Halı, Kilim ve Eski Kumaş Desenleri Alanında Tamamlanmış Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi, 2024
Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki Güzel Sanatlar Enstitüsü bünyesinde yer alan Halı, Kilim ve Esk... more Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki Güzel Sanatlar Enstitüsü bünyesinde yer alan Halı, Kilim ve Eski Kumaş Desenleri alanında 01 Ocak 2000-31 Aralık 2023 tarihleri arasında tamamlanmış lisansüstü tezlerde yöntembilime ilişkin unsurların yazılma durumlarını betimlemektir. Amaç doğrultusunda, araştırmanın sorularına cevap bulabilmek için nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın örneklem grubunu belirlemede amaçlı örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Belirli ölçütler doğrultusunda amaçlı örnekleme yöntemine göre seçilen 54 adet tez, bu araştırmanın örneklem grubunu oluşturmaktadır. Tezlerin incelenmesinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Yöntembilime ilişkin 10 farklı değişkene göre tezlerin içerik analizi yapılmıştır. Analiz bulguları, temalara ilişkin başlıklar altında Tanım-Tablo-Yorum-Doğrudan Alıntı düzeninde sunulmuştur. Analiz sonucunda; 54 tezden %29,6’sında tezin amacı, %79,6’sında tezin problem cümlesi/araştırma sorusu, %66,7’sinde tezin önemi, %96,3’ünde tezin sınırlılıkları, %70,4’ünde tezin kapsamı, %81,5’inde tezin araştırma yaklaşımı, %92,6’sında tezin araştırma türü/deseni/modeli, %94,4’ünde araştırmanın evreni/ örneklemi/araştırma grubu/çalışma grubu/örneklem grubu, %88,9’unda veri toplama araçları/teknikleri, %92.6’sında ise analiz yöntemine tezlerin giriş bölümünde yer verilmediği tespit edilmiştir. Sadece bu sayısal veriler bile lisansüstü tezlerde yöntembilime ilişkin unsurların yazılmasıyla ilgili sorunlara işaret etmektedir; ancak sorunun kaynağını tespit etmek için yeterli değildir. Politika yapıcılara veya uygulayıcılara çözüm önerileri sunmadan önce, konunun etraflıca incelenmesine olanak sağlayan araştırmaların yapılması gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu gereklilik bağlamında araştırmacılara yönelik çeşitli öneriler geliştirilmiştir.
Bu nitel araştırmada, Sinop’un geleneksel dokuma kültürünü sürdürmeye çalışan Kadın Girişimi Üret... more Bu nitel araştırmada, Sinop’un geleneksel dokuma kültürünü sürdürmeye çalışan Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi (KGÜİK) kapsamında, dokumacılar (meslek) ve bu dokumacıların ürettiği yöreye özgü dokumalar (ürün) ele alınmıştır. Araştırmanın amacı; Sinop’un geleneksel dokuma kültürünü devam ettirmeye çalışan, KGÜİK’lerin üretim ve satış süreçlerinin mevcut durumunu betimlemek ve kooperatiflerde üretilen ürünleri yöresel dokuma kültürüne uygunluk (özgün değer) açısından değerlendirmektir. Geleneksel el dokumacılığının sürdürülebilirliği bağlamında, üretim ve satış sorunları gibi iki farklı durumu ele aldığı için meslek olgusunun araştırılmasında bütüncül çoklu durum modeli kullanılmıştır. Sinop’un geleneksel dokuma kültürünün yaşatılması bağlamında, üretilen ürünlerde yöreye özgü değerler araştırıldığından ürün olgusu için bütüncül tek durum modeli kullanılmıştır. Araştırma grubunun belirlenmesinde, olasılıklı olmayan ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. On dokumacı ve üç kooperatif başkanından oluşan toplam 13 kadın, bu çalışmanın araştırma grubunu oluşturmaktadır. Veri toplama araçları, durum çalışmalarının doğasına göre araştırma sorularında yer alan meslek ve ürün odaklı sorular doğrultusunda şekillendirilmiştir. Araştırılan durumun zengin bir şekilde ortaya konulabilmesi için veri çeşitliliği sağlanmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme, doğal ortamında katılımsız gözlem ve foto-belgeleme veri toplama araçlarıyla elde edilen veriler, betimsel-yorumlayıcı analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırmada, Sinop dokumalarına ait coğrafi işaretler baz alınarak 60 adet ürün incelenmiştir. Araştırmada elde edilen en önemli sonuç, kadınların kooperatif örgütlenmesiyle gösterdikleri dayanışma ve dokumalardaki işçilik kalitesinin KGÜİK'lerin en güçlü yanını oluşturduğudur. Kooperatiflerin zayıf yönleri ise yeni ürün geliştirememe, yüksek üretim maliyetleri, ürün tanıtımı ve pazar sıkıntısıdır. Ürünlerin analizi için referans alınan mahreç işaretleri belgelerindeki motif ve desenlere ilişkin yazılı ve görsel tanımlamaların yetersizliği, bu araştırmanın sınırlılığını oluşturmaktadır. Bu araştırmanın sorunsalı doğrultusunda elde edilen bulgular (meslek ve ürün odaklı mevcut durum) Sinop özelinde başka soruların da gündeme gelmesine neden olmuştur.
