1911 – razlika između verzija
Izgled
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m (GR) File renamed: File:Xh1.jpg → File:Hubei Military Government.jpg File renaming criterion #2: To change from a meaningless or ambiguous name to a name that describes what the image particularly di… |
Bot: Menjam datoteku/fajl Flag_of_Mongolia_(1911-1921).svg sa Flag_of_Mongolia_(1911—1921).svg. |
||
(Nije prikazana jedna međuverzija 2 korisnika) | |||
Red 2: | Red 2: | ||
{{year dab|1911}}{{otheruses}} |
{{year dab|1911}}{{otheruses}} |
||
{{Godina u drugim kalendarima|1911}} |
{{Godina u drugim kalendarima|1911}} |
||
Godina '''1911''' bila je [[redovna godina koja počinje u nedjelju]] po gregorijanskom, odn. [[redovna godina koja počinje u subotu]] po julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju kalendare). |
|||
__NOTOC__ |
__NOTOC__ |
||
<center> |
|||
{| style="border:1px solid silver;background-color:white;padding:5px;" align=center class=radius |
|||
Godina '''1911''' bila je [[redovna godina koja počinje u nedjelju]] po gregorijanskom, odn. [[redovna godina koja počinje u subotu]] po julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju kalendare). |
|||
| '''1911''': <br /> [[1911#Januar/Siječanj|1]] • [[1911#Februar/Veljača|2]] • [[1911#Mart/Ožujak|3]] • [[1911#April/Travanj|4]] • [[1911#Maj/Svibanj|5]] • [[1911#Jun/Juni/Lipanj|6]] • [[1911#Jul/Juli/Srpanj|7]] • [[1911#Avgust/August/Kolovoz|8]] • [[1911#Septembar/Rujan|9]] • [[1911#Oktobar/Listopad|10]] • [[1911#Novembar/Studeni|11]] • [[1911#Decembar/Prosinac|12]] <br /> [[1911#Rođenja|Rođenja]] • [[1911#Smrti|Smrti]] |
|||
|}</center> |
|||
== Događaji == |
== Događaji == |
||
Red 11: | Red 14: | ||
* [[3. 1.]] - [[Opsada Sidney Streeta]]: okršaj londonske policije sa trojicom anarhista. |
* [[3. 1.]] - [[Opsada Sidney Streeta]]: okršaj londonske policije sa trojicom anarhista. |
||
* [[5. 1.]] - Nakon tzv. [[revolucija u Monaku|Revolucije u Monaku]] knez [[Albert I (Monako)|Albert I]] dao ustav - kraj apsolutne monarhije, ali i dalje ima velika ovlašćenja. |
* [[5. 1.]] - Nakon tzv. [[revolucija u Monaku|Revolucije u Monaku]] knez [[Albert I (Monako)|Albert I]] dao ustav - kraj apsolutne monarhije, ali i dalje ima velika ovlašćenja. |
||
[[Datoteka:Edvard Rusjan 1911 (2).jpg|mini|140px|left|† [[Edvard Rusjan]]]] |
|||
* [[9. 1.]] - Slovenački letač [[Edvard Rusjan]] poginuo pod beogradskim Kalemegdanom. |
* [[9. 1.]] - Slovenački letač [[Edvard Rusjan]] poginuo pod beogradskim Kalemegdanom. |
||
* [[10. 1.]] - Pod pritiskom [[Manuel Bonilla|Bonilline]] pobune, predsednik [[Honduras]]a [[Miguel Dávila]] pristaje na ugovor po kojim bi njujorški bankari dobili kontrolu železnice a vlada SAD carinu - parlament odbija. |
|||
* [[11. 1.]] - Osnovano [[Društvo kajzera Vilhelma]] za unapređenje nauke. |
* [[11. 1.]] - Osnovano [[Društvo kajzera Vilhelma]] za unapređenje nauke. |
||
* 11. 1. - Ruska vlada zabranjuje okupljanja studenata u krugu univerziteta, dozvoljava ulazak policije i bez poziva - ovo izaziva studentske štrajkove. |
|||
* [[januar]] - Izbija spor oko [[Eparhija raško-prizrenska|raško-prizrenske mitropolije]] nakon što je, zbog neslaganja sa srpskom vladom oko pitanja diploma, ostavku podneo Nićifor - srpska vlada istakla Bogdana Radenkovića, a crnogorska [[Gavrilo Dožić|Gavrila Dožića]] (koji će biti izabran u decembru). |
* [[januar]] - Izbija spor oko [[Eparhija raško-prizrenska|raško-prizrenske mitropolije]] nakon što je, zbog neslaganja sa srpskom vladom oko pitanja diploma, ostavku podneo Nićifor - srpska vlada istakla Bogdana Radenkovića, a crnogorska [[Gavrilo Dožić|Gavrila Dožića]] (koji će biti izabran u decembru). |
||
* januar - [[Robert Falcon Scott]] i [[Roald Amundsen]] u zasebnim ekspedicijama stigli na obalu [[Antarktik]]a. |
* januar - [[Robert Falcon Scott]] i [[Roald Amundsen]] u zasebnim ekspedicijama stigli na obalu [[Antarktik]]a. |
||
* [[18. 1.]] - [[Eugene Burton Ely]] je prvi koji je sleteo na brod. |
* [[18. 1.]] - [[Eugene Burton Ely]] je prvi koji je sleteo na brod. |
||
* [[24. 1.]] - Obešeni japanski anarhista [[Shūsui Kōtoku]] i još desetorica (osuđeni za navodnu pripremu atentata na krunskog princa [[Hirohito, car Shōwa|Hirohita]]). |
* [[24. 1.]] - Obešeni japanski anarhista [[Shūsui Kōtoku]] i još desetorica (osuđeni za navodnu pripremu atentata na krunskog princa [[Hirohito, car Shōwa|Hirohita]]). |
||
* [[25. 1.]] - [[Banana ratovi]]: Bitka kod La Ceibe u Hondurasu je ključna pobuna Bonillinih pobunjenika, uz pomoć američkih plaćenika, Guya Molonyja i [[Lee Christmas]]a, koje je angažovao [[Sam Zemurray]], šef Cuyamel Fruit Company. |
|||
* [[26. 1.]] - Praizvedba [[Richard Strauss|Straussove]] opere ''[[Der Rosenkavalier]]''. |
* [[26. 1.]] - Praizvedba [[Richard Strauss|Straussove]] opere ''[[Der Rosenkavalier]]''. |
||
* [[30. 1.]] - Erupcija [[Taal (vulkan)|vulkana Taal]] na Filipinima, |
* [[30. 1.]] - Erupcija [[Taal (vulkan)|vulkana Taal]] na Filipinima, u zemljotresima i cunamiju strada, zvanično, 1.335 ljudi. |
||
=== Februar/Veljača === |
=== Februar/Veljača === |
||
[[Datoteka:Hajduk Grb.jpg|mini|130px|[[HNK Hajduk Split]]]] |
|||
* 2 - 4. 2. - U Podgorici osnovan Albanski nacionalni komitet, odlučeno da se podigne ustanak protiv Osmanlija. |
|||
* [[6. 2.]] - Ubijen iranski ministar financija Morteza Qoli Chan Hedayat. |
|||
* [[13. 2.]] - Osnovan [[HNK Hajduk Split]]. |
|||
* [[14. 2.]] - [[Meksička revolucija]]: [[Francisco Madero]] prešao u Meksiko. |
* [[14. 2.]] - [[Meksička revolucija]]: [[Francisco Madero]] prešao u Meksiko. |
||
* [[18. 2.]] - Zemljotres u reonu [[Ohridsko jezero|Ohridskog jezera]] ([[Magnituda zemljotresa|M]] 6.7, Int. IX). |
* [[18. 2.]] - Zemljotres u reonu [[Ohridsko jezero|Ohridskog jezera]] ([[Magnituda zemljotresa|M]] 6.7, Int. IX). |
||
* 18. 2. - Sareski zemljotres na Pamiru, dan. Tadžikistan - odronom na reci [[Bartang]] stvorena [[Usojska brana]] visine 567 metara, iza koje je nastalo [[Saresko jezero]] od 16 kubnih kilometara. |
|||
* 18. 2. - Zemljotres u dan. [[Tadžikistan]]u stvara [[jezero Sarez]]. |
|||
* [[ |
* [[21. 2.]] - U Washingtonu potpisan ugovor o trgovini i plovidbi između SAD i Japana (raskinut 1939/40). |
||
* [[25. 2.]] - [[Bitka u Kelley Creeku]] ili "Poslednji masakr" u Nevadi je kasni okršaj sa Indijancima u SAD. |
|||
* [[27. 2.]] - [[Charles F. Kettering]] predstavio električni starter za automobil (umesto kurble). |
* [[27. 2.]] - [[Charles F. Kettering]] predstavio električni starter za automobil (umesto kurble). |
||
=== Mart/Ožujak === |
=== Mart/Ožujak === |
||
* [[1. 3.]] - [[José Batlle y Ordóñez]] je ponovo na čelu [[Urugvaj]]a (do 1915), uvodi zakone u korist radnika, razvoda, besplatnog školovanja. |
|||
* [[5. 3.]] - Požar u bioskopu u ruskom gradu [[Bologoje]] u [[Tverska oblast|Tverskoj oblasti]], 68 poginulih. |
* [[5. 3.]] - Požar u bioskopu u ruskom gradu [[Bologoje]] u [[Tverska oblast|Tverskoj oblasti]], 68 poginulih. |
||
* [[10. 3.]] - Oko ponoći satovi u Francuskoj pomereni 9 minuta i 21 sekundu unazad, kako bi se izjednačili sa Griničkom zonom (ranije korišćeno lokalno parisko vreme). |
* [[10. 3.]] - Oko ponoći, satovi u Francuskoj pomereni 9 minuta i 21 sekundu unazad, kako bi se izjednačili sa Griničkom zonom (ranije korišćeno lokalno parisko vreme). |
||
* [[18. 3.]] - Tuča u bosanskom saboru između srpskih i hrvatskih poslanika. |
* [[18. 3.]] - Tuča u bosanskom saboru između srpskih i hrvatskih poslanika. |
||
* [[19. 3.]] - Prvi put obeležen [[Međunarodni dan žena]] (od 1913. biće 8. 3.). |
* [[19. 3.]] - Prvi put obeležen [[Međunarodni dan žena]] (od 1913. biće 8. 3.). |
||
Red 36: | Red 48: | ||
* [[22. 3.]] - Porinut nemački bojni brod ''[[SMS Kaiser (1911)|SMS Kaiser]]''. |
* [[22. 3.]] - Porinut nemački bojni brod ''[[SMS Kaiser (1911)|SMS Kaiser]]''. |
||
* [[25. 3.]] - Požar u njujorškoj tekstilnoj fabrici ''Triangle Shirtwaist'', poginulo 146 osoba, velikom većinom žena i devojčica. |
* [[25. 3.]] - Požar u njujorškoj tekstilnoj fabrici ''Triangle Shirtwaist'', poginulo 146 osoba, velikom većinom žena i devojčica. |
||
* [[27. 3.]] - Zakon o [[zemstvo|zemstvima]] u zapadnim gubernijama proglašen u Rusiji putem carevog dekreta - [[Pjotr Stolipin|Stolipin]] je pretio ostavkom ako zakon ne bude usvojen<ref>[http://cnparm.home.texas.net/Nat/Rus/Rus06.htm Russian Chronology, 1909-1914] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190214191411/http://cnparm.home.texas.net/Nat/Rus/Rus06.htm |date=2019-02-14 }}. cnparm.home.texas.net</ref>. |
|||
* [[29. 3.]] - Kopnena vojska SAD usvojila pištolj [[Colt M1911]]. |
|||
[[Datoteka:Pistol used by "Squeaky" Fromme.JPG|mini|200px|[[Colt M1911]]]] |
|||
* [[29. 3.]] - Kopnena vojska SAD usvojila pištolj [[Colt M1911]] (do 1986). |
|||
* 29. 3. - Novi bugarski premijer je [[Ivan Gešov]] (do 1913). |
* 29. 3. - Novi bugarski premijer je [[Ivan Gešov]] (do 1913). |
||
* [[mart]] - Međunarodna umetnička izložba u Rimu, u srpskom paviljonu izlaže i [[Ivan Meštrović]]. |
* [[mart]] - Međunarodna umetnička izložba u Rimu, u srpskom paviljonu izlaže i [[Ivan Meštrović]]. |
||
Red 44: | Red 58: | ||
=== April/Travanj === |
=== April/Travanj === |
||
* [[4. 4.]] - [[Bosanski sabor]] izglasao Zakon o fakultativnom otkupu kmetova. |
* [[4. 4.]] - [[Bosanski sabor]] izglasao Zakon o fakultativnom otkupu kmetova. |
||
* 6. 4. - Bitka kod Dečića/[[Dušići|Dušića]], pobeda albanskih ustanika. |
|||
* [[8. 4.]] - [[Heike Kamerlingh Onnes]] otkrio [[supraprovodnost|superprovodljivost]]. |
* [[8. 4.]] - [[Heike Kamerlingh Onnes]] otkrio [[supraprovodnost|superprovodljivost]]. |
||
* [[10. 4.]] - [[Paul Langevin]] prvi izložio [[paradoks blizanaca]]. |
* [[10. 4.]] - [[Paul Langevin]] prvi izložio [[paradoks blizanaca]]. |
