فرانسسکو المیڈا (پرتگالی: Francisco de Almeida)، سانچہ:IPA-pt، پیدائش: 1450ء - وفات: یکم مارچ1510ء) پرتگیزی امیر البحر، مہم جو تے ہندوستان وچ پرتگال دا پہلا وائسرائے سی ۔ اوہ سب توں پہلے 1503ء وچ اک بحری بیڑا لے کے ہندوستان آیا۔ اس وقت ایہ کیپٹن میجر سی ۔ اس نے کالی کٹ اُتے حملہ کیتا۔ اوتھے دے راجا نوں شکست دے کے ہندوستان وچ پہلی پرتگالی حکوت قائم کيتی جسنوں پرتگیزی ہند کہیا جاندا اے۔
فرانسسکو المیڈا 1450ء نوں لزبن، پرتگال وچ پیدا ہوئے۔ اوہ سب توں پہلے 1503ء وچ اک بحری بیڑا لے کے ہندوستان آیا سی تے کالی کٹ اُتے حملہ کیتا۔ کالی کٹ دے راجا نوں شکست دے کے ہندوستان وچ پرتگالی دی حکومت قائم کيتی۔ پرتگال بادشاہ نے 1505ء وچ انہاں نوں وائسرائے بنا کے دوبارہ ہندوستان وچ بھیجیا۔ افریقہ دے مشرقی ساحل اُتے متعدد قلعے تعمیر کرائے۔ کئی ہندوستانی حکمراناں توں اپنی طاقت تے فرمانروائی منوائی، مسالےآں دی منافع بخش تجارت نوں عرباں توں کھو لیا۔ افریقہ وچ اس نے کلوا وچ اک قلعہ تعمیر کیتا۔ کینیا وچ ممباسا نوں جلیا کے خاکستر کر دتا تے ہندوستان دے مغربی ساحل اُتے اپنے تسلط تے طاقت نوں مضبوط کیتا تاکہ اک طرف نہ صرف مسالےآں دا مرکز قبضہ وچ آ جائے بلکہ ایشیا توں پرتگال تک بحری راستہ قزاقاں تے دوسری بحری طاقتاں دے حملےآں توں محفوظ رہے۔ مصریاں نے اس بڑھدے ہوئے خطرے نوں دیکھ کے اک وڈا بحری بیڑا تعمیر کیتا تے 1508ء وچ المیڈا دے بیٹے نوں بحری جنگ وچ شکست دتی۔ 1509ء وچ ڈیوڈ دے نیڑے المیڈا دے بحری بیڑے تے مصریاں تے اس دے حلیف ہندوستانی حکمراناں دے کے مشترکہ بحری بیڑے دے درمیان سخت جنگ ہوئی۔ اس جنگ وچ المیڈا نوں فتح حاصل ہوئی۔ ايسے جنگ دے بعد پرتگالی حکومت نے اس دی جگہ البو قرق نوں وائسرائے بنا کے ہندوستان بھیجیا۔ پہلے المیڈا نے اس فیصلے نوں مننے توں انکار کیا[۳] لیکن بعد وچ اختیارات نويں وائسرائے دے حوالے کر دتے۔ المیڈا ہندوستان توں بذریعہ بحری جہاز پرتگال پرت رہیا سی تاں یکم مارچ 1510ء وچ جنوبی افریقہ دے ساحلی علاقے تے موجودہ کیپ ٹاؤن دے نیڑے قبائلیاں نے اسنوں قتل کر دتا۔[۴][۵]
↑عنوان : Альмеида, Франциск — شائع شدہ از: Encyclopedic Lexicon. Volume I, 1835 — اقتباس: Альмеида лично вступился в дело, был ранен стрелою в горло, и на месте умер 1 Марта 1510 года.
↑ ۲.۰۲.۱عنوان : Алмеида, Франциско — شائع شدہ از: Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary. Volume I, 1890 — اقتباس: Ему, однако, не удалось возвратиться на родину, и 1 марта 1510 г. в заливе Салданга близ мыса Доброй Надежды он был убит в битве с туземцами, смертельно раненный стрелою.