Natrijum nitrit

Natrijum nitrit
The sodium cation	The nitrite anion (space-filling model)
Identifikacija
CAS registarski broj	7632-00-0
PubChem	24269
ChemSpider	22689
UNII	M0KG633D4F
EINECS broj	231-555-9
UN broj	1500
ChEMBL	CHEMBL93268
RTECS registarski broj toksičnosti	RA1225000
ATC code	V03AB08
Jmol-3D slike	Slika 1
SMILES
	N(=O)[O-].[Na+]
InChI
	InChI=1S/HNO2.Na/c2-1-3;/h(H,2,3);/q;+1/p-1 ; Kod: LPXPTNMVRIOKMN-UHFFFAOYSA-M InChI=1/HNO2.Na/c2-1-3;/h(H,2,3);/q;+1/p-1; Kod: LPXPTNMVRIOKMN-REWHXWOFAO
Svojstva
Molekulska formula	NaNO2
Molarna masa	68.9953 g/mol
Agregatno stanje	beli prah
Gustina	2.168 g/cm3
Tačka topljenja	271 °C razlaže se
Rastvorljivost u vodi	82 g/100 ml (20 °C)
Struktura
Kristalna rešetka/struktura	orthorhombic
Kristalografska grupa	Im2m
Konstanta rešetke	a = 3.5653(8) Å, b = 5.5728(7) Å, c = 5.3846(13) Å
Opasnost
Podaci o bezbednosti prilikom rukovanja (MSDS)	External MSDS
EU-klasifikacija	Oksidant (O); Toksičan (T); Opasan po okruženje (N)
EU-indeks	007-010-00-4
NFPA 704	0 3 1 OX
R-oznake	R8, R25, R50
S-oznake	(S1/2), S45, S61
Tačka spontanog paljenja	489 °C
LD50	85 mg/kg
Srodna jedinjenja
Drugi anjoni	Litijum nitrit; Natrijum nitrat
Drugi katjoni	Kalijum nitrit; Amonijum nitrit
	(šta je ovo?) (verifikuj) ; Ukoliko nije drugačije napomenuto, podaci se odnose na standardno stanje (25 °C, 100 kPa) materijala
	Infobox references

Natrijum nitrit je so čija je hemijska formula NaNO₂.^[6] Koristi se kao konzervans za mesne prerađevine. U čistom stanju je beli do bledo žuti prah. Rastvorljiv je u vodi i higroskopan. Na vazduhu se polako oksidira do natrijum nitrata. Natrijum nitrit je jako redukciono sredstvo.^[7]

Ova so se koristi u proizvodnji diazo boja, nitrozo jedinjenja, i drugih organskih jedinjenja; u bojenju i štampanju tekstila; u fotografiji; kao i laboratorijski reagens i inhibitor korozije; u metalnim premazima za fosfatiziranje; i u proizvodnji gumenih hemikalija. Ova so se može koristiti kao elektrolit u proizvodnim procesima elektrohemiskog brušenja, tipično u obliku 10% rastvora u vodi. Natrijum nitrit se takođe koristi u ljudskoj i veterinarskoj medicini kao vasodilator, bronhodilator, i protivotrov kod trovanja cijanidom.

Upotreba

U normalnoj ljudskoj prehrani

Nitriti su normalni deo ljudske ishrane. Oni su prisutni u većini vrsta povrća.^[8]^[9]^[10] Spanać i salata mogu da imaju do 2500 mg/Kg nitrata, kelj (302.0 mg/kg) i karfiol (61.0 mg/kg), do niskih koncentracija od 13 mg/Kg u asparagusu. Nivoi nitrita u 34 uzorka povrća, uključujući različite vrste kupusa, salate, spanaća, peršuna i repe je u rasponu između 1.1 i 57 mg/Kg, npr. beli karfiol (3.49 mg/kg) i zeleni karfiol (1.47 mg/kg).^[11]^[12] Kuvanje povrća snižava koncentraciju nitrata ali ne nitrita.^[12] Sveže meso sadrži 0.4-0.5 mg/Kg nitrita i 4–7 mg/Kg nitrata (10–30 mg/Kg nitrata u suvomesnatim proizvodima).^[10] Prisustvo nitrita u životinjskim tkivima je posledica metabolizma azot oksida, važnog neurotransmitera.^[13] Azot oksid može biti stvoren de novo posredstvom azot oksid sintaze iz arginina, ili iz nitrata ili nitrita unesenog hranom.^[14] Najveći deo istraživanja negativnih efekata nitrita na ljude predatira otkriće važnosti azot oksida u ljudskom metabolizmu i ljudskog endogenog metabolizma nitrita.

