Castlèt Monfrà

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

Castlèt Monfrà

Stat:	Italia
Region:	Piemont
Provincia:	Provincia ëd Lissandria
Nòm 'n italian:	Castelletto Monferrato
Coordinà:	Latitudin: 44° 58′ 47.1′′ N Longitudin: 8° 33′ 55.8′′ E Mostra an sla carta
Autëssa:	197 m s.l.m.
Surfassa:	9,58 km²
Abitant:	1.501 (2019)
Comun dj'anviron:	Lissandria, Quargnent, San Salvator
CAP:	15040
Prefiss tel.:	0131
Còdes ÌSTAT:	006051
Còdes fiscal:	C162
Sant protetor:	san Siro
Festa dël borgh:	9 dë dzèmber

Sit istitussional

Castlèt Monfrà (Castelletto Monferrato an italian) a l'é un comun dël Piemont ëd 1.501 abitant ^[1], ant la provinsa ëd Lissandria.

Ël pais a resta an sij brich ai margin orientaj dël Bass Monfrà, a na desen-a 'd km a nòrd ëd Lissandria. Le colin-e a son caraterisà da inclinassion dosse e na da composission ch'a ved calcar e crèje che as presto a la coltivassion ëd vigne.

Nòm

Ël comun a l'é ciamasse Castelletto Scazzoso fin al 1937, quand ch'a l'ha tramudà sò nòm an Castelletto Monferrato.

Stòria

Castlèt a l'é stàit fondà ant l'Età 'd Mès, tanme ùltim avampost militar aleràmich a protession dël confin oriental dël Marcheisà ëd Monfrà, an sla linia dij brich ch'a domino la pian-a 'd Bërgoj. Dël 1119 a l'é documentà col nòm ëd Castrum Castelleti. Ancora ant ël sécol ch'a fa XII a fasìa part ëd la diòcesi 'd Pavìa. A l'ha peui aderì a la causa dla Lega Lombarda ant ij conflit contra l'imperator Federich I Barbarossa. Dël sécol ch'a fa XIII, ël pais a l'é intra ant le mire dla Comun-a 'd Lissandria e dël 1290 a l'é stàit oget ëd contèisa antra le milissie lissandrin-e e cole dël Marcheisà. Dël 1316 ël castel a l'é anfeodà dai marchèis Paleòlogh a la famija djë Scassos (d'orìgin vërslèisa), tant ch'ël pais a ven sovens cità ant ij document tanme Castrum Scatiosorum.

Ël pais a l'é stàit devastà da le armà spagneule dël 1515, da le trupe dij Lansichenech dël 1642. Dël 1691 a l'é stàit anfeodà ai marchèis Beretta Landi, d'orìgin Milan, peui al tenent Antonio Maria Miglietti 'd San Salvator. Dël 1707, an séguit a la Guèra 'd Sucession Ëspagneula e al sucessiv Tratà d'Utrecht, Castlèt a passa al Ducà 'd Savòja 'd Vitòrio Medeo II, che pòch pì tard as tramuda an Regn ëd Sardëgna. La Comun-a a ven fondà mach ant la prima metà dël Setsent, ij prim at comunaj a armonto al 1742. D'apress a l'época dla dominassion fransèisa ëd Napoleon Bon-a-part, dël 1815 a torna ant ël Regn ëd Sardëgna e a l'é aministrà sota a la Division (peui Provinsa) ëd Lissandria, a la Provinsa (peui Sircondari) ëd Lissandria e al Mandament ëd San Salvator.