Binlerce yıllık Türk kültür tarihimizin en önemli eserlerinden biriside dokumalardır. Özellikle a... more Binlerce yıllık Türk kültür tarihimizin en önemli eserlerinden biriside dokumalardır. Özellikle arkeolojik ve etnografik eserler bakımdan oldukça zengin olan Anadolu topraklarında halı, kilim ve diğer düz dokuma eserler önemli bir yere ve sayıya sahiptir. Müze veya özel koleksiyonda saklanan bu eserlerin hammaddelerinin organik oluşu, zamana ve ortam şartlarına karşı dayanıksız oluşu bir takım koruma tedavilerinin alınmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada, aktif ve pasif olarak iki başlık altında ele alınan koruma yöntemlerinden aktif koruma yöntemi ile bir tedavi uygulaması gerçekleştirilmiştir. 19.yy olarak tarihlendirilen bir kilim için ıslak temizlik işlemi uygulanmıştır. Hasar tespit, belgeleme ve analiz işlemleri gerçekleştirilmiş, mevcut durumu ve üzerinde bulunan lekelerin temizliği için yöntemler geliştirilmiştir. Tamamı laboratuvar ortamında gerçekleştirilen analiz, test ve işlemler kayıt altına alınarak belgelenmiştir. Kilimde bulunan lekeler proje kapsamında geliştirilen STR V18 non-iyonik yüzey aktif madde ile temizlenmiştir. Yapılan işlemlerin etkileri işlem öncesinde ve sonrasında renk ölçümü ve mikroskobik görüntüler alınarak karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmalar sonucunda renk farklılıkları prensibine göre değerlendirilmiş çıkan sonuçların mükemmele yakın eşleme aralığında olduğu görülmüştür. Mikroskobik görüntülerde yapılan gözlemlerde de yapılan işlemlerden dolayı doku ve lif kaybına rastlanmamıştır.
DECISION CRITERIA AND DOCUMENTATION FORM SAMPLE IN THE PROTECTION OF ETHNOGRAPHIC CARPET-KILIM-OT... more DECISION CRITERIA AND DOCUMENTATION FORM SAMPLE IN THE PROTECTION OF ETHNOGRAPHIC CARPET-KILIM-OTHER FLAT WEAVING WORKS Carpets, kilims and other plain woven works are particularly prominent in the Anatolian lands, where many sites of archaeological and ethnographic importance have been uncovered. With many examples held in both museums and private collections, these works are made of organic raw materials that become fragile over time or due to environmental conditions, which makes conservation treatments necessary. A holistic approach to conservation involves a preliminary examination and documentation to identify problems. First of all, it should be remembered that preventive protection measures should be taken and that active intervention is a comprehensive study that can only be carried out under the supervision of a specialist. In this study, the approaches of maintenance and protection of carpets, kilims and other flat weaving works of ethnographic value are mentioned and basic criteria and processing instructions are explained through the documentation form. In the form prepared within the scope of the study, the ways and approaches to be followed in maintenance and protection operations are examined under four main headings. These are the documentation, decision-making, implementation and finalization approaches. In the form that should be prepared separately for each work to be examined, intervention methods and what precautions should be taken were prepared as explained in the relevant sections.
Binlerce yıllık Türk kültür tarihimizin en önemli eserlerinden biri de dokumalardır. Özellikle ar... more Binlerce yıllık Türk kültür tarihimizin en önemli eserlerinden biri de dokumalardır. Özellikle arkeolojik ve etnografik eserler bakımdan oldukça zengin olan Anadolu topraklarında halı, kilim ve diğer düz dokuma eserler önemli bir yere ve sayıya sahiptir. Müze veya özel koleksiyonda saklanan bu eserlerin hammaddelerinin organik oluşu, zamana ve ortam şartlarına karşı dayanıksız oluşu, bir takım koruma tedavilerinin alınmasını gerekli kılmaktadır. Bu çalışmada, aktif ve pasif olarak iki başlık altında ele alınan koruma yöntemlerinden aktif koruma yöntemi ile bir tedavi uygulaması gerçekleştirilmiştir. 19. yüzyıl olarak tarihlendirilen bir kilim için ıslak temizlik işlemi uygulanmıştır. Hasar tespit, belgeleme ve analiz işlemleri gerçekleştirilmiş, mevcut durumu ve üzerinde bulunan lekelerin temizliği için yöntemler geliştirilmiştir. Tamamı laboratuvar ortamında gerçekleştirilen analiz, test ve işlemler kayıt altına alınarak belgelenmiştir. Kilimde bulunan lekeler proje kapsamında geliştirilen STR V18 non-iyonik yüzey aktif madde ile temizlenmiştir. Yapılan işlemlerin etkileri işlem öncesinde ve sonrasında renk ölçümü ve mikroskobik görüntüler alınarak karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmalar sonucunda renk farklılıkları prensibine göre gerçekleştirilen değerlendirmelerle elde edilen sonuçların mükemmele yakın eşleme aralığında olduğu görülmüştür. Mikroskobik görüntülerle yapılan gözlemlerde de yapılan işlemlerden dolayı doku ve lif kaybına rastlanmamıştır.
