Tekst źródłowy strony Słowianin

== Słowianin ({{język polski}}) ==
{{wymowa}} {{IPA3|swɔˈvʲjä̃ɲĩn}}, {{AS3|su̯ovʹi ̯'''ä̃'''ńĩn}}, {{objaśnienie wymowy|ZM|PWART|NAZAL|IJ}} {{audio|Pl-Słowianin.ogg}}
{{znaczenia}}
''rzeczownik, rodzaj męskoosobowy''
: (1.1) {{etn}} [[przedstawiciel]] [[jeden|jednego]] [[z]] [[lud]]ów [[lub]] [[naród|narodów]] [[indoeuropejski]]ch, [[zamieszkiwać|zamieszkujących]] [[wschodni]]ą [[i]] [[południowo-wschodni]]ą [[część]] [[Europa|Europy]]; {{wikipedia|Słowianie}}
{{odmiana}}
: (1.1) {{odmiana-rzeczownik-polski
|Mianownik lp = Słowianin
|Mianownik lm = Słowianie
|Dopełniacz lp = Słowianina
|Dopełniacz lm = Słowian
|Celownik lp = Słowianinowi
|Celownik lm = Słowianom
|Biernik lp = Słowianina
|Biernik lm = Słowian
|Narzędnik lp = Słowianinem
|Narzędnik lm = Słowianami
|Miejscownik lp = Słowianinie
|Miejscownik lm = Słowianach
|Wołacz lp = Słowianinie
|Wołacz lm = Słowianie
}}
{{przykłady}}
: (1.1) ''[[niektóry|Niektórzy]] [[przodek|przodkowie]] [[Słowianin|Słowian]] [[móc|mogli]] [[mieszkać]] [[w]] [[Europa|Europie]] [[już]] [[3]][[-]][[4]] [[tys.]] [[rok|lat]] [[temu]] [[–]] [[sądzić|sądzą]] [[naukowiec|naukowcy]] [[z]] [[Bydgoszcz]]y, [[który|którzy]] [[badać|badają]] [[zróżnicowanie]] [[DNA]] [[Słowianin|Słowian]]''<ref>[http://www.naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,393854,przodkowie-slowian-mogli-byc-w-europie-4-tys-lat-temu.html naukawpolsce.pap.pl]</ref>.
: (1.1) ''[[do|Do]] [[Słowianin|Słowian]] [[zaliczać|zalicza]] [[się]] [[Polak]]ów, [[Czech]]ów, [[Słowak]]ów, [[Serbołużyczanin|Serbołużyczan]], [[Białorusin]]ów, [[Rosjanin|Rosjan]], [[Ukrainiec|Ukraińców]], [[Łemko|Łemków]], [[Bośniak]]ów, [[Bułgar]]ów, [[Chorwat]]ów, [[Czarnogórzec|Czarnogórców]], [[Macedończyk]]ów, [[Serb]]ów [[i]] [[Słoweniec|Słoweńców]].''
: (1.1) ''[[w obliczu|W obliczu]] [[wielki]]ej [[ilość|ilości]] [[sprzeczny]]ch [[ze]] [[sobą]] [[dane|danych]], [[dociekliwy]] [[sceptyk]] [[musieć|musi]] [[pozostać]] [[w]] [[niepewność|niepewności]] [[zarówno]] [[co do]] [[pochodzenie|pochodzenia]] [[Słowianin|Słowian]] [[w ogóle]], [[jak i]] [[Polak]]ów [[w szczególności]]''<ref>Norman Davies, ''Boże Igrzysko. Historia Polski'', 2002, str. 60</ref>.