||
* april - Uvod u [[Druga marokanska kriza|Drugu marokansku krizu]]: sultan Abdelhafid je opkoljen u palati u [[Fez]]u - zove Francuze u pomoć, koji se na to odazivaju. |
|||
* [[17. 4.]] - U Rimu otvoren [[Ponte del Risorgimento]], most od armiranog betona s rasponom od 100 m. |
|||
* [[19. 4.]] - Praizvedba baleta ''[[Le Spectre de la Rose]]'' u Monte Karlu ([[Vaslav Nižinski]] i [[Tamara Karsavina]]). |
* [[19. 4.]] - Praizvedba baleta ''[[Le Spectre de la Rose]]'' u Monte Karlu ([[Vaslav Nižinski]] i [[Tamara Karsavina]]). |
||
* |
* 19. 4. - Drugi ugovor sa [[Masai]]ma u Keniji im uzima još zemlje. |
||
* [[20. 4.]] - U Republici [[Portugal]] uvedena separacija države i crkve - katolički episkopat se tome protivi. |
|||
* [[26. 4.]] - Osnovan [[1. HŠK Građanski Zagreb]], prethodnik [[Dinamo Zagreb|Dinama]]. |
* [[26. 4.]] - Osnovan [[1. HŠK Građanski Zagreb]], prethodnik [[Dinamo Zagreb|Dinama]]. |
||
* 26/27. 4. - [[Terenzio Tocci]] proglasio nezavisnost Albanije u [[Orosh]]u. |
|||
* [[27. 4.]] - [[Ustanak Huanghuagang]] u provinciji [[Guangzhou]] protiv [[Dinastija Qing|dinastije Qing]] - ubrzo ugušena, pamti se po "72 mučenika". |
* [[27. 4.]] - [[Ustanak Huanghuagang]] u provinciji [[Guangzhou]] protiv [[Dinastija Qing|dinastije Qing]] - ubrzo ugušena, pamti se po "72 mučenika". |
||
* [[29. 4.]] - [[19. 11.]] - Svetska izložba u Torinu. |
|||
* [[30. 4.]] - Desetogodišnji violinista [[Jaša Hajfec]] debitovao na koncertu u Sankt Petersburgu. |
* [[30. 4.]] - Desetogodišnji violinista [[Jaša Hajfec]] debitovao na koncertu u Sankt Petersburgu. |
||
=== Maj/Svibanj === |
=== Maj/Svibanj === |
||
[[Datoteka: |
[[Datoteka:Signatures of Black Hand members.jpg|mini|Potpisi prvih članova "[[Crna ruka|Crne ruke]]"]] |
||
* [[8. 5.]] - [[Dinastija Qing|Qingovska]] Kina: ranije veliko veće zamenjeno Carskom vladom, prvim kabinetom u istoriji zemlje, na čelu je Yikuang, princ Qing. Vlada nije odgovorna skupštini, a Mandžurci su u njoj brojniji od Han Kineza. |
|||
* [[9. 5.]] - Kineska vlada naredila nacionalizaciju lokalnih železničkih projekata - dolazi do nezadovoljstva u južnoj Kini (naročito [[Sečuan]]u) i [[Pokret za zaštitu železnice|Pokreta za zaštitu železnice]]. |
* [[9. 5.]] - Kineska vlada naredila nacionalizaciju lokalnih železničkih projekata - dolazi do nezadovoljstva u južnoj Kini (naročito [[Sečuan]]u) i [[Pokret za zaštitu železnice|Pokreta za zaštitu železnice]]. |
||
* 9. 5. - Neki bivši članovi [[Narodna odbrana|Narodne odbrane]] osnovali tajno društvo Ujedinjenje ili smrt ([[Crna ruka]]) - na čelu je [[Dragutin Dimitrijević Apis]], zalažu se za ujedinjenje Srpstva, protive se radikalima tj. Pašiću, od septembra imaju list "Pijemont" (nešto o tome piše "Politika" od 6/19. novembra). |
* 9. 5. - Neki bivši članovi [[Narodna odbrana|Narodne odbrane]] osnovali tajno društvo Ujedinjenje ili smrt ([[Crna ruka]]) - na čelu je [[Dragutin Dimitrijević Apis]], zalažu se za ujedinjenje Srpstva, protive se radikalima tj. Pašiću, od septembra imaju list "Pijemont" (nešto o tome piše "Politika" od 6/19. novembra). |
||
* 9. 5. - Pošto je predsednik [[Nikaragva|Nikaragve]] [[Juan José Estrada]] prinuđen na ostavku, nasleđuje ga potpredsednik [[Adolfo Díaz]] (1911-17. i 1926-29) - oslanja se na američke marince (→ [[Američka okupacija Nikaragve]], formalno 1912-33). |
|||
* [[10. 5.]] - [[Pascual Orozco]] i [[Pancho Villa]] osvojili [[Ciudad Juárez]]. |
* [[10. 5.]] - [[Pascual Orozco]] i [[Pancho Villa]] osvojili [[Ciudad Juárez]]. |
||
* [[11. 5.]] - Šefket Turgut-paša stigao u Skadar - nudi amnestiju pobunjenicima, osim malisorskih poglavara. |
|||
* [[13. 5.]] - Meksički revolucionari zauzeli [[Torreon, Coahuila|Torreon]], dolazi do masakra preko 300 Kineza. |
|||
* [[14. 5.]] - Braća Zsilinszky ubila socijalističkog poslanika [[András L. Áchim|Andrása L. Áchima]] u Bekeščabi. |
|||
* [[15. 5.]] - ''Standard Oil Company of New Jersey v. United States'': presuđeno da je [[Standard Oil]] monopolista i da se mora podeliti u nekoliko firmi. |
* [[15. 5.]] - ''Standard Oil Company of New Jersey v. United States'': presuđeno da je [[Standard Oil]] monopolista i da se mora podeliti u nekoliko firmi. |
||
[[Datoteka:Toma de Juarez.jpg|thumb|250px|[[Meksička revolucija]]: lideri u [[Ciudad Juárez]]u]] |
|||
* [[21. 5.]] - [[Ugovor iz Ciudad Juáreza]] okončava prvu fazu [[Meksička revolucija|Meksičke revolucije]]: [[Porfirio Diaz]] napušta predsednički položaj (napustio zemlju 31. 5.). |
|||
* [[21. 5.]] - [[Ugovor iz Ciudad Juáreza]] okončava prvu fazu [[Meksička revolucija|Meksičke revolucije]]: [[Porfirio Diaz]] napušta predsednički položaj (odlazi iz zemlje 31. 5.). |
|||
* 21. 5. - Francuski ministar rata [[Maurice Berteaux]] poginuo kad je avion pao na njega. |
|||
* 21. 5. - Nesreća na početku aero trke Pariz-Madrid: u prinudnom sletanju aviona poginuo francuski ministar rata Henri Maurice Berteaux, povređeni premijer Ernest Monis i naftni tajkun Henri Deutsch de la Meurthe. |
|||
* [[22. 5.]] - U Portugalu uveden ''[[portugalski eskudo|escudo]]'' umesto [[portugalski real|reala]], u odnosu 1:1000. |
|||
* [[28. 5.|28]] - [[31. 5.]] - Avionska trka Pariz-Rim u kojoj je pobedio [[André Beaumont]]<ref>{{en}} [http://earlyaviationpioneers.com/races.htm Early Aviation Races], earlyaviationpioneers.com</ref> - avion prvi put leteo iznad [[Vatikan]]a. |
* [[28. 5.|28]] - [[31. 5.]] - Avionska trka Pariz-Rim u kojoj je pobedio [[André Beaumont]]<ref>{{en}} [http://earlyaviationpioneers.com/races.htm Early Aviation Races], earlyaviationpioneers.com</ref> - avion prvi put leteo iznad [[Vatikan]]a. |
||
* [[31. 5.]] - Porinut "[[Titanik]]". |
* [[31. 5.]] - Porinut "[[Titanik]]". |
||
=== Jun/Juni/Lipanj === |
=== Jun/Juni/Lipanj === |
||
[[Datoteka:Turin 1911 - Pavillon von Serbien und Siam.jpg|mini|200px|Paviljoni Sijama i Srbije u Torinu]] |
|||
* [[1. jun]] - Prva međunarodna utakmica fudbalske reprezentacije Kraljevine Srbije - izgubila od zagrebačkog HAŠK-a. |
* [[1. jun]] - Prva međunarodna utakmica fudbalske reprezentacije Kraljevine Srbije - izgubila od zagrebačkog HAŠK-a. |
||
* [[4. 6.]] - U Rimu inauguriran "Oltar otadžbine" |
* [[4. 6.]] - U Rimu inauguriran "Oltar otadžbine" - ''[[Vittoriano]]'' (završen 1925). |
||
* [[7. 6.]] - [[Francisco Madero]] stigao u [[Mexico City]] nekoliko sati nakon razornog zemljotresa u [[Michoacán]]u. |
* [[7. 6.]] - [[Francisco Madero]] stigao u [[Mexico City]] nekoliko sati nakon razornog zemljotresa u [[Michoacán]]u. |
||
* [[9. 6.]] - U Beogradu na ulazu u Kalemegdan podignut spomenik [[Dositej Obradović|Dositeju]], |
* [[9. 6.]] - U Beogradu, na ulazu u Kalemegdan, podignut spomenik [[Dositej Obradović|Dositeju]], 1930. premešten u park na Studentskom trgu. |
||
* [[12. 6.]] - Porta, prerano, proglašava da je albanski ustanak okončan. |
|||
* [[13. 6.]] - Praizvedba baleta "[[Petruška (balet)|Petruška]]" u Parizu. |
* [[13. 6.]] - Praizvedba baleta "[[Petruška (balet)|Petruška]]" u Parizu. |
||
[[Datoteka:Olympic in New York cropped.jpg|mini|''[[RMS Olympic]]'' stiže u New York]] |
|||
* [[14. 6.]] - Prvo putovanje ''[[RMS Olympic]]'' (u službi do 1935). |
|||
* jun - [[Herbert Kitchener, 1st Earl Kitchener|Herbert Kitchener]] je britanski konzul u Egiptu (do 1914). |
|||
* [[16. 6.]] - Otomanski sultan [[Mehmed V.]] posetio Kosovo Polje, amnestija albanskim i bugarskim političkim krivcima. |
* [[16. 6.]] - Otomanski sultan [[Mehmed V.]] posetio Kosovo Polje, amnestija albanskim i bugarskim političkim krivcima. |
||
* [[22. 6.]] - Krunidba [[George V, kralj Ujedinjenog Kraljevstva|Georga V, kralja Ujedinjenog Kraljevstva]]. |
|||
* [[23. 6.]] - [[Ismail Qemali]] i [[Luigj Gurakuqi]] sastavili [[Gerčki memorandum]] sa albanskim zahtevima od Osmanskog carstva. |
|||
* [[23. 6.]] - [[Ismail Qemali]] i [[Luigj Gurakuqi]] sastavili [[Gerčki memorandum]] sa albanskim zahtevima od Osmanskog carstva: etnička prava i autonomija. |
|||
* [[24. 6.]] - U Trstu porinut austrougarski bojni brod ''[[SMS Viribus Unitis]]'' (u službi od decembra 1912.). |
* [[24. 6.]] - U Trstu porinut austrougarski bojni brod ''[[SMS Viribus Unitis]]'' (u službi od decembra 1912.). |
||
* [[28. 6.]] - [[Paul Gautsch von Frankenthurn]] novi predsednik vlade [[Cislajtanija|Cislajtanije]] (do novembra). |
* [[28. 6.]] - [[Paul Gautsch von Frankenthurn]] novi predsednik vlade [[Cislajtanija|Cislajtanije]] (do novembra). |
||
=== Jul/Juli/Srpanj === |
=== Jul/Juli/Srpanj === |
||
[[Datoteka: |
[[Datoteka:SMS Panther DR.jpg|mini|250px|''[[SMS Panther]]'']] |
||
* [[1. 7.]] - [[Druga marokanska kriza]] (Agadirska): Nemačka |
* [[1. 7.]] - [[Druga marokanska kriza]] (Agadirska): Nemačka topovnjača ''[[SMS Panther|Panther]]'' stiže u [[Agadir]], u francuskom protektoratu Maroku. |
||
* jul - Turska odobrila početak radova na Jadranskoj železnici (preko Kosova i severne Albanije). |
* jul - Turska odobrila početak radova na Jadranskoj železnici (preko Kosova i severne Albanije). |
||
* početak jula - polovina septembra - Talas vrućine na istoku SAD i u Evropi. [[Boston]]ski rekord od 40 C izmeren 4. jula. |
|||
* [[7. 7.]] (25. 6. po j.k.) - Posle raspada radikalno-samostalske koalicije, homogenu [[Narodna radikalna stranka|radikalsku]] vladu formira [[Milovan Milovanović]]. |
* [[7. 7.]] (25. 6. po j.k.) - Posle raspada radikalno-samostalske koalicije, homogenu [[Narodna radikalna stranka|radikalsku]] vladu formira [[Milovan Milovanović]]. |
||
* [[8. 7.]] - Zemljotres kod [[Kečkemet]]a, Mađarska, ([[Magnituda zemljotresa|M]] 5.6, Int. VIII). |
* [[8. 7.]] - Zemljotres kod [[Kečkemet]]a, Mađarska, ([[Magnituda zemljotresa|M]] 5.6, Int. VIII). |
||
* [[10. 7.]] - Porinut ruski bojni brod "[[Sevastopolj (1911)|Sevastopolj]]". |