Prehrambeni aditiv

Kao prehrambeni aditiv, ova so ima dvojnu ulogu u prehrambenoj industriji zato što ona menja boju konzervisane ribe i mesa, a isto tako sprečava rast Clostridium botulinum, bakterije koja uzrokuje botulizam. U Evropskoj Uniji ovaj aditiv se može koristiti samo kao mešavina u solima koje sadrže najviše 0.6% natrijum nitrita. In ima EC broj E250. Kalijum nitrit (E249) se koristi na isti način.

Literatura

↑ Li Q, Cheng T, Wang Y, Bryant SH (2010). „PubChem as a public resource for drug discovery.”. Drug Discov Today 15 (23-24): 1052-7. DOI:10.1016/j.drudis.2010.10.003. PMID 20970519. edit
↑ Evan E. Bolton, Yanli Wang, Paul A. Thiessen, Stephen H. Bryant (2008). „Chapter 12 PubChem: Integrated Platform of Small Molecules and Biological Activities”. Annual Reports in Computational Chemistry 4: 217-241. DOI:10.1016/S1574-1400(08)00012-1.
↑ Hettne KM, Williams AJ, van Mulligen EM, Kleinjans J, Tkachenko V, Kors JA. (2010). „Automatic vs. manual curation of a multi-source chemical dictionary: the impact on text mining”. J Cheminform 2 (1): 3. DOI:10.1186/1758-2946-2-3. PMID 20331846. edit
↑ Gaulton A, Bellis LJ, Bento AP, Chambers J, Davies M, Hersey A, Light Y, McGlinchey S, Michalovich D, Al-Lazikani B, Overington JP. (2012). „ChEMBL: a large-scale bioactivity database for drug discovery”. Nucleic Acids Res 40 (Database issue): D1100-7. DOI:10.1093/nar/gkr777. PMID 21948594. edit
↑ T. Gohda, M. Ichikawa (1996). „The Refinement of the Structure of Ferroelectric Sodium Nitrite”. Journal of the Korean Physical Society 29: 551–554.
↑ Housecroft C. E., Sharpe A. G. (2008). Inorganic Chemistry (3rd izd.). Prentice Hall. ISBN 978-0-13-175553-6.
↑ Parkes, G.D. & Phil, D. (1973). Melorova moderna neorganska hemija. Beograd: Naučna knjiga.
↑ Leszczyńska, Teresa; Filipiak-Florkiewicz, Agnieszka; Cieślik, Ewa; Sikora, ElżBieta; Pisulewski, Paweł M. (2009). „Effects of some processing methods on nitrate and nitrite changes in cruciferous vegetables”. Journal of Food Composition and Analysis 22: 315. DOI:10.1016/j.jfca.2008.10.025.
↑ Nitrates, Carrots, and Homemade Baby Food - Nitrates and Making Homemade Baby Food Carrots, Spinach and More
↑ ^10,0 ^10,1 Dennis, M J; Wilson, L A (2003). Nitrates and Nitrites. pp. 4136. DOI:10.1016/B0-12-227055-X/00830-0.
↑ Correia, Manuela; Barroso, ÂNgela; Barroso, M. FáTima; Soares, DéBora; Oliveira, M.B.P.P.; Delerue-Matos, Cristina (2010). „Contribution of different vegetable types to exogenous nitrate and nitrite exposure”. Food Chemistry 120: 960. DOI:10.1016/j.foodchem.2009.11.030.
↑ ^12,0 ^12,1 Leszczyńska, Teresa; Filipiak-Florkiewicz, Agnieszka; Cieślik, Ewa; Sikora, ElżBieta; Pisulewski, Paweł M. (2009). „Effects of some processing methods on nitrate and nitrite changes in cruciferous vegetables”. Journal of Food Composition and Analysis 22: 315. DOI:10.1016/j.jfca.2008.10.025.
↑ Meulemans, A.; Delsenne, F. (1994). „Measurement of nitrite and nitrate levels in biological samples by capillary electrophoresis”. Journal of Chromatography B: Biomedical Sciences and Applications 660: 401. DOI:10.1016/0378-4347(94)00310-6.
↑ Southan, G (1998). „Nitrogen Oxides and Hydroxyguanidines: Formation of Donors of Nitric and Nitrous Oxides and Possible Relevance to Nitrous Oxide Formation by Nitric Oxide Synthase”. Nitric Oxide 2: 270. DOI:10.1006/niox.1998.0187.