Binlerce yıllık Türk kültür tarihimizin en önemli eserlerinden biriside dokumalardır. Özellikle a... more Binlerce yıllık Türk kültür tarihimizin en önemli eserlerinden biriside dokumalardır. Özellikle arkeolojik ve etnografik eserler bakımdan oldukça zengin olan Anadolu topraklarında halı, kilim ve diğer düz dokuma eserler önemli bir yere ve sayıya sahiptir. Müze veya özel koleksiyonda saklanan bu eserlerin hammaddelerinin organik oluşu, zamana ve ortam şartlarına karşı dayanıksız oluşu bir takım koruma tedavilerinin alınmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada, aktif ve pasif olarak iki başlık altında ele alınan koruma yöntemlerinden aktif koruma yöntemi ile bir tedavi uygulaması gerçekleştirilmiştir. 19.yy olarak tarihlendirilen bir kilim için ıslak temizlik işlemi uygulanmıştır. Hasar tespit, belgeleme ve analiz işlemleri gerçekleştirilmiş, mevcut durumu ve üzerinde bulunan lekelerin temizliği için yöntemler geliştirilmiştir. Tamamı laboratuvar ortamında gerçekleştirilen analiz, test ve işlemler kayıt altına alınarak belgelenmiştir. Kilimde bulunan lekeler proje kapsamında geliştirilen STR V18 non-iyonik yüzey aktif madde ile temizlenmiştir. Yapılan işlemlerin etkileri işlem öncesinde ve sonrasında renk ölçümü ve mikroskobik görüntüler alınarak karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmalar sonucunda renk farklılıkları prensibine göre değerlendirilmiş çıkan sonuçların mükemmele yakın eşleme aralığında olduğu görülmüştür. Mikroskobik görüntülerde yapılan gözlemlerde de yapılan işlemlerden dolayı doku ve lif kaybına rastlanmamıştır.
yansıtma değerleri spektrofotometre kullanılarak ölçülmüştür. İlgili örneklerdeki mikroskobik gör... more yansıtma değerleri spektrofotometre kullanılarak ölçülmüştür. İlgili örneklerdeki mikroskobik görüntüler alınarak lif ve doku hasarları gözlemlenmiştir. Çıkarılan lekenin miktarı hassas terazide tartılmıştır. Her üç sabun için aynı koşullar altında deneyler gerçekleştirilerek birbirine yakın ve başarılı sonuçlar elde edilmiştir.
ÖZ Türk kültür tarihimizde, özellikle etnografik eserler bakımdan oldukça zengin olan Anadolu top... more ÖZ Türk kültür tarihimizde, özellikle etnografik eserler bakımdan oldukça zengin olan Anadolu topraklarında halı, kilim ve diğer düz dokuma eserler önemli bir yere ve sayıya sahiptir. Müze ve özel koleksiyonda saklanan bu eserlerin hammaddelerinin organik oluşu, zamana ve ortam şartlarına karşı dayanıksız oluşu bir takım koruma tedavilerinin alınmasına neden olmaktadır. Bütüncül bir yaklaşımla ele alınması gereken koruma uygulamaları öncesinde, sorunun tam olarak anlaşılması, belgeleme ve ön incelemeyle başlar. Öncelikle, önleyici koruma tedbirlerinin alınması gerektiği ve aktif müdahalenin de ancak bir uzman kontrolünde yapılabilecek kapsamlı bir çalışma olduğu da unutulmamalıdır. Bu çalışmada da etnografik değere sahip halı, kilim ve diğer düz dokuma eserlerin bakım ve koruma yaklaşımları belirtilirken temel ölçütler ve işlem yönergeleri belgeleme formu üzerinden açıklanmıştır. Çalışma kapsamında hazırlanan formda bakım ve koruma işlemlerinde izlenecek yol ve yaklaşımlar dört ana başlık altında incelenmiştir. Bunlar; belgeleme, karar verme, uygulama ve sonuçlandırma yaklaşımıdır. İncelemeye alınacak her eser için ayrı hazırlanması gereken formda müdahale yöntemleri ve tedbirlerin neler olması gerektiği ilgili bölümler açıklanarak hazırlanmıştır.
