1911 – razlika između verzija

**1911. po kalendarima**
Gregorijanski	1911. (MCMXI)
Ab urbe condita	2664.
Islamski	1329–1330.
Iranski	1289–1290.
Hebrejski	5671–5672.
Bizantski	7419–7420.
Koptski	1627–1628.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1966–1967.
• Shaka Samvat	1833–1834.
• Kali Yuga	5012–5013.
	Kineski
• Kontinualno	4547–4548.
• 60 godina	Yin Metal Svinja; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11911.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Interaktivna pretraga historije

← Starija izmjena Novija izmjena →

Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj

VizualnoWikitekst

U redovima

Verzija od 25. jula 2013. u 20:08

< | 19. vijek | 20. vijek | 21. vijek | >
< | 1880-e | 1890-e | 1900-e | 1910-e | 1920-e | 1930-e | 1940-e | >
<< | < | 1907. | 1908. | 1909. | 1910. | 1911. | 1912. | 1913. | 1914. | 1915. | > | >>

Ovo je članak o godini 1911.

Za ostala značenja, vidi 1911 (razvrstavanje).

Godina 1911 bila je redovna godina koja počinje u nedjelju po gregorijanskom, odn. redovna godina koja počinje u subotu po julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju kalendare).

Događaji

Januar/Siječanj

1. 1. - Sjeverna teritorija izdvojena iz Južne Australije i stavljena pod saveznu kontrolu.
3. 1. - Opsada Sidney Streeta: okršaj londonske policije sa trojicom anarhista.
9. 1. - Slovenački letač Edvard Rusjan poginuo pod beogradskim Kalemegdanom.
11. 1. - Osnovano Društvo kajzera Vilhelma za unapređenje nauke.
januar - Izbija spor oko raško-prizrenske mitropolije nakon što je ostavku podneo Nićifor, zbog neslaganja sa srpskom vladom oko pitanja diploma - srpska vlada istakla Bogdana Radenkovića, a crnogorska Gavrila Dožića (koji će biti izabran u decembru).
januar - Robert Falcon Scott i Roald Amundsen stigli na obalu Antarktika.
18. 1. - Eugene Burton Ely je prvi koji je sleteo na brod.
24. 1. - Obešeni japanski anarhista Shūsui Kōtoku i još desetorica (osuđeni za navodnu pripremu atentata na krunskog princa Hirohita.
26. 1. - Praizvedba Straussove opere Der Rosenkavalier.
30. 1. - Erupcija vulkana Taal na Filipinima, zemljotresi i cunami - zvanično 1335 mrtvih.

Februar/Veljača

13. veljače - osnovan HNK Hajduk Split.
14. 2. - Meksička revolucija: Francisco Madero prešao u Meksiko.
18. 2. - Zemljotres u reonu Ohridskog jezera (M 6.7, Int. IX).
25. 2. - Bitka u Kelley Creeku je kasni okršaj sa Indijancima u SAD.
27. 2. - Charles F. Kettering predstavio električni starter za automobil (umesto kurble).

Mart/Ožujak

5. 3. - Požar u bioskopu u ruskom gradu Bologoje u Tverskoj oblasti, 68 poginulih.
18. 3. - Tuča u bosanskom saboru između srpskih i hrvatskih poslanika.
19. 3. - Prvi put obeležen Međunarodni dan žena (od 1913. biće 8. marta).
22. 3. - Porinut nemački bojni brod SMS Kaiser.
25. 3. - Požar u njujorškoj tekstilnoj fabrici Triangle Shirtwaist, poginulo 146 osoba, velikom većinom žena i devojčica.
29. 3. - Kopnena vojska SAD usvojila pištolj Colt M1911.
29. 3. - Novi bugarski premijer je Ivan Gešov (do 1913).
mart - Međunarodna umetnička izložba u Rimu, u srpskom paviljonu izlaže i Ivan Meštrović.

mart - avgust - Albanski ustanak 1911. - pobuna Malisora kojima pomaže kralj Nikola.