* [[10. 7.]] - Porinut ruski bojni brod "[[Sevastopolj (1911)|Sevastopolj]]". |
||
* [[15. 7.]] - Nemačka nudi Francuskoj pregovore na osnovu razmene kolonijalnih teritorija. |
|||
* [[18. 7.]] - Bivši [[Muhamed Ali-šah Kadžar]] se iskrcao u Persiji uz rusku pomoć, ali biće poražen u septembru i definitivno napustiti zemlju. |
* [[18. 7.]] - Bivši [[Muhamed Ali-šah Kadžar]] se iskrcao u Persiji uz rusku pomoć, ali biće poražen u septembru i definitivno napustiti zemlju. |
||
* [[19. 7.]] - U Nemačkoj donesen Zakon o osiguranju (''Reichsversicherungsordnung''), osnov socijalnog prava do 1992. |
* [[19. 7.]] - U Nemačkoj donesen Zakon o osiguranju (''Reichsversicherungsordnung''), osnov socijalnog prava do 1992. |
||
* [[21. 7.]] - Kancelar eksčekera [[David Lloyd George]] izjavljuje da je nacionalna čast važnija od mira - shvaćeno kao upozorenje Nemačkoj. |
|||
[[Datoteka:Hiram Bingham at Espiritu Pampa ruins 1911.jpg|thumb|200px|[[Hiram Bingham]] na ruševinama [[Machu Picchu]]a]] |
|||
* [[24. 7.]] - [[Hiram Bingham]] uz pomoć lokalnih vodiča otkrio izgubljeni grad [[Machu Picchu]]. |
* [[24. 7.]] - [[Hiram Bingham]] uz pomoć lokalnih vodiča otkrio izgubljeni grad [[Machu Picchu]]. |
||
Red 90: | Red 127: | ||
* [[18. 8.]] - U Velikoj Britaniji stupio na snagu ''Parliament Act'': Gornji dom izgubio pravo veta na predloge zakona. |
* [[18. 8.]] - U Velikoj Britaniji stupio na snagu ''Parliament Act'': Gornji dom izgubio pravo veta na predloge zakona. |
||
* [[19. 8.]] - Hrvatska: [[Nikola Tomašić|Tomašićeva]] "naredba o ćirilici" - rješenja ćirilicom se izdaju strankama tamo gdje Srbi imaju natpolovičnu većinu (restriktivnije nego po zakonu od 14. 5. 1887). |
* [[19. 8.]] - Hrvatska: [[Nikola Tomašić|Tomašićeva]] "naredba o ćirilici" - rješenja ćirilicom se izdaju strankama tamo gdje Srbi imaju natpolovičnu većinu (restriktivnije nego po zakonu od 14. 5. 1887). |
||
* 19. 8. - U Sankt Peterburgu potpisan Potsdamski sporazum između Rusije i Nemačke: Rusija neće ometati gradnju Bagdadske železnice (isposlovaće vezu sa Teheranom) a Nemačka priznaje ruske interese na severu Persije. |
|||
* [[21. 8.]] - [[Dragutin Novak]], prvi hrvatski pilot, pobjeđuje na Drugom avijatičarskom natjecanju u Budimpešti. |
* [[21. 8.]] - [[Dragutin Novak]], prvi hrvatski pilot, pobjeđuje na Drugom avijatičarskom natjecanju u Budimpešti. |
||
* 21. 8. - [[Mona Lisa]] ukradena iz Luvra - počinilac [[Vincenzo Peruggia]] otkriven dve godine kasnije. |
* 21. 8. - [[Mona Lisa]] ukradena iz Luvra - počinilac [[Vincenzo Peruggia]] otkriven dve godine kasnije. |
||
* 21. 8. - Odobren novi [[ustav Portugala]]. |
|||
* [[23. 8.]] - Sastanak britanskog [[Komitet imperijalne odbrane|Komiteta imperijalne odbrane]] raspravlja o mogućnostima [[Britanske ekspedicione snage|oružane podrške Francuskoj]] u slučaju evropskog rata. |
* [[23. 8.]] - Sastanak britanskog [[Komitet imperijalne odbrane|Komiteta imperijalne odbrane]] raspravlja o mogućnostima [[Britanske ekspedicione snage|oružane podrške Francuskoj]] u slučaju evropskog rata. |
||
* [[24. 8.]] - Prvi predsednik Portugala je [[Manuel de Arriaga]] (do 1915). |
|||
=== Septembar/Rujan === |
=== Septembar/Rujan === |
||
[[Datoteka:Bellum1911.png|thumb| |
[[Datoteka:Bellum1911.png|thumb|260px|[[Italijansko-turski rat]] 1911-12.]] |
||
* [[1. 9.]] - Osnovan [[FK Beogradski sport klub]], prethodnik [[OFK Beograd]]a. |
* [[1. 9.]] - Osnovan [[FK Beogradski sport klub]], prethodnik [[OFK Beograd]]a. |
||
* [[2. 9.]] - Ekspedicija [[Boris Vilkicki|Borisa Vilkickog]] se iskrcala na [[Wrangelov otok]]. |
* [[2. 9.]] - Ekspedicija [[Boris Vilkicki|Borisa Vilkickog]] se iskrcala na [[Wrangelov otok]]. |
||
* [[septembar]] - Velika poplava reke [[Yangtse]] u Kini. |
* [[septembar]] - Velika poplava reke [[Yangtse]] u Kini. |
||
* [[14. 9.]] - Ruski premijer [[Pjotr Stolipin]] fatalno ranjen u atentatu, umire četiri dana kasnije. |
* [[14. 9.]] - Ruski premijer [[Pjotr Stolipin]] fatalno ranjen u atentatu, umire četiri dana kasnije. Naslediće ga [[Vladimir Kokovcov]] (do 1914) |
||
* [[17. 9.]] - ''Teuerungsrevolte'': radničke demonstracije u Beču zbog rastućih cena, ima |
* [[17. 9.]] - ''[[Teuerungsrevolte]]'': radničke demonstracije u Beču zbog rastućih cena - prvi put od 1848. da se puca u masu, ima troje mrtvih. |
||
* [[20. 9.]] - Sudar putničkog broda ''[[RMS Olympic]]'' i krstarice HMS Hawke (kapetan Olympica je bio [[Edward John Smith]], kasniji kapetan [[Titanik]]a). |
* [[20. 9.]] - Sudar putničkog broda ''[[RMS Olympic]]'' i krstarice HMS Hawke (kapetan Olympica je bio [[Edward John Smith]], kasniji kapetan [[Titanik]]a). |
||
* [[23. 9.]] - [[Edward Carson]] predvodi prve veće demonstracije irskih unionista protiv Zakona o samoupravi. |
* [[23. 9.]] - [[Edward Carson]] predvodi prve veće demonstracije irskih unionista protiv Zakona o samoupravi. |
||
Red 106: | Red 146: | ||
* 24. 9. - Pošto se sprema italijansko-turski rat, austrougarski načelnik generalštaba [[Conrad von Hötzendorf]] predlaže napad na Italiju ili osvajanje balkanskih teritorija<ref>Luciano Monzali, ''The Italians of Dalmatia: From Italian Unification to World War I'' (University of Toronto Press, 2009) p280</ref>. |
* 24. 9. - Pošto se sprema italijansko-turski rat, austrougarski načelnik generalštaba [[Conrad von Hötzendorf]] predlaže napad na Italiju ili osvajanje balkanskih teritorija<ref>Luciano Monzali, ''The Italians of Dalmatia: From Italian Unification to World War I'' (University of Toronto Press, 2009) p280</ref>. |
||
* [[25. 9.]] - Požar izaziva eksploziju na francuskom bojnom brodu ''[[Liberté (bojni brod)|Liberté]]'' koja odnosi 300 života. |
* [[25. 9.]] - Požar izaziva eksploziju na francuskom bojnom brodu ''[[Liberté (bojni brod)|Liberté]]'' koja odnosi 300 života. |
||
* [[29. 9.]] - [[Italijansko-turski rat]]: [[Italija]] objavila rat [[ |
* [[29. 9.]] - [[Italijansko-turski rat]]: [[Kraljevina Italija|Italija]] objavila rat [[Osmansko carstvo|Osmanskom carstvu]] nakon što je ovo odbilo predati [[Tripoli]] - otvaranje [[Istočno pitanje|Istočnog pitanja]]. |
||
=== Oktobar/Listopad === |
=== Oktobar/Listopad === |
||
* [[5. 10.]] - Italijani zauzeli Tripoli. |
|||
[[Datoteka:Zivot i dela besmrtnog vozda Karadjordja - oglas.png|thumb|200px|Oglas za film "[[Život i dela besmrtnog vožda Karađorđa|Karađorđe]]"]] |
|||
* 5. 10. - Anarhista Nikola Njeguš ispalio četiri metka u bečkom [[Carevinsko vijeće|Carevinskom vijeću]] u pravcu ministra pravde. |
|||
[[Datoteka:Hubei Military Government.jpg|thumb|220px|[[Ustanak u Wuchangu]]]] |
|||
* [[9. 10.]] - Daanski ugovor: Osmanlije priznale veću autonomiju [[Zaidi|zaidi]]skog imama [[Yahya Muhammad Hamid ed-Din|Yahya Muhammad]]a u [[Jemenski vilajet|Jemenskom vilajetu]]. |
|||
* [[1. 10.]] - [[Francisco Madero]] pobeđuje velikom većinom na predsedničkim izborima u Meksiku, položaj preuzima 6. 11.. |
|||
[[Datoteka:Hubei Military Government.jpg|thumb|250px|[[Ustanak u Wuchangu]]]] |
|||
* [[5. 10.]] - Anarhista ''Nikolaus Njegus'' ispalio četiri metka u bečkom [[Carevinsko vijeće|Carevinskom vijeću]]<ref>"Shot at Minister in the Reichsrath", ''New York Times'', October 6, 1911</ref>. |
|||
* [[10. 10.]] - [[Ustanak u Wuchangu]], provincija [[Hubei]] - katalizator [[Xinhai revolucija|revolucije protiv]] [[Dinastija Qing|dinastije Qing]]. |
* [[10. 10.]] - [[Ustanak u Wuchangu]], provincija [[Hubei]] - katalizator [[Xinhai revolucija|revolucije protiv]] [[Dinastija Qing|dinastije Qing]]. |
||
* [[11. 10.]] - Tajni sastanak Milovanović-Gešov na pruzi Beograd-Lapovo - ofanzivno-defanzivni ugovor Srbije i Bugarske, nastavljaju se natezanja oko Makedonije. |
* [[11. 10.]] - Tajni sastanak [[Milovan Milovanović|Milovanović]]-Gešov na pruzi Beograd-Lapovo - ofanzivno-defanzivni ugovor Srbije i Bugarske, ali nastavljaju se natezanja oko Makedonije. |
||
* [[15. 10.]] - [[Francisco I. Madero]] izabran velikom većinom za predsednika Meksika, mandat preuzima 6. novembra (do zbacivanja i ubistva 1913). |
|||
* oktobar - Incident 105: Japanci hapse preko 700 Korejaca povezanih s pokretom za nezavisnost Sinminhoe, dogodine ih je 105 osuđeno na teški rad. |
|||
* [[18. 10.]] - Odbrana Yangxia: revolucionari uporno brane Hankou i Hanyang 41 dan, što daje vremena revoluciji u Kini da se razmahne. |
|||
* [[19. 10.]] - [[Roald Amundsen]] krenuo saonicama prema [[Južni pol|Južnom polu]] (Scott kreće par nedelja kasnije). |
* [[19. 10.]] - [[Roald Amundsen]] krenuo saonicama prema [[Južni pol|Južnom polu]] (Scott kreće par nedelja kasnije). |
||
* 19. 10. - Italijani zauzeli Bengazi - otpor je bio nešto jači, ali vladaju obalom. |
|||
* [[21. 10.]] - Venčali se [[Karlo I. Austrijski|nadvojvoda Karlo]] i [[Zita od Bourbon-Parme]] - carski par 1916-18. |
* [[21. 10.]] - Venčali se [[Karlo I. Austrijski|nadvojvoda Karlo]] i [[Zita od Bourbon-Parme]] - carski par 1916-18. |
||
[[Datoteka:Zivot i dela besmrtnog vozda Karadjordja - oglas.png|thumb|180px|Oglas za film "[[Život i dela besmrtnog vožda Karađorđa|Karađorđe]]"]] |
|||
* [[23. 10.]] (10. 10. po j.k.) - Premijera prvog srpskog [[film]]a "Karađorđe" odn. "[[Život i dela besmrtnog vožda Karađorđa]]". ('proba' u Botorićevom bioskopu kod "Pariza"). |
* [[23. 10.]] (10. 10. po j.k.) - Premijera prvog srpskog [[film]]a "Karađorđe" odn. "[[Život i dela besmrtnog vožda Karađorđa]]". ('proba' u Botorićevom bioskopu kod "Pariza"). |
||
* 23. 10. - Turci i pobunjeni Arapi nanose gubitke Italijanima u Tripoliju. Ovog dana je obavljen i prvi vojni izviđački let. U mestu Šara Šat (''Sciara Sciat'', ''Shar al-Shatt'') je ubijeno 500 bersaljera, za šta Italijani vrše masakr u oazi Mechiya. |
|||
* [[27. 10.]] - Muhammad Da’ud Murra ibn Yusuf, bivši i poslednji vladar [[Wadai]]a, predao se Francuzima. |
