Ziemik spiżowy
| Sehirus luctuosus | |||
| Mulsant et Rey, 1866 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Sehirus luctuosus | ||
| Synonimy | |||
| |||
Ziemik spiżowy[1] (Sehirus luctuosus) – gatunek pluskwiaka z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny ziemikowatych. Zamieszkuje krainę palearktyczną.
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten opisali po raz pierwszy w 1866 roku Étienne Mulsant i Claudius Rey. Jako lokalizację typową wskazali Francję[2].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Pluskwiak o owalnym w zarysie ciele, zwykle długości od 5 do 7 mm, rzadko większy, do 9 mm. Ubarwienie ma czarne lub czarnobrązowe, często z bardziej brązowym odcieniem na przykrywkach półpokryw. Zakrywka bywa od mlecznobiałej po ciemnobrązową. Wierzch ciała jest gęsto punktowany. Punkty w tylnej połowie przedplecza są nie połączone bruzdami, drobniejsze i rozmieszczone bardziej regularnie niż u S. morio. Głowa ma oczy złożone słabo na boki odstające. Policzki są dłuższe od nadustka i zakrywają jego przednią część, aczkolwiek mogą się ze sobą nie stykać[3][4].
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Owad ten zasiedla suche, dobrze nasłonecznione, skąpo porośnięte stanowiska otwarte, chętnie o podłożu wapiennym lub piaszczystym, w tym tereny ruderalne[1][3][5]. Występuje od nizin po góry, w Alpach docierając nasłonecznionymi zboczami do rzędnych 2000 m n.p.m.[5]
Zarówno larwy jak i postacie dorosłe są fitofagami ssącymi soki z zielonych części roślin oraz ich nasion[1][5]. Najchętniej żerują na ogórecznikowatych, szczególnie często na niezapominajkach, zwłaszcza niezapominajce polnej, ale też na farbownikach i żmijowcach, a poza tym na przedstawicielach innych rodzin, w tym na dziewannach, macierzankach, rogownicach i szałwii łąkowej[3][5].
Ziemiki te aktywne są od wiosny do jesieni[1]. Bytują głównie na powierzchni gleby, jednak w przypadającym na koniec kwietnia i maj okresie rozrodczym fruwają i siadają na rozmaitych roślinach[5]. Samice wykazują troskę rodzicielską o złoża jaj i larwy. Te ostatnie obserwuje się od połowy czerwca lub od lipca[3][5]. Osobniki dorosłe nowego pokolenia pojawiają się od końca lipca lub sierpnia[5] i są stadium zimującym[5][3].
Rozprzestrzenienie
[edytuj | edytuj kod]Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Luksemburga, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Malty, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Serbii, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji oraz europejskich części Rosji[6][7]. W Afryce Północnej podawany jest z Algierii. W Azji notowany jest z Syberii, Turcji, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu, Kazachstanu, Tadżykistanu, Kirgistanu, Iranu i Mongolii[7]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Sehirus luctuosus – Ziemik spiżowy. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2022-07-12].
- ↑ É. Mulsant, C. Rey: Histoire naturelle des punaises de France. II Tribu: Pentatomides. Paris: Savy & Deyrolle, 1866, s. 66.
- ↑ a b c d e Jerzy A. Lis, Barbara Lis, Dariusz J. Ziaja: Heteroptera Poloniae 2: Pentatomoidea 1: Acanthosmatidae, Cydnidae, Plataspidae, Scutelleridae, Thyreocoridae. Bytom: Zakład Poligraficzno-Wydawniczy „Plik”, 2012.
- ↑ Jerzy A. Lis: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XVIII Pluskwiaki różnoskrzydłe - Heteroptera z. 12 Plataspidae, Thyreocoridae, Cydnidae. Toruń: Oficyna Wydawnicza Turpress, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1997. ISBN 83-86781-42-4.
- ↑ a b c d e f g h Ekkehard Wachmann, Albert Melber, Jürgen Deckert: Wanzen. Band 4: Pentatomomorpha II: Pentatomoidea: Cydnidae, Thyreocoridae, Plataspidae, Acanthosomatidae, Scutelleridae, Pentatomidae. (= Die Tierwelt Deutschlands und der angrenzenden Meeresteile nach ihren Merkmalen und nach ihrer Lebensweise. 81. Teil). Goecke & Evers, Keltern, 2008. ISBN 978-3-937783-36-9.
- ↑ Sehirus luctuosus Mulsant & Rey, 1866. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2022-07-12].
- ↑ a b Berend Aukema (red.): Sehirus luctuosus Mulsant & Rey, 1866. [w:] Catalogue of Palearctic Heteroptera [on-line]. Naturalis Biodiversity Center. [dostęp 2022-07-12].