Za ostale upotrebe, v. Gračac (razvrstavanje).
Koordinate: 43° 38′ 42" SGŠ, 20° 50′ 05" IGD
Gračac je naselje u Srbiji u opštini Vrnjačka Banja u Raškom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 2011 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 2045 stanovnika).
Selo Gračac čine dve fizionomske celine: Donji i Gornji Gračac. Nalazi se u dolini Zapadne Morave, i pruža se do padina planine Goč. Od Vrnjačke Banje je udaljeno oko 10 km. Kroz atar sela prolaze značajne saobraćajne komunikacije, magistralni put Kraljevo-Kruševac, kao i železnička pruga Požega-Stalać. Broj zadnje pošte je 36215, Podunavci, Srbija. Površina seoskog atara iznosi 3.411 hektara (34,11 km²). Prema poslednjem popisu stanovništva iz 2002. godine, Gračac ima 2.011 stanovnika, najviše srpske nacionalnosti i pravoslavne veroispovesti. Seoska crkva nosi ime Svetog Save, a seoska slava je Sv. Trojica. Selo je ekonomski nerazvijeno i u fazi demografske starosti.
Po određenim istoriografskim podacima, najraniji pravoslavni religijski objekat, koji je postojao na mestu današnje crkve, potiče iz 12. veka. Toponim Gračac je nastao od reči Gradac (grad, utvrđenje). Prema istoričaru Milanu D. Sotiroviću, na teritoriji današnjeg sela se još u doba rimskog carstva razvilo naselje, aproksimativno u 2. veku, upravo oko vojnog utvrđenja, duž puta (via militaris) Beograd-Niš, koji je u to vreme prolazio tom teritorijom. Ovu teoriju donekle potkrepljuje i otkriće ostataka temelja objekta, na mestu Ćelije, u gornjem delu sela, koga je Feliks Kanic označio kao rimski kastrum. Ove, a i detaljnije podatke o istoriji sela Gračac, Milan D. Sotirović, objavio je 1996. godine u delu Vrnjačka Banja i okolina u publikaciji Narodne biblioteke Dr Dušan Radić, Vrnjačka Banja.
U naselju Gračac živi 1600 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 41,5 godina (40,5 kod muškaraca i 42,4 kod žena). U naselju ima 652 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,08.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).
- Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
|
|
Stanovništvo prema polu i starosti [2]
|
|---|
|
m |
|
|
ž |
| ? |
3 |
|
|
8 |
| 80+ |
21 |
|
|
30 |
| 75-79 |
30 |
|
|
49 |
| 70-74 |
72 |
|
|
82 |
| 65-69 |
58 |
|
|
78 |
| 60-64 |
55 |
|
|
60 |
| 55-59 |
49 |
|
|
41 |
| 50-54 |
61 |
|
|
57 |
| 45-49 |
105 |
|
|
78 |
| 40-44 |
66 |
|
|
69 |
| 35-39 |
56 |
|
|
62 |
| 30-34 |
50 |
|
|
73 |
| 25-29 |
57 |
|
|
50 |
| 20-24 |
59 |
|
|
71 |
| 15-19 |
64 |
|
|
75 |
| 10-14 |
71 |
|
|
59 |
| 5-9 |
45 |
|
|
54 |
| 0-4 |
57 |
|
|
36 |
| prosek |
40.5 |
|
|
42.4 |
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
| Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
| Broj domaćinstava
|
426
|
442
|
533
|
563
|
561
|
581
|
652
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
| Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
| Broj domaćinstava
|
124
|
178
|
89
|
135
|
68
|
33
|
19
|
3
|
1
|
2
|
3.08
|
|
Domaćinstva
Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.
| Godina popisa
|
1948.
|
1953.
|
1961.
|
1971.
|
1981.
|
1991.
|
2002.
|
| Broj domaćinstava
|
806
|
188
|
536
|
47
|
22
|
13
|
883
|
|
Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.
| Broj članova
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10 i više
|
Prosečan broj članova
|
| Broj domaćinstava
|
142
|
537
|
166
|
16
|
22
|
|
|
|
|
|
|
|
Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja
| Pol
|
Ukupno
|
Poljoprivreda, lov i šumarstvo
|
Ribarstvo
|
Vađenje rude i kamena
|
Prerađivačka industrija
|
Proizvodnja i snabdevanje...
|
Građevinarstvo
|
Trgovina
|
Hoteli i restorani
|
Saobraćaj, skladištenje i veze
|
| Muški
|
348
|
50
|
-
|
-
|
126
|
7
|
16
|
29
|
10
|
29
|
| Ženski
|
239
|
59
|
-
|
-
|
73
|
2
|
1
|
19
|
20
|
-
|
| Oba
|
587
|
109
|
-
|
-
|
199
|
9
|
17
|
48
|
30
|
29
|
| Pol
|
Finansijsko posredovanje
|
Nekretnine
|
Državna uprava i odbrana
|
Obrazovanje
|
Zdravstveni i socijalni rad
|
Ostale uslužne aktivnosti
|
Privatna domaćinstva
|
Eksteritorijalne organizacije i tela
|
Nepoznato
|
| Muški
|
-
|
15
|
14
|
8
|
9
|
11
|
-
|
-
|
24
|
| Ženski
|
1
|
9
|
6
|
12
|
26
|
1
|
-
|
-
|
10
|
| Oba
|
1
|
24
|
20
|
20
|
35
|
12
|
-
|
-
|
34
|
- ↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
- ↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7
Srbija