April/Travanj

4. 4. - Bosanski sabor izglasao Zakon o fakultativnom otkupu kmetova.
8. 4. - Heike Kamerlingh Onnes otkrio superprovodljivost.
10. 4. - Paul Langevin prvi izložio paradoks blizanaca.
19. 4. - Praizvedba baleta Le Spectre de la Rose u Monte Karlu (Vaslav Nižinski i Tamara Karsavina).
20. 4. - U Republici Portugal uvedena separacija države i crkve.
27. 4. - Ustanak Huanghuagang u provinciji Guangzhou protiv dinastije Qing - ubrzo ugušena, pamti se po "72 mučenika".
30. 4. - Desetogodišnji violinista Jaša Hajfec debitovao na koncertu u Sankt Petersburgu.

Maj/Svibanj

9. 5. - Kineska vlada naredila nacionalizaciju lokalnih železničkih projekata - dolazi do nezadovoljstva u južnoj Kini (naročito Sečuanu) i Pokreta za zaštitu železnice.
9. 5. - Neki bivši članovi Narodne odbrane osnovali tajno društvo Ujedinjenje ili smrt (Crna ruka) - na čelu je Dragutin Dimitrijević Apis, zalažu se za ujedinjenje Srpstva, protive se radikalima tj. Pašiću, od septembra imaju list "Pijemont" (nešto o tome piše "Politika" od 6/19. novembra).
10. 5. - Pascual Orozco i Pancho Villa osvojili Ciudad Juárez.
15. 5. - Standard Oil Company of New Jersey v. United States: presuđeno da je Standard Oil monopolista i da se mora podeliti u nekoliko firmi.
21. 5. - Ugovor iz Ciudad Juáreza okončava prvu fazu Meksičke revolucije: Porfirio Diaz napušta predsedniki položaj (napustio zemlju 31. 5.).
21. 5. - Francuski ministar rata Maurice Berteaux poginuo kad je avion pao na njega.

Jun/Juni/Lipanj

1. jun - Prva međunarodna utakmica fudbalske reprezentacije Kraljevine Srbije - sa zagrebačkim HAŠK-om (izgubila).
4. 6. - U Rimu inauguriran "Oltar otadžbine" (Il Vittoriano).
7. 6. - Francisco Madero stigao u Mexico City nekoliko sati nakon razornog zemljotresa u Michoacánu.
9. 6. - U Beogradu podignut spomenik Dositeju, na ulazu u Kalemegdan, kasnije premešten u park na Studentskom trgu (1930. po Studiju B ili 1914. po Tanjugu i RTS).
13. 6. - Praizvedba baleta Petruška u Parizu.
16. 6. - Otomanski sultan Mehmed V. posetio Kosovo Polje, amnestija albanskim i bugarskim političkim krivcima.
23. 6. - Ismail Qemali i Luigj Gurakuqi sastavili Gerčki memorandum sa albanskim zahtevima od Osmanskog carstva.
24. 6. - U Trstu porinut austrougarski bojni brod SMS Viribus Unitis (u službi od decembra 1912.).
28. 6. - Paul Gautsch von Frankenthurn novi predsednik vlade Cislajtanije (do novembra).

Jul/Juli/Srpanj

1. 7. - Druga marokanska kriza (Agadirska): Nemačka poslala topovnjaču Panther u Agadir, u francuskom protektoratu Maroku (stiže dva dana kasnije).
jul - Turska odobrila početak radova na Jadranskoj železnici (preko Kosova i severne Albanije).
7. 7. (25. 6. po j.k.) - Posle raspada radikalno-samostalske koalicije, homogenu radikalsku vladu formira Milovan Milovanović.
8. 7. - Zemljotres kod Kečkemeta, Mađarska, (M 5.6, Int. VIII).
10. 7. - Porinut ruski bojni brod "Sevastopolj".
18. 7. - Bivši Muhamed Ali-šah Kadžar se iskrcao u Persiji uz rusku pomoć, ali biće poražen u septembru i definitivno napustiti zemlju.
24. 7. - Hiram Bingham uz pomoć lokalnih vodiča otkrio izgubljeni grad Machu Picchu.