|||
* [[31. 10.]] - Plan iz Tacubaye: deo meksičkih revolucionara ignoriše rezultate izbora i proglašava Emilija Vázqueza Gómeza za predsednika - pokret ubrzo suzbijen. |
|||
* jesen - Izbori u Crnoj Gori, provuklo se i nekoliko opozicionara. |
* jesen - Izbori u Crnoj Gori, provuklo se i nekoliko opozicionara. |
||
Red 124: | Red 172: | ||
[[Datoteka:Zitawed.jpg|mini|180px|Venčanje [[Karlo I. Austrijski|Karla]] i [[Zita od Bourbon-Parme|Zite]]]] |
[[Datoteka:Zitawed.jpg|mini|180px|Venčanje [[Karlo I. Austrijski|Karla]] i [[Zita od Bourbon-Parme|Zite]]]] |
||
* [[1. 11.]] - Potporučnik Giulio Gavotti bacio bombe iz aviona u Libiji - prvo vazdušno bombardovanje. |
* [[1. 11.]] - Potporučnik Giulio Gavotti bacio bombe iz aviona u Libiji - prvo vazdušno bombardovanje. |
||
* 1. 11. - Gen. [[Yuan Shikai]] postavljen za predsednika kineske carske vlade - zahteva povlačenje regenta [[Zaifeng]]a. |
|||
* [[3. 11.]] - Grof [[Karl Stürgkh]] je novi ''Ministerpräsident'' [[Cislajtanija|Cislajtanije]] (do [[1916]]). |
|||
* [[3. 11.]] - Grof [[Karl Stürgkh]] je novi predsednik vlade [[Cislajtanija|austrijskih zemalja]] (do [[1916]]). |
|||
* 3. 11. - Osnovana auto-kompanija ''[[Chevrolet]]''. |
* 3. 11. - Osnovana auto-kompanija ''[[Chevrolet]]''. |
||
* 3. 11. - Pobunjenici na čelu sa [[Chen Qimei]]em zauzeli [[Šangaj]]. |
* 3. 11. - Pobunjenici na čelu sa [[Chen Qimei]]em zauzeli [[Šangaj]]. |
||
Red 131: | Red 180: | ||
* 4. 11. - Porinut danski prekookeanski brod ''[[MS Selandia]]'' na dizel pogon. |
* 4. 11. - Porinut danski prekookeanski brod ''[[MS Selandia]]'' na dizel pogon. |
||
* [[5. 11.]] - Italijanski premijer [[Giovanni Giolitti]] proglasio aneksiju osmanskih provincija [[Tripolitanija]] i [[Kirenaika]] (parlament će potvrditi u februaru)<ref>Waniss A. Otman and Erling Karlberg, ''The Libyan Economy: Economic Diversification and International Repositioning'' (Springer, 2007) p13</ref>. |
* [[5. 11.]] - Italijanski premijer [[Giovanni Giolitti]] proglasio aneksiju osmanskih provincija [[Tripolitanija]] i [[Kirenaika]] (parlament će potvrditi u februaru)<ref>Waniss A. Otman and Erling Karlberg, ''The Libyan Economy: Economic Diversification and International Repositioning'' (Springer, 2007) p13</ref>. |
||
* 5. 11. - [[Calbraith Perry Rodgers]] obavio transkontinentalni prelet SAD posle 49 dana i 70 stanki. |
|||
* 7 - 8. 11. - Dželaska afera: ulični neredi između Tunišana i italijanskih doseljenika u gradu Tunisu - prvi put da su Francuzi pucali na civile od dolaska u zemlju 1881. |
|||
* [[10. 11.]] - Zločini mandžurskih trupa u [[Nanjing]]u. |
* [[10. 11.]] - Zločini mandžurskih trupa u [[Nanjing]]u. |
||
* [[11. 11.]] - Katastrofalni požar ("jangija") u [[Visoko]]m, izgorjelo preko 450 objekata. |
* [[11. 11.]] - Katastrofalni požar ("jangija") u [[Visoko]]m, izgorjelo preko 450 objekata. |
||
* [[16. 11.]] - Kralj [[Petar I Karađorđević|Petar I]] stigao u posetu Parizu. |
* [[16. 11.]] - Kralj [[Petar I Karađorđević|Petar I]] stigao u posetu Parizu. |
||
* [[25. 11.]] - [[Emiliano Zapata]] proglašava [[Plan iz Ayale]]: predsednik Madero otpisan kao izdajnik, izložena vizija agrarne reforme. |
* [[25. 11.]] - [[Emiliano Zapata]] proglašava [[Plan iz Ayale]]: predsednik Madero otpisan kao izdajnik, izložena vizija agrarne reforme. |
||
* 25. 11. - Socijalist [[Paul Lafargue]] i njegova supruga [[Laura Marx|Laura]], kći Karla Marxa, okončali život samoubojstvom. |
|||
=== Decembar/Prosinac === |
=== Decembar/Prosinac === |
||
* [[1. 12.]] - [[Mongolska revolucija 1911.]]: [[Spoljna Mongolija]] uz podršku Rusije proglasila nezavisnost od Kine. |
* [[1. 12.]] - [[Datoteka:Flag of Mongolia (1911—1921).svg|30px]] [[Mongolska revolucija 1911.]]: [[Spoljna Mongolija]] uz podršku Rusije proglasila nezavisnost od Kine. |
||
* 1. 12. - Okončana Odbrana Yangxia: carske trupe zauzele Hankou i Hanyang, ali slede politički pregovori. |
|||
* [[2. 12.]] - Kineski revolucionari zauzeli [[Nanking]]. |
* [[2. 12.]] - Kineski revolucionari zauzeli [[Nanking]]. |
||
* [[4. 12.]] - Na Bajram bačena bomba u džamiju u [[Štip]]u, poginulo 12 vernika - dolazi do nemira, Turska vojska ubila 14 "Bugara"<ref>"Turks Kill 14 Bulgarians", ''New York Times'', December 7, 1911</ref>. |
* [[4. 12.]] - Na Bajram bačena bomba u džamiju u [[Štip]]u, poginulo 12 vernika - dolazi do nemira, Turska vojska ubila 14 "Bugara"<ref>"Turks Kill 14 Bulgarians", ''New York Times'', December 7, 1911</ref>. |
||
* [[ |
* [[6. 12.]] - [[Zaifeng]], princ Chun se povlači s položaja regenta Kine, ostaje udova carica [[Longyu]]. |
||
* [[11. 12.]] - Umro kralj [[Nepal]]a [[Prithvi]], nasleđuje ga [[Tribhuvan]] (do 1955). |
|||
[[Datoteka:Delhi Durbar,1911 (retouched).jpg|mini|250px|[[Delhi Durbar]]]] |
|||
* [[12. 12.]] - [[Delhi Durbar]] ("dvor") na kojem je za cara Indije krunisan britanski kralj [[George V]]. Poništena je podela [[Bengal]]a iz 1905. po verskim linijama i uvedena po lingvističkim. |
|||
* [[14. 12.]] - [[Roald Amundsen]] i njegov tim su prvi ljudi na [[južni pol|zemljinom južnom polu]]. |
* [[14. 12.]] - [[Roald Amundsen]] i njegov tim su prvi ljudi na [[južni pol|zemljinom južnom polu]]. |
||
* [[15. 12.]] - Položen kamen-temeljac za [[New Delhi]]. |
* [[15. 12.]] - Položen kamen-temeljac za [[New Delhi]], novi glavni grad Britanske Indije umesto Kalkute (inauguracija 1931). |
||
* decembar - Meksički general [[Bernardo Reyes]] se pobunio u [[Nuevo León]]u, ugušeno posle 11 dana. |
|||
* 15 - [[18. 12.]] - Izbori za Hrvatski sabor, poraz bana Tomašića uprkos policijskom pritisku, najviše mandata za [[Čista stranka prava|Čistu stranku prava]]. |
|||
[[Datoteka:Aan de Zuidpool - p1913-160.jpg|mini|250px|[[Roald Amundsen]] i dr. na [[Južni pol|Južnom polu]]]] |
|||
* 15 - [[18. 12.]] - [[Datoteka:Coat of arms of Croatia (1868-1918) with crown.svg|25px]] [[Izbori za Hrvatsko-slavonsko-dalmatinski sabor 1911.|Izbori za Hrvatski sabor]], poraz bana Tomašića uprkos policijskom pritisku, najviše mandata za [[Čista stranka prava|Čistu stranku prava]]. |
|||
* [[16. 12.]] - Zakon o nacionalnom osiguranju u UK: osiguranje radnika u slučaju bolesti ili nezaposlenosti - početak socijalne države u Britaniji, preventiva radikalnijih radničkih zahteva. |
|||
* [[18. 12.]] - Prva izložba grupe ''[[Der Blaue Reiter]]'' u [[München]]u. |
* [[18. 12.]] - Prva izložba grupe ''[[Der Blaue Reiter]]'' u [[München]]u. |
||
* [[22. 12.]] - Persijska vlada pristaje na ruski ultimatum i otpušta blagajnika [[William Morgan Shuster|W. M. Shustera]], dok ruska vojska bombarduje [[Tabriz]]. |
|||
* 18. 12. - [[Tuva]] uz ruski podsticaj proglasila nezavisnost od Kine. |
|||
* [[28. 12.]] - Lisabonski patrijarh, nadbiskupi Evore i Brage i biskupi proterani iz Portugala. |
|||
* [[22. 12.]] - Persijska vlada pristala na ruski ultimatum i otpušta trezornika [[William Morgan Shuster|W. M. Shustera]], dok ruska vojska bombarduje [[Tabriz]]. |
|||
* [[29. 12.]] - [[Sun Yat-sen]] izabran za prvog predsednika [[Republika Kina|Republike Kine]] od strane provincijskih predstavnika, preuzima položaj 1. |
* [[29. 12.]] - [[Sun Yat-sen]] izabran za prvog predsednika [[Republika Kina|Republike Kine]] od strane provincijskih predstavnika, preuzima položaj 1. janura. |
||
* 29. 12. - [[Bogd-han]] izabran za Velikog hana Mongolije. |
* 29. 12. - [[Bogd-han]] izabran za Velikog hana Mongolije. |
||
* 29. 12. - Episkop Germogen i jeromonah Iliodor napali [[Grigorij Rasputin|Raspućina]]. |
|||
* [[30. 12.]] - Rusi obesili [[Seqat-ol-Eslam Tabrizi]]ja i još 12 iranskih nacionalista u Tabrizu. |
* [[30. 12.]] - Rusi obesili [[Seqat-ol-Eslam Tabrizi]]ja i još 12 iranskih nacionalista u Tabrizu. |
||
* [[31. 12.]] - Kineska nacionalna skupština izglasala upotrebu "[[Gregorijanski kalendar|zapadnog kalendara]]" - sutrašnji dan je "prvi dan prvog meseca prve godine Republike Kine" (→ [[Minguo kalendar]]). |
* [[31. 12.]] - Kineska nacionalna skupština izglasala upotrebu "[[Gregorijanski kalendar|zapadnog kalendara]]" - sutrašnji dan je "prvi dan prvog meseca prve godine Republike Kine" (→ [[Minguo kalendar]]). |
||
=== |
=== Kroz godinu === |
||
[[Datoteka:Sarajevo Bascarsija Market Sebilj.jpg|mini|[[Baščaršija]] 1911.]] |
|||
* Završene pruge [[Kraljevo]]-[[Čačak]] i [[Paraćin]]-[[Zaječar]]. |
* Završene pruge [[Kraljevo]]-[[Čačak]] i [[Paraćin]]-[[Zaječar]]. |
||
* Izdato [[Encyclopædia Britannica 1911|jedanaesto izdanje Encyclopædia Britannica]]-e. |
* Izdato [[Encyclopædia Britannica 1911|jedanaesto izdanje Encyclopædia Britannica]]-e. |
||
* Objašnjeno [[Rutherfordovo raspršenje]] - [[atom]] ima kompaktno [[Atomsko jezgro|jezgro]]. |
* Objašnjeno [[Rutherfordovo raspršenje]] - [[atom]] ima kompaktno [[Atomsko jezgro|jezgro]]. |
||
* U [[Sahel]]u počinje suša, što vodi gladi 1913-14. Od 1911. do 1927. nema nijedne godine bez gladi u nekom regionu Afrike.<ref name="Iliffe1987">{{cite book|author=John Iliffe|title=The African Poor: A History|url=https://books.google.com/books?id=y3AqWzsQW8AC&pg=PA157|date=25 December 1987|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-34877-5|pages=157–}}</ref> |
|||
* U Parizu osnovan [[Al-Fatat]], Društvo mladih Arapa za nezavisnost od Osmanskog carstva. |
|||
== Rođenja == |
== Rođenja == |
||
{{glavni članak|:Kategorija:Rođeni 1911.}} |
{{glavni članak|:Kategorija:Rođeni 1911.}} |
||
=== Januar/Siječanj – Mart/Ožujak === |
|||
* [[16. 1.]] - [[Zvonimir Kulundžić]], hrvatski publicist, bibliolog i povjesničar († [[1994]].) |
* [[16. 1.]] - [[Zvonimir Kulundžić]], hrvatski publicist, bibliolog i povjesničar († [[1994]].) |
||
* 16. 1. - [[Eduardo Frei Montalva]], predsednik Čilea († [[1982]]) |
|||
* [[18. 11.]] - [[Danny Kaye]], glumac, komičar, muzičar († [[1987]]) |