Binlerce yıllık Türk kültür tarihimizin en önemli eserlerinden biriside dokumalardır. Özellikle a... more Binlerce yıllık Türk kültür tarihimizin en önemli eserlerinden biriside dokumalardır. Özellikle arkeolojik ve etnografik eserler bakımdan oldukça zengin olan Anadolu topraklarında halı, kilim ve diğer düz dokuma eserler önemli bir yere ve sayıya sahiptir. Müze veya özel koleksiyonda saklanan bu eserlerin hammaddelerinin organik oluşu, zamana ve ortam şartlarına karşı dayanıksız oluşu bir takım koruma tedavilerinin alınmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada, aktif ve pasif olarak iki başlık altında ele alınan koruma yöntemlerinden aktif koruma yöntemi ile bir tedavi uygulaması gerçekleştirilmiştir. 19.yy olarak tarihlendirilen bir kilim için ıslak temizlik işlemi uygulanmıştır. Hasar tespit, belgeleme ve analiz işlemleri gerçekleştirilmiş, mevcut durumu ve üzerinde bulunan lekelerin temizliği için yöntemler geliştirilmiştir. Tamamı laboratuvar ortamında gerçekleştirilen analiz, test ve işlemler kayıt altına alınarak belgelenmiştir. Kilimde bulunan lekeler proje kapsamında geliştirilen STR V18 non-iyonik yüzey aktif madde ile temizlenmiştir. Yapılan işlemlerin etkileri işlem öncesinde ve sonrasında renk ölçümü ve mikroskobik görüntüler alınarak karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmalar sonucunda renk farklılıkları prensibine göre değerlendirilmiş çıkan sonuçların mükemmele yakın eşleme aralığında olduğu görülmüştür. Mikroskobik görüntülerde yapılan gözlemlerde de yapılan işlemlerden dolayı doku ve lif kaybına rastlanmamıştır.
The protection of carpet-rug and other flat fabrics, which are part
of our thousands of years of ... more The protection of carpet-rug and other flat fabrics, which are part of our thousands of years of cultural history, is an important problem today. The environment in which organic fabric is located loses its integrity partially or completely according to the time and usage patterns. Therefore, it is of great importance to prevent the loss of cultural heritage and to preserve its integrity with minimal intervention. Wet cleaning refers to the removal of undesired stains or remnants from the surfaces of historical textiles. This article provides an assessment of the development and use of surface active agents for the wet cleaning of historical textiles in Turkey, and makes a review of literature on the active auxiliary surface agents used for the cleaning of historical textiles. The effects of the non-ionic detergent Dehypon® LS54, developed by the British Museum and the Victoria and Albert Museum (V&A), on textiles are examined in detail and taken as a reference. The study uses experimental methods to explain the cleaning processes using STR V18 and STARP 7, developed for wet cleaning purposes as part of the study, focusing on their chemical structures, pH values and effects, and a comparison is made with Dehypon® LS54. For the experiments, woven wool carpet samples were contaminated with artificial stains and were tested under the same conditions. The reflection values of the textile samples were measured using a spectrophotometer, as the results of the experiments. Microscopic images of the relevant samples were taken and any fiber and fabric damage was observed. The removed stain was weighed using a precision scale. The results obtained from the experiments, conducted under the same conditions for the three soaps, were close to one another, and all were successful.
Halı, Kilim ve Eski Kumaş Desenleri Alanında Tamamlanmış Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi, 2024
Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki Güzel Sanatlar Enstitüsü bünyesinde yer alan Halı, Kilim ve Esk... more Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki Güzel Sanatlar Enstitüsü bünyesinde yer alan Halı, Kilim ve Eski Kumaş Desenleri alanında 01 Ocak 2000-31 Aralık 2023 tarihleri arasında tamamlanmış lisansüstü tezlerde yöntembilime ilişkin unsurların yazılma durumlarını betimlemektir. Amaç doğrultusunda, araştırmanın sorularına cevap bulabilmek için nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın örneklem grubunu belirlemede amaçlı örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Belirli ölçütler doğrultusunda amaçlı örnekleme yöntemine göre seçilen 54 adet tez, bu araştırmanın örneklem grubunu oluşturmaktadır. Tezlerin incelenmesinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Yöntembilime ilişkin 10 farklı değişkene göre tezlerin içerik analizi yapılmıştır. Analiz bulguları, temalara ilişkin başlıklar altında Tanım-Tablo-Yorum-Doğrudan Alıntı düzeninde sunulmuştur. Analiz sonucunda; 54 tezden %29,6’sında tezin amacı, %79,6’sında tezin problem cümlesi/araştırma sorusu, %66,7’sinde tezin önemi, %96,3’ünde tezin sınırlılıkları, %70,4’ünde tezin kapsamı, %81,5’inde tezin araştırma yaklaşımı, %92,6’sında tezin araştırma türü/deseni/modeli, %94,4’ünde araştırmanın evreni/ örneklemi/araştırma grubu/çalışma grubu/örneklem grubu, %88,9’unda veri toplama araçları/teknikleri, %92.6’sında ise analiz yöntemine tezlerin giriş bölümünde yer verilmediği tespit edilmiştir. Sadece bu sayısal veriler bile lisansüstü tezlerde yöntembilime ilişkin unsurların yazılmasıyla ilgili sorunlara işaret etmektedir; ancak sorunun kaynağını tespit etmek için yeterli değildir. Politika yapıcılara veya uygulayıcılara çözüm önerileri sunmadan önce, konunun etraflıca incelenmesine olanak sağlayan araştırmaların yapılması gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu gereklilik bağlamında araştırmacılara yönelik çeşitli öneriler geliştirilmiştir.
