Philip Johnson
Philip Cortelyou Johnson (Filip Džonson - 8. jul, 1906. – 25. januar, 2005.) bio je uticajni američki arhitekta. Sa svojim okruglim naočarama debelog okruglog okvira bio je decenijama najprepoznatljivija figura u američkoj arhitekturi.
| Philip Johnson | |
 Philip Johnson u svojoj 95. godini. | |
| Lični podaci | |
|---|---|
| Ime | Philip Johnson |
| Nacionalnost | American |
| Datum rođenja | 8. 7. 1906. |
| Mesto rođenja |  Cleveland, Ohio, SAD
|
| Datum smrti | 25. 1. 2005. (dob: 98) |
| Mesto smrti | New Canaan, Connecticut, SAD
|
| Alma mater | Harvard Graduate School of Design |
| Rad | |
| Građevine | IDS Tower, PPG Place, Crystal Cathedral |
| Dizajn | Zgrade pokrivene staklom |
| Nagrade | Pritzker Prize (1979) |
Godine 1930. osnovao je Odeljenje arhitekture i dizajna u Muzeju moderne umetnosti u New Yorku (MoMA), a 1978. je, kao poverenik, dobio zlatnu medalju od Američkog instituta arhitekata i prvu Pritzkerove nagradu za arhitekturu (1979). Kada je umro, januara, 2005. godine, iza sebe je ostavio dugogodišnjeg životnog partnera, Davida Whitneya[1], koji je umro par meseci kasnije, 12. juna, 2005.[2]
Rani život
urediJohnson je rođen u Clevelandu. Njegova porodica je poreklom iz Novog Amsterdama, a lista njegovih predaka uključuje i hugenota Jacques Cortelyoua, koji je napravio prvi plan grada Novog Amsterdama za Peter Stuyvesanta. Studirao je na Harvardu, gde se bavio istorijom i filozofijom, posebno predsokratovcima. Studije je nekoliko puta prekidao putovanjima po Evropi. Ova putovanja su bila veoma važnja u njegovom obrazovanju, jer je nakon poseta znamenitosti postao fasciniran arhitekturom.
Godine 1928. Johnson sreće arhitektu Ludwiga Mies van der Rohea, koji je u to vreme projektovao Nemački paviljon za Expo 1929 u Barseloni. Ovaj susret je bio veoma značajan za Johnsona i odredio je njihov dalji odnos, koji je bio ujedno i saradnički i suparnički.
Johnson se vratio iz Nemačke kao preobraćenik u novu arhitekturu. Obišavši Evropu sa svojim prijateljima, alfredom H. Barrom, Jr. i Henry-Russellom Hitchcockom kako bi ispitali nove trendove u ahritekturu iz prve ruke, njih trojica su priredili izložbu u Muzeju savremene umetnosti, 1932. godine pod nazivom International Style: Architecture Since 1922. Izložba je imala izuzetan uticaj i smatra se kao uvošenje moderne arhitekture u američku javnost. Predstavila je ključne arhitekte kao što su Le Corbusier, Walter Gropius i Mies van der Rohe. The exhibition was also notable for a controversy: architect Frank Lloyd Wright withdrew his entries in pique that he was not more prominently featured.
U knjizi koja je pratila izložbu, a koju je priredio sa Hitchcockom, Johnson ističe da nova arhitektura prati tri formalna principa:
- naglasak na ahritektornskom obimu iznad mase
- odbacivanje simetrije
- odbacivanje primenjene dekoracije.
Johnson je nastavio svoj rad kao zagovarač moderne arhitekture, koristeći MoMA-u kao propovedaonicu. Organizovao je prvu posetu Le Corbusiera Americi, 1935. godine, a zatim je radio na tome da dovede Miesa i Marcela Breuera u SAD kao emigrante.
Tokom 1930. Johnson je izrazio simpatije prema nacizmu i ispoljavao je antisemitističke ideje.[3] O ovom periodu svog života je kasnije izjavio: "Nema opravdanja za takvu neverovatnu glupost... Ne znam kako se okajava krivica."[4]
Tokom Velike krize, Johnson je prestao da radi u MoMA-i, kako bi okušao svebe u novinarstvu i agrarnoj populističkoj politici. Njegov entuzijazam je bio skoncentrisan na kritiku liberalne države blagostanja, čiji je "neupseh" delovao očiglednim tokom 1930-ih. Kao novinar, Johnson je pratio Nirnberški miting i invaziju na Poljsku, 1939. godine. Invazija je bila prekretnica u njegovom interesovanju za politiku i novinarstvo; vratio se u SAD i priključio se vojsci. Nakon nekoliko neuspešnih godina u vojsci nastavio je studije dizajna na Harvardu.
