ELECTION. ukelect.co.uk. [dostęp 2019-12-08]. (ang.).
- ↑ "Follow the 2019 UK General Election with YouGov”. yougov.co.uk. [dostęp 2019-12-11]. (ang.).
- ↑ #GE2019 Nowcast (12th Dec). twitter.com/ElectionMapsUK. [dostęp 2019-12-12]. (ang.).
- ↑ "Final combined forecast for the 2019 General Election”. electionsetc.com. [dostęp 2019-12-12]. (ang.).
- ↑ "UK-Elect General Election Forecast, December 11th 2019”. ukelect.co.uk. [dostęp 2019-12-11]. (ang.).
- ↑ Election results 2019: Tories on course to win majority – exit poll. bbc.com. [dostęp 2019-12-12]. (ang.).
- ↑ Election results 2019: Exit poll forecasts SNP to win 55 seats. bbc.com. [dostęp 2019-12-12]. (ang.).
- ↑ Ipsos MORI final election poll predicts Conservative victory. ipsos.com. [dostęp 2019-12-22]. (ang.).
- ↑ Wet, windy and icy weather could dent General Election turnout. metro.co.uk. [dostęp 2019-12-12]. (ang.).
- ↑ „Results of the 2019 General Election”. bbc.com. [dostęp 2019-12-13]. (ang.).
- ↑ Scotland election results 2019: SNP wins election landslide in Scotland. bbc.com. [dostęp 2019-12-13]. (ang.).
- ↑ Democrats, Don't Screw Up Like Labour Did in the UK [online], foreignpolicy.com [dostęp 2019-12-23] (ang.).
- ↑ Five reasons why Labour lost the election | Politics | The Guardian [online], www.theguardian.com [dostęp 2019-12-23] (ang.).
- ↑ UK election: Ten reasons why the Tories won and Labour lost [online], www.irishtimes.com [dostęp 2019-12-23] (ang.).
- ↑ Labour is no longer the party of the traditional working class - British politics [online], www.economist.com [dostęp 2019-12-23] (ang.).
- ↑ Jeremy Corbyn blames himself, Brexit and the media for Labour defeat [online], www.irishtimes.com [dostęp 2019-12-23] (ang.).
- ↑ http://election-data.co.uk/wp-content/uploads/2017/07/Rural_Urban_final.pdf
- ↑ Scottish independence vote a 'democratic right', says Sturgeon. The Guardian. [dostęp 2019-12-13]. (ang.).
- ↑ Królowa powierzyła Johnsonowi misję stworzenia nowego rządu. londynek.net. [dostęp 2019-12-13]. (pol.).
- ↑ "Jeden z najlepszych parlamentów, jaki kiedykolwiek został wyłoniony" [online], TVN24.pl, 17 grudnia 2019 [dostęp 2019-12-18] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-18] (pol.).
- ↑ MPs debate the Queen's Speech. www.parliament.uk. [dostęp 2019-12-20]. (ang.).