{{składnia}}
{{kolokacje}}
: (1.1) [[być]] / [[czuć się]] Słowianinem
{{synonimy}}
{{antonimy}}
: (1.1) [[nie-Słowianin]]
{{hiperonimy}}
: (1.1) [[Europejczyk]]
{{hiponimy}}
: (1.1) [[Polak]], [[Czech]], [[Słowak]], [[Serbołużyczanin]], [[Białorusin]], [[Rosjanin]], [[Ukrainiec]], [[Łemko]], [[Bośniak]], [[Bułgar]], [[Chorwat]], [[Czarnogórzec]], [[Macedończyk]], [[Serb]], [[Słoweniec]], [[Rusin]]
{{holonimy}}
{{meronimy}}
{{pokrewne}}
: {{rzecz}} [[Słowiańszczyzna]] {{ż}}, [[słowiańszczyzna]] {{ż}}, [[słowiańskość]] {{ż}}
:: {{fż}} [[Słowianka]] {{ż}}
: {{przym}} [[słowiański]]
: {{przysł}} [[słowiańsko]]
{{frazeologia}}
{{etymologia}}
: {{etym|prasł|*slověninŭ}} — endoetnonim. Istnieje wiele spornych hipotez dotyczących możliwej etymologii słowa. Jedna z nich, uważana jednak za "ludową", utrzymuje, że pochodzi on od {{etym|prasłow|*slovo}} → „[[słowo]]” (< {{etym|praindoeur|*k’leuos}}; {{por}} {{gr}} [[κλέος]]) → „[[wypowiedzieć|wypowiedziane]]; [[to]], [[co]] [[mówić|mówią]]”, z rdzenia rozwinęły się wyrazy: ''[[sława]], [[sławić]], [[słyszeć]], [[słych]], [[słuch]], [[słynąć]]''<ref>[http://www.poradniajezykowa.us.edu.pl/baza_archiwum.php?POZYCJA=160&AKCJA=&TEMAT=Etymologia&NZP=&WYRAZ= poradniajezykowa.us.edu.pl]</ref>; {{por}} etymologię słowa „[[Niemiec]]”.
: W wyniku rozmiarów handlu słowiańskimi niewolnikami we wczesnym średniowieczu, etnonim posłużył – za pośrednictwem greki bizantyjskiej ({{etym|gr|Σκλάβος}}, ok. 580) – jako źródłosłów dla {{etym2n|płac|sclavus|sclāvus}} → „[[niewolnik]]”<ref>[http://www.sprawynauki.edu.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1325&Itemid=1 sprawynauki.edu.pl]</ref>, {{por}} etymologię słowa „[[Saqaliba]]”.
{{uwagi}}
{{tłumaczenia}}
* angielski: (1.1) [[Slav]]
* arabski: (1.1) [[سلافي]] {{m}}
* baskijski: (1.1) [[eslaviar]]
* białoruski: (1.1) [[славянін]] {{m}}
* bośniacki: (1.1) [[Sloven]] {{m}}
* bułgarski: (1.1) [[славянин]] {{m}}
* chiński standardowy: (1.1) [[斯拉夫人]]
* czeski: (1.1) [[Slovan]] {{m}}
* esperanto: (1.1) [[slavo]]
* estoński: (1.1) [[slaavlane]]
* fiński: (1.1) [[slaavi]]
* francuski: (1.1) [[Slave]] {{m}}
* hebrajski: (1.1) [[סלאבי]] {{m}}
* hiszpański: (1.1) [[eslavo]] {{m}}
* ido: (1.1) [[Slavo]]
* interlingua: (1.1) [[slavo]]
* irlandzki: (1.1) [[Slavacha]]
* jakucki: (1.1) [[ньөһа]]
* japoński: (1.1) [[スラブ人]]
* jidysz: (1.1) [[סלאַוו]] {{m}} (slaw)
* karpatorusiński: (1.1) [[Славян]] {{m}}
* kataloński: (1.1) [[eslau]] {{m}}
* koreański: (1.1) [[슬라브 사람]]
* litewski: (1.1) [[slavas]] {{m}}
* łaciński: (1.1) [[Slavus]] {{m}}
* łotewski: (1.1) [[slāvs]] {{m}}
* macedoński: (1.1) [[Словен]] {{m}}
* niderlandzki: (1.1) [[Slaaf]] {{m}}
* niemiecki: (1.1) [[Slawe]] {{m}}
* norweski (bokmål): (1.1) [[slaver]]
* nowogrecki: (1.1) [[Σλάβος]] {{m}}
* ormiański: (1.1) [[սլավոն]]
* perski: (1.1) [[اسلاو]]
* portugalski: (1.1) [[eslavo]]
* rosyjski: (1.1) [[славянин|славяни́н]] {{m}}
* serbski: (1.1) [[Словен]] {{m}}
* slovio: (1.1) [[Slav]], [[Slavian]], [[Slavianic]]
* słowacki: (1.1) [[Slovan]] {{m}}
* słoweński: (1.1) [[Slován]] {{m}}
* staroangielski: (1.1) [[Sclave]]
* starogrecki: (1.1) [[Σκλᾶβος]] {{m}}
* szkocki gaelicki: (1.1) [[Slàbhach]] {{m}}
* szwedzki: (1.1) [[slav]]
* turecki: (1.1) [[Slav]]
* ukraiński: (1.1) [[слов'яни]] {{m}}, [[слов'янин]] {{m}}
* węgierski: (1.1) [[szláv]]
* włoski: (1.1) [[slavo]] {{m}}
{{źródła}}
<references />