21. SS brdska divizija Skenderbeg
21. SS oružana brdska divizija "Skenderbeg" (21. Waffen-Gebirgs-Division der SS Skenderbeg) ili 1. albanska (Albanische Nr. 1) formirana je nakon kapitulacije fašističke Italije, tokom proleća 1944. godine, od nemačkih oficira i podoficira, i albanskih regruta, većinom sa Kosova i Metohije. U sastav te SS-divizije uključeno je i više hiljada bivših pripadnika nemačke mornarice čiji su brodovi potopljeni u borbama sa zapadnim saveznicima.
21. SS divizija "Skenderbeg" | |
---|---|
Osnivanje | april 1944. |
Formacija | .
|
Jačina | 18.520 vojnika i oficira (6.015 Nemaca) 20. septembra 1944[1] |
Deo | SS trupa (nem. Wafen SS) |
Angažovanje | |
Komandanti | |
Komandant | . |
Divizija se uglavnom borila protiv jugoslovenskih i albanskih partizana. Od maja 1944, divizija je u sastavu 21. armijskog korpusa Druge oklopne armije. Tokom Andrijevičke operacije divizija je demonstrirala malu borbenu vrednost. U direktnom sukobu sa snagama NOVJ njene formacije su poražene i razbijene, a veliki broj albanskih regruta je dezertirao. Veliki postotak dezertera (gotovo 3.500 u samo dva mjeseca) doveo je do raspuštanja te jedinice, a ostatak je nazvan Kampfgruppe Skenderbeg i uključen u sastav 7. SS dobrovoljačke gorske divizije Prinz Eugen. Preformirana borbena grupa "Skenderbeg" ušla je u sastav obnovljene 7. SS divizije kao 14. SS puk "Skenderbeg".
Tokom Andrijevičke operacije jula 1944. ova divizija zajedno sa delovima 7. SS divizije počinila je masakr u selu Velika kod Plava u kojem je ubijeno preko 500 civila. Komandant divizije August Šmithuber osuđen je 1947. u Beogradu na smrt za počinjene ratne zločine i pogubljen.
Literatura
uredi- Gordon Williamson: THE WAFFEN-SS (3) Arhivirano 2011-02-08 na Wayback Machine-u
- "Vremeplov", "Nedjeljni Glas Slavonije", 85 (3!), 125, 33 - Osijek, 11. IX. 2005.
- Hrvatski enciklopedijski rječnik