Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.
La divisa dij Carabinié
L' Arma dij Carabinié a l'é stàita creà a Turin da Re Vitòrio Emanuel I ai 13 ëd luj dël 1814.
Ispirà da l'organisassion dla Gendarmerìa 'd Napoleon, da 'nlora a l'ha compagnà la stòria del Regn ëd Sardëgna prima, fin-a al 1860, e peui cola dl'Italia unìa, fin-a ancheuj.
Ancheuj l'Arma dij Carabinié a l'é un-a dle quatr fòrse armà italian-e, a dipend dal Ministé dla Difèisa, e a l'é na fòrsa militar an servissi permanent ëd pùblica sicurëssa.
Për la natura 'd fòrsa armà e 'd fòrsa 'd polissìa a l'a dij còmpit militar, an Italia e a lë strangé, ëd polissìa militar, ëd polissìa giudissiaria e 'd pùblica sicurëssa.
Tuti an Italia a conòsso ij Carabinié, che a son 110 mila, përchè an ògni pais a-i é na cita Stassion con 4 o 5 Carabinié e sò Comandant, ch'a l'é un Marëssal, e a l'é un-a dj'autorità dël pais.
Sempre Carabinié a son ij Corassé, ch'a fan la vardia al Pressident dla Repùblica, ij N.A.S., ch'a travajo për protege la salute dij sitadin, i R.O.S. ch'a fan j'indàgin contra la mafia, e tante d'àutre branche speciaj.
Soa divisa a l'é nèira, con doe bande rosse an sle braje, e 'l capel a pòrta na fiama ch'a l'é 'n pòch ël sìmbol dij Carabinié.