Avgust/August/Kolovoz

3. 8. - Zbačen haićanski predsednik François C. Antoine Simon, nasleđuje ga vođa pobunjenika i nekadašnji ministar inostranih poslova Cincinnatus Leconte.
avgust - Preuređenje crnogorske vlade, ulaze đen. Janko Vukotić i pravnik Milo Dožić.
19. 8. - Hrvatska: Tomašićeva "naredba o ćirilici" - rješenja se izdaju strankama ćirilicom tamo gdje Srbi imaju natpolovičnu većinu (restriktivnije nego po zakonu od 14. 5. 1887).
21. kolovoza - Dragutin Novak, prvi hrvatski pilot, pobjeđuje na Drugom avijatičarskom natjecanju u Budimpešti.
21. 8. - Mona Lisa ukradena iz Luvra - počinilac Vincenzo Peruggia otkriven dve godine kasnije.

Septembar/Rujan

1. 9. - Osnovan OFK Beograd.
2. 9. - Ekspedicija Borisa Vilkickog se iskrcala na Wrangelov otok.
septembar - Velika poplava reke Yangtse u Kini.
14. 9. - Ruski premijer Pjotr Stolipin fatalno ranjen u atentatu, umire četiri dana kasnije.
20. 9. - Sudar putničkog broda RMS Olympic i krstarice HMS Hawke (kapetan Olympica je bio Edward John Smith, kasniji kapetan Titanika).
23. 9. - Edward Carson predvodi prve veće demonstracije irskih unionista protiv Zakona o samoupravi.
24. 9. - Socijaldemokratska stranka BiH postala članica Druge internacionale.
24. 9. - Pošto se sprema italijansko-turski rat, austrougarski načelnik generalštaba Conrad von Hötzendorf predlaže napad na Italiju ili osvajanje balkanskih teritorija^[1].
25. 9. - Požar izaziva eksploziju na francuskom bojnom brodu Liberté koja odnosi 300 života.
29. 9. - Italijansko-turski rat: Italija objavila rat Turskoj nakon što je ova odbila predati Tripoli - otvaranje Istočnog pitanja.

Oktobar/Listopad

1. 10. - Francisco Madero pobeđuje velikom većinom na predsedničkim izborima u Meksiku, položaj preuzima 6. 11..
5. 10. - Anarhista Nikolaus Njegus ispalio četiri metka u bečkom Carevinskom vijeću^[2].
10. 10. - Ustanak u Wuchangu, provincija Hubei - katalizator revolucije protiv dinastije Qing.
11. 10. - Tajni sastanak Gešov-Milovanović na pruzi Beograd-Lapovo - ofanzivno-defanzivni ugovor, nastavljaju se natezanja oko Makedonije.
19. 10. - Roald Amundsen krenuo saonicama prema Južnom polu (Scott kreće par nedelja kasnije).
21. 10. - Venčali se nadvojvoda Karlo i Zita od Bourbon-Parme - budući carski par.
23. 10. (10. 10. po j.k.) - Premijera prvog srpskog filma "Karađorđe" odn. "Život i dela besmrtnog vožda Karađorđa". ('proba' u Botorićevom bioskopu kod "Pariza").

jesen - Izbori u Crnoj Gori, provuklo se i nekoliko opozicionara.

Novembar/Studeni

1. 11. - Potporučnik Giulio Gavotti bacio bombe iz aviona u Libiji - prvo vazdušno bombardovanje.
3. 11. - Osnovana auto-kompanija Chevrolet.
3. 11. - Pobunjenici na čelu sa Chen Qimeiem zauzeli Šangaj.
3. 11. - Qingovski dvor donosi Devetnaest članaka kojim se u Kinu uvodi ustavna monarhija - prekasno.
4. 11. - Završena Druga marokanska kriza - Maroko prepušten Francuskoj i Španiji, dok Nemci dobijaju Neukamerun, izdvojen iz Francuskog Konga.
5. 11. - Italijanski premijer Giovanni Giolitti proglasio aneksiju osmanskih provincija Tripolitanija i Kirenaika (parlament će potvrditi u februaru)^[3].
10. 11. - Zločini mandžurskih trupa u Nanjingu.
16. 11. - Kralj Petar I stigao u posetu Parizu.
25. 11. - Emiliano Zapata proglašava Plan iz Ayale: predsednik Madero otpisan kao izdajnik, izložena vizija agrarne reforme.