|||
* [[22. 1.]] - [[Bruno Kreisky]], austrijski političar († [[1990]]) |
* [[22. 1.]] - [[Bruno Kreisky]], austrijski političar († [[1990]]) |
||
* [[31. 1.]] - [[Baba Vanga]], vidovnjakinja († [[1996]]) |
* [[31. 1.]] - [[Baba Vanga]], vidovnjakinja († [[1996]]) |
||
Red 165: | Red 231: | ||
* [[4. 2.]] - [[Antun Nalis]], hrvatski filmski i tv-glumac († [[2000]].) |
* [[4. 2.]] - [[Antun Nalis]], hrvatski filmski i tv-glumac († [[2000]].) |
||
* [[6. 2.]] - [[Ronald Reagan]], predsednik SAD († [[2004]]) |
* [[6. 2.]] - [[Ronald Reagan]], predsednik SAD († [[2004]]) |
||
* [[10. 2.]] - [[Mstislav Keldiš]], matematičar, učesnik sovjetskog svemirskog programa († [[1978]]) |
|||
* [[11. 2.]] - [[Josip Gjergja]], učesnik NOB, društveno-politički radnik SRH i SFRJ († [[1990]]) |
|||
* [[15. 2.]] - [[Grigor Vitez]], hrvatski pjesnik, dječji pisac, prevoditelj († [[1966]].) |
* [[15. 2.]] - [[Grigor Vitez]], hrvatski pjesnik, dječji pisac, prevoditelj († [[1966]].) |
||
* [[18. 2.]] - [[Josip Kopinič]], učesnik Španskog rata i NOB, društveno-politički radnik († [[1997]]) |
|||
* [[19. 2.]] - [[Merle Oberon]], glumica († [[1979]]) |
* [[19. 2.]] - [[Merle Oberon]], glumica († [[1979]]) |
||
* 19. 2. - [[Nikola Hercigonja]], kompozitor († [[2000]]) |
* 19. 2. - [[Nikola Hercigonja]], kompozitor († [[2000]]) |
||
* [[3. 3.]] - [[Jean Harlow]], američka filmska glumica († [[1937]].) |
* [[3. 3.]] - [[Jean Harlow]], američka filmska glumica († [[1937]].) |
||
* [[11. 3.]] - [[Fitzroy MacLean]], britanski general, vođa misije u Jugoslaviji († [[1996]]) |
|||
* [[13. 3.]] - [[L. Ron Hubbard]], SF autor i osnivač sajentologije († [[1986]]) |
* [[13. 3.]] - [[L. Ron Hubbard]], SF autor i osnivač sajentologije († [[1986]]) |
||
* [[16. 3.]] - [[Josef Mengele]], ratni zločinac († [[1979]]) |
* [[16. 3.]] - [[Josef Mengele]], ratni zločinac († [[1979]]) |
||
Red 178: | Red 248: | ||
* [[28. 3.]] - [[Eli Finci]], književni i pozorišni kritičar, prevodilac († [[1980]]) |
* [[28. 3.]] - [[Eli Finci]], književni i pozorišni kritičar, prevodilac († [[1980]]) |
||
=== April/Travanj – Jun/Lipanj === |
|||
* [[1. 4.]] - [[Rudi Čajavec]], narodni heroj († [[1942]]) |
* [[1. 4.]] - [[Rudi Čajavec]], narodni heroj († [[1942]]) |
||
* [[7. 4.]] - [[Simeon Zloković]], episkop SPC († [[1990]]) |
|||
* [[8. 4.]] - [[Emil Cioran]], filozof († [[1995]]) |
* [[8. 4.]] - [[Emil Cioran]], filozof († [[1995]]) |
||
* [[13. 4.]] - [[Ivan Hitrec]], nogometaš († [[1946]]) |
* [[13. 4.]] - [[Ivan Hitrec]], nogometaš († [[1946]]) |
||
* [[22. 4.]] - Zlatica Baltić, spiker Radio Beograda († [[1995]]) |
* [[22. 4.]] - Zlatica Baltić, spiker Radio Beograda († [[1995]]) |
||
* [[28. 4.]] - [[Lee Falk]], crtač stripa († [[1999]]) |
|||
* [[11. |
* [[11. 5.]] - [[David Pajić]], narodni heroj († [[1941]]) |
||
* [[13. 5.]] - [[Kosta Nađ]], španski borac, general, narodni heroj († [[1986]]) |
* [[13. 5.]] - [[Kosta Nađ]], španski borac, general, narodni heroj († [[1986]]) |
||
* [[15. 5.]] - [[Max Frisch]], švicarski književnik († [[1991]].) |
* [[15. 5.]] - [[Max Frisch]], švicarski književnik († [[1991]].) |
||
Red 189: | Red 262: | ||
* [[23. 5.]] - [[Stanoje Stefanović]], lekar, akademik († [[1991]]) |
* [[23. 5.]] - [[Stanoje Stefanović]], lekar, akademik († [[1991]]) |
||
* [[27. 5.]] - [[Vincent Price]], glumac († [[1993]]) |
* [[27. 5.]] - [[Vincent Price]], glumac († [[1993]]) |
||
* 27. 5. - [[Hubert Humphrey]], potpredsednik SAD († [[1978]]) |
|||
* [[28. 5.]] - [[Randolph Churchill]], novinar, političar, vojnik († [[1968]]) |
|||
* [[4. 6.]] - [[Milovan Đilas]], političar i publicista († [[1995]]) |
* [[4. 6.]] - [[Milovan Đilas]], političar i publicista († [[1995]]) |
||
* [[15. 6.]] - [[Hrizostom Vojinović]], episkop SPC († [[1989]]) |
|||
* [[17. 6.]] - [[Viktor Nekrasov]], književnik († [[1987]]) |
|||
* [[24. 6.]] - [[Ernesto Sabato]], argentinski književnik († [[2011]]) |
* [[24. 6.]] - [[Ernesto Sabato]], argentinski književnik († [[2011]]) |
||
* 24. 6. - [[Juan Manuel Fangio]], argentinski automobilista († [[1995]]) |
* 24. 6. - [[Juan Manuel Fangio]], argentinski automobilista († [[1995]]) |
||
* [[30. 6.]] - [[Czesław Miłosz]], književnik, nobelovac († [[2004]]) |
* [[30. 6.]] - [[Czesław Miłosz]], književnik, nobelovac († [[2004]]) |
||
=== Jul/Srpanj – Septembar/Rujan === |
|||
* [[5. 7.]] - [[Georges Pompidou]], francuski političar († [[1974]]) |
|||
* [[1. 7.]] - [[Sergej Sokolov (komandant)|Sergej Sokolov]], maršal SSSR, ministar odbrane († [[2012]]) |
|||
* [[5. 7.]] - [[Georges Pompidou]], predsednik Francuske († [[1974]]) |
|||
* [[7. 7.]] - [[Gian Carlo Menotti]], italijansko-američki kompozitor i libretista († [[2007]]) |
* [[7. 7.]] - [[Gian Carlo Menotti]], italijansko-američki kompozitor i libretista († [[2007]]) |
||
* [[9. 7.]] - [[John Archibald Wheeler]], teoretski fizičar († [[2008]]) |
|||
* [[14. 7.]] - [[Vojislav Mićović (glumac)|Vojislav Mićović]], glumac († [[1997]]) |
|||
* [[16. 7.]] - [[Ginger Rogers]], glumica, plesačica († [[1995]]) |
* [[16. 7.]] - [[Ginger Rogers]], glumica, plesačica († [[1995]]) |
||
* [[18. 7.]] - [[Hume Cronyn]], glumac († [[2003]]) |
* [[18. 7.]] - [[Hume Cronyn]], glumac († [[2003]]) |
||
* [[20. 7.]] - [[Žarko Marinović]], student prava, član KPJ († [[1936]]) |
|||
* [[21. 7.]] - [[Marshall McLuhan]], medijski teoretičar († [[1980]]) |
* [[21. 7.]] - [[Marshall McLuhan]], medijski teoretičar († [[1980]]) |
||
Red 204: | Red 286: | ||
* [[6. 8.]] - [[Rade Končar]], narodni heroj († [[1942]]) |
* [[6. 8.]] - [[Rade Končar]], narodni heroj († [[1942]]) |
||
* 6. 8. - [[Lucille Ball]], američka TV-glumica († [[1989]].) |
* 6. 8. - [[Lucille Ball]], američka TV-glumica († [[1989]].) |
||
* [[7. 8.]] - [[Nicholas Ray]], američki reditelj |
* [[7. 8.]] - [[Nicholas Ray]], američki reditelj († [[1979]]) |
||
* [[ |
* [[11. 8.]] - [[Gojko Nikoliš]], španski borac, general-pukovnik JNA, narodni heroj († [[1995]]) |
||
* [[12. 8.]] - [[Cantinflas]], meksički glumac († [[1993]]) |
|||
* [[17. 8.]] - [[Ante Kaštelančić]], hrvatski slikar († [[1989]].) |
* [[17. 8.]] - [[Ante Kaštelančić]], hrvatski slikar († [[1989]].) |
||
* 17. 8. - [[Mihail Botvinik]], šahista († [[1995]]) |
* 17. 8. - [[Mihail Botvinik]], šahista († [[1995]]) |
||
* [[20. 8.]] - [[Domentijan Pavlović]], episkop SPC († [[1983]]) |
|||
* [[22. 8.]] - [[Vlado Ćetković]], španski borac, narodni heroj († [[1944]]) |
|||
* [[25. 8.]] - [[Võ Nguyên Giáp]], vijetnamski general († [[2013]]) |
|||
* [[27. 8.]] - [[Rahela Ferari]], glumica († [[1994]]) |
|||
* [[ |
* [[6. 9.]] - [[Milorad B. Protić]], astronom († [[2001]]) |
||
* [[7. 9.]] - [[Osman Karabegović]], društveno-politički radnik i narodni heroj († [[1996]]) |
|||
* 7. 9. - [[Todor Živkov]], bugarski političar († [[1998]]) |
|||
* [[19. 9.]] - [[William Golding]], britanski književnik i nobelovac († [[1993]].) |
* [[19. 9.]] - [[William Golding]], britanski književnik i nobelovac († [[1993]].) |
||
* [[24. 9.]] - [[Konstantin Černjenko]], sovjetski političar († [[1985]]) |
* [[24. 9.]] - [[Konstantin Černjenko]], sovjetski političar († [[1985]]) |
||
=== Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac === |
|||
* [[2. 10.]] - [[Milan Kuprešanin]], general-pukovnik JNA († [[2005]]) |
|||
* [[14. 10.]] - [[Ivo Kozarčanin]], hrvatski književnik († [[1941]].) |
* [[14. 10.]] - [[Ivo Kozarčanin]], hrvatski književnik († [[1941]].) |
||
* 14. 10. - [[Lê Đức Thọ]], vijetnamski političar († [[1990]]) |
|||
* [[26. 10.]] - [[Mahalia Jackson]], pevačica gospela († [[1972]]) |
|||
* [[30. 10.]] - [[Dimitrije Vučenov]], srpski književnik, kritičar i prevodilac († [[1986]]) |
* [[30. 10.]] - [[Dimitrije Vučenov]], srpski književnik, kritičar i prevodilac († [[1986]]) |
||
* [[5. 11.]] - [[Roy Rogers]], glumac i pevač († [[1998]]) |
* [[5. 11.]] - [[Roy Rogers]], glumac i pevač († [[1998]]) |
||
* [[11. 11.]] - [[Uroš Drenović]], četnički vojvoda († [[1944]]) |
|||
* [[13. 11.]] - [[Ivo Vejvoda]], učesnik Španskog rata i NOB, društveno-politički radnik († [[1991]]) |
|||
* [[5. 12.]] - [[Władysław Szpilman]], pijanista, kompozitor († [[2000]]) |
|||
* [[8. 12.]] - [[Lee J. Cobb]], glumac († [[1976]]) |
|||
* [[11. 12.]] - [[Naguib Mahfouz]], egipatski književnik, nobelovac († [[2006]]) |
* [[11. 12.]] - [[Naguib Mahfouz]], egipatski književnik, nobelovac († [[2006]]) |
||
* [[18. 12.]] - [[Jules Dassin]], filmski režiser († [[2008]]) |
|||
* [[24. 12.]] - [[Leo Mates]], učesnik NOB, diplomat († [[1991]]) |
|||
* [[29. 12.]] - [[Momčilo Tešić]], književnik († [[1992]]) |
|||
* 29. 12. - [[Klaus Fuchs]], fizičar, špijun († [[1988]]) |
|||
=== Kroz godinu === |
|||
* [[Enver Krupić]], slikar († [[1992]]) |
|||
== Smrti == |
== Smrti == |
||
{{glavni članak|:Kategorija:Umrli 1911.}} |
{{glavni članak|:Kategorija:Umrli 1911.}} |
||
=== Januar/Siječanj – Jun/Lipanj === |
|||
* [[9. 1.]] - [[Edvard Rusjan]], pionir avijacije na ovim prostorima (* [[1886]]) |
* [[9. 1.]] - [[Edvard Rusjan]], pionir avijacije na ovim prostorima (* [[1886]]) |
||
* 27. 1. - [[Đorđe Ristić Skopljanče]], četnički vojvoda (* [[1881]]) |
|||
* [[17. 1.]] - [[Francis Galton]], polihistor (* [[1822]]) |
|||
* [[15. 2.]] - [[Theodor Escherich]], bakteriolog (* [[1857]]) |
|||
* [[1. 3.]] - [[Jacobus Henricus van 't Hoff]], hemičar, nobelovac (* [[1852]]) |
* [[1. 3.]] - [[Jacobus Henricus van 't Hoff]], hemičar, nobelovac (* [[1852]]) |
||
* [[7. 3.]] - [[Antonio Fogazzaro]], talijanski književnik (* [[1842]].) |
* [[7. 3.]] - [[Antonio Fogazzaro]], talijanski književnik (* [[1842]].) |
||
* 8. 3. - [[Svetislav Simić]], srpski nacionalni radnik (* [[1865]]) |
|||
* 7. 4. - [[Lekso Saičić]], crnogorski kapetan, učesnik Rusko-japanskog rata (* [[1873]]) |
|||