The Glass House
uredi
Johnsonov prvi uticaj u argitekturi bila je njegova upotreba stakla; njegovo remek-delo je Glass House (1949), Kuća od stakla, koju je dizajnirao kao svoju kuću u New Canaanu i koja se ispostavila kao veoma uticajan rad. Koncept Glass Housa postavljene u okruženje, sa pogledom kao "pravim zidovima" bio je razvijan u nemačkoj Glasarchitektur drawings tokom 1920-ih i već je bila skicirana od strane Johnsonovog mentora, Miesa. Građevina je esej minimalističke strukture, geometrije, proporcije i efekta transparentosti i refleksije.
Huća se nalazi na ivici iznad ribnjaka na Johnsonovom imanju. Spoljni zidovi zgrade su od stakla i čelika ugljene boje; pod od cigli nije u ravni sa zemljom, već je uzdignut 25 centimetra. Unutrašnjost je otovren prostor podeljen niskim ormanima od orahovine, a cigleni valjak, unutar koga je kupatilo, je jedini objekat koji doseže od poda do plafona.
Johnson je nastavio da gradi na svom imanju radeći arhitektonske studije. Pedeset stopa od Glass Hausa izgradio je gostinjsku kuću, koja odražava proporcije Glass Housa i potpuno je zazidana ciglom, osim malih okruglih prozora sa zadnje strane). Sadrži kupatilo, biblioteku i spavaću sobu sa pozlaćenim lučnim plafonom i debelim tepihom. Izgrađena je u isto vreme kada i Glass Hous i može se posmatrati kao njen formalni parnjak. Johnson je izjavio da je namerno dizajnirao kuću da ne bude udobna, jer "gosti su kao ribe, treba da traju tri dana najviše."
Kasnije je Johnson dodato galeriju sa inovativnim mehanizmom sa rotirajućim zidovima koji drže slike, kao i galeriju skulptura. Poslenje građevine koje je dodao bile su biblioteka i zgrada za prijem, koja je crveno crna i krivih zidova. Johnson je smatrao da je grupa zgrada od po jedne prostorije ukupno umetničko delo.
Zgrada Seagram
urediNakon nekoliko kuća pod Miesom i Breuerom, Johnson se pridružio Miesu kao arhitekta 39-ospratnice poznate kao Seagram Building (1956). Johnson je imao ključnu ulogu u usmeravanju projekta na Miesove ideje, radeći sa Phyllis Lambert, ćerkom direktora Seagrama. Krajnji rezultat ove saradnje klijenta i ahritekte je bronzano-staklena zgrada na Park Avenue-u.
Završetak Seagram Buildinga sa Miesom ozačio je promenu u Johnsonovoj karijeri. Nakon ovog uspega, njegova praksa je rasla sa projektima koji su dolazili iz sfere javnih zgrada, uključujući glavni plan Lincoln centra i kompleks New York State Theatera. U meuvremenu, Johnson je počeo da se dosađuje sa ortodoksijama internacionalnog stila.
Kasnije zgrade
uredi
U početku zapanjujući, kule od stakla i čelika već su 1960-ih postali uobičajena stvar, što je Johnsona nateralo da se posveti još impresivnijoj gradnji spektakularnih, kristalnih zgrada, obloženih isključivo staklom. Mnoge od njih odmah su postale ikone, kao npr. PPG Place u Pittsburghu i Kristalna katedrala u Garden Grove-u, Kaliforniji.
Johnsonova arhitektura predstavlja ravnotežu između dva dominantna trenda u posleratnoj umetnosti SAD-a: "ozbiljnijeg" pokreta minimalizma i popularnijeg pokreta Pop art-a. Njegovi najbolji radovi izražavaju karakteristike oba pokreta; Johnsonove privatne kolekcije daju primer toga - u Muzej moderne umetnosti uveo je umetnike poput Mark Rothkoa, kao i Andy Warhola. Naravno, kako se nalazio između ta dva pokreta, puristi obe strane smatrali su da je njegov rad isuviše zatrovan ili pod uticajem one druge strane.
U periodu od 1967. do 1991., dok je sarađivao sa Johnom Burgeejem, Johnson je postao poznat kao graditelj ikoničkih poslovnih tornjeva. Ovo razdoblje se smatra daleko najproduktivnijim u čitavoj njegovoj karijeri. Tada je izgradio IDS Tower u Minneapolisu, čija je karakteristična figura danas najprepoznatljiviji objekat u Minneapolisovom skyline-u. Godine 1980. dovršio je Kristalnu katedralu, koja je postala jednan od simbola južne Kalifornije.
AT&T Building na Manhattnu, danas Sony Building, dovršena je 1984. godine i odmah je postala kontroverzna zbog svog neo-gorgijanskog pedimenta. U to doba zgrada se smatrala velikom provokacijom jer je po mnogima narušavala izgled Manhattana, izgledom podsećajući na veliki orman. Odudarala je od svake estetike modernizma, koji je generacijama odbacivao koristiti bilo kakve uzorke ranijih stilova. U retrospektivi, neki kritičari vide tu zgradu kao prvi izraz postmodernizma, nužan u slijepoj ulici modernističke estetike.