Decembar/Prosinac

1. 12. - Mongolska revolucija 1911.: Spoljna Mongolija proglasila uz podršku Rusije proglasila nezavisnost od Kine.
4. 12. - Na Bajram bačena bomba u džamiju u Štipu, poginulo 12 vernika - dolazi do nemira, Turska vojska ubila 14 "Bugara"^[4].
12. 12. - U Delhiju se održava Durbar ("dvor") kojem prisustvuje britanski kralj i indijski car George V.
14. prosinca - Roald Amundsen i njegov tim su prvi ljudi na zemljinom južnom polu.
16. 12. - Izbori za Hrvatski sabor, nova pobeda Hrvatsko-srpske koalicije uprkos policijskom pritisku.
18. 12. - Prva izložba grupa Der Blaue Reiter u Münchenu.
18. 12. - Tuva uz ruski podsticaj proglasila nezavisnost od Kine.
22. 12. - Persijska vlada pristala na ruski ultimatum i otpušta trezornika W. M. Shustera, dok ruska vojska bombarduje Tabriz.
29. 12. - Sun Yat-sen izabran za prvog predsednika Republike Kine od strane provincijskih predstavnika, preuzima položaj 1. januara.
30. 12. - Rusi obesili Seqat-ol-Eslam Tabrizija i još 12 iranskih nacionalista u Tabrizu.
31. 12. - Kineska nacionalna skupština izglasala upotrebu "zapadnog kalendara" od sutra ("prvi dan prvog meseca prve godine Republike Kine", → Minguo kalendar).

Tokom/tijekom godine

Završene pruge Kraljevo-Čačak i Paraćin-Zaječar.
Izdato jedanaesto izdanje Encyclopædia Britannica-e.
Objašnjeno Rutherfordovo raspršenje - atom ima kompaktno jezgro.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1911.

16. 1. - Zvonimir Kulundžić, hrvatski publicist, bibliolog i povjesničar († 1994.)
22. 1. - Bruno Kreisky, austrijski političar († 1990)

4. 2. - Antun Nalis, hrvatski filmski i tv-glumac († 2000.)
6. 2. - Ronald Reagan, predsednik SAD († 2004)
15. 2. - Grigor Vitez, hrvatski pjesnik, dječji pisac, prevoditelj († 1966.)
19. 2. - Merle Oberon, glumica († 1979)

3. 3. - Jean Harlow, američka filmska glumica († 1937.)
13. 3. - L. Ron Hubbard, SF autor i osnivač sajentologije († 1986)
16. 3. - Josef Mengele, ratni zločinac († 1979)
24. 3. - Joseph Barbera, animator († 2006)
25. 3. - Jack Ruby, ubica Lee Harvey Oswalda († 1967)
26. 3. - Tennessee Williams, književnik († 1983)
28. 3. - Eli Finci, književni i pozorišni kritičar, prevodilac († 1980)

8. 4. - Emil Cioran, filozof († 1995)
22. 4. - Zlatica Baltić, spiker Radio Beograda († 1995)

13. 5. - Kosta Nađ, španski borac, general, narodni heroj († 1986)
15. 5. - Max Frisch, švicarski književnik († 1991.)
17. 5. - Maureen O'Sullivan, glumica († 1998)
23. 5. - Stanoje Stefanović, lekar, akademik († 1991)
27. 5. - Vincent Price, glumac († 1993)

4. 6. - Milovan Đilas, političar i publicista († 1995)
24. 6. - Ernesto Sabato, argentinski književnik († 2011)
24. 6. - Juan Manuel Fangio, argentinski automobilista († 1995)
30. 6. - Czesław Miłosz, književnik, nobelovac († 2004)

5. 7. - Georges Pompidou, francuski političar († 1974)
7. 7. - Gian Carlo Menotti, italijansko-američki kompozitor i libretista († 2007)
16. 7. - Ginger Rogers, glumica, plesačica († 1995)
18. 7. - Hume Cronyn, glumac († 2003)
21. 7. - Marshall McLuhan, medijski teoretičar († 1980)