Bu nitel araştırmada, Sinop’un geleneksel dokuma kültürünü sürdürmeye çalışan Kadın Girişimi Üret... more Bu nitel araştırmada, Sinop’un geleneksel dokuma kültürünü sürdürmeye çalışan Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi (KGÜİK) kapsamında, dokumacılar (meslek) ve bu dokumacıların ürettiği yöreye özgü dokumalar (ürün) ele alınmıştır. Araştırmanın amacı; Sinop’un geleneksel dokuma kültürünü devam ettirmeye çalışan, KGÜİK’lerin üretim ve satış süreçlerinin mevcut durumunu betimlemek ve kooperatiflerde üretilen ürünleri yöresel dokuma kültürüne uygunluk (özgün değer) açısından değerlendirmektir. Geleneksel el dokumacılığının sürdürülebilirliği bağlamında, üretim ve satış sorunları gibi iki farklı durumu ele aldığı için meslek olgusunun araştırılmasında bütüncül çoklu durum modeli kullanılmıştır. Sinop’un geleneksel dokuma kültürünün yaşatılması bağlamında, üretilen ürünlerde yöreye özgü değerler araştırıldığından ürün olgusu için bütüncül tek durum modeli kullanılmıştır. Araştırma grubunun belirlenmesinde, olasılıklı olmayan ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. On dokumacı ve üç kooperatif başkanından oluşan toplam 13 kadın, bu çalışmanın araştırma grubunu oluşturmaktadır. Veri toplama araçları, durum çalışmalarının doğasına göre araştırma sorularında yer alan meslek ve ürün odaklı sorular doğrultusunda şekillendirilmiştir. Araştırılan durumun zengin bir şekilde ortaya konulabilmesi için veri çeşitliliği sağlanmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme, doğal ortamında katılımsız gözlem ve foto-belgeleme veri toplama araçlarıyla elde edilen veriler, betimsel-yorumlayıcı analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırmada, Sinop dokumalarına ait coğrafi işaretler baz alınarak 60 adet ürün incelenmiştir. Araştırmada elde edilen en önemli sonuç, kadınların kooperatif örgütlenmesiyle gösterdikleri dayanışma ve dokumalardaki işçilik kalitesinin KGÜİK'lerin en güçlü yanını oluşturduğudur. Kooperatiflerin zayıf yönleri ise yeni ürün geliştirememe, yüksek üretim maliyetleri, ürün tanıtımı ve pazar sıkıntısıdır. Ürünlerin analizi için referans alınan mahreç işaretleri belgelerindeki motif ve desenlere ilişkin yazılı ve görsel tanımlamaların yetersizliği, bu araştırmanın sınırlılığını oluşturmaktadır. Bu araştırmanın sorunsalı doğrultusunda elde edilen bulgular (meslek ve ürün odaklı mevcut durum) Sinop özelinde başka soruların da gündeme gelmesine neden olmuştur.