Spoljašnje veze

E250: Sodium nitrite

[1] Li Q, Cheng T, Wang Y, Bryant SH (2010). „PubChem as a public resource for drug discovery.”. Drug Discov Today 15 (23-24): 1052-7. DOI:10.1016/j.drudis.2010.10.003. PMID 20970519. edit

[2] Evan E. Bolton, Yanli Wang, Paul A. Thiessen, Stephen H. Bryant (2008). „Chapter 12 PubChem: Integrated Platform of Small Molecules and Biological Activities”. Annual Reports in Computational Chemistry 4: 217-241. DOI:10.1016/S1574-1400(08)00012-1.

[3] Hettne KM, Williams AJ, van Mulligen EM, Kleinjans J, Tkachenko V, Kors JA. (2010). „Automatic vs. manual curation of a multi-source chemical dictionary: the impact on text mining”. J Cheminform 2 (1): 3. DOI:10.1186/1758-2946-2-3. PMID 20331846. edit

[4] Gaulton A, Bellis LJ, Bento AP, Chambers J, Davies M, Hersey A, Light Y, McGlinchey S, Michalovich D, Al-Lazikani B, Overington JP. (2012). „ChEMBL: a large-scale bioactivity database for drug discovery”. Nucleic Acids Res 40 (Database issue): D1100-7. DOI:10.1093/nar/gkr777. PMID 21948594. edit

[5] T. Gohda, M. Ichikawa (1996). „The Refinement of the Structure of Ferroelectric Sodium Nitrite”. Journal of the Korean Physical Society 29: 551–554.

[6] Housecroft C. E., Sharpe A. G. (2008). Inorganic Chemistry (3rd izd.). Prentice Hall. ISBN 978-0-13-175553-6.

[7] Parkes, G.D. & Phil, D. (1973). Melorova moderna neorganska hemija. Beograd: Naučna knjiga.

[8] Leszczyńska, Teresa; Filipiak-Florkiewicz, Agnieszka; Cieślik, Ewa; Sikora, ElżBieta; Pisulewski, Paweł M. (2009). „Effects of some processing methods on nitrate and nitrite changes in cruciferous vegetables”. Journal of Food Composition and Analysis 22: 315. DOI:10.1016/j.jfca.2008.10.025.

[9] Nitrates, Carrots, and Homemade Baby Food - Nitrates and Making Homemade Baby Food Carrots, Spinach and More

[sciencedirect.com-10] 10,0 ^10,1 Dennis, M J; Wilson, L A (2003). Nitrates and Nitrites. pp. 4136. DOI:10.1016/B0-12-227055-X/00830-0.

[11] Correia, Manuela; Barroso, ÂNgela; Barroso, M. FáTima; Soares, DéBora; Oliveira, M.B.P.P.; Delerue-Matos, Cristina (2010). „Contribution of different vegetable types to exogenous nitrate and nitrite exposure”. Food Chemistry 120: 960. DOI:10.1016/j.foodchem.2009.11.030.

[Leszczyńska-12] 12,0 ^12,1 Leszczyńska, Teresa; Filipiak-Florkiewicz, Agnieszka; Cieślik, Ewa; Sikora, ElżBieta; Pisulewski, Paweł M. (2009). „Effects of some processing methods on nitrate and nitrite changes in cruciferous vegetables”. Journal of Food Composition and Analysis 22: 315. DOI:10.1016/j.jfca.2008.10.025.

[13] Meulemans, A.; Delsenne, F. (1994). „Measurement of nitrite and nitrate levels in biological samples by capillary electrophoresis”. Journal of Chromatography B: Biomedical Sciences and Applications 660: 401. DOI:10.1016/0378-4347(94)00310-6.

[14] Southan, G (1998). „Nitrogen Oxides and Hydroxyguanidines: Formation of Donors of Nitric and Nitrous Oxides and Possible Relevance to Nitrous Oxide Formation by Nitric Oxide Synthase”. Nitric Oxide 2: 270. DOI:10.1006/niox.1998.0187.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]