Značajni radovi
uredi
- Johnson House at Cambridge, "The Arch Street House", Cambridge, Massachusetts, (1942-1943);
- Booth (Damora) House, "The Booth House Arhivirano 2019-05-24 na Wayback Machine-u" , Bedford Village, New York, (1946);
- Johnson House, "The Glass House", New Canaan, Connecticut, (1949);
- John de Menil House, Houston (1950);
- The Rockefeller Guest House for Abby Aldrich Rockefeller (1950);
- The Seagram Building, in collaboration with Mies van der Rohe, New York (1956);
- Four Seasons Restaurant, New York City (1959);
- Expansion of St. Anselm's Abbey in Washington, D.C. (1960)
- The Museum of Art at Munson-Williams-Proctor Arts Institute in Utica, New York (1960);
- The Abby Aldrich Rockefeller Sculpture Garden at the Museum of Modern Art;
- The Sheldon Museum of Art, Lincoln, Nebraska (1963);
- New York State Theater at Lincoln Center, (with Richard Foster, 1964);
- Amon Carter Museum in Fort Worth, Texas (1961, expansion in 2001);
- The New York State Pavilion for the 1964 New York World's Fair, 1964);
- The Kreeger Museum in Washington D.C. (with Richard Foster; 1967);
- The main campus mall at the University of Saint Thomas in Houston, Texas ;
- Elmer Holmes Bobst Library of New York University);
- John Fitzgerald Kennedy Memorial in Dallas, Texas (1970)
- The IDS Center in Minneapolis, Minnesota (1972);
- Art Museum of South Texas in Corpus Christi, Texas (1972);
- Boston Public Library (1973);
- Fort Worth Water Gardens (1974);
- Pennzoil Place in Houston, Texas (1975);
- The Dorothy and Dexter Baker Center for the Arts at Muhlenberg College in Allentown, Pennsylvania(1976);
- Thanks-Giving Square in Dallas, Texas (1976);
- The Neuberger Museum of Art at SUNY Purchase College;
- Evangelist Robert Schuller's Crystal Cathedral in Garden Grove, California (1980);
- Tata Theatre Arhivirano 2006-02-09 na Wayback Machine-u, National Centre for the Performing Arts (India), Mumbai (1980).
- Metro-Dade Cultural Center in Miami, Florida, 1982;
- The Chapel of St. Basil and the Academic Mall at the University of St. Thomas in Houston, Texas;
- The Republic Bank Center in Houston, Texas now rebranded Bank of America Center;
- The Transco Tower, now rebranded Williams Tower, Houston, (1983);
- The Cleveland Playhouse in Cleveland, Ohio (extension) (1983);
- The Wells Fargo Center (Denver) in Denver, Colorado (1983);
- PPG Place in Pittsburgh, Pennsylvania (1984);
- The Gerald D. Hines College of Architecture, University of Houston (1985);
- The Lipstick Building, New York City (1986);
- Comerica Bank Tower, Dallas, Texas, 1987;
- Puerta de Europa, Madrid, Spain) John Burgee Architects, Philip Johnson Consultant;
- 190 South LaSalle in Chicago John Burgee Architects, Philip Johnson Consultant;
- 191 Peachtree Tower, Atlanta, Georgia John Burgee Architects, Philip Johnson Consultant;
- 101 California Street, San Francisco, California; Johnson/ Burgee Architects;
- The Paley Center for Media, formerly The Museum of Television & Radio (1991);
- University of St Thomas St Basil Chapel (with John Manley, Architect) (1992);
- Science and Engineering Library, The Ohio State University, Columbus, Ohio, (1992);
- AEGON Center in Louisville, Kentucky (1993), John Burgee Architects, Philip Johnson Consultant.
- Comerica Tower in Detroit, Michigan (1993), John Burgee Architects, Philip Johnson Consultant.
- Visitor's Pavilion, New Canaan CT (1994).
- Turning Point, Case Western Reserve University, Cleveland, Ohio (1996).
- Philip-Johnson-Haus, Berlin, Germany (1997).
- First Union Plaza, Boca Raton, Florida (2000).
- The Interfaith Peace Chapel on the Cathedral of Hope (Dallas) campus, Dallas, Texas (2010).
Reference
uredi- ↑ David Bourdon. „Whats Up in Art, The Castelli Clan”. Life Magazine. Pristupljeno 8.7.2010.
- ↑ Kennedy, Randy (14.6.2005). „David Whitney, 66, Renowned Art Collector, Dies”. The New York Times. Pristupljeno 8.7.2010.
- ↑ Stern, Robert A. M. (2005). „Philip Johnson: An Essay by Robert A.M. Stern”. Architectural Record. Pristupljeno 8.7.2010.
- ↑ Varnelis, Kazys (November 1994). „We Cannot Know History”. Journal of Architectural Education. Arhivirano iz originala na datum 2010-11-08. Pristupljeno 2010-07-08.