Binlerce yıllık Türk kültür tarihimizin en önemli eserlerinden biriside dokumalardır. Özellikle a... more Binlerce yıllık Türk kültür tarihimizin en önemli eserlerinden biriside dokumalardır. Özellikle arkeolojik ve etnografik eserler bakımdan oldukça zengin olan Anadolu topraklarında halı, kilim ve diğer düz dokuma eserler önemli bir yere ve sayıya sahiptir. Müze veya özel koleksiyonda saklanan bu eserlerin hammaddelerinin organik oluşu, zamana ve ortam şartlarına karşı dayanıksız oluşu bir takım koruma tedavilerinin alınmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada, aktif ve pasif olarak iki başlık altında ele alınan koruma yöntemlerinden aktif koruma yöntemi ile bir tedavi uygulaması gerçekleştirilmiştir. 19.yy olarak tarihlendirilen bir kilim için ıslak temizlik işlemi uygulanmıştır. Hasar tespit, belgeleme ve analiz işlemleri gerçekleştirilmiş, mevcut durumu ve üzerinde bulunan lekelerin temizliği için yöntemler geliştirilmiştir. Tamamı laboratuvar ortamında gerçekleştirilen analiz, test ve işlemler kayıt altına alınarak belgelenmiştir. Kilimde bulunan lekeler proje kapsamında geliştirilen STR V18 non-iyonik yüzey aktif madde ile temizlenmiştir. Yapılan işlemlerin etkileri işlem öncesinde ve sonrasında renk ölçümü ve mikroskobik görüntüler alınarak karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmalar sonucunda renk farklılıkları prensibine göre değerlendirilmiş çıkan sonuçların mükemmele yakın eşleme aralığında olduğu görülmüştür. Mikroskobik görüntülerde yapılan gözlemlerde de yapılan işlemlerden dolayı doku ve lif kaybına rastlanmamıştır.
DECISION CRITERIA AND DOCUMENTATION FORM SAMPLE IN THE PROTECTION OF ETHNOGRAPHIC CARPET-KILIM-OT... more DECISION CRITERIA AND DOCUMENTATION FORM SAMPLE IN THE PROTECTION OF ETHNOGRAPHIC CARPET-KILIM-OTHER FLAT WEAVING WORKS Carpets, kilims and other plain woven works are particularly prominent in the Anatolian lands, where many sites of archaeological and ethnographic importance have been uncovered. With many examples held in both museums and private collections, these works are made of organic raw materials that become fragile over time or due to environmental conditions, which makes conservation treatments necessary. A holistic approach to conservation involves a preliminary examination and documentation to identify problems. First of all, it should be remembered that preventive protection measures should be taken and that active intervention is a comprehensive study that can only be carried out under the supervision of a specialist. In this study, the approaches of maintenance and protection of carpets, kilims and other flat weaving works of ethnographic value are mentioned and basic criteria and processing instructions are explained through the documentation form. In the form prepared within the scope of the study, the ways and approaches to be followed in maintenance and protection operations are examined under four main headings. These are the documentation, decision-making, implementation and finalization approaches. In the form that should be prepared separately for each work to be examined, intervention methods and what precautions should be taken were prepared as explained in the relevant sections.
Binlerce yıllık Türk kültür tarihimizin en önemli eserlerinden biri de dokumalardır. Özellikle ar... more Binlerce yıllık Türk kültür tarihimizin en önemli eserlerinden biri de dokumalardır. Özellikle arkeolojik ve etnografik eserler bakımdan oldukça zengin olan Anadolu topraklarında halı, kilim ve diğer düz dokuma eserler önemli bir yere ve sayıya sahiptir. Müze veya özel koleksiyonda saklanan bu eserlerin hammaddelerinin organik oluşu, zamana ve ortam şartlarına karşı dayanıksız oluşu, bir takım koruma tedavilerinin alınmasını gerekli kılmaktadır. Bu çalışmada, aktif ve pasif olarak iki başlık altında ele alınan koruma yöntemlerinden aktif koruma yöntemi ile bir tedavi uygulaması gerçekleştirilmiştir. 19. yüzyıl olarak tarihlendirilen bir kilim için ıslak temizlik işlemi uygulanmıştır. Hasar tespit, belgeleme ve analiz işlemleri gerçekleştirilmiş, mevcut durumu ve üzerinde bulunan lekelerin temizliği için yöntemler geliştirilmiştir. Tamamı laboratuvar ortamında gerçekleştirilen analiz, test ve işlemler kayıt altına alınarak belgelenmiştir. Kilimde bulunan lekeler proje kapsamında geliştirilen STR V18 non-iyonik yüzey aktif madde ile temizlenmiştir. Yapılan işlemlerin etkileri işlem öncesinde ve sonrasında renk ölçümü ve mikroskobik görüntüler alınarak karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmalar sonucunda renk farklılıkları prensibine göre gerçekleştirilen değerlendirmelerle elde edilen sonuçların mükemmele yakın eşleme aralığında olduğu görülmüştür. Mikroskobik görüntülerle yapılan gözlemlerde de yapılan işlemlerden dolayı doku ve lif kaybına rastlanmamıştır.
