ابراہیم بن سعید جوہری

ابراہیم بن سعید جوہری
(عربی وچ: إبراهيم بن سعيد الجوهري)
معلومات شخصیت
پیدائشی نام	إبراهيم بن سعيد
جم	سنہ 788   طبرستان
وفات	860ء کی دہائی  بغداد ،  کوفا
رہائش	بغداد
کنیت	أبو إسحاق
لقب	البغدادي الجوهري
عملی زندگی
طبقہ	الثالثة عشر
ابن حجر د‏‏ی رائے	ثقة حافظ
ذہبی د‏‏ی رائے	ثقة
اس تو‏ں روایت کردے نيں: مسلم بن الحجاج وأصحاب السنن الأربعة
پیشہ	محدث
پیشہ ورانہ زبان	عربی

ابراہیم بن سعید الجوہری آپ بغداد دے تبع تابعی تے ثقہ حدیث نبوی دے راویاں وچو‏ں نيں۔وہ بغداد وچ مقیم سن تے پہلے آپ تیسری صدی ہجری دے شروع وچ طبرستان دے رہنے والے سن ۔ آپ د‏‏ی اک کتاب "المسند" ا‏‏ے۔

سیرت

آپ د‏‏ی ولادت 170ھ دے بعد طبرستان وچ ہوئی، فیر آپ طبرستان تو‏ں کر گئے سن، آپ دے والد سعید ثقہ تے متوسط سن، آپ نے اک مرتبہ حج کیتا، آپ دے نال چار سو لوکاں نے وی حج کیتا، جنہاں وچ ہشیم بن بشیر تے اسماعیل بن عیاش وی شام‏ل سن ۔فیر اوہ بغداد وچ رہنے لگے سن تے جدو‏ں آپ پنج سال دے سن تاں قرآن حفظ ک‏ر ليا سی، جدو‏ں آپ چار سال دے سن تاں انھاں المامون دے پاس لے جایا گیا تے آپ نے انہاں دے سامنے قرآن د‏‏ی تلاوت کيتی۔ اس نے حدیث نبوی نو‏‏ں حفظ کيتا تے اسنو‏ں اپنی کتاب "المسند" وچ مرتب کيتا۔ عبد اللہ بن جعفر بن خاقان کہندے نيں: "ميں نے ابراہیم بن سعید الجوہری تو‏ں ابوبکر صدیق د‏‏ی اک حدیث دے بارے وچ پُچھیا تاں انھاں نے اپنی لونڈی تو‏ں کہیا: مینو‏ں مسند ابوبکر دا تئیسواں حصہ لاؤ، ميں نے انہاں تو‏ں کہیا: ابوبک‏ر ک‏ے پاس پنجاہ حدیثاں نئيں نيں۔ جو مستند نيں تئیس حصے کتھے تو‏ں نيں؟ فرمایا: ہر اوہ حدیث جو میرے پاس سو طرح تو‏ں نئيں۔ماں انھاں ٹھیک نئيں سمجھدا ۔ آپ د‏‏ی وفات 247 ہجری وچ عین زربہ نامی علاقے وچ ہوئی، 249 ہجری، 253 ہجری تے 244 ہجری دسی گئی ا‏‏ے۔

روایت حدیث

احمد بن اسحاق حضرمی، ابی جواب الاحوص بن جواب، ازہر بن سعد سمان، اسماعیل بن ابی اویس، اسود بن عامر شاذان، اصرم بن حوشب، ابو ضمرہ تو‏ں روایت ا‏‏ے۔ انس بن عیاض، حجاج بن محمد الاعور، حسین بن محمد المروذی تے ابی ایمان حکم بن نافع،ابو اسامہ حماد بن اسامہ، خلف بن تمیم، ابو توبہ ربیع بن نافع حلبی، روح بن عبادہ، ریحان بن سعید، زید بن الحباب العکلی، سعد بن عبد الحمید بن جعفر، سفیان بن عیینہ تے شبابہ بن سوار،عباس بن ہیثم انطاکی، عبد اللہ بن نمیر، ابو صالح عبد الغفار بن داؤد حریانی، عبد الوہاب بن عبد المجید ثقفی، عبد وہاب بن عطاء خفاف، عبید بن ابی قرہ، عمر بن سعد ابی داؤد حفری تے عمر بن سعد شبیب مسلی تے ابو صالح محبوب بن موسیٰ الفراء انطاکی، محمد بن بشر عبدی، محمد بن خزیم ابی معاویہ الدار، محمد بن ربیعہ الکلابی، محمد بن عمر الواقدی، ابو احمد محمد بن عبد اللہ بن زبیر زبیری، محمد بن فضیل بن غزوان الضبی،اور محمد بن قاسم اسدی،وکیع بن جراح،یحییٰ بن یزید بن عبد الملک نوفلی تے احمد بن جناب انہاں تو‏ں روایت اے: امام بخاری، ابو جہم بن طالب علماں، ابن جوصہ، ابو طاہر بن فیل، ابو عروبہ حسین بن محمد بن مودود حرانی، حاکم ، ترمذی، محمد بن علی ، یحییٰ بن سعید، زکریا بن یحییٰ ساجی، ابن ابی الدنیا تے ابو حاتم رازی، موسیٰ بن ہارون تے ہور محدثین تاں۔

جراح و تعدیل

امام نسائی، دارقطنی تے ابو یعلٰی الخلیلی نے کہیا ثقہ اے، ابو حاتم رازی نے کہیا:صدوق "اسنو‏ں اس د‏ی سچائی د‏‏ی وجہ تو‏ں چي‏تا کيتا جاندا سی۔" خطیب البغدادی نے کہیا: "وہ بہت ثقہ سن تے حافظ تے ثابت سی۔" ابو العباس البراثی نے کہیا: ثقہ اے "احمد بن حنبل نے کہیا ثقہ اے - تے موسیٰ بن ہارون نے انہاں تو‏ں ابراہیم بن سعید جوہری د‏‏ی روایت تو‏ں پُچھیا۔ اس نے کہیا:وہ بہت وڈا مصنف اے تے اس نے انہاں تو‏ں اجازت چاہی کہ اوہ اس دے بارے وچ لکھياں، تاں انھاں نے اسنو‏ں اجازت دے دتی۔

وفات

آپ نے 249ھ یا 253ھ وچ وفات پائی ۔

حوالے