Førde – tettsted – Store norske leksikon

Faktaboks

Uttale: fyre, føre
Etymologi: firði, dativ av fjǫrðr
Innbyggjartal: 10 500 (SSB, 2023)
Landareal: 5,9 km²
Tettstadsnummer: 5651 Førde

Førde sentrum.

Førde sentrum.

Av Arild Finne Nybø.

Lisens:

Mellom to kjøpesentre i Førde sentrum går Skywalk, en gangbro som fungerer som landemerke og byport i tettstedet.

Skywalk

Av Kritt.

Lisens: Avgrensa gjenbruk

Motbakkeløpet Bystien Førde Opp med Førde sentrum i bakgrunnen

Av Rune Fossum Lillesvangstu.

Lisens: Avgrensa gjenbruk

På sørsiden av elva Jølstra, tvers overfor Førde sentrum, ligger Førde rådhus, som stod ferdig i 2013.

Førde rådhus

Nordplan AS.

Lisens: Avgrensa gjenbruk

Førde er ein tettstad i Sunnfjord kommune i Vestland. Tettstaden er ifølgje SSBs definisjon 5,9 km², og har 10 500 innbyggjarar (2023).

Førde sentrum ligg ved utløpet av elva Jølstra der ho renn ut i Førdefjorden.

Førde var fram til 2020 administrasjonssenter i Førde kommune i Sogn og Fjordane. Byen Førde er eit viktig handels- og administrasjonssenter i regionen. Her er vidaregåande skular, folkehøgskule og jordbruksskule. Vidare finst Høgskulen på Vestlandet med avdeling for ingeniør- og helsefag, fylkesbibliotek og sjukehus.

Sentrumsbusetnaden ligg på båe sider av Jølstra og er knytte saman med Langebrua, Storehagen bru og Hafstadbrua. I sentrum ligg Førde kyrkje og Sogn og Fjordane Kunstmuseum.

Næringsliv

Offentleg og privat tenesteyting utgjør størstedelen av dei sysselsette i tettstaden. Største arbeidsplass er Førde sentralsjukehus. Ein del industri, administrasjon og servicenæring. Førde har stor turisttrafikk.

I Førde kjem dagsavisa Firda ut, og NRK Vestland har eigen redaksjon i byen. NRK Nynorsk mediesenter vart etablert i Førde i 2004.

Lotteri- og stiftelsestilsynet held til i Førde. I 2018 vart hovudkontoret til Fredskorpset flytta frå Oslo til Førde. Fredskorpset bytte samtidig namn til Norec, Norsk senter for utvekslingssamarbeid.

Samferdsle

Førde er eit viktig trafikknutepunkt. Riksveg 5 går Lærdal–Florø. E39 blir kalla ytre stamveg på Vestlandet. På sørsida av Førdefjorden går riksveg 609 til Askvoll. Førde har òg hovudstasjon for Firda billag, som var det største rutebilselskapet i Sogn og Fjordane. I Førde er elles hamn og kortbaneflyplass på Bringeland sør for tettstaden.

Kultur

På Bruland like aust for kommunesenteret er ein freda bygning, Futegarden. I Førde tettstad ligg Fylkesgalleriet med eldre og nyare norsk biletkunst og kunsthandverk. Sunnfjord museum, mellom Moskog og Bruland, er eit distriktsmuseum med mellom anna gårdstun og husmannsplass.

Førde kyrkje er ei langkyrkje i tre som vart bygd i 1885 og ombygd i 1947. Kyrkja har altertavle og preikestol frå 1600-talet.

I 1988, 1997, 2008 og 2017 vart Landsskyttarstemnet halde i Førde.

Førde Internasjonale Folkemusikkfestival er Skandinavias største årlege festival for akustisk tradisjons- og verdsmusikk. Festivalen er arrangert årleg i juli sidan 1990.

Kart

Les meir i Store norske leksikon

Kommentarar

Kommentarar til artikkelen blir synleg for alle. Ikkje skriv inn sensitive opplysningar, for eksempel helseopplysningar. Fagansvarleg eller redaktør svarar når dei kan. Det kan ta tid før du får svar.

Du må vere logga inn for å kommentere.

Fagansvarleg for Sunnfjord

Svein Askheim