Binlerce yıllık Türk kültür tarihimizin en önemli eserlerinden biriside dokumalardır. Özellikle a... more Binlerce yıllık Türk kültür tarihimizin en önemli eserlerinden biriside dokumalardır. Özellikle arkeolojik ve etnografik eserler bakımdan oldukça zengin olan Anadolu topraklarında halı, kilim ve diğer düz dokuma eserler önemli bir yere ve sayıya sahiptir. Müze veya özel koleksiyonda saklanan bu eserlerin hammaddelerinin organik oluşu, zamana ve ortam şartlarına karşı dayanıksız oluşu bir takım koruma tedavilerinin alınmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada, aktif ve pasif olarak iki başlık altında ele alınan koruma yöntemlerinden aktif koruma yöntemi ile bir tedavi uygulaması gerçekleştirilmiştir. 19.yy olarak tarihlendirilen bir kilim için ıslak temizlik işlemi uygulanmıştır. Hasar tespit, belgeleme ve analiz işlemleri gerçekleştirilmiş, mevcut durumu ve üzerinde bulunan lekelerin temizliği için yöntemler geliştirilmiştir. Tamamı laboratuvar ortamında gerçekleştirilen analiz, test ve işlemler kayıt altına alınarak belgelenmiştir. Kilimde bulunan lekeler proje kapsamında geliştirilen STR V18 non-iyonik yüzey aktif madde ile temizlenmiştir. Yapılan işlemlerin etkileri işlem öncesinde ve sonrasında renk ölçümü ve mikroskobik görüntüler alınarak karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmalar sonucunda renk farklılıkları prensibine göre değerlendirilmiş çıkan sonuçların mükemmele yakın eşleme aralığında olduğu görülmüştür. Mikroskobik görüntülerde yapılan gözlemlerde de yapılan işlemlerden dolayı doku ve lif kaybına rastlanmamıştır.
yansıtma değerleri spektrofotometre kullanılarak ölçülmüştür. İlgili örneklerdeki mikroskobik gör... more yansıtma değerleri spektrofotometre kullanılarak ölçülmüştür. İlgili örneklerdeki mikroskobik görüntüler alınarak lif ve doku hasarları gözlemlenmiştir. Çıkarılan lekenin miktarı hassas terazide tartılmıştır. Her üç sabun için aynı koşullar altında deneyler gerçekleştirilerek birbirine yakın ve başarılı sonuçlar elde edilmiştir.
ÖZ Türk kültür tarihimizde, özellikle etnografik eserler bakımdan oldukça zengin olan Anadolu top... more ÖZ Türk kültür tarihimizde, özellikle etnografik eserler bakımdan oldukça zengin olan Anadolu topraklarında halı, kilim ve diğer düz dokuma eserler önemli bir yere ve sayıya sahiptir. Müze ve özel koleksiyonda saklanan bu eserlerin hammaddelerinin organik oluşu, zamana ve ortam şartlarına karşı dayanıksız oluşu bir takım koruma tedavilerinin alınmasına neden olmaktadır. Bütüncül bir yaklaşımla ele alınması gereken koruma uygulamaları öncesinde, sorunun tam olarak anlaşılması, belgeleme ve ön incelemeyle başlar. Öncelikle, önleyici koruma tedbirlerinin alınması gerektiği ve aktif müdahalenin de ancak bir uzman kontrolünde yapılabilecek kapsamlı bir çalışma olduğu da unutulmamalıdır. Bu çalışmada da etnografik değere sahip halı, kilim ve diğer düz dokuma eserlerin bakım ve koruma yaklaşımları belirtilirken temel ölçütler ve işlem yönergeleri belgeleme formu üzerinden açıklanmıştır. Çalışma kapsamında hazırlanan formda bakım ve koruma işlemlerinde izlenecek yol ve yaklaşımlar dört ana başlık altında incelenmiştir. Bunlar; belgeleme, karar verme, uygulama ve sonuçlandırma yaklaşımıdır. İncelemeye alınacak her eser için ayrı hazırlanması gereken formda müdahale yöntemleri ve tedbirlerin neler olması gerektiği ilgili bölümler açıklanarak hazırlanmıştır.
Binlerce yıllık Türk kültür tarihimizin en önemli eserlerinden biriside dokumalardır. Özellikle a... more Binlerce yıllık Türk kültür tarihimizin en önemli eserlerinden biriside dokumalardır. Özellikle arkeolojik ve etnografik eserler bakımdan oldukça zengin olan Anadolu topraklarında halı, kilim ve diğer düz dokuma eserler önemli bir yere ve sayıya sahiptir. Müze veya özel koleksiyonda saklanan bu eserlerin hammaddelerinin organik oluşu, zamana ve ortam şartlarına karşı dayanıksız oluşu bir takım koruma tedavilerinin alınmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada, aktif ve pasif olarak iki başlık altında ele alınan koruma yöntemlerinden aktif koruma yöntemi ile bir tedavi uygulaması gerçekleştirilmiştir. 19.yy olarak tarihlendirilen bir kilim için ıslak temizlik işlemi uygulanmıştır. Hasar tespit, belgeleme ve analiz işlemleri gerçekleştirilmiş, mevcut durumu ve üzerinde bulunan lekelerin temizliği için yöntemler geliştirilmiştir. Tamamı laboratuvar ortamında gerçekleştirilen analiz, test ve işlemler kayıt altına alınarak belgelenmiştir. Kilimde bulunan lekeler proje kapsamında geliştirilen STR V18 non-iyonik yüzey aktif madde ile temizlenmiştir. Yapılan işlemlerin etkileri işlem öncesinde ve sonrasında renk ölçümü ve mikroskobik görüntüler alınarak karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmalar sonucunda renk farklılıkları prensibine göre değerlendirilmiş çıkan sonuçların mükemmele yakın eşleme aralığında olduğu görülmüştür. Mikroskobik görüntülerde yapılan gözlemlerde de yapılan işlemlerden dolayı doku ve lif kaybına rastlanmamıştır.