* [[2. 5.]] - [[Otto Lueger]], inženjer, leksikograf (* [[1843]]) |
|||
* [[18. 5.]] - [[Gustav Mahler]], austrijski skladatelj i dirigent (* [[1860]].) |
* [[18. 5.]] - [[Gustav Mahler]], austrijski skladatelj i dirigent (* [[1860]].) |
||
* [[27. 5.]] - [[Thursday October Christian II]], politički lider na Pitcairnu (* [[1820]]) |
|||
* [[9. 6.]] - [[Carrie Nation]], protivnica alkohola i saluna (* [[1846]]) |
|||
* 9. 6. - Fotije Iličić - Foča, glumac, reditelj (* [[1846]]) |
|||
* [[15. 6.]] - [[Josip Slade]], arhitekt (* [[1828]]) |
|||
* [[18. 6.]] - [[Franjo Kuhač]], hrvatski etnomuzikolog i glazbeni povjesničar (* [[1834]].) |
* [[18. 6.]] - [[Franjo Kuhač]], hrvatski etnomuzikolog i glazbeni povjesničar (* [[1834]].) |
||
* [[22. 6.]] - [[Augustin Čengić]], hrvatski pisac (* [[1855]].) |
* [[22. 6.]] - [[Augustin Čengić]], hrvatski pisac (* [[1855]].) |
||
* [[25. 6.]] - [[Maria Clotilde di Savoia|Maria Clotilde]], kćerka Viktora Emanuela II (* [[1843]]) |
|||
=== Jul/Srpanj – Decembar/Prosinac === |
|||
* [[5. 7.]] - [[Maria Pia di Savoia|Maria Pia]], kraljica-supružnica Portugala, sestra Marije Klotilde (* [[1847]]) |
|||
* [[16. 7.]] - [[August Harambašić]], književnik (* [[1861]]) |
* [[16. 7.]] - [[August Harambašić]], književnik (* [[1861]]) |
||
* [[1. 8.]] - [[Konrad Duden]], filolog, izdavač rečnika (* [[1829]]) |
|||
* [[12. 8.]] - [[Jules Brunet]], francuski general (* [[1838]]) |
|||
* [[17. 8.]] - [[Petro Nini Luarasi]], albanski prosvetitelj (* [[1864]]) |
|||
* [[15. 9.]] - [[Adelina Paulina Irby]], Engleskinja, dobrotvorka Srba u Bosni (* [[1833]]) |
* [[15. 9.]] - [[Adelina Paulina Irby]], Engleskinja, dobrotvorka Srba u Bosni (* [[1833]]) |
||
* [[16. 9.]] - [[Edward Whymper]], alpinista (* [[1840]]) |
|||
* [[18. 9.]] - [[Pjotr Stolipin]], ruski premijer (* [[1862]]) |
|||
* [[21. 9.]] - [[Ahmed ‘Urabi]], egipatski nacionalista (* [[1841]]) |
|||
* [[26. 9.]] - [[Andrija Fijan]], hrvatski glumac i redatelj (* [[1851]].) |
* [[26. 9.]] - [[Andrija Fijan]], hrvatski glumac i redatelj (* [[1851]].) |
||
* [[10. 10.]] - [[Jack Daniel]], osnivač destilerije viskija (* 1849) |
|||
* [[18. 10.]] - [[Alfred Binet]], psiholog (* [[1857]]) |
|||
* [[24. 10.]] - [[Ida Lewis]], čuvarka svetionika, spasiteljica (* [[1842]]) |
|||
* [[29. 10.]] - [[Joseph Pulitzer]], američki novinar i publicist (* [[1847]].) |
* [[29. 10.]] - [[Joseph Pulitzer]], američki novinar i publicist (* [[1847]].) |
||
* [[25. 11.]] - [[Paul Lafargue]], marksista (* [[1842]]) |
|||
* [[26. 11.]] - [[Nikola Hristić]], srpski političar (* [[1818]]) |
* [[26. 11.]] - [[Nikola Hristić]], srpski političar (* [[1818]]) |
||
* [[10. 12.]] - [[Joseph Dalton Hooker]], botaničar (* [[1817]]) |
* [[10. 12.]] - [[Joseph Dalton Hooker]], botaničar (* [[1817]]) |
||
* [[11. 12.]] - [[Prithvi Bir Bikram Shah]], kralj Nepala (* [[1875]]) |
|||
* [[17. 12.]] - [[Josip Frank]], hrvatski političar (* [[1844]]) |
* [[17. 12.]] - [[Josip Frank]], hrvatski političar (* [[1844]]) |
||
=== Kroz godinu === |
|||
* [[Gligor Milićević]], hercegovački vojvoda (* 1813) |
|||
== Nobelova nagrada za 1911. godinu == |
== Nobelova nagrada za 1911. godinu == |
Aktualna verzija od 29. novembra 2022. u 14:53
< |
19. vijek |
20. vijek
| 21. vijek
| >
< |
1880-e |
1890-e |
1900-e |
1910-e
| 1920-e
| 1930-e
| 1940-e
| >
<< |
< |
1907. |
1908. |
1909. |
1910. |
1911.
| 1912.
| 1913.
| 1914.
| 1915.
| >
| >>
- Ovo je članak o godini 1911.
- Za ostala značenja, vidi 1911 (razvrstavanje).
Gregorijanski | 1911. (MCMXI) |
Ab urbe condita | 2664. |
Islamski | 1329–1330. |
Iranski | 1289–1290. |
Hebrejski | 5671–5672. |
Bizantski | 7419–7420. |
Koptski | 1627–1628. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 1966–1967. |
• Shaka Samvat | 1833–1834. |
• Kali Yuga | 5012–5013. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4547–4548. |
• 60 godina | Yin Metal Svinja (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11911. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Godina 1911 bila je redovna godina koja počinje u nedjelju po gregorijanskom, odn. redovna godina koja počinje u subotu po julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju kalendare).
1911: 1 • 2 • 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 • 10 • 11 • 12 Rođenja • Smrti |
- 1. 1. - Sjeverna teritorija izdvojena iz Južne Australije i stavljena pod saveznu kontrolu.
- 3. 1. - Opsada Sidney Streeta: okršaj londonske policije sa trojicom anarhista.
- 5. 1. - Nakon tzv. Revolucije u Monaku knez Albert I dao ustav - kraj apsolutne monarhije, ali i dalje ima velika ovlašćenja.
- 9. 1. - Slovenački letač Edvard Rusjan poginuo pod beogradskim Kalemegdanom.
- 10. 1. - Pod pritiskom Bonilline pobune, predsednik Hondurasa Miguel Dávila pristaje na ugovor po kojim bi njujorški bankari dobili kontrolu železnice a vlada SAD carinu - parlament odbija.
- 11. 1. - Osnovano Društvo kajzera Vilhelma za unapređenje nauke.
- 11. 1. - Ruska vlada zabranjuje okupljanja studenata u krugu univerziteta, dozvoljava ulazak policije i bez poziva - ovo izaziva studentske štrajkove.
- januar - Izbija spor oko raško-prizrenske mitropolije nakon što je, zbog neslaganja sa srpskom vladom oko pitanja diploma, ostavku podneo Nićifor - srpska vlada istakla Bogdana Radenkovića, a crnogorska Gavrila Dožića (koji će biti izabran u decembru).
- januar - Robert Falcon Scott i Roald Amundsen u zasebnim ekspedicijama stigli na obalu Antarktika.
- 18. 1. - Eugene Burton Ely je prvi koji je sleteo na brod.
- 24. 1. - Obešeni japanski anarhista Shūsui Kōtoku i još desetorica (osuđeni za navodnu pripremu atentata na krunskog princa Hirohita).
- 25. 1. - Banana ratovi: Bitka kod La Ceibe u Hondurasu je ključna pobuna Bonillinih pobunjenika, uz pomoć američkih plaćenika, Guya Molonyja i Lee Christmasa, koje je angažovao Sam Zemurray, šef Cuyamel Fruit Company.
- 26. 1. - Praizvedba Straussove opere Der Rosenkavalier.
- 30. 1. - Erupcija vulkana Taal na Filipinima, u zemljotresima i cunamiju strada, zvanično, 1.335 ljudi.
- 2 - 4. 2. - U Podgorici osnovan Albanski nacionalni komitet, odlučeno da se podigne ustanak protiv Osmanlija.
- 6. 2. - Ubijen iranski ministar financija Morteza Qoli Chan Hedayat.
- 13. 2. - Osnovan HNK Hajduk Split.
- 14. 2. - Meksička revolucija: Francisco Madero prešao u Meksiko.
- 18. 2. - Zemljotres u reonu Ohridskog jezera (M 6.7, Int. IX).
- 18. 2. - Sareski zemljotres na Pamiru, dan. Tadžikistan - odronom na reci Bartang stvorena Usojska brana visine 567 metara, iza koje je nastalo Saresko jezero od 16 kubnih kilometara.
- 21. 2. - U Washingtonu potpisan ugovor o trgovini i plovidbi između SAD i Japana (raskinut 1939/40).
- 25. 2. - Bitka u Kelley Creeku ili "Poslednji masakr" u Nevadi je kasni okršaj sa Indijancima u SAD.
- 27. 2. - Charles F. Kettering predstavio električni starter za automobil (umesto kurble).
- 1. 3. - José Batlle y Ordóñez je ponovo na čelu Urugvaja (do 1915), uvodi zakone u korist radnika, razvoda, besplatnog školovanja.
- 5. 3. - Požar u bioskopu u ruskom gradu Bologoje u Tverskoj oblasti, 68 poginulih.
- 10. 3. - Oko ponoći, satovi u Francuskoj pomereni 9 minuta i 21 sekundu unazad, kako bi se izjednačili sa Griničkom zonom (ranije korišćeno lokalno parisko vreme).
- 18. 3. - Tuča u bosanskom saboru između srpskih i hrvatskih poslanika.
- 19. 3. - Prvi put obeležen Međunarodni dan žena (od 1913. biće 8. 3.).
- 20. 3. - Kod Kijeva pronađeno telo ubijenog dečaka, iz čega će nastati Bejlisova afera, suđenje Jevrejinu Menahemu Mendelu Bejlisu 1913. za ritualno ubistvo.
- 22. 3. - Porinut nemački bojni brod SMS Kaiser.
- 25. 3. - Požar u njujorškoj tekstilnoj fabrici Triangle Shirtwaist, poginulo 146 osoba, velikom većinom žena i devojčica.
- 27. 3. - Zakon o zemstvima u zapadnim gubernijama proglašen u Rusiji putem carevog dekreta - Stolipin je pretio ostavkom ako zakon ne bude usvojen[1].
- 29. 3. - Kopnena vojska SAD usvojila pištolj Colt M1911 (do 1986).
- 29. 3. - Novi bugarski premijer je Ivan Gešov (do 1913).
- mart - Međunarodna umetnička izložba u Rimu, u srpskom paviljonu izlaže i Ivan Meštrović.
- mart - avgust - Albanski ustanak 1911. - pobuna Malisora kojima pomaže kralj Nikola.
- 4. 4. - Bosanski sabor izglasao Zakon o fakultativnom otkupu kmetova.
- 6. 4. - Bitka kod Dečića/Dušića, pobeda albanskih ustanika.
- 8. 4. - Heike Kamerlingh Onnes otkrio superprovodljivost.
- 10. 4. - Paul Langevin prvi izložio paradoks blizanaca.
- april - Uvod u Drugu marokansku krizu: sultan Abdelhafid je opkoljen u palati u Fezu - zove Francuze u pomoć, koji se na to odazivaju.
- 17. 4. - U Rimu otvoren Ponte del Risorgimento, most od armiranog betona s rasponom od 100 m.
- 19. 4. - Praizvedba baleta Le Spectre de la Rose u Monte Karlu (Vaslav Nižinski i Tamara Karsavina).
- 19. 4. - Drugi ugovor sa Masaima u Keniji im uzima još zemlje.
- 20. 4. - U Republici Portugal uvedena separacija države i crkve - katolički episkopat se tome protivi.
- 26. 4. - Osnovan 1. HŠK Građanski Zagreb, prethodnik Dinama.
- 26/27. 4. - Terenzio Tocci proglasio nezavisnost Albanije u Oroshu.
- 27. 4. - Ustanak Huanghuagang u provinciji Guangzhou protiv dinastije Qing - ubrzo ugušena, pamti se po "72 mučenika".
- 29. 4. - 19. 11. - Svetska izložba u Torinu.
- 30. 4. - Desetogodišnji violinista Jaša Hajfec debitovao na koncertu u Sankt Petersburgu.
- 8. 5. - Qingovska Kina: ranije veliko veće zamenjeno Carskom vladom, prvim kabinetom u istoriji zemlje, na čelu je Yikuang, princ Qing. Vlada nije odgovorna skupštini, a Mandžurci su u njoj brojniji od Han Kineza.
- 9. 5. - Kineska vlada naredila nacionalizaciju lokalnih železničkih projekata - dolazi do nezadovoljstva u južnoj Kini (naročito Sečuanu) i Pokreta za zaštitu železnice.