5. 8. - Robert Taylor, glumac († 1969)
6. 8. - Lucille Ball, američka TV-glumica († 1989.)
7. 8. - Nicholas Ray, američki reditelj
12. 8. - Cantinflas, glumac († 1993)
17. 8. - Ante Kaštelančić, hrvatski slikar († 1989.)
17. 8. - Mihail Botvinik, šahista († 1995)

7. 9. - Todor Živkov, bugarski političar († 1998)
19. 9. - William Golding, britanski književnik i nobelovac († 1993.)
24. 9. - Konstantin Černjenko, sovjetski političar († 1985)

14. 10. - Ivo Kozarčanin, hrvatski književnik († 1941.)
30. 10. - Dimitrije Vučenov, srpski književnik, kritičar i prevodilac († 1986)

5. 11. - Roy Rogers, glumac i pevač († 1998)

11. 12. - Naguib Mahfouz, egipatski književnik, nobelovac († 2006)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1911.

9. 1. - Edvard Rusjan, pionir avijacije na ovim prostorima (* 1886)
1. 3. - Jacobus Henricus van 't Hoff, hemičar, nobelovac (* 1852)
7. 3. - Antonio Fogazzaro, talijanski književnik (* 1842.)
18. 5. - Gustav Mahler, austrijski skladatelj i dirigent (* 1860.)
18. 6. - Franjo Kuhač, hrvatski etnomuzikolog i glazbeni povjesničar (* 1834.)
22. 6. - Augustin Čengić, hrvatski pisac (* 1855.)
16. 7. - August Harambašić, književnik (* 1861)
15. 9. - Adelina Paulina Irby, Engleskinja, dobrotvorka Srba u Bosni (* 1833)
26. 9. - Andrija Fijan, hrvatski glumac i redatelj (* 1851.)
29. 10. - Joseph Pulitzer, američki novinar i publicist (* 1847.)
10. 12. - Joseph Dalton Hooker, botaničar (* 1817)
17. 12. - Josip Frank, hrvatski političar (* 1844)

Nobelova nagrada za 1911. godinu

Reference

↑ Luciano Monzali, The Italians of Dalmatia: From Italian Unification to World War I (University of Toronto Press, 2009) p280
↑ "Shot at Minister in the Reichsrath", New York Times, October 6, 1911
↑ Waniss A. Otman and Erling Karlberg, The Libyan Economy: Economic Diversification and International Repositioning (Springer, 2007) p13
↑ "Turks Kill 14 Bulgarians", New York Times, December 7, 1911

[1] Luciano Monzali, The Italians of Dalmatia: From Italian Unification to World War I (University of Toronto Press, 2009) p280

[2] "Shot at Minister in the Reichsrath", New York Times, October 6, 1911

[3] Waniss A. Otman and Erling Karlberg, The Libyan Economy: Economic Diversification and International Repositioning (Springer, 2007) p13

[4] "Turks Kill 14 Bulgarians", New York Times, December 7, 1911

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Red 95: / Red 95: @@
 ===Oktobar/Listopad ===
-[[Datoteka:Zivot i dela besmrtnog vozda Karadjordja - oglas.png|thumb|200px|Film "[[[[Život i dela besmrtnog vožda Karađorđa|Karađorđe]]"]]
+[[Datoteka:Zivot i dela besmrtnog vozda Karadjordja - oglas.png|thumb|200px|Oglas za film "[[Život i dela besmrtnog vožda Karađorđa|Karađorđe]]"]]
 * [[1. 10.]] - [[Francisco Madero]] pobeđuje velikom većinom na predsedničkim izborima u Meksiku, položaj preuzima 6. 11..
 * [[5. 10.]] - Anarhista ''Nikolaus Njegus'' ispalio četiri metka u bečkom [[Carevinsko vijeće|Carevinskom vijeću]]<ref>"Shot at Minister in the Reichsrath", ''New York Times'', October 6, 1911</ref>.
@@ Red 104: / Red 104: @@
 * [[23. 10.]] (10. 10. po j.k.) - Premijera prvog srpskog [[film]]a "Karađorđe" odn. "[[Život i dela besmrtnog vožda Karađorđa]]". ('proba' u Botorićevom bioskopu kod "Pariza").
 * jesen - Izbori u Crnoj Gori, provuklo se i nekoliko opozicionara.
 ===Novembar/Studeni ===