Vangelu
Su Vangelu est una paràula chi s'incontrat in sos lìberos de sa religione cristiana. Sa pàraula dae su gregu significat bona noa, e custa bona noa est sa nàschida de Gesus Cristu e-i s'insegnamentu chi at lassadu. Cando Gesus Cristu ha comintzadu a preigare, sa sìntesi fut: Su regnu de Deus est vicinu, cunvertidebos e creide a su vangelu. Sa pàraula servit a indicare puru bator libereddos, sos Vangelos o Evangèlios, inue si podet connòschere su chi Gesus Cristu at fatu e su sou insegnamentu. Una traditzione meda antiga narat chi sos autores de ognunu de sos bator libereddos sunt Matteu, Marcu, Luca e Giuanne. Matteu at iscritu printzipalmente po sos Ebreos, po mustrare chi Gesus fut su Messia chi Isaele aisetaiat, e chi sas profetzias si sunt cumpridas cun sa ennida de Gesus Cristu. In custu vangelu si podet lègere su Discursu de sa muntagna, e-i cudda pàgina: "Benide beneitos de su Babbu meu, ca aiat fàmine a m'azis dadu a mandigare", e-i su chi sighit. Matteu est unu de sos doighi discipulos de Gesù Cristu. Marcu, no fut de sos dòighi, ma fut unu cristianu, paret discìpulu de Paulu, s'apòstolu. At iscritu su vangelu po sos paganos, non ebreos. Est su pius cultzu de sos libereddos; est su primu chi est istadu cumpostu. Meda de su materiale sou s'agatat in sos vangelos de Matteu e Luca. Luca, no fut de sos dòighi discìpulos de Cristos. At iscritu unu Vangelu, ricu de paràbulas, contos che deviant illustrare s'insegnamentu de Cristos: sa paràbula de su Samaritanu, s'àtera de su fizu pròdigu, e àteras ancora. Luca est s'autore de un'àteru lìberu: Sos Atos de sos Apòstulos, chi contat sos primos annos de sa vida de sa creja cristiana e in particulare fatos de sa vida de santu Pedru e de sa vida de santu Pàulu. S'àteru Vangelu est de santu Giuanne, unu de sos dòighi. Custu vangelu tenet un'àteru modu de presentare a Gesus Cristu; s'ischema est divesciu dae sos àteros tres.
Tradutziones in sardu
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]- Antonio Mariani, Su Vanzelu de Jubanne in ottabas in limba oranesa, Nuove Grafiche Puddu, 2004, ISBN 9788889061077.
- Is Evangelius, tradutzione de Antoninu Meloni, Grafica del Parteolla, 2006, ISBN 978-88-88246-89-5.
- Su Vangelu de Giuanni (PDF), tradutzione de Pedru Cruccas, Lissèntzia Creative Commons, Liberamenti, Freàrgiu 2010.
- Evangèlios traduidos in sardu dae Antoni Simon Mossa, Edes, 2016, ISBN 9788860253644, OCLC 1045863708.
- Tradutziones de Pedru Cruccas
- Evangèlios in limba, traduidos dae Giovanna Santoru, in ztaramonte.it.
Àteros progetos
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]Wikimedia Commons tenet files chi ligant a: Vangelu |