The protection of carpet-rug and other flat fabrics, which are part
of our thousands of years of ... more The protection of carpet-rug and other flat fabrics, which are part of our thousands of years of cultural history, is an important problem today. The environment in which organic fabric is located loses its integrity partially or completely according to the time and usage patterns. Therefore, it is of great importance to prevent the loss of cultural heritage and to preserve its integrity with minimal intervention. Wet cleaning refers to the removal of undesired stains or remnants from the surfaces of historical textiles. This article provides an assessment of the development and use of surface active agents for the wet cleaning of historical textiles in Turkey, and makes a review of literature on the active auxiliary surface agents used for the cleaning of historical textiles. The effects of the non-ionic detergent Dehypon® LS54, developed by the British Museum and the Victoria and Albert Museum (V&A), on textiles are examined in detail and taken as a reference. The study uses experimental methods to explain the cleaning processes using STR V18 and STARP 7, developed for wet cleaning purposes as part of the study, focusing on their chemical structures, pH values and effects, and a comparison is made with Dehypon® LS54. For the experiments, woven wool carpet samples were contaminated with artificial stains and were tested under the same conditions. The reflection values of the textile samples were measured using a spectrophotometer, as the results of the experiments. Microscopic images of the relevant samples were taken and any fiber and fabric damage was observed. The removed stain was weighed using a precision scale. The results obtained from the experiments, conducted under the same conditions for the three soaps, were close to one another, and all were successful.
Uploads
Papers by vedat ünaldı
of our thousands of years of cultural history, is an important problem
today. The environment in which organic fabric is located loses its
integrity partially or completely according to the time and usage patterns.
Therefore, it is of great importance to prevent the loss of cultural heritage
and to preserve its integrity with minimal intervention. Wet cleaning
refers to the removal of undesired stains or remnants from the surfaces
of historical textiles. This article provides an assessment of the
development and use of surface active agents for the wet cleaning of
historical textiles in Turkey, and makes a review of literature on the active
auxiliary surface agents used for the cleaning of historical textiles. The
effects of the non-ionic detergent Dehypon® LS54, developed by the
British Museum and the Victoria and Albert Museum (V&A), on textiles
are examined in detail and taken as a reference. The study uses
experimental methods to explain the cleaning processes using STR V18
and STARP 7, developed for wet cleaning purposes as part of the study,
focusing on their chemical structures, pH values and effects, and a
comparison is made with Dehypon® LS54. For the experiments, woven
wool carpet samples were contaminated with artificial stains and were
tested under the same conditions. The reflection values of the textile
samples were measured using a spectrophotometer, as the results of the
experiments. Microscopic images of the relevant samples were taken and
any fiber and fabric damage was observed. The removed stain was
weighed using a precision scale. The results obtained from the
experiments, conducted under the same conditions for the three soaps,
were close to one another, and all were successful.
of our thousands of years of cultural history, is an important problem
today. The environment in which organic fabric is located loses its
integrity partially or completely according to the time and usage patterns.
Therefore, it is of great importance to prevent the loss of cultural heritage
and to preserve its integrity with minimal intervention. Wet cleaning
refers to the removal of undesired stains or remnants from the surfaces
of historical textiles. This article provides an assessment of the
development and use of surface active agents for the wet cleaning of
historical textiles in Turkey, and makes a review of literature on the active
auxiliary surface agents used for the cleaning of historical textiles. The
effects of the non-ionic detergent Dehypon® LS54, developed by the
British Museum and the Victoria and Albert Museum (V&A), on textiles
are examined in detail and taken as a reference. The study uses
experimental methods to explain the cleaning processes using STR V18
and STARP 7, developed for wet cleaning purposes as part of the study,
focusing on their chemical structures, pH values and effects, and a
comparison is made with Dehypon® LS54. For the experiments, woven
wool carpet samples were contaminated with artificial stains and were
tested under the same conditions. The reflection values of the textile
samples were measured using a spectrophotometer, as the results of the
experiments. Microscopic images of the relevant samples were taken and
any fiber and fabric damage was observed. The removed stain was
weighed using a precision scale. The results obtained from the
experiments, conducted under the same conditions for the three soaps,
were close to one another, and all were successful.