- 9. 5. - Neki bivši članovi Narodne odbrane osnovali tajno društvo Ujedinjenje ili smrt (Crna ruka) - na čelu je Dragutin Dimitrijević Apis, zalažu se za ujedinjenje Srpstva, protive se radikalima tj. Pašiću, od septembra imaju list "Pijemont" (nešto o tome piše "Politika" od 6/19. novembra).
- 9. 5. - Pošto je predsednik Nikaragve Juan José Estrada prinuđen na ostavku, nasleđuje ga potpredsednik Adolfo Díaz (1911-17. i 1926-29) - oslanja se na američke marince (→ Američka okupacija Nikaragve, formalno 1912-33).
- 10. 5. - Pascual Orozco i Pancho Villa osvojili Ciudad Juárez.
- 11. 5. - Šefket Turgut-paša stigao u Skadar - nudi amnestiju pobunjenicima, osim malisorskih poglavara.
- 13. 5. - Meksički revolucionari zauzeli Torreon, dolazi do masakra preko 300 Kineza.
- 14. 5. - Braća Zsilinszky ubila socijalističkog poslanika Andrása L. Áchima u Bekeščabi.
- 15. 5. - Standard Oil Company of New Jersey v. United States: presuđeno da je Standard Oil monopolista i da se mora podeliti u nekoliko firmi.
- 21. 5. - Ugovor iz Ciudad Juáreza okončava prvu fazu Meksičke revolucije: Porfirio Diaz napušta predsednički položaj (odlazi iz zemlje 31. 5.).
- 21. 5. - Nesreća na početku aero trke Pariz-Madrid: u prinudnom sletanju aviona poginuo francuski ministar rata Henri Maurice Berteaux, povređeni premijer Ernest Monis i naftni tajkun Henri Deutsch de la Meurthe.
- 22. 5. - U Portugalu uveden escudo umesto reala, u odnosu 1:1000.
- 28 - 31. 5. - Avionska trka Pariz-Rim u kojoj je pobedio André Beaumont[2] - avion prvi put leteo iznad Vatikana.
- 31. 5. - Porinut "Titanik".
- 1. jun - Prva međunarodna utakmica fudbalske reprezentacije Kraljevine Srbije - izgubila od zagrebačkog HAŠK-a.
- 4. 6. - U Rimu inauguriran "Oltar otadžbine" - Vittoriano (završen 1925).
- 7. 6. - Francisco Madero stigao u Mexico City nekoliko sati nakon razornog zemljotresa u Michoacánu.
- 9. 6. - U Beogradu, na ulazu u Kalemegdan, podignut spomenik Dositeju, 1930. premešten u park na Studentskom trgu.
- 12. 6. - Porta, prerano, proglašava da je albanski ustanak okončan.
- 13. 6. - Praizvedba baleta "Petruška" u Parizu.
- 14. 6. - Prvo putovanje RMS Olympic (u službi do 1935).
- jun - Herbert Kitchener je britanski konzul u Egiptu (do 1914).
- 16. 6. - Otomanski sultan Mehmed V. posetio Kosovo Polje, amnestija albanskim i bugarskim političkim krivcima.
- 22. 6. - Krunidba Georga V, kralja Ujedinjenog Kraljevstva.
- 23. 6. - Ismail Qemali i Luigj Gurakuqi sastavili Gerčki memorandum sa albanskim zahtevima od Osmanskog carstva: etnička prava i autonomija.
- 24. 6. - U Trstu porinut austrougarski bojni brod SMS Viribus Unitis (u službi od decembra 1912.).
- 28. 6. - Paul Gautsch von Frankenthurn novi predsednik vlade Cislajtanije (do novembra).
- 1. 7. - Druga marokanska kriza (Agadirska): Nemačka topovnjača Panther stiže u Agadir, u francuskom protektoratu Maroku.
- jul - Turska odobrila početak radova na Jadranskoj železnici (preko Kosova i severne Albanije).
- početak jula - polovina septembra - Talas vrućine na istoku SAD i u Evropi. Bostonski rekord od 40 C izmeren 4. jula.
- 7. 7. (25. 6. po j.k.) - Posle raspada radikalno-samostalske koalicije, homogenu radikalsku vladu formira Milovan Milovanović.
- 8. 7. - Zemljotres kod Kečkemeta, Mađarska, (M 5.6, Int. VIII).
- 10. 7. - Porinut ruski bojni brod "Sevastopolj".
- 15. 7. - Nemačka nudi Francuskoj pregovore na osnovu razmene kolonijalnih teritorija.
- 18. 7. - Bivši Muhamed Ali-šah Kadžar se iskrcao u Persiji uz rusku pomoć, ali biće poražen u septembru i definitivno napustiti zemlju.
- 19. 7. - U Nemačkoj donesen Zakon o osiguranju (Reichsversicherungsordnung), osnov socijalnog prava do 1992.
- 21. 7. - Kancelar eksčekera David Lloyd George izjavljuje da je nacionalna čast važnija od mira - shvaćeno kao upozorenje Nemačkoj.
- 24. 7. - Hiram Bingham uz pomoć lokalnih vodiča otkrio izgubljeni grad Machu Picchu.
- 3. 8. - Zbačen haićanski predsednik François C. Antoine Simon, nasleđuje ga vođa pobunjenika i nekadašnji ministar inostranih poslova Cincinnatus Leconte.
- avgust - Preuređenje crnogorske vlade, ulaze đen. Janko Vukotić i pravnik Milo Dožić.
- 18. 8. - U Velikoj Britaniji stupio na snagu Parliament Act: Gornji dom izgubio pravo veta na predloge zakona.
- 19. 8. - Hrvatska: Tomašićeva "naredba o ćirilici" - rješenja ćirilicom se izdaju strankama tamo gdje Srbi imaju natpolovičnu većinu (restriktivnije nego po zakonu od 14. 5. 1887).
- 19. 8. - U Sankt Peterburgu potpisan Potsdamski sporazum između Rusije i Nemačke: Rusija neće ometati gradnju Bagdadske železnice (isposlovaće vezu sa Teheranom) a Nemačka priznaje ruske interese na severu Persije.
- 21. 8. - Dragutin Novak, prvi hrvatski pilot, pobjeđuje na Drugom avijatičarskom natjecanju u Budimpešti.
- 21. 8. - Mona Lisa ukradena iz Luvra - počinilac Vincenzo Peruggia otkriven dve godine kasnije.
- 21. 8. - Odobren novi ustav Portugala.
- 23. 8. - Sastanak britanskog Komiteta imperijalne odbrane raspravlja o mogućnostima oružane podrške Francuskoj u slučaju evropskog rata.
- 24. 8. - Prvi predsednik Portugala je Manuel de Arriaga (do 1915).
- 1. 9. - Osnovan FK Beogradski sport klub, prethodnik OFK Beograda.
- 2. 9. - Ekspedicija Borisa Vilkickog se iskrcala na Wrangelov otok.
- septembar - Velika poplava reke Yangtse u Kini.
- 14. 9. - Ruski premijer Pjotr Stolipin fatalno ranjen u atentatu, umire četiri dana kasnije. Naslediće ga Vladimir Kokovcov (do 1914)
- 17. 9. - Teuerungsrevolte: radničke demonstracije u Beču zbog rastućih cena - prvi put od 1848. da se puca u masu, ima troje mrtvih.
- 20. 9. - Sudar putničkog broda RMS Olympic i krstarice HMS Hawke (kapetan Olympica je bio Edward John Smith, kasniji kapetan Titanika).
- 23. 9. - Edward Carson predvodi prve veće demonstracije irskih unionista protiv Zakona o samoupravi.
- 24. 9. - Socijaldemokratska stranka BiH postala članica Druge internacionale.
- 24. 9. - Pošto se sprema italijansko-turski rat, austrougarski načelnik generalštaba Conrad von Hötzendorf predlaže napad na Italiju ili osvajanje balkanskih teritorija[3].
- 25. 9. - Požar izaziva eksploziju na francuskom bojnom brodu Liberté koja odnosi 300 života.
- 29. 9. - Italijansko-turski rat: Italija objavila rat Osmanskom carstvu nakon što je ovo odbilo predati Tripoli - otvaranje Istočnog pitanja.
- 5. 10. - Italijani zauzeli Tripoli.
- 5. 10. - Anarhista Nikola Njeguš ispalio četiri metka u bečkom Carevinskom vijeću u pravcu ministra pravde.
- 9. 10. - Daanski ugovor: Osmanlije priznale veću autonomiju zaidiskog imama Yahya Muhammada u Jemenskom vilajetu.
- 10. 10. - Ustanak u Wuchangu, provincija Hubei - katalizator revolucije protiv dinastije Qing.
- 11. 10. - Tajni sastanak Milovanović-Gešov na pruzi Beograd-Lapovo - ofanzivno-defanzivni ugovor Srbije i Bugarske, ali nastavljaju se natezanja oko Makedonije.
- 15. 10. - Francisco I. Madero izabran velikom većinom za predsednika Meksika, mandat preuzima 6. novembra (do zbacivanja i ubistva 1913).
- oktobar - Incident 105: Japanci hapse preko 700 Korejaca povezanih s pokretom za nezavisnost Sinminhoe, dogodine ih je 105 osuđeno na teški rad.
- 18. 10. - Odbrana Yangxia: revolucionari uporno brane Hankou i Hanyang 41 dan, što daje vremena revoluciji u Kini da se razmahne.
- 19. 10. - Roald Amundsen krenuo saonicama prema Južnom polu (Scott kreće par nedelja kasnije).
- 19. 10. - Italijani zauzeli Bengazi - otpor je bio nešto jači, ali vladaju obalom.
- 21. 10. - Venčali se nadvojvoda Karlo i Zita od Bourbon-Parme - carski par 1916-18.
- 23. 10. (10. 10. po j.k.) - Premijera prvog srpskog filma "Karađorđe" odn. "Život i dela besmrtnog vožda Karađorđa". ('proba' u Botorićevom bioskopu kod "Pariza").
- 23. 10. - Turci i pobunjeni Arapi nanose gubitke Italijanima u Tripoliju. Ovog dana je obavljen i prvi vojni izviđački let. U mestu Šara Šat (Sciara Sciat, Shar al-Shatt) je ubijeno 500 bersaljera, za šta Italijani vrše masakr u oazi Mechiya.
- 27. 10. - Muhammad Da’ud Murra ibn Yusuf, bivši i poslednji vladar Wadaia, predao se Francuzima.
- 31. 10. - Plan iz Tacubaye: deo meksičkih revolucionara ignoriše rezultate izbora i proglašava Emilija Vázqueza Gómeza za predsednika - pokret ubrzo suzbijen.
- jesen - Izbori u Crnoj Gori, provuklo se i nekoliko opozicionara.
- 1. 11. - Potporučnik Giulio Gavotti bacio bombe iz aviona u Libiji - prvo vazdušno bombardovanje.
- 1. 11. - Gen. Yuan Shikai postavljen za predsednika kineske carske vlade - zahteva povlačenje regenta Zaifenga.
- 3. 11. - Grof Karl Stürgkh je novi predsednik vlade austrijskih zemalja (do 1916).
- 3. 11. - Osnovana auto-kompanija Chevrolet.
- 3. 11. - Pobunjenici na čelu sa Chen Qimeiem zauzeli Šangaj.
- 3. 11. - Qingovski dvor donosi Devetnaest članaka kojim se u Kinu uvodi ustavna monarhija - prekasno.
- 4. 11. - Završena Druga marokanska kriza - Maroko prepušten Francuskoj i Španiji, dok Nemci dobijaju Neukamerun, izdvojen iz Francuskog Konga.
- 4. 11. - Porinut danski prekookeanski brod MS Selandia na dizel pogon.
- 5. 11. - Italijanski premijer Giovanni Giolitti proglasio aneksiju osmanskih provincija Tripolitanija i Kirenaika (parlament će potvrditi u februaru)[4].
- 5. 11. - Calbraith Perry Rodgers obavio transkontinentalni prelet SAD posle 49 dana i 70 stanki.
- 7 - 8. 11. - Dželaska afera: ulični neredi između Tunišana i italijanskih doseljenika u gradu Tunisu - prvi put da su Francuzi pucali na civile od dolaska u zemlju 1881.
- 10. 11. - Zločini mandžurskih trupa u Nanjingu.
- 11. 11. - Katastrofalni požar ("jangija") u Visokom, izgorjelo preko 450 objekata.
- 16. 11. - Kralj Petar I stigao u posetu Parizu.
- 25. 11. - Emiliano Zapata proglašava Plan iz Ayale: predsednik Madero otpisan kao izdajnik, izložena vizija agrarne reforme.
- 25. 11. - Socijalist Paul Lafargue i njegova supruga Laura, kći Karla Marxa, okončali život samoubojstvom.
- 1. 12. - Mongolska revolucija 1911.: Spoljna Mongolija uz podršku Rusije proglasila nezavisnost od Kine.
- 1. 12. - Okončana Odbrana Yangxia: carske trupe zauzele Hankou i Hanyang, ali slede politički pregovori.
- 2. 12. - Kineski revolucionari zauzeli Nanking.
- 4. 12. - Na Bajram bačena bomba u džamiju u Štipu, poginulo 12 vernika - dolazi do nemira, Turska vojska ubila 14 "Bugara"[5].
- 6. 12. - Zaifeng, princ Chun se povlači s položaja regenta Kine, ostaje udova carica Longyu.
- 11. 12. - Umro kralj Nepala Prithvi, nasleđuje ga Tribhuvan (do 1955).
- 12. 12. - Delhi Durbar ("dvor") na kojem je za cara Indije krunisan britanski kralj George V. Poništena je podela Bengala iz 1905. po verskim linijama i uvedena po lingvističkim.
- 14. 12. - Roald Amundsen i njegov tim su prvi ljudi na zemljinom južnom polu.
- 15. 12. - Položen kamen-temeljac za New Delhi, novi glavni grad Britanske Indije umesto Kalkute (inauguracija 1931).
- decembar - Meksički general Bernardo Reyes se pobunio u Nuevo Leónu, ugušeno posle 11 dana.
- 15 - 18. 12. - Izbori za Hrvatski sabor, poraz bana Tomašića uprkos policijskom pritisku, najviše mandata za Čistu stranku prava.
- 16. 12. - Zakon o nacionalnom osiguranju u UK: osiguranje radnika u slučaju bolesti ili nezaposlenosti - početak socijalne države u Britaniji, preventiva radikalnijih radničkih zahteva.
- 18. 12. - Prva izložba grupe Der Blaue Reiter u Münchenu.
- 22. 12. - Persijska vlada pristaje na ruski ultimatum i otpušta blagajnika W. M. Shustera, dok ruska vojska bombarduje Tabriz.
- 28. 12. - Lisabonski patrijarh, nadbiskupi Evore i Brage i biskupi proterani iz Portugala.
- 29. 12. - Sun Yat-sen izabran za prvog predsednika Republike Kine od strane provincijskih predstavnika, preuzima položaj 1. janura.
- 29. 12. - Bogd-han izabran za Velikog hana Mongolije.
- 29. 12. - Episkop Germogen i jeromonah Iliodor napali Raspućina.
- 30. 12. - Rusi obesili Seqat-ol-Eslam Tabrizija i još 12 iranskih nacionalista u Tabrizu.
- 31. 12. - Kineska nacionalna skupština izglasala upotrebu "zapadnog kalendara" - sutrašnji dan je "prvi dan prvog meseca prve godine Republike Kine" (→ Minguo kalendar).
- Završene pruge Kraljevo-Čačak i Paraćin-Zaječar.
- Izdato jedanaesto izdanje Encyclopædia Britannica-e.
- Objašnjeno Rutherfordovo raspršenje - atom ima kompaktno jezgro.
- U Sahelu počinje suša, što vodi gladi 1913-14. Od 1911. do 1927. nema nijedne godine bez gladi u nekom regionu Afrike.[6]
- U Parizu osnovan Al-Fatat, Društvo mladih Arapa za nezavisnost od Osmanskog carstva.
- 16. 1. - Zvonimir Kulundžić, hrvatski publicist, bibliolog i povjesničar († 1994.)
- 16. 1. - Eduardo Frei Montalva, predsednik Čilea († 1982)
- 18. 11. - Danny Kaye, glumac, komičar, muzičar († 1987)
- 22. 1. - Bruno Kreisky, austrijski političar († 1990)
- 31. 1. - Baba Vanga, vidovnjakinja († 1996)
- 4. 2. - Antun Nalis, hrvatski filmski i tv-glumac († 2000.)
- 6. 2. - Ronald Reagan, predsednik SAD († 2004)
- 10. 2. - Mstislav Keldiš, matematičar, učesnik sovjetskog svemirskog programa († 1978)
- 11. 2. - Josip Gjergja, učesnik NOB, društveno-politički radnik SRH i SFRJ († 1990)
- 15. 2. - Grigor Vitez, hrvatski pjesnik, dječji pisac, prevoditelj († 1966.)
- 18. 2. - Josip Kopinič, učesnik Španskog rata i NOB, društveno-politički radnik († 1997)
- 19. 2. - Merle Oberon, glumica († 1979)
- 19. 2. - Nikola Hercigonja, kompozitor († 2000)
- 3. 3. - Jean Harlow, američka filmska glumica († 1937.)
- 11. 3. - Fitzroy MacLean, britanski general, vođa misije u Jugoslaviji († 1996)
- 13. 3. - L. Ron Hubbard, SF autor i osnivač sajentologije († 1986)
- 16. 3. - Josef Mengele, ratni zločinac († 1979)
- 24. 3. - Joseph Barbera, animator († 2006)
- 25. 3. - Jack Ruby, ubica Lee Harvey Oswalda († 1967)
- 26. 3. - Tennessee Williams, književnik († 1983)
- 27. 3. - Franc Rozman, narodni heroj († 1944)
- 28. 3. - Eli Finci, književni i pozorišni kritičar, prevodilac († 1980)
- 1. 4. - Rudi Čajavec, narodni heroj († 1942)
- 7. 4. - Simeon Zloković, episkop SPC († 1990)
- 8. 4. - Emil Cioran, filozof († 1995)
- 13. 4. - Ivan Hitrec, nogometaš († 1946)
- 22. 4. - Zlatica Baltić, spiker Radio Beograda († 1995)
- 28. 4. - Lee Falk, crtač stripa († 1999)
- 11. 5. - David Pajić, narodni heroj († 1941)
- 13. 5. - Kosta Nađ, španski borac, general, narodni heroj († 1986)
- 15. 5. - Max Frisch, švicarski književnik († 1991.)
- 17. 5. - Maureen O'Sullivan, glumica († 1998)
- 23. 5. - Stanoje Stefanović, lekar, akademik († 1991)
- 27. 5. - Vincent Price, glumac († 1993)
- 27. 5. - Hubert Humphrey, potpredsednik SAD († 1978)
- 28. 5. - Randolph Churchill, novinar, političar, vojnik († 1968)
- 4. 6. - Milovan Đilas, političar i publicista († 1995)
- 15. 6. - Hrizostom Vojinović, episkop SPC († 1989)
- 17. 6. - Viktor Nekrasov, književnik († 1987)
- 24. 6. - Ernesto Sabato, argentinski književnik († 2011)
- 24. 6. - Juan Manuel Fangio, argentinski automobilista († 1995)
- 30. 6. - Czesław Miłosz, književnik, nobelovac († 2004)
- 1. 7. - Sergej Sokolov, maršal SSSR, ministar odbrane († 2012)
- 5. 7. - Georges Pompidou, predsednik Francuske († 1974)
- 7. 7. - Gian Carlo Menotti, italijansko-američki kompozitor i libretista († 2007)
- 9. 7. - John Archibald Wheeler, teoretski fizičar († 2008)
- 14. 7. - Vojislav Mićović, glumac († 1997)
- 16. 7. - Ginger Rogers, glumica, plesačica († 1995)
- 18. 7. - Hume Cronyn, glumac († 2003)
- 20. 7. - Žarko Marinović, student prava, član KPJ († 1936)
- 21. 7. - Marshall McLuhan, medijski teoretičar († 1980)
- 5. 8. - Robert Taylor, glumac († 1969)
- 6. 8. - Rade Končar, narodni heroj († 1942)
- 6. 8. - Lucille Ball, američka TV-glumica († 1989.)
- 7. 8. - Nicholas Ray, američki reditelj († 1979)
- 11. 8. - Gojko Nikoliš, španski borac, general-pukovnik JNA, narodni heroj († 1995)
- 12. 8. - Cantinflas, meksički glumac († 1993)
- 17. 8. - Ante Kaštelančić, hrvatski slikar († 1989.)
- 17. 8. - Mihail Botvinik, šahista († 1995)
- 20. 8. - Domentijan Pavlović, episkop SPC († 1983)
- 22. 8. - Vlado Ćetković, španski borac, narodni heroj († 1944)
- 25. 8. - Võ Nguyên Giáp, vijetnamski general († 2013)
- 27. 8. - Rahela Ferari, glumica († 1994)
- 6. 9. - Milorad B. Protić, astronom († 2001)
- 7. 9. - Osman Karabegović, društveno-politički radnik i narodni heroj († 1996)
- 7. 9. - Todor Živkov, bugarski političar († 1998)
- 19. 9. - William Golding, britanski književnik i nobelovac († 1993.)
- 24. 9. - Konstantin Černjenko, sovjetski političar († 1985)
- 2. 10. - Milan Kuprešanin, general-pukovnik JNA († 2005)
- 14. 10. - Ivo Kozarčanin, hrvatski književnik († 1941.)
- 14. 10. - Lê Đức Thọ, vijetnamski političar († 1990)
- 26. 10. - Mahalia Jackson, pevačica gospela († 1972)
- 30. 10. - Dimitrije Vučenov, srpski književnik, kritičar i prevodilac († 1986)
- 5. 11. - Roy Rogers, glumac i pevač († 1998)
- 11. 11. - Uroš Drenović, četnički vojvoda († 1944)
- 13. 11. - Ivo Vejvoda, učesnik Španskog rata i NOB, društveno-politički radnik († 1991)
- 5. 12. - Władysław Szpilman, pijanista, kompozitor († 2000)
- 8. 12. - Lee J. Cobb, glumac († 1976)
- 11. 12. - Naguib Mahfouz, egipatski književnik, nobelovac († 2006)
- 18. 12. - Jules Dassin, filmski režiser († 2008)
- 24. 12. - Leo Mates, učesnik NOB, diplomat († 1991)
- 29. 12. - Momčilo Tešić, književnik († 1992)
- 29. 12. - Klaus Fuchs, fizičar, špijun († 1988)
- Enver Krupić, slikar († 1992)
- 9. 1. - Edvard Rusjan, pionir avijacije na ovim prostorima (* 1886)
- 27. 1. - Đorđe Ristić Skopljanče, četnički vojvoda (* 1881)
- 17. 1. - Francis Galton, polihistor (* 1822)
- 15. 2. - Theodor Escherich, bakteriolog (* 1857)
- 1. 3. - Jacobus Henricus van 't Hoff, hemičar, nobelovac (* 1852)
- 7. 3. - Antonio Fogazzaro, talijanski književnik (* 1842.)
- 8. 3. - Svetislav Simić, srpski nacionalni radnik (* 1865)
- 7. 4. - Lekso Saičić, crnogorski kapetan, učesnik Rusko-japanskog rata (* 1873)
- 2. 5. - Otto Lueger, inženjer, leksikograf (* 1843)
- 18. 5. - Gustav Mahler, austrijski skladatelj i dirigent (* 1860.)
- 27. 5. - Thursday October Christian II, politički lider na Pitcairnu (* 1820)
- 9. 6. - Carrie Nation, protivnica alkohola i saluna (* 1846)
- 9. 6. - Fotije Iličić - Foča, glumac, reditelj (* 1846)
- 15. 6. - Josip Slade, arhitekt (* 1828)
- 18. 6. - Franjo Kuhač, hrvatski etnomuzikolog i glazbeni povjesničar (* 1834.)
- 22. 6. - Augustin Čengić, hrvatski pisac (* 1855.)
- 25. 6. - Maria Clotilde, kćerka Viktora Emanuela II (* 1843)
- 5. 7. - Maria Pia, kraljica-supružnica Portugala, sestra Marije Klotilde (* 1847)
- 16. 7. - August Harambašić, književnik (* 1861)
- 1. 8. - Konrad Duden, filolog, izdavač rečnika (* 1829)
- 12. 8. - Jules Brunet, francuski general (* 1838)
- 17. 8. - Petro Nini Luarasi, albanski prosvetitelj (* 1864)
- 15. 9. - Adelina Paulina Irby, Engleskinja, dobrotvorka Srba u Bosni (* 1833)
- 16. 9. - Edward Whymper, alpinista (* 1840)
- 18. 9. - Pjotr Stolipin, ruski premijer (* 1862)
- 21. 9. - Ahmed ‘Urabi, egipatski nacionalista (* 1841)
- 26. 9. - Andrija Fijan, hrvatski glumac i redatelj (* 1851.)
- 10. 10. - Jack Daniel, osnivač destilerije viskija (* 1849)
- 18. 10. - Alfred Binet, psiholog (* 1857)
- 24. 10. - Ida Lewis, čuvarka svetionika, spasiteljica (* 1842)
- 29. 10. - Joseph Pulitzer, američki novinar i publicist (* 1847.)
- 25. 11. - Paul Lafargue, marksista (* 1842)
- 26. 11. - Nikola Hristić, srpski političar (* 1818)
- 10. 12. - Joseph Dalton Hooker, botaničar (* 1817)
- 11. 12. - Prithvi Bir Bikram Shah, kralj Nepala (* 1875)
- 17. 12. - Josip Frank, hrvatski političar (* 1844)
- Gligor Milićević, hercegovački vojvoda (* 1813)
- Fizika: Wilhelm Wien (zakoni zračenja toplote, → Wienov zakon pomaka, Wienova aproksimacija)
- Kemija: Marie Curie (otkriće radijuma i polonijuma, izdvajanje i proučavanje radijuma)
- Fiziologija i medicina: Allvar Gullstrand (rad na dioptrici oka)
- Književnost: Maurice Maeterlinck (naročito dramska dela odlikovana bogatstvom mašte...)
- Mir: Tobias Asser (rad na međunarodnom privatnom pravu) i Alfred Hermann Fried (osnivač mirovnih publikacija)
- ↑ Russian Chronology, 1909-1914 Arhivirano 2019-02-14 na Wayback Machine-u. cnparm.home.texas.net
- ↑ (en) Early Aviation Races, earlyaviationpioneers.com
- ↑ Luciano Monzali, The Italians of Dalmatia: From Italian Unification to World War I (University of Toronto Press, 2009) p280
- ↑ Waniss A. Otman and Erling Karlberg, The Libyan Economy: Economic Diversification and International Repositioning (Springer, 2007) p13
- ↑ "Turks Kill 14 Bulgarians", New York Times, December 7, 1911
- ↑ John Iliffe (25 December 1987). The African Poor: A History. Cambridge University Press. str. 157–. ISBN 978-0-521-34877-5.